Yagaŋgu « tuwa kilando go Jah key »

1. Nogo naa ba Bible je yaa kolo nenogoca go kindiŋ ga.

« TUWA kilando kiỹe [go nenogoca] nege ne tuwa kilando go lerwa pelem-pelem, tuwa kilando go Jah key. Kama belmey ɓal go barme nenogoca ɗé, kuriỹe duuge nenogoca cay ɗé lay »b (Kdk. 8:6, 7 NWT). Ne yaa kolo nenogoca go kindiŋ ba kaaŋ . Kolo kindi go je bee esuwa kara go aaỹge kusige anje da kolo kiỹeŋ kaaŋ ni : nenogoca go je daw bay go ba na tama ná, ge ɓal go teỹeỹ ɗé dug dug.

2. Kara go aaỹge kusigeŋ nege ne me ba nenogoca kege jale ná ɗé ga.

² Mabana tobge go nenogoca kege na tiỹa ɗé dug dug kur go tumadu na porge ɗé ɓey ná, nded kara go aaỹge kusige porege kusige. Agaŋgaŋgu gusu na tuwa go da kaŋ ni mani. Ɓal go jene aaỹe jumar alla, tob go ge jene yagedu kog. Mabana ge boy hida màni ɗéŋ ná, je maadu. E boy tum na nenogoca go da bay go ba na tamay durodige niŋ ɓal go jene ese jumar. Alla, go jene ginane koloŋ mani ná, nded jene ŋgemeỹge. Kur kaŋỹe ná, kara go aaỹge kusige kirbege go nenogoca kege je jal ɗèŋ ɗèŋ. Jen ginane koloŋ mani kur go lali je mbadige ɗew gere, homỹa je jojige ɗew gere, náge na guye go esuwa go sé kindige da karandige cadige ni. Mabana ŋgu aaỹ kusuŋguŋ ná, nogo naa ba ŋgu ŋgeme « tuwa kilando go Jah key » da tugu kuŋgu kulondo ni ga. Da kunjile ɗimley kaaŋ ni ná, ŋga je gooleŋgu kire kiỹe subu go ŋga ŋgemeŋgu na poldiŋga go kura na bayndi go ŋga aaỹ kusiŋgaŋ lay, ŋga ɗe kusiŋga egeŋga na indiy lay.c

GIRMAŊGU BUGA KUŊGU GO NA JOHBA KOG

3. Ne kolo me ba ŋga je yaaŋgu na mabana dige buga go kura na Johba ná, dage go aaỹge kusige je maglige nenogoca kege go na kusigeŋ lay ga (Bayndi gó jee ále 4:12) (gula poto lay).

³ Go ŋgemege « tuwa kilando go Jah key » ná, tama na kudoro nded porege kusige go buga kege go na indiyŋ jene kura. Nogo naa ba buga koloŋ germe poldige go da tugu kege kulondo niŋ ga. Kur go kara go aaỹge kusige je goolge buga kege go na badige go jen tele dana ne kaỹa go na kawriy neỹ bege ná, je nege guye na gile kay kiỹe na tobe kege. Ne day koloŋ mani ba je anege na del ca da gileti kiỹe go je ɓalege go éeje na nenogoca kege kine jale (tub Bayndi gó jee ále 4:12). Piŋ ɓedeŋ, dage go je nege guye na kolo Kumno key ná, je porge kusige go ndaje Johba da nabra kay kiỹe go ginane ne kúra lay, agecagbaŋ lay, goole bayndi kindiy tiỹaro lay (Epe. 4:32–5:1). Kara go aaỹge kusige go je nege guye na nabra kiỹe koloŋ je ɗege kire be nenogeca kege go je baa gumỹa. Lena, timdiŋga go aaỹ kudoro del ɗigle 25 ale yaa na : « Mogli go só lay, tobe bayndi go tob kolo Kumno key. »

4. Ne kolo me ba Johba ter ne Josep dage na Mari ba na wuyage ne Mesi go je éejeŋ kariy kiỹe ga.

⁴ Agaŋga kaỹa go da Bible ni gusu na. Wele pina ná, Johba ter ne kara go aaỹge kusige go na wuyage ne Mesi go je éejeŋ kariy kiỹe. Terdi ne Josep dage na Mari da Dabid miỹdiy kiỹe go tome koloŋ durodige ni. Ne kolo me ga. Dage so kab dige buga go kura na Johba. Lay Johba sen go ne nenogoca kege go bey koloŋ ba je dawege da aaỹe kusu kege ni. Mabana ŋgu aaỹ kusuŋguŋ ná, ne me ba ŋgu kunjile da Josep dage na Mari kusige ni ga.

5. Baŋẅe ɓalge go kunjilege ne me ba da Josep kusiy ni ga.

⁵ Ná ne tobe key ba Josep ne guye na gile Johba kay kiỹe lay, ginane koloŋ mani ba weyiy ne bay go aaỹe tama go kura. Ɓal ca subu mani go Johba bey gile kiỹe go gisi tugu key kulondo. Dana dana ná, je nedi na guye mabana je tobiy gene go neỹe piỹa lay (Mat. 1:20, 24; 2:13-15, 19-21). Kur go je ne guye na kaỹa go Johba je yaa bey ná, Josep sí na kindiy da Mari caro ni lay, dandidu na lay. Jee ca kúsuỹo Josep key ba germi nenogoca lay, na só go Mari koro go nádu na bey. Baŋẅe, ŋgu ɓal go ndaje Josep na kire go hame gile kiỹe da Bible ni go ŋgu sé na kunduŋgu da kara go tugu kuŋgu kulondo cadige nid. Ne guye na gile kiỹe koloŋ mabana tobŋgu gene ɓeey piỹa ná, ŋgu je gile nenogoca kuŋgu be tamaduŋgu lay, ŋgu je germe polduŋgu go na undoŋ ese lay. Timdiŋga toŋ go da Vanuatu, aaỹ kudoro del ɗigle 20 ale, yaa na : « Kur go kudeniŋ je ham gile kiỹe lay, je ne na guye lay ná, ŋ je sóy neỹ. Ŋ je gool kusiŋ go je dandiŋdi lay, kur go je ay kaỹa go né ná, ŋ je tob na indiy da ca ni. »

6. Kamda ɓalge go kunjilege ne me ba da Mari kusuro ni ga.

⁶ Ná ca kusuro kando ba Mari di buga na Johba ; súbu koro go séŋ na ne kire súbu go sé go Josep key ɗé. Sendu Kolo Kumno key nee kura (gula kunjile go gisi Luk 1:46). Je ŋgemdu kur poliy koro go jene kirbe ná da màni lay (Luk 2:19, 51). Togyo go tege wileŋ da màni : buga koro go na Johba weydu ne tama do kura neỹ. Guda kaaŋ, kamda tome je porge kusige go ndaje kaỹane koro go kura koloŋ. Ginane Emiko mani ná, yaadu na: « Kur go ŋ ne mirangana ɓey ná, ŋ je ŋgem kur poliy konoŋ go tibe Kolo Kumno key na kaniŋ. Alla kur go ŋ aaỹ kudeniŋ ɗe ná, ŋ se sen go súbu konoŋ go sé je seje da ne day go kudeniŋ key ni. Ne day ba je ol bini Kumno lay, go gisi guye kiỹe ped go da kire kolo Kumno key niŋ ná, ne day ba je baa tumo lay. Ŋ se sen go ne daŋ kusiŋ ba ŋ keje kaỹa nee konoŋ lay, ne daŋ ba ŋ dee buga konoŋ na Johba lay. Alla keleŋ kaaŋ ŋ je ay kur poliy konoŋ na kaniŋ na Kumno konoŋ kolo oley lay, tibe Kolo key lay, kirbe na da màni mani tum lay » (Gal. 6:5). Kamda, sinaŋgu go mabana ŋgu je germi buga kuŋgu go na Johba kog ná, kudeduŋgu je pideŋgu neỹe lay, je tobeŋgudi lay(Koy. 31:30).

7. Kara go aaỹge kusige ɓalge go kunjilege ne me ba da Josep dage na Mari kusige ni gisi tabe Johba tumŋ ga.

⁷ Josep dage na Mari je porge kusige kolo ŋgeme buga kege go na Johba kura. Senge go na kawriy go tabe Johba na kara tugu kege kulondo (Luk 2:22-24, 41; 4:16). Mogli bege ɗé jumar, go dele ná, ne kur go kin neỹge da tugu kulondi niŋ alla, ange del ca da màni. Ne kaỹa ndaje go kura neỹ go koŋgo be kara go aaỹge kusige guda kaaŋ ga. Mabana ŋgu na karma ginane Josep dage na Mari kege mani lay ná, dam ɗé je esi buŋgu go e da dawe ca ni lay, go ne lamaso go da tugu kulondo ni dana dana. Lay ɓal go je ese buŋgu go habe kur poliy go tibe kaỹa lay, ole Kumno tum lay. Alla, buraŋgu kulonduŋgu kur go ŋgu je tab Johba tum ná, ŋgu je ndorje mira na indiy lay, ŋgu je mira na kusuŋgu lay. Alla agaŋgu ne tabe Johba ba súŋgu tumo cub ajum ɓey.

8. Kara go aaỹge kusige go kolo da durodige ni ɓalge go nege ne me ba habege na oje da lamaso go tugu kulondo niŋ ga. 

⁸ Ne me ba ŋgu né keleŋ kaaŋ kur go kolo na baa da duroduŋgu niŋ ga. Dam ɗé ná, kirbe go ne lamaso tum da tugu kulondo ni egeŋgu ɗé ale. Mabana jen ginane koloŋ mani ná, ɗaŋgu kur poliy lay, habaŋgu kolo cay go egeŋgu go ŋgu se na kolo tey go gaye da màni lay. Ne day koloŋ mani ba ɓal go je germe polduŋgu lay, na tobe kuŋgu go ne guye tum da kire kolo Kumno key ni lay.

ƊAŊGU KUR POLIY GO JENE GAYE KOLO TUM

9. Ne kolo me ba bay go ba na tamay ɗéege kur poliy kege go jene gayege kolo tum ga.

⁹ Ŋgu ɓal go germe nenogoca kuŋgu kur go ŋgu je jen gay kolo tum. Ginane koloŋ mani ba, ŋgu je yome na kusuŋgu ɗé lay, ŋgu je sene day go ŋgu aaỹ kusuŋguŋ kaỹa go da mugliy ni lay, kirbe key tum lay (Age. 2:24). Gulaŋga kaỹa go Lilia dage na Ruslan se senge moglo cab kur go aaỹge kusige del ɗigle 15 mani aleŋ. Lilia der tey na: « Ni kirbi go ni je jen gay kolo tum jumar alla, ni se sen go jen ginane koloŋ mani ɗé. Ne guye kini lay, sé kindini da guye kiỹe go da tugu kulondo ni lay, da karma cadige ni lay ná, ni je sen go kurweley je kaal keleŋ ɗé. Ni se sen go mabana ni ɗe kur poliy go jene tum ɗé ná, ni je jene yome na kusini. »

10. Nogo naa ba kara go aaỹge kusige ɓalge go nege guye na gile go da Epes 5:15, 16 ni ga.

¹⁰ Ne me ba dage go aaỹge kusige ɓalge go né ba habege na kur poliy go jene gayege kolo tum ga. Go kindiŋ ná, tobge go ɗéege kur poliy kege (tub Epes 5:15, 16.). Ɓendiŋga Uzondu go da Nigeria yaa beŋga luma key na : « Kur go ŋ je magli program konoŋ ná, ŋ je ɗe kur poliy go ni jene gaye kolo na tamaniŋ lay, ŋ je sí kur poliy kiỹe koloŋ ba tumo » (Pil. 1:10). Lay gulaŋga nogo naa ba Anastasia, go ne responsable go sirkonskripsiỹo go da Moldavie tamay, je ne guye kura na kur poliy koro ga. Yaadu na: « Ŋ je ne guye go ŋ ná da kur poliy go kudeniŋ je sí kindiy da guye kiỹe go kongregasiỹo koro ni. Ginane koloŋ mani ba, ni je hab kur poliy go jene tum. » Alla ŋgu ɓal go né ne me mabana ŋgu na guye neỹ go esi buŋgu go habe kur poliy go jene tum ga.

11. Ne guye kiỹe go kaŋge ba Akilas dage na Prisil je nege tum tum ga.

¹¹ Ɓaŋẅe na kamda ɓalge go kunjilege kaỹa neỹe da Akilas dage na Prisil kusige ni, go ɓaŋỹadige kiỹe je ajige neỹ (Rom. 16:3, 4). Bible yaa koldige neỹ ɗé alla, gildu go na je nege guye lay, je jeege ale lay, je ojige na kara tum lay (Kayãne 18:2, 3, 24-26). Alla kur go je yaadu kolo Akilas dage na Prisil ná, je teydu kondige so kab jumar.

12. Nogo naa ba bay go ba na tamay ɓalge go habege kur poliy neỹe go jene gayege kolo tum ga (gula poto lay).

¹² Nogo naa ba kara go aaỹge kusige ɓalge go ndajege Akilas dage na Prisil ga. Kurbu da kaỹa go baỹ kom go ŋgu aaỹ kusuŋgu lay, na digi go ŋgu ɓal go néŋ ni. Go ŋgu ne guye kiỹe koloŋ teŋ teŋ ná, ŋgu ɓal go dawe nege tum ɗé ga. Akilas dage na Prisil je jeege ale tum. Ŋgu je magli kusuŋgu go daŋgu piỹa ŋgu jene jee ale jumar lay ga. Piŋ ɓedeŋ Akilas dage na Prisil je nege guye tum. Ŋgu na guye go ne tum na bay go ŋgu aaỹ kusuŋguŋ ɗé alla, ŋgu ɓal go ne guye go da tugu kuŋgu kulondo ni tum ɗé ga (Bal. 4:9). Kur go ŋgu je oji kusuŋguŋ ná, ŋgu je wey ne kara go piraŋ pina lay, ŋgu je hab kur poliy go jene gaye kolo lay. Robert go aaỹ kusige na Linda del ɗigle 50 ale, yaa na : « Go kindiŋ ná, ni ná kur poliy go jene saỹe kindini tum ɗé. Alla kur go ŋ je pil tasa kiỹe lay, tamaniŋ je sool lay, ɗew gere kur go ŋ je ter sugya lay, je eje terdu na iniŋ tum lay ná, kusiŋ je egeŋ neỹ. Ne kaỹa kiỹe tum tum ná, je osininije mira na kusini. Lay nenogoca kini je baa gumỹa kog. »

13. Go jenege mira na kusige go kindiŋ ná, kara go aaỹge kusige néege ne me ga.

¹³ Sinaŋga gaw go jene tum ganaŋ ná, ɓal go eje na dawe tum go kara aaỹe kusu kege ɗé. Timdiŋga toŋ go aaỹ kudoro da Brésil yaa na: « Da kur poliy kaŋga kaaŋ ni ná, kaỹa saỹe kindiŋga màni neỹ go dam ɗé ŋga yaa na ne dage ba je ojiŋgage go ŋga je jen na tum. Alla ŋ se sen go jene tum ganaŋ ná, si ginane ŋga da ne kire jay ni mani jaŋ ɓey. Jay koŋ nogo ŋ sé kiniŋ da day go ni aaỹ kusiniŋ cay ni ginanogo je edi tiỹaỹ mani. » Bruno dage na tamay Tays, nage je sí kindige da cadige ni. Bruno yaa na: « Kur go ni ná kur poliy ndi ná, ni je ɗe telepone kini kiỹe sí yom, kolo ni ɗe kur poliy go gaye kolo na kusini. »

14. Mabana bay go ba na tamay na tobge go jenege tum ɗéŋ ná, ɓalge go nége ne me lig ga.

¹⁴ Gi né ne me, mabana digi na bay go gi aaỹiỹ naŋgu hab kur poliy go jene tum ɗéŋ ŋgoŋ ga. Dam ɗé ŋgu na guye go ne tum ɗé ɗew gere kulonduŋgu je se na kusuŋgu mogli pũũ. Gi né ne me ga. Kun yaaŋga kolo tuwa kaŋga go da kaŋ niŋ. Kur go ge boy tuwa ɓeyŋ ná, je aaỹ neỹ ɗé ɓey. Nded ná, ge yee ne hida go gomỹe ndi ndi da màni ba tuwaŋ aaỹe ná neỹe. Jen ginane koloŋ mani gag gi ɓal go ɗe kur poliy ndi go jene na bay go gi aaỹiỹ wele pina pina ped. Daŋgu so kab naŋgu kaỹa go egeŋgu; jubŋgu kaỹa ped go ɓal go éejena buŋgu kolo sú tumoni (Jak 3:18). Ginane koloŋ mani ba, sam na sam ŋgu je germe ná nenogoca kuŋgu go be kusuŋguŋ.

SÓŊGU KUSUŊGU

15. Ne kolo me ba nded kara go aaỹge kusige sóge kusige mabana tobge go ŋgemege nenogoca kegeŋ jumar ga.

¹⁵ Só kur na kawriy da aaỹe kusu ni. Ge agiy gisi na kalo go je piỹ tuwa go da kaŋ ni go je aaỹ na neỹ mani. Base káloŋ ná, tuwa je maa keleŋ. Ginane koloŋ mani gag base só kur ná, nenogoca go da tama na kudoro durodige niŋ ná, je jaale ɗèŋ ɗèŋ lay. Alla kur go je porge kusige go só kusige ná, je ŋgemege nenogoca kege. Gil na nogo gi yaa na ŋ je só bay go ŋ aaỹiỹ mani ganaŋ ɗé alla, nogo bay go gi aaỹiỹ sene go gi je sóy. Penny go aaỹ Aret del ɗigle 25 ale yaa na : « Kur go ni je só kusini ná, ni ná kuloŋgo eywa da tugu kulondo ni jumar. Ni je gay kolo na kusini kpas kpas bekolo ni sen go wey wey piỹa je só kolo yaa kumandiy key. » Gi ɓal go né ne me ba bay go gi aaỹiỹ sene ná go kindiŋ ná, gi je sóy ga. Gulaŋga kaỹa ndaje go Abraham dage na Sara kege.

16. Baŋẅe ɓalge go kunjilege ne me ba da Abraham kusiy ni ga (1 Piyer 3:7) (gula poto lay).

¹⁶ Abraham só tamay Sara. Je nedi guye na kolo yaa koro lay, je só kirbe koro lay. Wele pina kulondo teỹ ná, yaa kaỹa go da mugluro ni ped be Abraham lay, boy kolo piỹa da cay ni lay. Manina Abraham kulendiy se teỹ da caro ni ga. Ɗé dug dug. Sendi go ne tama go je jee caro kúsuỹo bey lay, je ojiy jumar lay. Ɗeŋlidu lay, se ham kire go magle koloŋ lay (Age. 16:5, 6). Ne me ba ŋga ageŋgu da máni ga. Baŋẅe ŋgu na agekubu go age kaỹa sé tumoduŋgu ni gisi kara go tugu kuŋgu kulondo ni cadige (1 Kor. 11:3). Ne kaỹa na nenogoca ná, nogo ŋgu ɗeŋgle kirbe tamaduŋgu koro cub ɓey go ŋgu age kaỹa sé timeduŋgu ni go né, mabana je éeje na kolo caro ni ɗéŋ (1 Kor. 13:4, 5). Kur go tamaduŋgu kulondo teỹ lay, edu tiỹa go yaa kaỹa go da kirbe koro ni layŋ ná, ŋgu né ne me ga. Ŋgu je só kirbe koro lay, ŋgu je tey sumaduŋgu ɗeŋlidu lay waŋ ga (tub 1 Piyer 3:7). Angela go aaỹ Dmitry ɓal ginane ɗigle 30 mani ale, yaadu kaỹa go kudoro je ne go gil ná go na je sóduŋ : « Kur go kuleniŋ teỹ ná, kusiŋ ma gbol ɗew gere, ŋ e tiỹa go yaa kolo ná, Dmitry jen mira cogom kolo ɗeŋleŋ. Mabana kuloŋgo se na del caniŋ ɓeey piỹa ná, je ay cay mbaŋ ná iniŋ. »

17. Ne me ba kamda kunjilege da Sara kusuro ni ga (1 Piyer 3:5, 6).

¹⁷ Sara só Abraham; ne mani ba je ojiy na da kaỹa go ay sí timey niŋ ni (Age. 12:5). Wele pina ná, tob go né kayre kara go je mboobge ɗé. Yaa be Sara na ɗa guye koro go je neŋ sú lay, na na kaỹa lee be kayre (Age. 18:6). Sara tob da kirbe kudoro key ni se cab ne guye. Kamda, ŋgu ɓal go ndaje Sara nogo ŋgu oje kudeduŋgu da kaỹa go ay sí timey niŋ ni. Kur go ŋgu je ne ginane koloŋ mani ná, ŋgu je germe polduŋgu (tub 1 Piyer 3:5, 6). Dmitry, go ŋga yaaŋguje koliy da paragrap go kaale niŋ, yaa kaỹa go tamay je ne go gil na go je sóydu : « Kaỹa go Angela je ne go je ojiŋ na da kaỹa go ŋ ay sí timeniŋ ni go néŋ ná, mabana kirbe kini na e boy tum ɗé ɓeey piỹa ná, je egeŋ kandi. Lay kayey ná, mabana kaỹa go ŋ ay sí timeniŋ ni go né na an del ca ɗé ɓeey piỹa ná, je boydu kolo da caniŋ ni ɗé. » Moglo go tobe bayndi go je sóŋga.

18. Mabana kara go aaỹge kusige na girmage nenogoca kege ná, ne kaỹa kura go kaŋge ba je habege ga.

¹⁸ Seydan je ham kire go teỹe nenogoca go da kretien kiỹe go aaỹge kusige durodige niŋ. Sendi go mabana kara go aaỹge kusige na tubage kusige ɗéŋ ná, je yomege na Johba. Alla nenogoca go kindiŋ ná, je wileŋ ɗé. Nenogoca go da duroduŋgu niŋ jina isa ginane day go ge yaa koliy da kire ale go Salomon key niŋ mani. Súŋgu ne Johba ba tumo da jene kuŋgu ni, ɗaŋgu kur poliy be bay go ŋgu aaỹ kusuŋguŋ lay, sóŋgu kirbe key lay, tobe key tum lay. Mabana ŋgu je ne ginane koloŋ mani ná, aaỹe kusu kuŋgu se jee kusuŋgotege da Johba cay ni, day go ne nenogoca go kindiŋ saray lay, ginane tuwa go je aaỹ kura mani ná, nenogoca kuŋgu je jene nogo gag girmiliŋ.