MURU OFUNJEDHA 22
Zelu dhokami-a vaingumi yi-u
“Yohova unovelela zelu.”—SANG. 2:6.
NYUMBO 89 Khalani Omvera Kuti Mulandire Madalitso
VINOFUNA I-YO FUNJEDHAa
1. Mwasiwa ngwan’ni i-yo othene ninofuneela zelu dhokumela wa Nlungu? (Sanganikho 4:7)
AKALA vahora inango mwanofuna sakula vyongo vamwasa ofuneya maningi, pyo-okaikela ira mwatovepa zelu wa Nlungu namwasa oi mwanoidhiwa ira zeludhee dhinoukami-ani. (Tiy. 1:5) Mwene Solomu alembile ira: “Zelu chiyongo yofuneya maningi.” (Muleri Sanganikho 4:7.) Mbwenye kaiira aonga zelu iliyothene kabe. Malo mwavyevyo aonga zelu dhokumela wa Yohova Nlungu. (Sang. 2:6) N’nga zelu dhokumela wa Nlungu dhinonikami-a limbanana nyarwa dhinogumanana i-yo malamboano? Ee dhinonikami-a, ninga mwemo munofuna i-yo onela muyofunjedha yei.
2. N’nga yongo imbo-i inofuna nikami-a kala a zelu chini?
2 Yongo imbo-i inofuna nikami-a kala a zelu, kufunjedha thitho a-rela makundo afunji-idhe atu ambili azelu maningi. Yoroma, ninofuna nitapanye vya Solomu. Bibilya linaonga ira “Nlungu atodhowanave mva-a Solomu zelu dho-okaana madile, na dodoliso lovwechecha vyongo vyo-oogeya.” (1 Mam. 4:29) Namala ninodha tapanya vya Yesu oi zelu dhee dali dhokwaranya mutu uliwethene akanleo vahora yeniyo. (Mat. 12:42) Voonga vya Yesu ulosi waongile ira: “Zimu wa Yohova unodha kaatheiya wa liye, zimu wa zelu ovwechecha vyongo.”—Esaya 11:2.
3. N’nga ninofuna nitapanyen’ni muyofunjedha yei?
3 Vo-indi-edha basa zelu dhaava-idhe Nlungu, Solomu na Yesu tatovelela malangi-o okami-a vamyasa yofuneya wa i-yo othene. Muyofunjedha yei, ninotapanya myasa miraru yofuneya yoi: Dhiona mofwanelela noona mofwanelela kobiri na basa.
ONA KOBIRI MOFWANELELA
4. N’nga Solomu na Yesu ta-iyan’ne a-vi vamwasa ofuma?
4 Solomu ali ofuma maningi thitho atokaana ingumi yofewa. (1 Mam. 10:7, 14, 15) Mbwenye Yesu kaana vyongo vinjinji thitho kaana nyumbee. (Mat. 8:20) Mbwenye atu ambilala tanoona vyongo mofwanelela namwasa oi zelu dhiwa dhakumela wa Yohova Nlungu.
5. Mwasiwa ngwan’ni ninoonga ira Solomu anoona kobiri mofwanelela?
5 Solomu atorumela ira kobiri “dhinokami-a.” (Namal. 7:12) Kobiri dhinonikami-a ira nifwanye vyongo vinango vyavaingumi yi-u, thitho vyongo vinango vinofuna i-yo. Angalive ira ali ofuma, Solomu atozindiyela ira vatokala vyongo vinango vyofuneya maningi kwaranya kobiri. Mofwanafwani-a, liye atolemba ira: “Ndipama sakula dhina lapama [“venango, limbili lapama”] i-yani-ana kaana kobiri injinji.” (Sang. 22:1) Solomu atozindiyela thitho ira atu anodhiveliwana maningi kobiri katinosangalala na vyongo vin’na aliwa. (Namal. 5:10, 12) Atoniwenjeli-a thitho ira kaninyindelenga maningi kobiri, namwasa oi kobiridho dhinooda mala mo-odimbela.—Sang. 23:4, 5.
N’nga moda unoonela i-yo vyongo vin’na i-yo, unoniimanani-a e-la vyongo vyokuza Umwene valimburo loroma vaingumi yi-u? (Muone ndima 6 na 7)d
6. N’nga ninoidhiwa a-vi ira Yesu anoona mofwanelelaa vamwasa okaana vyongo? (Mateu 6:31-33)
6 Yesu anoona mofwanelela vamwasa okaana vyongo. Liye anosangalalana vyodya na vyomwa. (Luka 19:2, 6, 7) Vahora inango, liye atosanducha ma-inje udha vinyu wapama maningi thitho yeyi yali yodambwi-ayee yoroma. (Juwau 2:10, 11) Thitho vadambo lakwidhe liye, atowara yowara yapereso yavadhulu. (Juwau 19:23, 24) Mbwenye Yesu kaarumeli-idhe ira kaana vyongo ikale yongo yofuneya maningi vaingumiyee. Liye atoawandela anama-arelee ira: “Dhaari kanalabela ambwiye ambili, . . . Kamunaode mlabela Nlungu na kobiri vahora imbo-ive.” (Mat. 6:24) Yesu atofunji-a ira nafunafunanga Umwene venango e-la valimburo loroma Yohova unodha onechecha ira nitokaana vyongo vyothene vinofuna i-yo.—Muleri Mateu 6:31-33.
7. N’nga bali mwinango uganyanle a-vi namwasa oona kobiri mofwanelela?
7 Abali naarongoli-u anjinji vyongo vinoawendela pama namwasa o-indi-edha basa zelu dhokumela wa Nlungu vamwasa wa kobiri. Kathuulelani ifwanafwani-o ya bali wenuo uli diye dhinalee Danieli. Liye aongile ira: “Ndingali zombwe ndatosakula ira vyongo vyofuneya maningi wa miyo, vikale vyokuza lambela.” Voi liye un’na ingumi yo-ofuna vyongo vinjinji, Danieli ukadhi a-indi-edhanga basa hora na dodolisolee voira vyongo vinjinji mu gulu la Yohova. Liye unowenjedhela onga ira: “Ndinoonga moona rima ira kandinosukwala na visakunle miyo. Pyaimbarimbari ira aa-kale ira nditokaana kombiri dhinjinji, ndingadhioninga ira tofuneya maningi vaingumi yanga, mbwenye kadhaode ndikami-a fwanya afwanga apama an’na miyo. Kadhandikami-e thitho kala okwakwanana ninga muli aliwa va-eeni na mwasa oi ndino-ela valimburo loroma vyongo vyokuza Umwene. Nditokaana imwerumweru yokumela wa Yohova kwaranya yakaena miyo namwasa okaana kobiri dhinjinji.” Onga mwaimbarimbari ndinoganyali maningi namwasa o-ela vyongo vyauzimu valimburo loroma a-kala kobiri.
ONA BASA MOFWANELELA
8. N’nga Solomu athonyi-edhe a-vi ira anoona basa mofwanelela? (Namalaleya 5:18, 19)
8 Solomu atoonga ira: “Sangalala unokaana i-yo namwasa olaba basa mwathindhi chotuva yokumela wa Nlungu.” (Muleri Namalaleya 5:18, 19.) Liye atolemba ira: “Laba basa nlilothene unoganyali-a.” (Sang. 14:23) Solomu anoidhiwa ira likundo leli taimbarimbari! Ninoonga e-no namwasa oi liye ali wathindhi volaba basa. Liye atomanga nyumba dhinjinji, atokaana minda ya mauva thitho atokaana minda ya mafolori namatanda ama-inje. Atomanga thitho masidadi. (1 Mam. 9:19; Namal. 2:4-6) Atokaanadi thindhi volaba basali thitho pyo-okaikela ira vyatomkami-a kala osangalala. Mbwenye kaiira Solomu, anyindela vyongo vyevi baa-i ira akale osangalala. Malo mwavyevyo anolaba basa yokuzana mlambela Yohova. Mofwanafwani-a, muvyawa 7 liye atosogolela basa lomanga kachisi obaleya oi atu tamlabelengamo Yohova. (1 Mam. 6:38; 9:1) Mbwenye vasogolove, Solomu atozindiyela ira laba basa lokuzana lambela Yohova kofuneya maningi i-yana no laba basa lililothene. Liye atolemba ira: “Voi vyothene vitoongiwa, mbwenye likundo lukulu toi: Ova Nlungu waimbarimbari kulokota malamulwee.”—Namal. 12:13.
9. N’nga Yesu airile a-vi ira a-aonenga basalee losema kala lofuneya maningi?
9 Yesu ali wathindi volaba basa. Angali zombwe anolaba basa losema. (Marku 6:3) Pyo-okaikela ira anamabalee tanomsimba maningi voakami-a fwanya vyofuneya vyavaigumini vokami-a banja liwa lelo lali lilukulu. Namwasa oi ali olongomana, vinooneya ira vyongo vyanom’mwendela pama va basalee losema! Pyo-okaikela ira liye anosangalalana basalo. Angalive ira ali wathindhi volaba basa, Yesu anokaana hora yomlabela Yohova. (Juwau 7:15) Vasogolovee angaromile urumiwi wa hora dhothene, atovelela malangi-o waatu tamvuruwana ira: “Kamulabenga basa ira mufwanye yodya inonongeya, mbwenye ira mufwanye yodya yodimbela yova-a ingumi yo-omala.” (Juwau 6:27) Thitho va ulalikee wavamwangoni Yesu atoonga ira: “Gumani-ani fuminyu dhulu.”—Mat. 6:20.
N’nga ninaire a-vi ira nidhowenave ona mofwanelela basa thitho vyongo vinango vyokuza lambela? (Muone ndima 10 na 11)e
10. N’nga chorucha iivi inagumanena i-yo vamwasa wa basa?
10 Zelu dha Nlungu dhinokami-a ira nionenga basa mofwanelela. Ninga Makristau, ninolimbi-iwa ira “nilabenga basa mwathindhi . . . , basa lapama.” (Aef. 4:28) Hora dinjinji mapatharawi-u anoona ria wi-u rima thitho thindhi li-u, anosimba namwasa wa mwemo munolabela i-yo. Venango nitokaana vifunelo vyapama vyoi nilabe basa maora manjinji naifunelo yoi patharawi-u adhowenave ona ira Amboni dha Yohova mbaatu apama. Mbwenye va-anavire hora yolapela ninoroma zindiyela ira nitoroma pwaza izo yi-u yavabanjani thitho vyongo vyauzimu. Ee-no ninofwanela chinja ira nikaengana hora injinji yoirana vyongo vyofuneya.
11. N’nga bali mwinango afunjedhilen’ni vamwasa oona basa mofwanelela?
11 Bali mwinango wazombwe dhinalee Wiliam atoona funeya oona mofwanelela basa lalaba liye. Voonga vya bali mwinago amlabela basa, Wiliam atoonga ira: “[Bali wen’na] ndiifwanafwani-o yapama maningi vamwasa oona basa mofwanelela. Liye unokaana thindhi thitho unolaba basalee vyevo vinoiri-a ira anamagulee tamdhiveliwengana. Mbwenye amari-a laba basa, magomelo a dambolo uno-iya jilijothene jokuzana na basalee liye roma indi-edha basa horee vokami-a banjalee thitho mlabela Yohova. Thitho liye ndi m’mbo-i mwaatu osangalala maningi aaidhi miyo!”b
NIDHIONENGA MOFWANELELA
12. N’nga Solomu athonyi-edhe a-vi ira anoodhiona mofwanelela, n’nga chini yamwiri-idhe ira a-adhionenga ee-no?
12 Vahora yamlabela liye Yohova mororomeleya Solomu anoodhiona mofwanelela. Angali zombwe liye atorumela modhiyevi-a vya-aoda liye irana thitho atomvepa Yohova ira amsogolelenga. (1 Mam. 3:7-9) Maromelo autongee, Solomu anoidhiwa opi-a ogaya. Liye atolemba ira: “Gaya unomfii-a mutu manongeelo. Thitho rima odhigweli-a unoiri-a ira mutu agwegweduwe.” (Sang. 16:18) Mbwenye vyovwi-a tangaranga pyoi vangavirile hora Solomu atoimwanana a-rela malangi-oeala. Wari mwautongee modhiulukuli-a atoroma pwaza malamulo a Nlungu. Mofwanafwani-a, lamulo n’nango lanoonga ira mwene wa Iyeberi “kainjivi-e a-iyana ovela ira rimee unadhimbinue.” (Dotor. 17:17) Solomu kaavwenle lamulo leli thitho atothela a-iyana 700 na vimwendi 300 mbwenye anjinji mwaaliwa talambela milungu inango! (1 Mam. 11:1-3) Waliye aona ira vyongo “vyothene vili pama.” Ninga mwakalele aliwa vangavirile hora Solomu atogumanana vyo-arelavovyee, vamwasa o-omvwela Yohova.—1 Mam. 11:9-13.
13. N’nga thuulela ifwanafwani-o ya Yesu yodhiyevi-a unanifunji-an’ni?
13 Yesu atodhoanave dhiona mofwanelela thitho kala odhiyevi-a. A-anadhe vailamboi, Yesu atoira vyongo vinjinji volambela Yohova. Dhela mwa Yesu, “vyongo vinango vyatopanduchiwa vyadhulu na vailambo yavathi.” (Akol. 1:16) Vahora yabadiziwa liye vinooni-a ira Yesu anothuulela vyongo vyaoda liye irana angali vamboi nababee. (Mat. 3:16; Juwau 17:5) Mbwenye vyevi kavyam’mwiri-idhe ira arome gaya. Thitho liye kaadhiona kala okwaranya atu enango. Atoawandela anamafunjedhe ira: “Kaadhidhe vailamboi dhalabeliwa mbwenye dhalabela nodhavelela ingumiyee sembe yoombolana atu anjinji.” (Mat. 20:28) Thitho modhiyevi-a Yesu atorumela ira kaairana yongo iliyothene mothuulela yva liye ekene. (Juwau 5:19) Weu ali dhiyevi-a ulukhulu! Va, Yesu atothonyi-edha ifwanafwani-o yapama maningi inofwanela i-yo i-arela.
14. N’nga ninofunjedhavon’ni wa Yesu vamwasa odhiona mofwanelela?
14 Yesu atoafunji-a anama-arele ira tadhionenga mofwanelela. Vahora inango liye atoawandela ira: “Sisi la muruni mwinyu Nlungu unolilengesa.” (Mat. 10:30) Madhu enala mbolimbi-a maningi simbwasimbwa akala ira hora dhinango ninodhiona modaweya. Liye anothonyi-edha ira Babi-u wa dhulu unosangalala na i-yo thitho nili ofuneya maningi wa liye. Kaninofwanela thuulela ira liye unaadawi-a, vonirumeli-a ira nimlambelenga thitho nionanga ira nili ofwanelela dhawachela ingumi yo-omala.
N’nga a-dhiona mofwanelela unaniiri-e ira niluze maraeli-o avi? (Muone ndima 15)f
15. a) N’nga Sanja ya Olonda inango Yanilimbi-idhe ira nidhionenga a-vi? b) Movwelana na iruthiruthi ili va thakuru 24, n’nga ninaluze maraeli-o aavi namwasa odhionanga mo-ofwanelela?
15 Vyawa 15 vivirile Nsanja ya Olonda inango yatolimbi-a ira nidhionenga mofwanelela yaongile ira: “Pyaimbarimbaridi, kaninofwanela thuulela ira nili ofuneya maningi fiya voroma gaya; mbwenye thitho kaniirenga dhithithi-a mosimbwi-a, fiya vodhionanga ira nili o-okaana basa. Ifunelo yi-u inofwanelela kala modhionanga mundhila yofwanelela vothuulela vyongo vinaode i-yo irana, na vile vya-anaode i-yo irana.” Rongola mwinango aongile likundo leli moi e-ni: “Ndinoidhiwa ira kandili mutu othakala maningi, kwaranya mutu uliwethene. Mbwenye vahora yeniyoene ndinoidhiwa thitho ira, ‘Kandili mutu wapama maningi kwaranya mutu uliwethene. Vavyongo vinango ndinoira pama. Mbwenye vavyongo vinango kandinaira pama. Thitho mpumwemo mutu uliwethene munokalela liye.’”c N’nga mutoona yoganyali-a inokalavo akala ninodhilimbi-edha ira nidhionenga mofwanelela?
16. Mwasiwa ngwan’ni Yohova unoniva-a malangi-o a zelu?
16 Dhela mwamadhwee Yohova unoniva-a malangi-o a zelu. Liye unonidhiveliwana thitho unofuna ira nisangalalenga. (Esaya 48:17, 18) Yongo ya zelu inofwanelela i-yo sakula, ku-ela vyongo vinofuna Yohova valimburo loroma vaingumi yi-u, vyevo vinoiri-a ira nikaena imwerumweru injinji. Naira e-no ninodha rambela nyarwa dhinjinji dhedho dhinogumanana atu anjinji namwasa othuulelanga maningi kobiri, basa thitho vyongo vyokuza aliwa baa-i. Dhoweni othene nisikimizele rima ira nikale azelu thitho nisangalali-enga rima wa Yohova!—Sang. 23:15.
NYUMBO 94 Timayamikira Mulungu Potipatsa Mawu Ake
a Solomu na Yesu tali atu azelu maningi. Yohova ngwaava-idhe zelu dhedhi. Yofunjedha yei ninoona malangi-o avelenle Solomu na Yesu okuza dhiona mofwanelela, thitho ona mofwanelela kobiri na basa. Ninoona thitho mwemo Makristau afwi-u muganyalele aliwa na mwasa o-indi-edha pama basa malangi-o a zelu anofwanyeya Bibilyanala.
b Muone mwasa oi “Kodi Mungatani Kuti Muzisangalala ndi Ntchito Yanu” mu Nsanja ya Olonda ya 1 wa Fevereiro wa 2015.
c Muone mwasa oi “Baibulo Lingakuthandizeni Kukhala Osangalala” mu Nsanja ya Olonda ya 1 wa Agosto wa 2005.
d VIRUTHIRUTHI VYA: John na Tom ndi azombwe ambili anokala pingo m’mbo-ive. Hora dhinjinji John akala asamalelanga karwee. Tom unotukulecha atu na karwee adhowanga muurumiwini na migumanoni.
e VIRUTHIRUTHI VYA: John unolaba mwamahora manjinji. Liye kanofuna msukwali-a patharawee. Hora dhothene patharawee amvepa ira alabe mumahora owenjedheleya, liye unorumelecha. Namaulo a dambo lelo, Tom wenuo uli rumiwi okami-a utodhowa na ndimuwa wavapingoni vaulendo waubusa. Hora dhinango ndulimu, Tom atomvepa patharawee ira malambo enango wari mwasumana aweruenga mombaranya ira amaire vyongo vinango vyokuza lambela Yohova.
f VIRUTHIRUTHI VYA: John athuulelanga vyofunavyee. Tom wenuo uno-ela valimburo loroma vyongo vyauzimu, utofwanya afwe anjinji vanokami-a liye saka-edha Nyumba ya Umwene.