MURU OFUNJEDHA 29
NYUMBO 87 Bwerani Mudzalimbikitsidwe
Vyongo vinaire i-yo ira nivelelenga malangi-o apama
“Ndinodha uva-a malangi-o nouing’anela.”—SAL. 32:8.
VINOFUNA I-YO FUNJEDHA
Muyofunjedha yei, ninoona vyongo vinaire i-yo ira nivelelenga malangi-o okami-a.
1. N’nga mbaani unofwanela velela malangi-o? Muongemo.
N’NGA munosangalala velela malangi-o waatu enango? Waatu enango kavinowarucha irana vyevi, atu enango anovwalavwali-a thitho katinodhivwa pama tavelelanga malangi-o waatu enango. Akala vyongo vili-avi vaingumii-u, hora dhinango ninofuneela velela malangi-o. Mwasiwa ngwan’ni? Namwasa oi Yesu atoonga ira anama-arelee tanodha idhiweya akala tanodhivelana. (Ju. 13:35) Ndhila imbo-i inothonyi-edha i-yo ira ninodhiveliwana abali naarongoli-u, kuwava-a malangi-o akala tanofuneeleya. Madhu a Nlungu anoonga ira “fwaa waimbarimbari ngwenuo unouva-a malangi-o mo-ovira khundo.”—San. 27:9.
2. N’nga andimuwa avapingoni tanofwanela kala okozeya iranan’ni, n’nga mwasiwa ngwan’ni? (Muone kwadru loi “velela malangi-o vamigumano ya vari vasumana.”)
2 Simbwasimbwa andimuwa avapingoni, anofwanela idhiwa moda munavelelele aliwa malangi-o okami-a. Yohova na Yesu atoovelela izo wa alombwana enala. Vosamalela mabila apingo. (1 Pe. 5:2, 3) Ndhila imbo-i yeniyo andimuwa avapingoni munoirela aliwa vyevi, khuvelela malangi-o kumela Bibilyani voonga mwasa. Aliwa thitho anovelela malangi-o wamutu uliwethene va ekene, masiki wamutu udimenle. N’nga andimuwa avapingoni thitho i-yo othene, ninaire a-vi ira nivelelenga malangi-o apama?
3. (a) N’nga ninaire a-vi ira nikale namalangi-a wapama? (Esaya 9:6; muone thitho kwadru loi “Musazi-edhenga Yesu mwavelelanga malangi-o.”) (b) N’nga ninotapanya n’ni muyofunjedha yei?
3 Ninooda funjedha vyongo vinjinji vamwasa okala namalangi-a wapama, vosazi-edha vifwanafwani-o vyaatu oongiwa Bibilyani, simbwasimbwa Yesu. Dhina linango lava-iwile Yesu ndi loi, “Namalangi-a Odabwi-a. (Muleri Esaya 9:6.) Muyofunjedha yei ninotapanya vyongo vinaire i-yo akala nitovepiwa ira nivelele malangi-o thitho vyongo vinaire i-yo akala ninofuneela velela malangi-o na-anavepiwe. Ninotapanyani thitho upama ovelela malangi-o vahora yofwanelela na mundhila yofwanelela
MUTU MWINANGO ANIVEPA MALANGI-O
4-5. Akala mutu mwinango utonivepa malangi-o, n’nga ndi yofuka ivi yoroma inofwanela i-yo dhifuka? Muonge ifwanafwani-o
4 N’nga ninaire a-vi mutu mwinango anivepa malangi-o? Hora dhinjinji ninosangalala thitho ninongo funa velela malangi-ao vahora yeniyene. Mbwenye yoroma ninofwanela dhifuka ira, “n’nga miyo ndili ofwanelela velela malangi-o vamwasa wen’na?’ Hora dhinango ndhila yapama inokala m’kami-a mutuo fwanya mutu unam’va-e malangi-o ofwanelela vamwasuo.
5 Mwaifwanafwani-o, nifwanafwani-edhele ira fwinyu utokaana marenda malukhulu. Mbwenye utouwandelani ira utoroma sakasaka mitundu yamirombwe yeniyo inawachelenga liye, ee-no unoufukani ira n’nga mirombwe yapama njivi? Angalive ira vatokala mirombwe inoona nyo ira njapama, mbwenye nyo kamuli ifirimero thitho kamufunji-iwile ira mukami-enga atu obulela. Ndhila yapama yom’kami-edhela fwinyuo, kusakasaka mutu wenuo unam’kami-e.
6. Mwasiwa ngwan’ni ndipama roma dedi-edhela na-anavelele malangi-o?
6 Angalive ninoona ira nili ofwanelela velela malangi-o vamwasa unagwee, ndipama dedi-edhela vang’ono wakula mutu wenuo univephile malangi-o. Ninoonga ee-no namwasa oi lemba la Sanganiko 15:28 linoonga ira “rima wamutu olongomana unoroma thuulela wa-anawakule.” N’nga a-vi akala ninoona ira ninoidhiwa yowakulayee? Ninofuneela dedi-edhela vang’ono ira nisakesake, lobela thitho uthuulela pama mwasuo. Naira ee-no ninodha sikimizela ira yowakula yi-u inodha vwelana na mathuulelo a Yohova va mwasuo. Ifwanafwani-o vamwasula ndi namaongela Natani.
7. N’nga ninofunjedha n’ni va ifwanafwani-o ya namaongela Natani?
7 Voonga na namaongela Natani, mwene Davide aongile ira ndinofuna m’mangela Yohova kachisi. Mombaranya Natani atom’mwandela ira unooda manga kachisiwo. Mbwenye yoroma Natani afwanela fuka Yohova. Mwasiwa ngwan’ni ninoonga ee-no? Namwasa oi Yohova kaafuna ira Davide am’mangele kachisi. (1 Li. 17:1-4) Ninga moda muonile i-yo vamwasa wen’na, navephiwa malangi-o, ndipama roma thuulela ‘na-anawakule.”—Yak. 1:19.
8. N’nga ndi mwasa unango uvi unaniiri-e kala osamala navelelanga malangi-o?
8 Dhoweni thitho nioneni mwasa unango unoniiri-a kala osamala navelelanga malangi-o. Akala ira vatoireya vyongo vinango vyothakala namwasa wa malangi-o avelenle i-yo, i-yo thitho ninodha kaana landu. Ee-no pyofuneya maningi ira nikale osamala na-anavelele malangi-o.
VELELA MALANGI-O VAHORA YA-AVEPIWILE I-YO
9. N’nga andimuwa avapingoni tanofwanela sikimizela n’ni ta-anavelele malangi-o? (Agalatiya 6:1)
9 Hora dhothene andimuwa avapingoni anovelela malangi-o waabali naarongola enao taromile wenda “vandhila yodaweya.” (Muleri Agalatiya 6:1.) Hora dhinango mutu unooda sakula vyongo modaweya vyoi vasogolovee unoodha irana vyodawa vilukhulu. Ifunelo yaandimuwa avapingoni kum’kami-a mutuyo ira adhowenave wenda vandhila ya ingumi yo-omala. (Yak. 5:19, 20) Mbwenye ira malangi-o takale okami-a, yoroma aliwa tanofwanela sikimizela akala mutuo utoromadi wenda vandhila yodaweya. Yohova unorumeli-a ira mutu asakulenga vyoira movwelana na ithuulela rimee. (Aro. 14:1-4) N’nga andimuwa avapingoni tanaire a-vi akala baluo utowendadi vandhila yodaweya thitho unofuneela va-iwa malangi-o?
10-12. N’nga andimuwa avapingoni tanofwanela ira n’ni tavelelanga malangi-o wamutu oi kaavepile? Muonge ifwanafwani-o. (Muone thitho iruthiruthi.)
10 Kavinokala vyokweya ira andimuwa avapingoni tavelele malangi-o wamutu oi kativephiwile. Mwasiwa ngwan’ni ninoonga ee-no? Rumiwi Paulo atoonga ira mutu unoroma wenda vandila yodaweya mo-oidhiwa. Ee-no yoroma andimuwa avapingoni tanofwanela kozeeli-edha mutuo ira awachele malangi-o.
11 Velela malangi-o wamutu oi kanivephile unokala ninga dhala mbeu vamateya ouma. Namalima a-anadhale mbeu unoroma athimba mateya. Vyevi vinokami-a ira mateyao takale ofewa, ira aode dalavo mbeu. Ee-no uno-elela ma-inje mbeudho ira diulukule. Molandana na vyevi vatokala vyongo vinango vyoi ndimuwa wavapingoni unofwanela ira avelelanga malangi-o a-anavepiwe, naifunelo yoi mutuo aawachele. Mwaifwanafwani-o, ndimuwa wavapingonio unooda sakula hora yapama yoi unooda ongi-ana na mutuo, nom’sikimizela ira unom’funela vyapama thitho unom’ndhiveliwana, amala unooda m’mwandela ira vatokala vyongo vinango ira tatapanye. Namalangi-a aidhiweyanga ira ngwaudhivela thitho oriya rima, vinokala vyo-orucha ira atu enango tawachele malangi-oee.
12 Votapanyavo, ninooda onga ira ndimuwa wavapingonuo unaadhowanave fewi-a mateya vom’thuucha ira mutu uliwethene unodawi-a vyongo thitho unofuneela malangi-o hora dhinango. (Aro. 3:23) Mopwaseya thitho mwalemezo, ndimuwa wavapingonuo unooda m’kami-a baluo vom’moni-a malemba anam’kami-e ona ira utoroma wendha vandhila yodaweya. Baluo azindiyela vyodawavyee, ninooda onga ira “ndimuo utodhala mbeu” vom’mwandela pama vyongo vinofwanela liye ira naifunelo yoi asaka-edhe vyongo vinango. Vomari-a, ndimuwa wavapingonuo “unooda e-lela” mbweu vom’simba baluo khumela vathi varima thitho lobela vambo-i na liye.—Yak. 5:15.
Vanofuneela udhivela thitho dodoliso ira mutu avelelenga malangi-o a-anavepiwe (Muone ndima 10 fiyedha 12)
13. N’nga andimuwa avapingoni tanasikimizele a-vi ira mutuo utovwechechadi malangi-o am’va-idhe aliwa?
13 Hora dhinango vinoireya pyoi mutu unovelela malangi-o unoonga vyongo vinango mbwenye mulimbo vuruwanuo unovwa vyongo vinango. N’nga andimuwa avapingoni tanaire a-vi ira vyevi vya-aireye? Aliwa tanooda m’kami-a mutuo vwechecha vinoonga aliwa vom’fuka vyofuka mwazelu thitho mwalemezo. (Nam. 12:11) Vyowakhula vinawakhule liye, vinodha kami-a andimuwao idhiwa ira liye utovwechecha malangi-o enao ava-iwile liye.
VELELA MALANGI-O VAHORA YOFWANELELA THITHO MUNDHILA YAPAMA
14. Mwasiwa ngwan’ni kaninofwanela velela malangi-o ningali onyanyuwa? Muongemo.
14 I-yo othene kanili olongomana, ee-no hora dhinango ninooda onga venango ira vyongo vinasukwali-e atu enango. (Ako. 3:13) Madhu a Nlungu anorumela ira hora dhinango ninooda dawi-a vyongo. (Aef. 4:26) Mbwenye, nidhilimbi-edhenga ira na-avelelenga malangi-o ningali onyanyuwene. Ninoonga ee-no namwasa oi “mutu onyanyuwa kanoira movwelana na longomano la Nlungu.” (Yak. 1:20) Navelelanga malangi-o ninganyanyuwile, vinodha iri-a ira vyongo vithakale maningi. Vyevi kavinothapulela ira kaninofwanela onga mathuulelwi-u na mutu unidawenle venango thitho onga moda munodhivwela i-yo. Ninooda ira pama dedi-edhela fiyedha rimi-u ungakurudheile ira niongi-ane pama. Dhoweni nioneni ifwanafwani-o yapama ya Elihu wenuo avelenle malangi-o apama wa Yobo.
15. N’nga ninofunjedhavo n’ni va ifwanafwani-o ya Elihu? (Muone thitho iruthiruthi.)
15 Wamalambo mangasi, Elihu anoovuruwana moda Yobo mwadi-elela liye nduli voonga naafwe araru enao amuomba landu. Liye atoovwela tangaranga Yobo. Mbweye Elihu, atoonyanyuwa namwasa oi Yobo kaaongile vyaimbarimbari vyokhuza Yohova thitho anoothuulela vyaliye baa-i. Angalive vyali ee-no, Elihu atoodedi-edhela vahora yofwanelela onga thitho atoovelela malangi-o wa Yobo mopwaseya na mwalemezo. (Yob. 32:2; 33:1-7) Ifwanafwani-o ya Elihu inonithuucha likhundo lofuneya la imbarimbari loi: Malangi-o anofwanela veleliwa mundhila yofwanelela thitho mundhila yapama, mwalemezo thitho mwaudhivela.—Nam. 3:1, 7.
Angalive ira voroma atoonyanyuwa maningi, Elihu atoovelela malangi-o mopwaseya thitho mwalemezo (Muone ndima 15)
MUDHOWENAVE VELALA THITHO WACHELA MALANGI-O
16. N’nga ninofunjedhavo n’ni va lemba la Salimo 32:8?
16 Lemba li-indiwile mu yofunjedha yei inoonga ira ‘Yohova unovelela malangi-o thitho noniing’anela.’ (Muleri Salimo 32:8.) Vyevi vinotonyi-edha ira liye unodhowanave nikami-a. Kaiira unaaniva-a malangi-o baa-i, mbwenye unonikami-a thitho ira vyongo viniwendelenga pama. Yen’na chiifwanafwani-o yapama maningi wa-iyo. Nakaana ngari yovelela malangi-o waatu enango, nisazi-edhenga Yohova vowaing’anela atu aava-ile i-yo malangi-ao thitho akami-a ira tasakulenga vyongo mwazelu.
17. N’nga andimuwa avapingoni anovelela malangi-o okhumela Bibilyani tanofwanafwani-edheliwa nan’ni? Muongemo. (Esaya 32:1, 2)
17 Va-eeni thitho kwaranya ndulimu, ninofwanela kala okozeya velela nowachela malangi-o. (2 Tim. 3:1) Andimuwa avapingo enao anovelela malangi-o khumela Bibilyani ali ninga “mi-inje yokaana ma-inje uilambo yo-okaana ma-inje.” (Muleri Esaya 32:1, 2.) Afwi-u enao anoidhiwa vyongo vinofuna i-yo thitho niwandela vyongo vinofwanela i-yo uvwa anoniva-a yotuva yapereso yavadhulu ninga “masaa apereso yavadhulu o-eliwa paratoni yasiliva.” (San. 25:11) I-yo othene ninofwanela dhowenave funjedha vyongo vinaire i-yo ira nivelelenga thitho wachela malangi-o apama.
NYUMBO 109 Tizikondana Kwambiri Kuchokera Mumtima