MUTWI WAKWIIYA 29
LWIIMBO 87 Amuse! Muyuminishikwe
Mbweenga Twalulika Bamwi
“Ndanookupandako maano akukulama.”—KULU. 32:8.
CITEENTE CINENE
Mbweenga twalulika bamwi munshila yeenga yabacafwa.
1. Ino mbaani beelete kunoolulika bamwi, alimwi ino nceebonshi?
SA CILAMUBETA cuubu kululika bamwi? Bamwi mbocibete. Sombi bamwi balawayawaya kululika bamwi na kubapandako maano, alimwi tabalinyumfwi kwaanguluka ndyebatoocita boobo. Teshi mulandu ambotulinyumfwa, soonse tulyeelete kunolulika bamwi ciindi aciindi. Ino nceebonshi? Mukwiinga kucita boobo ninshila mbotutondesha lusuno kubamakwesu abenankashi. Yesu wakaamba ayi tulyeelete kunootondeshanya lusuno na tulisuni kuba bashikwiiya bakwe. (Joni 13:35) Alimwi Baibo ilaamba ayi na katululika bamwi kuswa paanshi lyamoyo, tulayumya bushicibusa bwesu ambabo.—Tus. 27:9.
2. Ino nciinshi bamanene ncobeelete kushiba, alimwi ino nceebonshi? (Amubone akabokosi kacite mutwi utokwaamba ayi “Kululikwa Nkotutambula Kumabungano Amukati Kansondo.”)
2 Bamanene balyeelete kushiba bwakululika bamwi munshila ili kabotu. Ino nceebonshi? Yehova a Yesu bakapa bamanene mukuli wakweembela litanga lyakwe Lesa. (1 Pit. 5:2, 3) Nshila yomwi mbobatweembela, nkwiinda mumakani a Baibo ngobaamba kulibungano umo cimwi ciindi muba akululika. Alimwi balalulika shikushimikila womwi awomwi na kaciyandika, kwiilikaawo akucafwa baabo bakacileka kusebensela Yehova kwaamba ayi baboolele kuli nguwe. Ino nshiinshi nsheenga bamanene andiswe soonse twaciita kwaamba ayi tunolulika bamwi munshila ili kabotu?
3. (a) Ino nciinshi nceenga twaciita kwaamba ayi twiiye bwakululika bamwi munshila ili kabotu? (Isaya 9:6; amubone akabokosi kacite mutwi utokwaamba ayi “Amukonkele Cakubonenaako Cakwe Yesu Ndyemutolulika Bamwi.”) (b) Ino nshiinshi nsheshi twiiye mumutwi uyu?
3 Inga tweeya bwakululika bamwi munshila ili kabotu na katwiiya shakubonenaako shamu Baibo sha baabo bakalinga kululika bamwi. Cakubonenaako cibotu abuumbi nceenga twakonkela ncakwe Yesu. Cimwi ciindi Yesu aleetwa ayi “Shikupanda maano mubotu.” (Amubelenge Isaya 9:6.) Mumutwi uyu, tutokwiiya nsheenga twaciita na bamwi batusenga kubapandako maano ansheenga twaciita na tutoyandika kululika muntu utana kusenga kululikwa. Tutokwiiya ancotuyandikila kululika bamwi paciindi ceelete alimwi munshila ili kabotu.
NA BAMWI BATUSENGA KUBAPANDAKO MAANO
4-5. Ino ngumwiipusho nshi ngotweelete kutaanguna kuliipusha, na muntu umwi watusenga kumupandako maano? Amwaambe cakubonenaako.
4 Ino nciinshi ncotweelete kutaanguna kucita na umwi watusenga kumupandako maano? Inga mwasangalala ceebo cakushiba ayi muntu uyo alamushoma alimwi inga mwasuna kumucafwa peenkaapo. Sombi tulyeelete kutaanguna kuliipusha ayi, ‘Sa ntokweelela kucafwa muntu uyu mubukaalo mbwabeteemo?’ Cimwi ciindi, nshila ibotu abuumbi mbweenga twacaafwa muntu watusenga kumupandako maano, nkwiinda mukucana umwi ucishi kabotu bukaalo mbwabeteemo.
5 Amuyeeye pacakubonenaako ici. Atwaambe ayi shicibusa wanu ngomunyumfwanaakwe ngumulwashi abuumbi. Wamulwiita ayi wakalangolaako nshila shimwi mbweenga washilikwa, lyalo wamusenga ayi mumucafweeko kusala nshila ili kabotu mbweenga washilikwa. Nabi kwaamba ayi inga kakuli nshila njeenga mwasalawo panshila isho, tamubete dokota alimwi tamuna kwiiya bwakushilika bulwashi ubo. Aboobo nshila ibotu abuumbi mbweenga mwacafwa shicibusa wanu uyo, nkwiinda mukumucafwa kucana muntu wakeeya bwakushilika bulwashi ubo.
6. Ino nceebonshi ncibotu kulindilaako katutana kupandako maano muntu umwi?
6 Nabi kwaamba ayi tutolinyumfwa ayi tutokweelela kupandako maano muntu umwi pamakani amwi, inga twasalawo kulindilaako katutana kumulwiita mbotutoyeeya. Ino nceebonshi? Lilembo lya Tushimpi 15:28 lilaamba ayi ‘muntu ululeme alataanguna kuyeeyawo kaatana kukumbula.’ Aboobo nabi katuyeeya ayi tulicishi kale mbweenga twamukumbula, inga cabota kutaanguna kulangolako makani, kupaila akuyeeyawo cakubikila maano pa nsheshi tukamulwiite. Na twacita boobo, nsheshi tukalwiite muntu uyo shilaakweendelana ansheenga Yehova kaasuni ayi tumulwiite. Amuleke tubone nsheenga tweeya kuswa kucakubonenaako ca mushinshimi Natani pamakani aya.
7. Ino nshiinshi nshomweeya kuswa kushakacitikila Natani?
7 Mwaami Defedi wakalwiita mushinshimi Natani ayi alisuni kuyaka tempele yakwe Yehova. Peenkaapo Natani wakalwiita Defedi ayi palibo kabotu inga wayaka. Sombi Natani wakalinga kweelete kutaanguna kwiipusha Yehova. Ino nceebonshi? Mukwiinga Yehova taakalinga kusuniiwo ayi Defedi amuyakile tempele. (1 Maka. 17:1-4) Kweelana ashakacitikila Natani, na muntu watusenga kumupandako maano, inga cabota kuba bantu “bacelwa kwaamba.”—Jemu. 1:19.
8. Ino nciinshi cimwi ceelete kutupa kutaanguna kuyeeyawo cakubikila maano katutana kupandako maano muntu?
8 Cimwi ceelete kutupa kutaanguna kuyeeyawo cakubikila maano katutana kupandako maano muntu umwi ncakwaamba ayi, aswebo inga twaba amulandu na makani ngotwamulwiita apa kwaamba ayi alicane mumapensho. Aboobo cilayandika abuumbi kuyeeyawo cakubikila maano katutana kulwiita muntu umwi mbotutoyeeya, na watusenga kumupandako maano.
NA TUTOYANDIKA KULULIKA MUNTU UTANA KUSENGA KULULIKWA
9. Ino nciinshi bamanene ncobeelete kutaanguna kushinisha, kabatana kululika muntu? (Bene Galatiya 6:1)
9 Cimwi ciindi, bamanene balayandika kululika mukwesu nabi nankashi uyo weenga “wacita cibiibi.” (Amubelenge Bene Galatiya 6:1.) Muntu inga wasalawo kunoocita shintu shitabete kabotu isho sheenga shalengesha ayi mukuya kwaciindi akacite cilubo cinene. Bamanene ncobasuni nkucafwa muntu uyo kutolelela kusebensela Yehova cakushomeka kwaamba ayi akacane buumi butamaani. (Jemu. 5:19, 20) Kwaamba ayi bamucafwe kabotu muntu uyo, balyeelete kutaanguna kushinisha ayi ncakwiila wakacita cilubo, mukwiinga Yehova wakatupa nkusu shakulisalila shakucita kweelana anjeelacaamba yesu. (Loma. 14:1-4) Ano ino mbuyani na bamanene bashiba ayi ncakwiila mukwesu nabi nankashi wakacita cilubo alimwi balyeelete kumululika?
10-12. Ino nshiinshi bamanene nshobeelete kucita na batoyandika kululika muntu utana kusenga kululikwa? Amwaambe cakubonenaako. (Amubone ashikope.)
10 Teshi cuubu kubamanene kululika muntu utana kusenga kululikwa. Ino nceebonshi? Mutumwi Paulo wakaamba ayi muntu inga kaatacishiiwo ayi ncaakacita ncilubo. Aboobo na bamanene bamululika inga taanyumfwishishi ncobamululikila. Paceebo ceeci, bamanene kabatana kululika muntu wamushobo uyo, kuli nshobeelete kucita kwaamba ayi cimubete cuubu kusumina kululikwa.
11 Kululika muntu utana kusenga kululikwa, inga kwaba anga nkweelesha kushanga mbuto mubulongo bwakashindamina. Mulimi kaatana kushanga mbuto mubulongo bwamushobo uyo, alataanguna kubutipula. Kucita boobo kulapa kwaamba ayi bulongo buboombe alimwi imbuto shilamena kabotu. Lyalo alashanga mbuto. Mukweelaako, alatililaawo kwaamba ayi imbuto shimene. Alakwe munene kaatana kululika muntu utana kusenga kululikwa, alyeelete kutipula bulongo munshila yacikoshanyo. Kucakubonenaako, alalindila ciindi ceelete kwaamba ayi abandike amukwesu uyo akumulwiita ayi alamubikilako maano alimwi kuli makani amwi ngaasuni kumulwiita. Na munene uyo alishibikitwe ayi alatondesha lusuno ankuumbu kubamwi, cilaba cuubu bantu kusumina kululikwa kuswa kuli nguwe.
12 Munene ndyatobandika amukwesu uyo, inga wamucafwa kusumina kululikwa kwiinda amukumwiibalusha ayi soonse cimwi ciindi tulabisha alimwi tulayandika kululikwa. (Loma. 3:23) Lyalo muliswi liboombu alimwi cabulemu, munene alasebensesha Malembo kucafwa mukwesu uyo kushiba ayi ncaakacita ncilubo. Na mukwesu uyo wasuminabo ayi ncaakacita ncilubo, munene alashanga mbuto munshila yacikoshanyo, nkokwaamba ayi kusansulwita mukwesu uyo munshila yuubu nshaeelete kucita kwaamba ayi acileeke kucita cilubo ico. Mukweelaako, munene alatilila mbuto iyo kwiinda mukulumba mukwesu uyo kuswa panshi lyamoyo akupaila anguwe.—Jemu. 5:15.
Pakululika muntu utana kusenga kululikwa, bamanene balyeelete kumutondesha lusuno akumululika munshila ili kabotu (Amubone mapalagilafu 10-12)
13. Ino nshiinshi nsheenga bamanene bacita kwaamba ayi bacafwe muntu kunyumfwishisha kululikwa nkwaapekwa?
13 Cimwi ciindi, muntu utolulikwa inga taanyumfwishishi kululikwa nkwaapekwa. Aboobo ino nshiinshi nsheenga bamanene bacita kwaamba ayi bacafwe muntu kunyumfwishisha nshobamulwiita? Inga bamwiipusha miipusho munshila yabulemu kwaamba ayi anyumfwishishe shiteente shinene. (Shiku. 12:11) Shikumbulo nsheenga kaamba, inga shabacafwa kushiba na wanyumfwishisha kululikwa nkwaapekwa.
KULULIKA BAMWI PACIINDI CEELETE ALIMWI MUNSHILA ILI KABOTU
14. Ino nceebonshi tatweelete kululika bamwi na twakalala?
14 Soonsebo tatumaninite, aboobo cimwi ciindi inga twaamba na kucita shintu sheenga shakalasha bamwi. (Kolo. 3:13) Maswi akwe Lesa alatondesha ayi cimwi ciindi inga twakalala ceebo cashintu mushominyineesu nsheenga waamba na kucita. (Efe. 4:26) Sombi tulyeelete kuleya kululika bamwi na twakalala. Ino nceebonshi? Nceebo cakwaamba ayi “bukali bwa muntu tabukoonshi kuleta shiluleme isho nshaasuni Lesa.” (Jemu. 1:20) Na twalulika umwi katukalalite, inga twapabo kwaamba ayi shintu shibicileeko. Ano ici tacaambi ayi tulyeelete kuumunabo akutalwiita muntu wakatukalasha mbotutoyeeya ambotutolinyumfwa. Sombi tulyeelete kulindila kushikila twabooshamo moyo ndyeenga twabandikaakwe muntu uyo. Amuleke tubone nsheenga tweeya kuswa kucakubonenaako cakwe Eliyu, uyo wakalulika Jobo paciindi ceelete.
15. Ino nciinshi nceenga tweeya kuswa kucakubonenaako cakwe Eliyu? (Amubone acikope.)
15 Kwanshiku shiinji, Jobo wakalinga kulifuninina pashintu shitabete kabotu beshicibusa bakwe nshobakalinga kwaamba pali nguwe. Eliyu wakalinga kukutika Jobo nshaakalinga kwaamba alimwi wakamunyumfwila nkuumbu. Sombi Jobo ndyakeelesha kusansulwiita beshicibusa bakwe ayi taaku ncaakabisha, wakaamba shintu shimwi shatakalinga shancine pali Yehova. Eliyu ndyaakanyumfwa boobo, wakakalala abuumbi. Sombi Eliyu wakalindila ciindi ceelete cakwaamba. Lyalo ndyaakatalika kwaamba, wakalulika Jobo munshila yabulemu abuumbi alimwi muliswi liboombu. (Jobo 32:2; 33:1-7) Kuli ciiyo ciyandika nceenga tweeya kuswa kucakubonenaako cakwe Eliyu. Ncibotu kululika muntu munshila yabulemu, calusuno alimwi paciindi ndyetutakalalite.—Shiku. 3:1, 7.
Nabi kwaamba ayi Eliyu wakalinga wakalala abuumbi, wakalulika Jobo muliswi liboombu alimwi munshila ya bulemu abuumbi (Amubone palagilafu 15)
AMUTOLELELE KUPANDAKO MAANO BAMWI AKUSUMINA KULULIKWA
16. Kweelana a Kulumbaisha 32:8, ino cakubonenaako cakwe Yehova inga mwacikonkela buyani?
16 Yehova alatulwiita ayi: “Ndanookupandako maano akukulama.” (Amubelenge Kulumbaisha 32:8.) Ici cilatondesha ayi alaakutolelela kutucafwa. Wakashomesha kunootupandako maano akutucafwa kukonkela nsheenga watulwiita. Ici ncakubonenaako cibotu abuumbi nceenga twakonkela! Na tutoyandika kupandako maano bamwi, inga twatolelela kubayuminisha akubacafwa kusala kabotu shakucita.
17. Ino bamanene basebensesha Malembo ndyebatotululika balatupa kulinyumfwa buyani? (Isaya 32:1, 2)
17 Pacecino ciindi, ndyetutoyandika bunene kunolulika bamwi akusumina kululikwa. (2 Timo. 3:1) Bamanene balulika bamwi kusebensesha Malembo, bali anga “nkalonga muluyanga.” (Amubelenge Isaya 32:1, 2.) Tulalumba abuumbi pakuba abeshicibusa batawayiwayi kutululika na tutoyandika kululikwa. Maswi ngobatulwiita alaba anga nga “maapo a golodi mu mbale sha silifa.” (Tus. 25:11, NWT) Soonse atutolelele kwiiya mbweenga katululika bamwi munshila ili kabotu akusumina kululikwa.
LWIIMBO 109 Amusunane Abuumbi Kuswa Panshi Lya Moyo