Kawa da « Kire go aywa ndaŋ » ni kog

1-2. Nded ná, Jup kiỹe go da Babilon nege me go na kawriy ga (Esdra 1:2-4).

GE SÍ agekubu taaŋ : Jup kiỹe go ge oomge guya da Babilon ɓal ɗigle 70 mani ná, ge ayge boy dana go kine cadige da tugdige go Isirayel (tub Esdra 1:2-4.). Ne Johba kusiy ŋgad ba ɓal go sé agekubu taaŋ. Ne kolo me ba ŋga yaaŋgu ginane kaaŋ mani ga. Kara Babilon ná, je wisige guya kege kiỹe boy dana ɗé dug dug (Isa. 14:4, 17). Alla Babilon ge boy dojo caro ni lay, kurmbalo go hirwa go di caroŋ ay kibiy be Jup kiỹe go na udage ale. Jup kiỹe ped náge na kaỹa go age ne : kine jenege da babilon ɗew gere odege kandi ga. Ginane koloŋ mani ped ɓeey piya ná, ne kaỹane go esuwa. Ne kolo me ga.

² Neỹedige maylage ale go se éege kur go yome ginane koloŋ mani. Piŋ ɓedeŋ neỹedige ge wege da Babilon lay, jenge kur go ɗaŋ ca pina ɗé dug dug ; kegeŋ ná, Isirayel ne tugu miỹdige kiỹe kege. Kayey ná, dage kaŋỹe weyge ne kara habe da Babilon lay, dam ɗé je teyge giŋ giŋ go ode ɗe tugu kege go laywa se lay, guye kege kiỹe go cibe yire se lay, kolo e jenege da tugu go senge ca pina ɗé ni.

3. Ne kubtere kiỹe go kaŋge ba je mboob Jup kiỹe go je kinge cadige da Isirayel ga.

³ Jup kiỹe go irge njaŋ be Johba kegeŋ ná, mabana nage kun da Isirayel ná, nage je habe kubtere neỹe dele kusu pore kege kiỹe ped. Lay kubtere go gumỹa dele ná, ne day go gisi tabe Kumno kege. Kul kiỹe go tele kila del 50 da Babilon alla, day go tabe Johba pina piỹa da màni ɗé. Kur go wale kaỹa kubaro ginane agekubu Moỹosu key ton maniŋ ná, wileŋ lay, bay go walwe kaỹa kubaro piỹa wileŋ tum lay. Piŋ ɓedeŋ kara neỹedige ná, je telge ne kila kiỹe lay, je sóge Johba ɗé lay, na agekubu kay kiỹe piỹa ɗé tum lay ; kara tabe Kumno go kindiŋ ná, manige bojuro ɓeey. Ne day koloŋ mani ba, kara go je sóge Johba dubu tome je nege kar kar go kine cadige da Isirayel kolo kine garege kul go tabe Kumno go aywa ndaŋ.

4. Ne me ba Johba ay na kibiy go naỹ né be Jup kiỹe go je kinege cadige da Isirayel ga.

⁴ Go se Babilon ée Isirayel ná, ge kawe ɓale gidire poriŋ mani lay, ne e kuryo go esi alla, Johba boy tubra be Jup kiỹe go naỹ je teỹe kaỹa kiỹe ped go je jogege da kire niŋ. Tondi Isay bay go yaa kolo key na kujuru na: « Jubŋgu kire be Johba. Jubŋgu kire yoro go ana da bagay duroy ni njarad be Kumno kaŋga. [ . .]. kusuỹo jay go jagni ná, nded ge balgesey, ɓuŋlu kiỹe ná, nded weyege ne kur go aŋle sad-sad lay » (Isa. 40:3, 4 NWT). Kurbu ma : kire yoro kaal da bagay duroy ni, kire go aŋle sad-sad da arma jay ni kusuỹo. Ne kuloŋgo eywa go koŋgo ba be kara kaŋga go e kayreŋ ga. Je moglo bege go kawege da kire yoro go na duro jarad ni go jene kalege lay, boge gandige kúsuỹo da arma ni lay, na ɓuŋlu kiỹe cadige ni ɗew gere go jirmege da ɓilim kiỹe ni kúsuỹo. Je moglo bege keleŋ lay.

5. Ne kosuŋgo go koŋgo ba ge be kire yoro go ge ay gisi na dadu do da Babilon dage na Isirayel durodige niŋ ga.

⁵ Guda kaaŋ ná, kire kiỹe neỹ ge je sí kondige ɗew gere, ge je bege numro kege. E boy tum na kire yoro go ge ay gisi na go Isay yaa koluroŋ ga. O-o. Yaadi na : « Ne màni ba je jiibe kire yoro, o-o, ne kire go ge je tegedu na ne Kire do aywa ndaŋ. Bayndi gó domo je kaale da màni ɗé » (Isa. 35:8). Tubra kaaŋ tey go dere be Isirayel kiỹe ne me ga lay, tey go dere beŋga ne me lay ga.

« KIRE GO AYWA NDAŊ » : TUMO LAY, GUDA KAAŊ LAY

6. Ne kolo me ba kire go Jup kiỹe aygeŋ ge teydu na « Kire go aywa ndaŋ » ga.

⁶ « Kire go aywa ndaŋ » : ne kosuŋgo go kura neỹ. Ne kolo me ba ge sí kondo mani ga. Bekolo da tugu do Isirayel go kin wey ne Kusuỹo go Kumno boy na bege tubraŋ ná, « bayndi gó domo » je wileŋ da màni, tey go dereŋ Jup kiỹe ped go je nege misew, telge kila ɗew gere, isiỹa kaŋỹe ɓedeŋ ná, je wileŋge da màni. Jup kiỹe go je kinege cadige da Isirayel ná, nded weyege ne « kara go aywa ndaŋ » be Kumno kege (Kya. 7:6). Alla tey go dereŋ nogo genege ba aaỹege na kindiy.

7. Ne gene kusu go kaŋge ba Jup kaŋỹe genege ga. Aga kaỹa pina gusu na.

⁷ Ginanogo ŋga yaaŋguje mani ná, ge we Jup kiỹe neỹedige da Babilon lay, hadige na kirbe go kara Babilon kege lay, na kaỹane kege kaŋỹe ale lay. Kur go Jup kiỹe go kinge cadige da Isirayel go ca tumo ɓal ginane ɗigle goro mani ná, Esdra se ɗeŋli go dage kaŋỹe ayge to je aaỹge kamda go ne paỹe kiỹe (Ode. 34:15, 16; Esd 9:1, 2). Lay piŋ ɓedeŋ, Nehemi bay go de kara cadige kulendiy ba teỹ cag cag, kur go gool karma go ge wege da Isirayel alla kunjilige kub Jup kiỹe kege ɗé (Kya. 6:6, 7; Neh. 13:23, 24). Nogo naa ba karma koloŋ kunjilege go tobe lay, tabe Johba lay, mabana senge kub hebre, go ge kijiri na Kolo Kumno keyŋ ɗéŋ ga (Esd. 10:3, 44). Go Jup kiỹeŋ koloŋ genege ná, tobge kusu go pore neỹe. Alla je moglo bege go genege kur go na ira jinage Isirayel go ndè na ndè ná, ge je kine magle kur go tabe Kumno go kindiŋ da màni (Neh. 8:8, 9).

8. Kaỹa kiỹe go kaalge tumo teg ale koloŋ ná, nogo naa ba gisige daŋga cadiŋga guda kaaŋ lay ga (gula poto go da gejero ni).

⁸ Dage kaŋỹe ɓalge go yaa na : « Kaỹa kiỹe koloŋ ped ná kurage alla, manina kaỹa go eje be Jup kiỹe koloŋ gisi cadiŋga guda kaaŋ lay ga. » O-o, jen ginane koloŋ mani bekolo daŋga piỹa ŋga je kawŋgu da « Kire go aywa ndaŋ » ni lay. Mabana ŋga ne kretien kiỹe go na tuno Kumno ɗew gere, ŋga ne « dobeŋgu go ɗaŋ » piỹa ná, nded ŋga jene kaweŋgu da « Kire go aywa ndaŋ » ni kog. Jene kawe da kire toloŋ ni kog ba, ŋga je habeŋgu na kaỹa kura kiỹe go da paradis go da kire kolo Kumno key ni guda kaaŋ teg lay, na dage go Detugu tey je eje na beŋgaŋgu da kurweley go waỹaŋ ni layb (Jã 10:16). Na 1919 teg ná, kara miliỹo tome kanoge Babilon do Tuŋỹa go ne dawe lamaso kiỹe go sagle ped kege sí lay, ayge to je kawge da kire go ge ay gisi na toloŋ ni. Base tege togyo ná, dam ɗé gi da durodige ni lay. Ge haŋgi kire yoro toloŋ boy ɓal ɗigle kis kis tome alla, maglero ná, ay to ɓal ginane ɗigle dubu tome tumo cub ɓey.

GUYE KIỸE GO JIIBENA NA KIREŊ

9. E boy tum na Isay 57:14 mani ná, ne guye go magle kire go koŋgo ba ge ne tumo cub ɓey go « Kire go aywa ndaŋ » haŋgi na boy go ge kawe na da màni ga.

⁹ Johba teỹ kaỹa kiỹe ped go je joge Jup kiỹe da kire go je segeje na da Babilon niŋ (tub Isay 57:14.). Ŋga yaaŋgu na me gise « Kire go aywa ndaŋ » go da kur poliy kaŋga kaaŋ ni ga. Tumo cub ɓey ba 1919 ná, ɓal ginane ɗigle dubu tome mani ba, Johba ne guye na kara go je sóyge go maglige na kire sí be dage go je kanogeje Babilon do Tuŋỹa sé go je kawegeje náŋ (gula Isay 40:3.). Kara nege guye ginanogo tome hida mani. Guye koloŋ na kawriy neỹ kolo je ɗe kire be kara go je kanogeje Babilon do Tuŋỹa séŋ tobege na da Paradis go da kire kolo Kumno key ni, go ne kur go ge je kine tabe Kumno go aywa ndaŋ da màni. Guye kiỹeŋ koloŋ ná, nogo ne me lig ga. Gulaŋga guye go magle kire koloŋ jay kaŋỹe go ge nege tumo cub ale.

10-11. Nogo naa ba ne maktub lay, ɗode Bible ná kub go ɗaŋ oji go kolo kundo go da Bible niŋ je aaỹ na kusuro da kur niŋ ga.

¹⁰ Ne maktub. E gag da ɗigle go 1500 duroy ni ná, ge je kijiri Bible ná ne kabdige. Je aaỹ kur poliy neỹ lay, go gi habe Bible pina ndoji lay, kilero piỹa neỹ del lay. Alla kur go ge an ná masine go nedu ná ale ná, mogli go ge nedu cab lay, ge kesedu neỹe lay.

¹¹ Ɗode maktub na kub go ɗaŋ. Ge ɗodi Bible na ne kub Latin tew ɓal ɗigle dubu tome ná, ne dage go sene kaỹa ŋgad ba ɓalge go tibege. Alla na ne kire go masine kiỹe go je nedu ná go aaỹge kusige da kur ni koloŋ ped ba, kara go je sóge Kumno ayge to je kijirige Bible na kub kiỹe go kara je yaage. Keleŋ kaaŋ, kara go je tibge Bible ɓalge go age kaỹa go kara lamaso je kunjilegeŋ gise na kunjile go kindi go Bible koro.

12-13. Buyaje kaỹa pina go gil go da ɗigle go 1900 ni ná, kara kunjile Bible go kindiŋ ayge to je jeege kunjile go lamaso kiỹe go sagle kege tedige.

¹² Maktub kiỹe go kunjile na Bible. Na kire kunjile Bible jumar koloŋ ba, kara go tobge kolo kundoŋ se senge na kunjile koro kiỹe kura. Lay mabana kara gomỹe go lamaso kiỹe kege neỹedige egege ɗé ɓeey piỹa ná, ŋgemge kolo kundo koloŋ ne kege ganaŋ ɗé. Ginane da ɗigle go 1900 mani ná, neỹedige da durodige ni ange na trak kiỹe go je yaage kolo gisi kunjile go sagle go lamaso kiỹe kege.

¹³ Na 1835 ná, bay go kunjile Bible kondiy na Henry Grew an ná trak go je yaa kolo gisi kara mare cadige. Je gildi na kire go Bible koro go jene go gag girmiliŋ ŋgoŋ ná, ne kaỹa ndoje go Kumno key go ge je wegi na ɗé, ne kaỹa go jen teŋ na kunjile go lamaso kiỹe kege. Na 1837 ná, bay go ne guye lamaso koro go kondiy na George Storrs hab trak koŋ pina da train kulondo ni. Kur go tibdu ɗè ná se sendi njaŋ go naỹ hab kolo kundo go na kawro. Ay to je jee ale kolo kundo go habdi koloŋ bee kara go ɗaŋ. Na 1842 ná, derdi bol ɗimley go cay yaa na « Kara culo je jenege gag girmiliŋ ga. » Da kara go kunjilige kaỹa neỹ da George Storrs kusiy niŋ ná, kormo muduro koŋ kondiy na Charles Russell da durodige ni lay.

14. Nogo naa ba ɓendiŋga Russel na karandíy go ne guye habge guye kiỹe go jiibe kire go da kire kolo Kumno key ni go kara go ɗaŋ nege tumo cub aleŋ ga.

¹⁴ Nogo naa ba ɓendiŋga Russel na karandíy go ne guye, habge guye kiỹe go jiibe kire go da kire kolo Kumno key ni go kara go ɗaŋ nege tumo cub aleŋ ga. Go hamege kolo kiỹe tedigeŋ ná, nege guye na lexique kiỹe lay, na concordance kiỹe lay, na Bible kiỹe tome go ge an ná indige tumo cub ɓey ba, ayge to go nege guye kege ŋgoŋ ɓey. Lay nege guye ná hame kaỹa tey go Henry Grew key lay, George Storrs key lay, ná dage kaŋỹe kege go maglige ped sí. Lay dage piỹa ejege na oje kege gisi guye go jiibe kire go da kire kolo Kumno key ni lay, ange na maktub kiỹe lay, ná trak kiỹe go je yaage kolo kiỹe go gisi Bible caro.

15. Ne me kiỹe go ná kawdige ba kaalge na 1919 ga.

¹⁵ Na 1919 ná, Babilon do Tuŋỹa go ne dawe lamaso kiỹe go sagle ped kege náge na esuwa go sé agekubu da kara Kumno key cadige ni ɗé ale. Da ɗigle koloŋ ni du ná, « guya go na tirỹo go ne kaỹa ná tibayndi » an da duniỹa ni, kolo éeje na kara go kindiŋ da « Kire go aywa ndaŋ » go ge haŋgidu boyŋ ni (Mat. 24:45-47). Na ne kire go « kara ne guye » ná ire njaŋ go nege guye da kire toloŋ ni lam ba dage go síge gandige máni da kur poliy go kaale niŋ ná, ɓalge go sene kaỹa go Johba ay sí timey ni go neŋ tey nee kura (Koy. 4:18). Ɓalge go nege guye na agekubu go Johba key lay. Alla Johba ton kara key go na ginage kaỹane kege lay, ná tabe kumno kege lay, da kur poliy koloŋ ni du ɗé. Gendi sene kege sam ná sam (gula gilero « Johba je gen sene kara kay kege sam ná sam »). Ginane koloŋ mani ná, kusiŋga je egeŋga kur go ŋga je neŋgu kaỹa go je aaỹe Johba kindiy.(Kol. 1:10).

« KIRE GO AYWA NDAŊ » HAŊGI BOY JUMAR

16. Na 1919 teg ná, ne me kiỹe ba ge je nege kolo magle na « Kire go aywa ndaŋ » ga (Isay 48:17; 60:17).

¹⁶ Nded ná, kire kiỹeŋ ped ge maglege jumar. Na 1919 teg ná, « Kire go aywa ndaŋ » ge je maglidu jumar lay, ne day koloŋ mani ba, je ɗe kire jumar be kara go je kanoge na Babilon do Tuŋỹaŋ sí. Kur go ge síyŋ ɗe ná, da kur koloŋ ni du ba guya go na tirỹo go ne kaỹa ná tibayndi ay to je ne guye key ale lay, na 1921 ná, andi na maktub go kunjile na Bible, La Harpe de Dieu, be kara go daaba ba senge kolo kundoŋ ɓey. Kara neỹ habge kolo kundoŋ na ne kire go maktub koloŋ, kayey ná, ge kesidu ɓal miliỹo meneŋ mani lay, na kub kiỹe 22 lay. Keleŋ kaaŋ ná, ne maktub Vivez pour toujours ba ge an ná beŋgaŋgu. Na kire go maktub go kura kaaŋ lam ba, ŋga ɓalŋgu go be na kunjile go kura be kara. Ay to na kurweley kiỹe go age ŋgod ni teg ná, na kire go to dawe key Johba je beŋga kaỹa dè go da kire kolo key ni jumar kolo ojeŋga go ŋga kaweŋgu na da « Kire go aywa ndaŋ » ni kog(tub Isay 48:17; 60:17).

17-18. « Kire go aywa ndaŋ » je ée na indiŋga da ne mina ga.

¹⁷ Kur go bayndi na tob go kunjile Bible ná, ne kire go hangi boy bey go kawe na da « Kire go aywa ndaŋ » ni. Dage kaŋỹe kawge da màni sam ɓeey ba, se ɗegedu sí. Dage kaŋỹe oomge kusige esi kawge da màni kog, kolo ane na indige da kur go je ege màniŋ ni. Kur go je ege màni koloŋ ne koŋgo ga.

¹⁸ Dage go na kuloŋgo wele perere go je éege danaŋ ná, « Kire go aywa ndaŋ » je é na indige da « paradis go Kumno key » ni (Kbt. 2:7). Dage go na kuloŋgo wele perere go je jenege da kusuỹo cay niŋ ná, je ée na indige da aywa ndaŋ go je jene da ɗigle go dubu pinaŋ kayey ni. Mabana gi je kaw da kire taaŋ ni guda ná, ɗa wuya kunum gula kire kargam ɗé. Lay ɗadu sú ɗé mabana kuryo kom go eŋ na kay ɗé ɓey lay, na gi doob da duniỹa go hirwa ni ɗé ɓeyŋ lay. Ni je yaa bigi e kuryo go kura.