MURU OFUNJEDHA 28
NYUMBO 88 Ndiphunzitseni Njira Zanu
N’nga mwasiwa ngwan’ni ninofwanela vepha malangi-o?
“Atu anovepha malangi-o anokaana zelu.”—SAN. 13:10.
VINOFUNA I-YO FUNJEDHA
Mu yofunjedha yei ninoona vyongo vinaire i-yo ira niganyalinga na malangi-o enao anova-iwa i-yo.
1. N’nga ninaire avi ira nisakulenga vyoira mwazelu ira vyongo viniwedelenga pama? (Sanganiko 13:10; 15:22)
IYO othene ninofuneela ira nisakulenga vyoira mwazelu thitho ninofuna ira vyongo viniwendelenga pama. Madhu a Nlungu anoniwandela mwemo munairele i-yo vyevi.—Muleri Sanganiko 13:10; 15:22.
2. N’nga Yohova unonilanyedha n’ni?
2 Ninooda fwanya malangi-o thitho zelu wa Babi-u Yohova. Liye utonilanyedha ira: “Ndinodha uva-a malangi-o nouing’anela.” (Sal. 32:8) Yohova kaate velela malangi-o baa-i liye iyedha vevo. Mbwenye unokaana ifunelo thitho unonikami-a idhiwa moda muna-indi-edhele i-yo basa malangi-ao.a
3. N’nga ninotapanya n’ni muyofunjedha yei?
3 Muyofunjedha yei, nino-indi-edha basa madhu a Nlungu ira anikami-e fwanya vyowakula vya vyofuka vinayi vi: (1) N’nga ndinofwanela kaana makalelo aavi ira malangi-o tandikami-enga? (2) N’nga mbaani unandiva-e malangi-o apama? (3) N’nga ndinathonyi-edhe avi ira ndili okozeya wachela malangi-o? (4) Mwasiwa ngwan’ni kandinofwanela vepha atu enango ira tandikami-e sakula vyoira?
N’NGA NINOFWANELA KAANA KALELO LIIVI?
4. N’nga ninofwanela kaana kalelo liivi ira niganyalinga na malangi-o?
4 Ninofwanela kala odhiyevi-a ira niganyalinga na malangi-o. Nirumelelenga ira kanin’na dodoliso venango ira kaninaode sakula vyongo mwazelu vaokene. Thitho akala ira kanili odhiyevi-a, malangi-o anafwanye i-yo voleri madhu a Nlungu, ninooda imwanana a-indi-edha basa. (Mik. 6:8; 1 Pe. 5:5) Mbwenye akala nili odhiyevi-a ninooda wachela malangi-o okumela Bibilyani thitho anooda nikami-a.
5. N’nga ndi vyongo viivi vyamwiri-e Mwene Davide kala ogaya?
5 Dhoweni nione vyongo vinofuna i-yo funjedha wa Mwene Davide. Liye atoira vyongo vinjinji vyevyo vyam’mwiri-e ira akale ogaya. A-anakale Mwene, liye atoovweya namwasa wa dodoliso loomba, thitho atosakuliwa ira amamuombelenga Mwene. (1 Sa. 16:18, 19) Angasakuliwile ira akale Mwene, Yohova atoonva-a kopolo ya zimu ochena. (1 Sa. 16:11-13) Liye atoovweya maningi namwasa opha amwidani a Israeli thangani-avo Goliyati. (1 Sa. 17:37, 50; 18:7) Davide a-akale ogaya, vyevyo vyairile liyevi vingamwiri-idhe thuulela ira kanafuneela va-iwa malangi-o. Mbwenye Davide ali odhiyevi-a.
6. N’nga ninoidhiwa a-vi ira Davide anoodhiveliwana wachela malangi-o? (Muone thitho yavakapani.)
6 Davide angakanle Mwene, atokaana afwee enao tan’va-a malangi-o. (1 Li. 27:32-34) Vyevi pyo-odabwi-a namwasa oi romela wale Davide ano-arela malangi-o. Kaiira liye awachela malangi-o okumela waalombwana ba-i, mbwenye atowachela malangi-o okumela wa Abigaeli oi ali i-yana. Abigaeli ali i-yana wa Nabala thitho maneula ali o-olemezeya, o-osimba thitho ogaya. Davide atoodhiyevi-a vo-arela malangi-o a Abigaeli thitho atorambela dawi-a maningi vyongo.—1 Sa. 25:2, 3, 21-25, 32-34.
Modhiyevi-a Mwene Davide atowachela malangi-o okhumela wa Abigaeli (Muone ndima 6)
7. N’nga ninofunjedhavo n’ni va ifwanafwani-o ya Davide? (Namalaleya 4:13) (Muone thitho iruthiruthi.)
7 Ninooda funjedha vinjinji khumela wa Davide. Mofwanafwani-a, ninooda khaana dodoliso venango izo. Mbwenye kanithuulelenga ira nitoidhiwa vyongo vyothene venango ira kaninofuneela va-iwa malangi-o. Mofwanafwana na Davide, ninofuneela kala ofunechecha a-rela malangi-o mo-obala mutu unoniva-uo. (Muleri Namalaleya 4:13.) Nairanga vyevi, ninorambela nyarwa dhedho dhinanisukwali-e thitho sukwali-a atu enango.
Nikalenga okozeya wachela malamgi-o vo-obala ira unovelela mbaani (Muone ndima 7)c
N’NGA MBAANI UNANIVA-E MALANGI-O APAMA?
8. Mwasiwa ngwan’ni Yonatani ali ofwanelela velela malangi-o wa Davide?
8 Dhoweni nitapanyeni likhundo linango lelo linofunjedhavo i-yo khumela wa Davide. Liye atoovwela malangi-o okumela waatu enao tali vauxamwali wapama na Yohova thitho enao tavwechecha nyarwa dhedho dhagumanana liye. Mofwanafwani-a, vevo vafuna liye idhiwa akala ira Mwene Sauli anoofuna kala varendele na liye, liye atoofukedhela wa Yonatani wenuo ali mwana wa Sauli. Mwasiwa ngwan’ni Yonatani atooda velela malangi-o wa Davide? Wenjedhela vokala vauxamwali olimba na Yohova, Yonatani atoomwidhiwa pama Sauli. (1 Sa. 20:9-13) N’nga vyevi vinonifunji-a n’ni?
9. N’nga ninofwanela vepha malangi-o waani? Muongemo. (Sanganiko 13:20)
9 Nafunanga malangi-o nifukenga atu enao ali vauxamwali olimba thitho enao anoidhiwa pama mwasa unofunela i-yo malangi-ao. (Muleri Sanganiko 13:20.) Mwaifwanafwani-o, nifwanafwani-edhe ira zombwe unofuna mutu ofwanelela m’thelananee. N’nga mbaani unam’va-e malangi-o apama? Fwee othela unooda m’va-a malangi-o okami-a akala malangi-ao anokumela mumakundo a Bibilyani. Mbwenye zombuo unooda fwanya malangi-o apama thitho okami-a maningi akala unafuke atu enao anomwidiwa pama thitho akanlee vabanjani wa vyawa vinjinji.
10. N’nga va-eeni ninotapanya n’ni?
10 Nitotapanya vyokuza atu enao ananiva-e malangi-o apama thitho makalelo anofwanelela i-yo kaana. Va-eeni dhoweni nioneni mwasee unofwanela i-yo kala okozeya wachela malangi-o thitho mwasee kaninofwanela vepha atu enango ira tanisakulelenga vyoira.
N’NGA NDINAIRE A-VI IRA NDIKALENGA OKOZEYA WACHELA MALANGI-O?
11-12. (a) N’nga chini vinaire i-yo vahora inango? (b) N’nga Mwene Rehoboamu airile n’ni vahora yafuna liye sakula vyoira va mwasa ofuneya maningi?
11 Hora dhinango mutu unoda oneya ninga unofuna vepha malangi-o, angalive ira utomala sakula wale vyoira thitho unofuna idhiwa akala ira atu enango anovwelana na mathuulelweo. Mutu oi ee-no unokala ira kanofuna wachela malangi-o. Liye unofuneela funjedhavo yongo kumela va vyongo vyamwireele Mwene Rehoboamu.
12 Rehoboamu atookala Mwene wa Israeli vasogolo va Mwene Solomo. Rehoboamu angali Mwene, aisraeli tatookaana vyongo vinjinji vyapama. Mbwenye aliwa taona ira Solomo anowalabi-a basa yorucha maningi. Ee-no atu tathoodowa wa Rehoboamu dhowa manvepha ira aayevi-edhe basa. Rehoboamu atooawandela ira tam’va-e hora ira athuulele pama vinofuna liye awakula. Liye atoroma pama namwasa oi atoofuka andimuwa enao tankami-echa Solomo. (1 Ma. 12:2-7) Mbwenye liye ka-arele malangi-o ava-iwile liye na andimuwale. Mwasiwa ngwan’ni airile vyevyo? N’nga Rehoboamu ali angasakule wanle vyoira thitho afuna ira atu tavwelane na vyevyo visakule liyevyo? Akala ndi ee-no, liye atoosangalala na malangi-o aazombwe afweeale. (1 Ma. 12:8-14) Rehoboamu atoowakhula movwelana na malangi-o awandeliwile liye naazombwe ale. Vyo-arelavovyee vyali vyoi tundu watoogawaneya thitho Rehoboamu atoogumanana nyarwa.—1 Ma. 12:16-19.
13. N’nga ninaidhiwe a-vi akala nili okozeya wachela malangi-o?
13 Ninofunjedha vinjinji vaifwanafwani-o ya Rehoboamu. Navepha atu enango ira taniva-enga malangi-o, nikalenga okozeya awachela. N’nga ninaidhiwe a-vi ira nili okozeya wachela malangi-o? Ninooda dhifuka ira, “N’nga ndinovepha malangi-o amala miyo akonda namwasa oi kanovwelana na vinofuna miyo?” Dhoweni nione ifwanafwani-o vamwasula.
14. Nava-iwa malangi-o, n’nga ninofuneela thuulela n’ni? Muonge ifwanafwani-o. (Muone iruthiruthi.)
14 Nifwanafwani-edhe ira bali unango utofwanya basa la kobiri dhinjinji. Liye a-anarome basalo unovepha malangi-o wandimuwa wavapingoni. Ndimuuo unom’thuucha likundo la Bibilyani lo-i izoyee yoroma thitho ilukulu kusamalela banjalee mwauzimu. (Aef. 6:4; 1 Ti. 5:8) Baluo kanovwelana na vyevyo ndimuuo viongile liye thitho unofuka abali enango vyamwasuo fiyedha angafwaidhe mutu ovwelana na mathuulelwee. N’nga veva ninoonga ira baluo afunadi malangi-o venango ali angasakule wale vyoira? Nithuulelenga ira rimi-u unooda ninami-a. (Jer. 17:9) Hora dhinjinji malangi-o anofuneela i-yo mbenao a-anadhiveliwena iyo.
N’nga ninofunadi malangi-o venango ninofuna idhiwa vyovwelana na vinofuna i-yo? (Muone ndima 14)
N’NGA NINOFWANELA VEPHANGA ATU ENANGO IRA TANISAKULELENGA VYOIRA?
15. N’nga kaninofwanela irana n’ni, n’nga mwasiwa ngwan’ni?
15 Iyo othene nitokaana izo yosakula vyoira okhene. (Agl. 6:4, 5) Ninga muonele i-yo, mutu wazelu unosaka malangi-o okumela m’madhu a Nlungu thitho wa makristau olimba mwauzimu a-anasakule vyoira. Mbwenye kaninofwanela vepha atu enango ira tanisakulele vyoira. Atu enango anofuka mo-ovira kundu mutu uno’nyindela aliwa ira:“N’nga veva akale nyo mwaire a-vi?” Mbwenye atu enango ano-arela vyongo vinoira afwiwa ta-anathuulele pama mwasuo vaokene.
16. N’nga chini vyairile atu enango a pingo wau koritiyo, n’nga mbaani ana izo yosakula vyoira? (1 Akoritiyo 8:7; 10:25, 26)
16 Kathuulelani vyevyo yvaireile wu pingo wa Akoritiyo va mwasa oonga vya nyama dhedho dhaveleliwa wu mafwano. Paulo atolembela makristau ira “Ninoidhiwa ira fwano kalinothapulela yongo thitho kulive Nlungu unango mbwenye mbo-i bai.” (1 Ak. 8:4) Atu enango mupinguo taona ira tanooda udya nyama yeniyo iveleliwe wamafwano tamala dhowa maguli-anga merekadho. Atu enango taona ira katafwanela udya nyama yeniyo yairi-e ira ithuulela rima yiwa irucheyenga. (Muleri 1 Akoritiyo 8:7; 10:25, 26.) Yen’na yali yosakula ya mutu uliothene vaekene. Paulo kaawandele makristau Akoritiyo ira tasakulelenga enango vyoira Venango sazi-edha viirile atu enango. Uliwethene unodha wakula ekene landu wa Nlungu.—Aro. 14:10-12.
17. N’nga inaireye chini akala nino-arela viirile atu enango vosakula vyongo?
17 N’nga vyevi vinooda ireya thitho malamboano? Mwaifwanafwani-o, kathuulelani mwasa wa vikundu vyasangiri. Kristau uliothene unofwanela sakula ekhene wachela venango khonda.b Venango vinooda nirucha vwechecha vamwasa weena. Mbwenye sakula vyoira ndi izo ya mutu uliothene vaekhene. (Aro. 14:4) Nasazi-edhanga vyevyo visakule atu enango, ithuulela rima yi-u inooda roma fooka. Ninooda thitho funji-a ithuulela rima yi-u nai-indi-edhanga basa. (Aeb. 5:14) N’nga ndi vahora iivi vevo vanavephe i-yo malangi-o wa Kristau olimba mwauzimu? Ninooda ira vyevi vasogolo voi nitosakasaka vaokhene thitho ninofuna mutu unango ira anikami-e vwechecha likundo la Bibilyani lovwelana na mwasuo.
Niromenga sakasaka vaokene na-anavephe malangi-o (Muone ndima 17)
DHOWANANIVE VEPHA MALANGI-O
18. N’nga Yohova uniirele n’ni?
18 Yohova utothonyi-edha ira unoniroromela maningi vonirumeli-a ira nisakulenga okhene vyoira. liye utoniva-a madhwee Bibilya ira anikami-enga. Thitho utoniva-a afwi-u azelu enao anaode nikami-a ira nithuulelenga makhundo a Bibilyani. Veva liye utokwakwaneli-edha izoyee ninga babi-u. (San. 3:21-23) N’nga ninaire a-vi ira nithonyi-edhe simba ngari yeena?
19. N’nga ninaire a-vi ira nidhowenave nsangalali-a Yohova?
19 Kathuulelani vi: Anamabala anosangalala taonanga a-imiwa taulukulanga nokala azelu, othuulela pama thitho kala arumiwi a Yohova ororomeleya. Mofwanafwana na vyevi Yohova unosangalala aniona nidhowanganave kala vauxamwali olimba na liye, novepa malangi-oee thitho sakula vyongo vyevyo vinairi-e ira liye alemeziwenga.
Nyumbo 127 Mtundu wa Munthu Amene Ndiyenera Kukhala
a Veva ninoonga vya malangi-o a vyongo vinosakula i-yo vyevyo vinokuza uxamwaili-u na Yohova. Hora dhinango makristau anovepa malangi-o waatu enao ta-anolambela Yohova vamyasa yokuza fuma, kami-o la ximitari na myasa inango.
b Ira muidhiwe vinjinji vyokhuza mwasula, muone bukhu la Ingumi Yokalao dhowa nodhowa! muru 39 likhundo 5 va ikhundu yoi “Idhiwani vinjinji.”
c MADHU OONGA VIRUTHIRUTHII: Ndimua avelelanga malangi-o wa ndimua fwee okhuza mwemo mwaongele liye va gumano waadimuwa.