MURU OFUNJEDHA 46
NYUMBO 49 Tizikondweretsa Mtima wa Yehova
N’nga munodhilimbi-edha ira mukale rumiwi okami-a?
“Va-a unosangalali-a maningi kwaranya wachela.”—MAY. 20:35.
VINOFUNA I-YO FUNJEDHA
Yofunjedha yei inolimbi-a abali obadiziwa ira tadhilimbi-edhe kala arumiwi okami-a.
1. N’nga rumiwi Paulo aaona a-vi arumiwi okami-a?
ARUMIWI okami-a anolaba basa yofuneya maningi pingoni. Pyooneelatu ira rumiwi Paulo anowasimba maningi alombwana ororoleyala. Mofwanafwani-a, mukartalee lodhowa wa Makristau awu Filipi, Paulo atoomwenyula andimuwa na arumiwi okami-a.—Afl. 1:1.
2. N’nga bali Luis avivwa a-vi namwasa okala rumiwi okami-a?
2 Abali anjinji obadiziwa, akala mbaa andimuwa venango azombwe, anosangalala maningi takala arumiwi okami-a. Mofwanafwani-a, Devan akanle rumiwi okami-a angana vyawa 18. Voi bali Luis atookala rumiwi okami-a angana vyawa 50. Voonga mwemo mwadhivwela liye, bali Luis aongile ira: “Ndathuulela udhivela unondithonyi-edha pingo, ndinoona ira ndi ngari ilukulu maningi kala rumiwi okami-a.” Mu ndi mwemo abali anjinji ano-eliwa kala arumiwi okami-a munodhivwela aliwa.
3. N’nga ninotapanya vyofuka viivi?
3 Akala muli obadiziwa, n’nga munodhilimbi-edha ira mukale rumiwi okami-a? N’nga chini inaulimbi-e ira mufunenga kala rumiwi okami-a? N’nga ndi makalelo aavi anoonga Bibilya anofwanela nyo akaana ira mufwanelele kala rumiwi okami-a? Muyofunjedha yei ninotapanya vyowakula vya vyofuka vyevi. Mbwenye yoroma, dhoweni nitapanyeni mabasa anolaba arumiwi okami-a.
N’NGA ARUMIWI OKAMI-A ANOLABA MABASA AVI?
4. N’nga arumiwi okami-a anolaba mabasa avi? (Muone thitho iruthiruthi.)
4 Rumiwi okami-a unokala bali obadiziwa unosakuliwa na andimuwa ira akami-enga mabasa enango pingoni. Arumiwi okami-a enango anoonechecha ira anamalaleya atokaana vikhundu vyolaleela vyokwakwanela na mabukhu oi ta-indi-edhenga basa muurumiwini. Arumiwi okami-a enango anokami-a va mabasa osaka-edha vyonongeya nocheni-a va Nyumbani ya Umwene. Arumiwi okami-a anowachela thitho alendo nosamalela mafwaramento ovwi-edhana madhu na ooni-ana mavidiyo vamigumanoni. Angalive ira hora dhinjinji anolaba mabasa ninga enala, yoroma anofwanela kala atu anom’dhiveliwa Yohova thitho a-rela makhundwee olongomana. Aliwa anofwanela dhiveliwangana maningi abali na arongoliwa. (Mat. 22:37-39) N’nga bali obadiziwa unaire a-vi ira akale rumiwi okami-a?
Arumiwi okami-a anom’sazi-edha Yesu tadhivelelanga volabela atu enango (Muone ndima 4)
5. N’nga bali unaire a-vi ira akale rumiwi okami-a?
5 Bibilya linoonga makalelo anofwanela nyo kaana ira mukale rumiwi okami-a. (1 Ti. 3:8-10, 12, 13) Ira mukale rumiwi okami-a, munofwanela funjedha makalelo enala nodhilimbi-edhanga athonyi-edha. Yoroma, munofwanela sakasaka yongo inouiri-ani funanga kala rumiwi okami-a.
MWASIWA NGWAN’NI MUNOFUNA KALA RUMIWI OKAMI-A?
6. Chini inoulimbi-ani ira mulabelenga abali naarongolinyu? (Mateu 20:28; muone thitho yavakapani.)
6 Yesu ndi ifwanafwani-o yapama maningi. Liye anooira vyongo namwasa om’dhiveliwana Babee na atu. Udhivela wen’na wanom’limbi-a ira alabenga basa mwathindhi, angalive ira laoneya ninga tonyozeya. (Muleri Mateu 20:28; Ju. 13:5, 14, 15) Akala nyo thitho munoira vyongo mwaudhivela, Yohova unodha uraeli-ani ira mukwakwaneli-edhe ifunelwinyu yofuna kala rumiwi okami-a.—1 Ak. 16:14; 1 Pe. 5:5.
Yesu avelelanga ifwanafwani-o wa arumiwee vamwasa olabela atu enango modhiyevi-a, malo mofunanga vizo vyavadhulu (Muone ndima 6)
7. Mwasiwa ngwan’ni bali unofwanela rambelanga rima ogaya?
7 Muilamboi atu anosilila atu anofuna kaana izo yavadhulu. Mbwenye vyevyo pyo-iyana maningi na vili mugulu la Yohova. Bali unoira vyongo mwaudhivela ninga Yesu, kanolavela limburo lavadhulu, kopolo venango izo. Namwasa oi mutu ninga wenuo akaana izo pingoni, kanarumelenga laba mabasa ooneya ninga onyozeya vokami-a atu a Yohova. unooda onanga ira mabasa ninga enao kai ofwanelela wa liye. (Ju. 10:12) Yohova kanodha raeli-a mutu uliwethene unoira vyongo namwasa ogaya.—1 Ak. 10:24, 33; 13:4, 5.
8. N’nga ndi malangi-o avi Yesu avelenle liye wa arumiwee?
8 Hora dhinango masiki anamafunjedha a Yesu tanoofuna vizo va myasa yodaweya. Ifwanafwani-o va mwasula ngu Yakobo na Juwau. Aliwa tatoovepha Yesu ira adhaava-e limburu lavadhulu Muumwenee. Mbwenye Yesu kaasimbile ira tatooira pama vepa vyongo vyevyo. Malomwee Yesu atoawandela anamafunjedhee othene 12 ira: “Mbwenye mutu uliwethene unofuna kala ndimuwa vari vinyu, unofwanela kala rumiwinyu, thitho mutu unofuna ira akale oroma vari vinyu, unofwanela kala dhaari wa othene. (Mrk. 10:35-37, 43, 44) Abali anokaana rima ofuna labela atu enango, anokami-a maningi pingo.—1 At. 2:8.
N’NGA CHINI INAULIMBI-ENI IRA MULABELENGA ABALI NA ARONGOLINYU?
9. N’nga munaire a-vi ira mukaena rima ofuna labela atu enango?
9 Pyo-oira fuka ira munom’dhiveliwa Yohova thitho munofuna labela atu enango. Mbwenye venango kamuna rima ofuna kala rumiwi okami-a. N’nga munaire a-vi ira mukaena rima ofuna labela atu enango? Muthuulelenga imwerumweru inakaena nyo namwasa olabela abali na arongolinyu. Yesu aongile ira: “Va-a unosangalali-a maningi kwaranya wachela.” (May. 20:35) Thitho vyevi pyairana Yesu. Liye anoosangalala namwasa olabela atu enango, nyo thitho munodha sangalala.
10. N’nga Yesu athonyi-edhe a-vi ira anoodhiveliwana labela atu enango? (Mrk. 6:31-34)
10 Dhoweni nioneni ifwanafwani-o yothonyi-edha ira Yesu anoodhiveliwana labela atu enango. (Muleri Marku 6:31-34.) Vahora inango Yesu na anamafunjedhee, tatoochenyela thitho tadhowa wu limburo laokene ira tamavume. Mbwenye mwinji waatu watoodhowa weo nodedi-edhanga ira Yesu aafunji-e. Yesu angaodile konda afunji-a. Namwasa oi Yesu na anamafunjedhee “katana hora yoi tavume venango ira tadye.” Yesu angaodile sakula afunji-a vyongo vyoyeva noawandela ira tadhowenga. Mbwenye namwasa odhiveliwana atu, Yesu “atooroma afunji-a vyongo vinjinji.” Thitho atoodhowanave afunji-a “fiyedha hora ingamadhi.” (Mrk. 6:35) Yesu atooirana vyevi a-kala namwasa oi ndi vyevyo vyafwanela liye irana, mbwenye “atoavwela tangaranga.” Yesu anoofuna afunji-a namwasa oi anoadhiveliwana. Yesu anoosangalala maningi namwasa olabela atu enango.
11. N’nga Yesu akami-idhe a-vi atu aafunji-a liye? (Muone thitho iruthiruthi.)
11 Vahora yalaba liye urumiwee, Yesu atoafunji-a noava-a vyongo vyofuneeleya vaingumini. Yesu atoava-a yodya anamafunjedhee noawandela ira tagawedhe vyodyavyo waatu aafunji-a liyeao. (Mrk. 6:41) Voirana vyevi, Yesu atoofunji-a anamafunjedhee ira talabelenga atu enango. Yesu atoothonyi-edha ira mabasa anolaba arumiwi okami-a, mbofuneya maningi. Vinooneya ira arumiwao tanoosangalala maningi laba basa vambo-i na Yesu, yovelela vyodya voi atwao “tatoodya norumbala.” (Mrk. 6:42) Fendo yen’na, chaali yoroma ira Yesu a-ele vasogolo vyofuna vyaatu enango. Vaingumiyee yothene anoolabela atu enango. (Mat. 4:23; 8:16) Yesu anoosangalala funji-a atu enango thitho anookami-a atu enango fwanya vyongo vyofuneeleya vaingumini. Nyo thitho munodha sangalala maningi akala munodhilimbi-edha ira mukale rumiwi okami-a.
M’dhiveliwana Yohova thitho kaana rima ofunechecha labela atu enango, unodha ulimbi-ani ira mulabelenga abali naarongolinyu pingoni (Muone ndima 11)a
12. Mwasiwa ngwan’ni kaninofwanela thuulelanga ira kaninaode irana yongo iliyothene vokami-a pingo?
12 Akala munoona ira kamuna dodoliso n’nangolee lavakundu, kamutatile rima. Namawasa oi pyo-okaikeli-a ira mutokaana makalelo enango enao anakami-e pingo. Leri malangi-o a rumiwi Paulo anofwanyeya va lemba la 1 Akoritiyo 12:12-30, nolobelela mwasuo, unodha ukami-ani. Madhu a Paulo anothonyi-edha ira nyo, molandana na rumiwi wa Yohova uliwethene, muli ofuneya maningi pingoni. Akala va-eeni kamunafwanelele kala rumiwi okami-a, kamutatile rima. Malomwee muirengana vyongo vyothene vinaode nyo vom’labela Yohova naabali naarongolinyu. Idhiwani ira andimuwa anodha uva-ani vyoira movwelana na vinooda nyo.—Aro. 12:4-8.
13. N’nga ngu mwasa m’mbo-i uvi unairi-e ira mutu ava-iwe izo pingoni?
13 Mwasa m’mbo-i unauiri-eni ira mufunenga kala rumiwi okami-a, pyoi makalelo anofuneeleya ira mutu akale rumiwi okami-a, mbofuneya maningi wa Makristau othene. Makristau othene anofwanela kala vauxamwali wapama na Yohova, nokalanga osangalala namwasa ova-a vyongo atu enango thitho kala ifwanafwani-o yapama waatu enango. N’nga ndi vyongo viivi vinaire bali ira akale rumiwi okami-a?
VYONGO VINAIRE NYO IRA MUKALE RUMIWI OKAMI-A
14. N’nga madhu oonga ira “o-oira vyongo ninga mwana” anothapulelan’ni? (1 Timoteo 3:8-10, 12)
14 Va-eeni dhoweni nitapanyeni makalelo enango anoongiwa va lemba la 1 Timoteo 3:8-10, 12. (Muleri.) Rumiwi okami-a unofwanela kala “o-oira vyongo ninga mwana.” Madhu oi o-oira vyongo ninga mwana, anooda thapuleliwa thitho ira “olemezeya.” Vyevi kavinothapulela ira kamunatheyenga naatu venango onga vyongo vyothei-a. (Nam. 3:1, 4) Malo mwa vyevyo, munofwanela kaana thindhi vokwakwaneli-edha izo inyu. Abali pingoni taidhiwa ira muli onyindeleya, anoroma ulemezani.
15. N’nga madhu oi “o-oonga monama” na oi “o-odhiveliwana fwanya vyongo mwainyengo” anothapulelan’ni?
15 “O-oonga monama.” Madhu enala anothonyi-edha ira munofwanela kala oona rima thitho ororomeleya. Mudhilimbi-edhenga kwakwaneli-edha vyongo viongile nyo thitho kamunami-enga atu enango. (San. 3:32) “O-odhiveliwana fwanya vyongo mwainyengo.” Madhu enala anothonyi-edha ira munofwanela kala oona rima vamwasa wa goso venango kobiri. Kamufwaedhengavo ngari va uxamwalinyu na Makristau enango ira mufwanye kobiri.
16. (a) N’nga madhu oonga ira “O-omwa vinyu m’injinji” anothapulelan’ni? (b) N’nga madhu oonga ira ““ithuulela rima yochena” anothapulelan’ni?
16 “O-omwa vinyu m’injinji.” Vyevi vinothapulela ira kamunofwanela mwanga maningi vyomwa vyolezeli-a venango idhiweya na dhina loi muli omwa maningi vyomwa vyolezeli-a. Kaana “ithuulela rima yochena.” Madhu enala anothonyi-edha ira munofwanela a-relanga makhundo a Yohova. Angalive ira kamuli olongomana, munooda kaana rendele unodha namwasa okala vauxamwali wa pama na Yohova.
17. N’nga bali unathonyi-edhe a-vi ira ngonyindeleya vevo “vanowesedhiwa liye ira aoniwe akala ngofwanelela”? (1 Timoteo 3:10; muone thitho iruthiruthi.)
17 “Arome wesedhiwa ira aoniwe akala ngofwanelela.” Madhu enala anooni-a ira muromile wale thonyi-edha ira muli onyindeleya thitho munooda samalela pama vizo vinyu. Ee-no andimuwa avapingoni tauva-ani vyoira mu-arelenga mosamala malangi-o anauva-eni aliwa thitho malangi-o anovelela gulu. Mwalabanga pama basa liva-iwile nyo, atu enango pingoni anoona thitho anosimba. Andimuwa avapingoni, anofwanela dhilimbi-edhanga funji-a abali obadiziwa. (Muleri 1 Timoteo 3:10.) N’nga pingoni mwinyu mutokala azombwe o-ofii-a vyawa 20? N’nga anodhilimbi-edha funjedha Bibilya vaokene? N’nga anowakulecha vamigumanoni venango dhowa malaleela? Akala ndi e-no mwaava-enga basa yovwelana na tunga liwa na moda mukalele ingumi yiwa. Mwairangana vyevi, vinokala ninga “munaawesedha ira muone akala mbofwanelela.” Mwaira e-no anooda kala arumiwi okami-a ta-anafii-e vyawa 20.
Andimuwa avapingoni tava-anga vyoira abali obadiziwa, anokala “taawesedhanga ira tarome ona akala mbofwanelela” (Muone ndima 17)
18. N’nga madhu oonga ira “akale o-onukedheliwa mwasa uliwethene” anothapulelan’ni?
18 “Akale o-onukedheliwa mwasa uliwethene.” Madhu enala anothapulela kala o-okaana landu oira yodawa ilukulu. Pyaimbarimbari ira Makristau anooda ombiwa landu onama. Yesu atoombiwa landu onama thitho liye atoonga ira anama-arelee anodha gumanana vyevyo. (Ju. 15:20) Mbwenye mwadhilimbi-edhanga kaana makalelo apama ninga ana Yesu, munodha kaana limbili la pama pingoni.—Mat. 11:19.
19. N’nga kala “lombwana wa i-yana m’mbo-i” unothapulelan’ni?
19 “Lombwana wa i-yana m’mbo-i.” Akala muli va banjani, munofwanela a-relanga masaka-edho airile Yohova voromavene, vyoi lombwana akaengana i-yana m’mbo-i. (Mat. 19:3-9) Kristau kanofwanela irana vyongo vya mararuo. (Aeb. 13:4) Mbwenye kai vyevyo baa-i. Unofwanela kala ororomeleya thitho kanofwanela kopanga a-iyana enango.—Yob. 31:1.
20. N’nga lombwana “oing’anela pama banjalee” unoira vyongo viivi?
20 “Oing’anela pama a-imiwa na mabanjiwa.” Akala muli muru wa banja, munofwanela kwakwaneli-dhanga vizo vinyu. Hora dhothene muirenga lambela wavabanjani. Mulaleelenga vaduzi na vaduzi vambo-i na banja linyu. Mukami-enga a-iminyu kala vauxamwali wapama na Yohova. (Aef. 6:4) Lombwana unosamalela pama banjalee, unothonyi-edha ira unooda samalela pama pingo.—Mufwanafwani-edhe na lemba la 1 Timoteo 3:5.
21. N’nga munaire a-vi akala va-eeni kamuli rumiwi okami-a?
21 Akala muli bali obadiziwa mbwenye kamuli rumiwi okami-a, ninoulimbi-ani ira muthuulele makundo a yofunjedha yei noalobelela. Muleri vyongo vinofwanela irana mutu ira akale rumiwi okami-a, nodhilimbi-edha vikwakwaneli-edha. Muthuulelenga moda munom’dhiveliwana nyo Yohova na abali naarongolinyu. Thitho mudhilimbi-edhenga kaana rima ofuna labela atu enango. (1 Pe. 4:8, 10) Mwadhilimbi-edhanga ira mukale rumiwi okami-a munodha kala osangalala volabela abali naarongolinyu pingoni. Yohova auraeli-eni vevo vanodhilimbi-edha nyo ira mukale rumiwi okami-a.—Afl. 2:13.
NYUMBO 17 “Ndikufuna”
a MADHU AIRUTHIRUTHI YAVA: Wono wa zwele, Yesu alabelanga anamafunjedhee modhiyevi-a; wu dhandha lodyana, rumiwi okami-a akami-anga bali oulula pingoni.