MURU OFUNJEDHA 44
NYUMBO 33 Umutulire Yehova Nkhawa Zako
Vyongo vinaire i-yo atu enango tanidawela
“Kamurumeli-e ira yothakala yuugonji-eni, mbwenye mudhowenave gonji-a yongo yothakala voirana yapama.”—ARO. 12:21.
VINOFUNA I-YO FUNJEDHA
Muyofunjedha yei ninoona vyongo vinaire i-yo atu enango tanidawela, naifunelo yoi vyongo vya-afiye vothakala maningi.
1-2. N’nga vyongo vyo-olongomana vinonikuza a-vi i-yo othene?
YESU atoonga ifwanafwani-o ya i-yana mwinango wamakwele wenuo am’vepa namatonga ira am’kami-e mwalongomano. Vinooneya ira mwasa wen’na watowafiya varimani anamafunjedha a Yesu, namwasa oi va hora yeniyo atu o-okaana izo kataireliwa vyongo vyolongomana. (Luk. 18:1-5) Yofunjedha yei inonikami-a thitho malamboano namwasa oi i-yo othene nitoroma ireliwavo vyongo vyo-olongomana.
2 Malamboano vyongo vyo-olongomana, sakulana tundu nonyingalelana vili vali vothene. Ee-no kaninodabwa atu enango taniirelanga vyongo vyo-olongomana. (Nam. 5:8) Kaninodedi-edhela ira bali venango rongola aniirele vyevi, mbwenye vyevi vinooda niireela. Mo-iyana naatu anonioni-a nyarwa venango runi-a imbarimbari inororomela i-yo, abali naarongoli-u katinofuna niirela vyongo vyo-olongomana. Voi aliwa kai olongomana. Mbwenye ninooda funjedhavo vyongo vinjinji va vyevyo Yesu naatu enango vyairile aliwa tangaireliwile vyongo vyo-olongomana naatu oruni-a. Akala ninoleva rima naatu oruni-a enao anoniirela vyongo vyo-olongomana, ninofwanela thitho levanga rima na Makristau afwi-u. N’nga Yohova unodhivwa a-vi naireliwanga vyongo vyo-olongomana naatu enango venango na Makristau afwi-u? N’nga vinom’kuza?
3. N’nga Yohova unosamalela a-longomana wi-u, mwasiwa ngwan’ni?
3 Voi “Yohova unodhiveliwana longomano,” vinom’kuza maningi atu enango tairelanga arumiwee vyongo vyo-olongomana. (Sal. 37:28) Yesu atoonisikimizeli-a ira Yohova, “unodha onechecha ira longomano litoireya . . . mombaranya” thitho va hora yofwanelela. (Luk. 18:7, 8) Vachineneeva, Yohova unodha mali-a nyarwa dhothene na vyongo vyo-olongomana vya tundu uliwethene.—Sal. 72:1, 2.
4. N’nga Yohova unonikami-a a-vi malamboano?
4 Va hora inodedi-edhela i-yo ira Yohova adhena longomano, liye unonikami-a vilela nagumanana vyongo vyo-olongomana. (2 Pe. 3:13) Yohova unonifunji-a moda munairele i-yo vyongo mwazelu. Dhela mwa Mwanee, Yohova utoniva-a ifwanafwani-o ya moda unairele i-yo nagumanana vyongo vyoi e-ni. Thitho unoniva-a malangi-o onikami-a enao ana-arele i-yo.
MUKALENGA OSAMALA NA MODA MUNOIRELA NYO VYONGO ATU ENANGO TAUIRELANI VYO-OLONGOMANA
5. Mwasiwa ngwan’ni ninofwanela kala osamala naireliwanga vyongo vyo-olongomana?
5 Vinokala vyopa maningi thitho ninooda sukwala akala atu enango atoniirela vyongo vyo-olongomana. (Nam. 7:7) Arumiwi ororomeleya ninga Yobo na Abakuku, tatoovivwa thitho e-no. (Yob. 6:2, 3; Aba. 1:1-3) Angalive ira hora dhinango ninothakaleliwecha, ninofwanela kala osamala ira na-aire vyongo mo-okaana zelu.
6. N’nga ninofunjedhavon’ni va vyevyo vyam’muireele Abisalomu? (Muone thitho iruthiruthi.)
6 Vyongo vyo-olongomana vyaniireela, ninooda funanga weli-edha mwandhila inango. Mbwenye irana vyevyo unooda iri-a ira vyongo vifiye vothakala maningi. Ifwanafwani-o va mwasula nja Abisalomu wenuo ali mwana Mwene Davide. Liye atoothakaleliwa maningi Aminoni wenuo ali balee wa m’mee mwinango, anga-indele rongolee Tamara. Movwelana na ilamulo yava-iwile Mose na Nlungu, Aminoni afwanela phiwa. (Lev. 20:17) Angalive ira Abisalomu afwanela nyanyuwa maningi na vyaireilevyo, liye kaafwanela m’pha Aminoni.—2 Sa. 13:20-23, 28, 29.
Abisalomu atoothakaleliwa maningi namwasa wa vyongo vyo-olongomana vyevyo vyaireliwile rongolee Tamara (Muone ndima 6)
7. N’nga voroma vyongo vyo-olongomana vyam’kuzile a-vi mulimbo lemba Salimo?
7 Naona atu anoira vyongo vyo-olongomana vyongo vyaawendelanga pama, ninooda roma thuulelanga ira irana vyongo vyofwanelela ko-okami-a. Ifwanafwani-o nja mulimbo lemba Salimo mwinango wenuo aona ninga atu othakala vyongo vyanoawendela pama i-yani-a naatu olongomana. Liye aongile ira: “vyevi ndivinoira atu othakala, anokala o-otekenyeya hora dhothene.” (Sal. 73:12) Liye atoosukwala maningi na vyongo vyo-olongomana vyaoni liye, moi atooroma kaikela akala m’labela Yohova wali okami-a. Liye aongile ira: “Ndangawesedhile ira ndivwecheche vyevi, vyali vyopei-a wamiyo.” (Sal. 73:14, 16) Voi ee-no liye atoonga ira: “Wamiyo manyalwanga ta-adhi vang’ono theredhuwa.” (Sal. 73:2) Vyofwanafwana na vyevi, vyatom’muireela thitho bali mwinango dhinalee Alberto.
8. N’nga bali mwinango adhivwide a-vi namwasa wa vyongo vyo-olongomana vyam’muireele?
8 Alberto atoonukedhiwa ira utoba kobiri dha pingo. Vyevi vyatooiri-a ira a-ii-iwe laba izoyee thitho atu avwide vya mwasula, tatoo-iya m’lemeza. Liye aongile ira: “Ndatoosukwala thitho ndatoothakaleliwa maningi.” Alberto atoorumeli-a ira sukwalao udodomi-e uxamwalee na Yohova fiyedha vo-iya gumaneya vamigumanoni yapingo wa vyawa 5. Vyevi vinothonyi-edha vyongo vinaireye akala nitothakaleliwa maningi namwasa oireliwa vyongo vyo-olongomana.
MUM’SAZI-EDHENGA YESU MWAIRELIWANGA VYONGO VYO-OLONGOMANA
9. N’nga Yesu avilenle vyongo vyo-olongomana viivi? (Muone thitho iruthiruthi.)
9 Yesu atooniva-a ifwanafwani-o yapama maningi ya moda munaire i-yo vyongo naireliwanga vyongo vyo-olongomana. Kathuulelani vyevyo vyaireliwile liye naabalee thitho atu enango. Abalee taonga ira utokaana mi-ala. Anamasogolela amareligiau taonga ira, anooira vyongo movwelana na viwanda thitho anyakondo awu Roma tanoom’nyoza, m’muirela vyauwalanga thitho fiyedha m’pha. (Mrk. 3:21, 22; 14:55; 15:16-20, 35-37) Mbwenye Yesu atoovilela vyongo vyothene vyevi thitho kaaweli-edhe. N’nga ninofunjedhavon’ni vaifwanafwani-o yei?
Yesu atoovelela ifwanafwani-o yapama vamwasa ovilela vyongo vyo-olongomana (Muone ndima 9-10)
10. N’nga Yesu airile a-vi angaireliwile vyongo vyo-olongomana? (1 Pedru 2:21-23)
10 Muleri 1 Pedru 2:21-23.a Yesu atoo-indi-edha basa ifwanafwani-o yothonyi-edha moda munofwanela i-yo iranga vyongo atu enango taniirelanga vyongo vyo-olongomana. Liye anooidhiwa hora yofwanelela kala opwaseya na yofwanelela onga. (Mat. 26:62-64) Liye kaaongavo yongo va yonama iliyothene yam’nukedha aliwa. (Mat. 11:19) Aonganga kaanyoza venango tucha atu tam’momba landuao. Yesu anoodhikondi-a namwasa oi atoo-iya “vyothene mandhani mwa namatonga wenuo unotonga mwalongomano.” Yesu anooidhiwa ira Yohova anoona vyongo vyo-olongomana vyam’muireela. Yesu anoororomela ira Yohova unodha mali-a vyongo vyo-olongomana va hora yofwanelela.
11. N’nga ninaire a-vi ira nikale osamala navyongo vinaonge i-yo? (Muone thitho iruthiruthi.)
11 Ninooda m’sazi-edha Yesu vodhilimbi-edha kala osamala na moda munaongele i-yo naireliwanga vyongo vyo-olongomana. Vyongo vinango vyo-olongomana, vinooda kala ving’ono vyoi ninooda vivwalavwali-anga. Venango ninooda thitho kala opwaseya vofuna rambela onga madhu anairi-e ira vyongo vifiye vothakala maningi. (Nam. 3:7; Yak. 1:19, 20) Hora dhinango ninooda funa ongavo yongo naona vyongo vyo-olongomana venango nafuna onga vinororomela i-yo. (May. 6:1, 2) Nafuna ongavo yongo, ninofwanela dhilimbi-edha irana vyevyo mopwaseya na mwalemezo.—1 Pe. 3:15.b
Naireliwanga vyongo vyo-olongomana, ninooda m’sazi-edha Yesu vothuulela mosamala vya hora yeniyo inaonge i-yo thitho mwemo munaongele i-yo (Muone ndima 11-12)
12. N’nga ninaire a-vi ira ni-iye “vyongo vyothene mandhani mwa namatonga wenuo unotonga mwalongomano”?
12 Ninooda m’sazi-edha Yesu vo-iya “vyothene mandhani mwa namatonga wenuo unotonga mwalongomano.” Atu enango taniirela vyongo vyo-olongomana, ninoidhiwa ira Yohova unoidhiwa imbarimbari ya mwasuo. Idhiwa ira Yohova unodha saka-edha vyongo, unooda nikami-a ira nivilele vyongo vyo-olongomana viniireele. I-ya mwasuo mandhani mwa Yohova, unooda nikami-a ira na-adhowenganave kala othakaleliwa. Thakaleliwa unooda niiri-a ira niire vyongo mo-othuulela pama, na-akalenga osangalala thitho dodomi-a uxamwali-u na Yohova.—Sal. 37:8.
13. Chini inanikami-e ira nivilele naireliwanga vyongo vyo-olongomana?
13 Pyaimbarimbari ira kaninaonde m’sazi-edha Yesu sasaawa mwairela liye. Hora dhinango ninooda onga venango irana vyongo vyoi vasogolovee ninooda dhiombana landu. (Yak. 3:2) Thitho vyongo vinango vyo-olongomana vinooda niphei-a venango nikumbanyi-anga vaingumii-u yothene. Akala vyevi vitoroma uireelanivo, idhiwani ira Yohova unoidhiwa moda munodhivwela nyo. Thitho Yesu, wenuo aireliwilevo vyongo vyo-olongomana, unovwechecha moda munodhivwela nyo. (Aeb. 4:15, 16) Wenjedhela va ifwanafwani-o ya Yesu, Yohova utoniva-a malangi-o ananikami-e akala nitoireliwa vyongo vyo-olongomana. Dhoweni nitapanyeni maversu menli, ofwanyeya mu bukhu la Aroma enao ananikami-e.
“I-YEDHANI MBURO NYANYUWA WA NLUNGU”
14. N’nga “i-yedha mburo nyanyuwa wa Nlungu” unothapulelan’ni? (Aroma 12:19)
14 Muleri Aroma 12:19. Rumiwi Paulo atoolimbi-a Makristau ira “ta-iyedhele mburo nyanyuwa wa Nlungu.” Nino-iyedhela mburo nyanyuwa wa Nlungu, narumela ira Yohova aire longomano va hora thitho mundhila yeniyo inoona liye ira njofwanelela. Bali mwinango dhinalee Juwau angaireliwile vyongo vyo-olongomana aongile ira: “Ndanoolimbanana rima ofuna ira ndisaka-edhe vyongo vandekene. Mbwenye lemba la Aroma 12:19, latoondikami-a ira ndidedi-edhelenga Yohova.”
15. Mwasiwa ngwan’ni ndi pama dedi-edhela Yohova ira asaka-edhe vyongo?
15 Vyongo vinoniwendela pama nadedi-edhelanga Yohova ira asaka-edhe vyongo. Naira e-no, ninokala ninga nitorula tolo ofuna wesedha saka-edha vyongo okene. Yohova ngokozeya nikami-a. Vinokala ninga unoonga ira, ‘Ndi-iyedheleni vyongo vyo-olongomanavyo. Ndinovimali-a.’ Navwelanga vyolanyedhayee vyoi “miyo ndinodha aweli-edha,” nino-iya mwasuo mandhanimwee thitho ninororomela ira unodha mali-a mundhila yapama maningi. Vyevi ndi vyevyo vyam’kami-idhe Juwau um’mongile i-yo ndulimu. Liye aongile ira: “Akala ndinom’dedi-edhela Yohova, liye unodha mali-a yorucha yangayo kwaranya mwemo mwairele miyo.”
“DHOWANANIVE GONJI-A VYONGO VYOTHAKALA VOIRANA VYONGO VYAPAMA”
16-17. N’nga lobelo linanikami-e a-vi ira “nidhowenave gonji-a yothakala voira yongo yapama”? (Aroma 12:21)
16 Muleri Aroma 12:21. Paulo atoolimbi-a Makristau ira “tadhowenave gonji-a vyongo vyothakala voirana vyongo vyapama.” Va ulalikee wavamwangoni, Yesu aongile ira: “Mudhowenave dhiveliwana amwidaninyu nolobelela atu anou-ara-arani.” (Mat. 5:44) Vyevi ndi vyevyo vyairile Yesu. Kathuulelani nyarwa dhavilenle Yesu vevo vakomeliwa liye vaimurini yoonelavo nyarwa na anyakondo awu Roma. Onga mwaimbarimbari Yesu atooireliwa vyongo vyova-a manyadho thitho vyauwalanga maningi vyoi kaninaode vwechecha upa wavwa liye.
17 Mbwenye Yesu kaagonjile namwasa wa vyo-olongomana vyaireliwa liye. Malo motembelela anyakondwao, liye atoolobela ira: “Baba, mwaalevelele namwasa oi katinoidhiwa vinoira aliwa.” (Luk. 23:34) Nalobelelanga atu anidawele, vinonikami-a ira ni-iye lokota vyarimani venango nyanyuwa. Thitho vinonikami-a ira naaonenga mofwanelela.
18. N’nga lobelo lakami-idhe a-vi Alberto na Juwau ira tavilele?
18 Lobelo latookami-a abali ambili aaongile i-yo ndulimu vilela vyongo vyo-olongomana vyaaireele. Alberto aongile ira: “Ndatowalobelela abali tandiirele vyongo vyo-olongomanale. Ndatom’vepa Yohova fendo dhingasi ira andikami-e i-ya anyanyuwela abalao.” Pyosangalali-a ira Alberto, atooroma okoka m’labela Yohova mororomeleya. Juwau aongile ira: “Hora dhinjinji ndanom’lobelela bali andisukwali-idhe. Vyevi vyatoondikami-a ira ndim’monenga mofwanelela thitho nda-am’tongenga. Malobelwao, tatoondikami-a ira ndikaena rendele warimani.”
19. N’nga ninofwanela iran’ni vevo vali i-yo muilambo yothakalila? (1 Pedru 3:8, 9)
19 Muilambo yothakalila, ninongo gumananave vyongo vyo-olongomana. Ee-no akala ninogumanana vyongo vyoi a-vi, dhoweni na-a-iyeni lobela wa Yohova ira anikami-e. nisazi-edhenga mwemo Yesu mwairele liye vyongo angaireliwile vyongo vyo-olongomana thitho nidhowenganave a-rela makundo a Bibilyani. Nairangana vyevi, Yohova unodha niraeli-a.—Muleri 1 Pedru 3:8, 9.
NYUMBO 38 Mulungu Adzakulimbitsa
a Mukapitulu 2 na 3 mukartalee loroma, Rumiwi Pedru atoonga hora dhingasi vevo Makristau vaireliwile aliwa vyongo vyo-olongomana na mapatrawiwa auwalanga venango aman’niwa o-ororomeleya.—1 Pe. 2:18-20; 3:1-6, 8, 9.