Gi ɓal go ane dele ca da kaỹa go gi ay sí tumom ni da kire Kumno key niŋ

1. Ne me ba eje be kara neỹedige da duroduŋgu ni ga.

EJE BIGI ca pina go gi an del ca ɗé da kaỹa go gi ay sí tumom ni go néŋb ale ga. Mabana ne o-oŋ ná, gi na kanum ɗé. Philip tob go ole Kumno jumar lay, tob go gene ole kay kiỹeŋ alla, je mogli bey go habe kur poliy go ole naŋ ɗé. Erika sí tumoro ni go e da dawe ca go jee ale ni tumo cub alla, ɓaldu ɗé: je ejedu kargani jumar. Tomáš gisi ca tome go tibe Bible koli puŋlu. Yaadi na: « Go kindiŋ ná, kusiŋ je egeŋ go tibe Bible ɗé. Ŋ gisi ca subu alla, jumar ná, kur go ŋ eje da maktub go To mĩy gó Lebi key ni ná, ŋ je baỹ. »

2. Ne kolo me ba ŋga ɗeŋgu kusiŋga maa gbol ɗé, mabana ŋga anŋgu del ca da kaỹa kiỹe go ŋga ayŋgu sí timediŋga ni go né, da kire kolo Kumno key ni koŋ pina ɗéŋ ga.

² Mabana gi an del ca da kaỹa kiỹe go gi yím sí tumom ni go né da kire kolo Kumno key ni koŋ pina ɗé ná, dam ɗé gi je kirbi go guyem na ɗé. Alla ɓal go jene ginane koloŋ mani ɗé : kaỹane go mani ỹa ɓeey piỹa ná, tobgi ne kusum go pore lay, na kur poliy kom lay. Kirbe go gi ná go ane dele ca da kaỹa go gi sí tumom ni go né jumar ná, je gil go gi je gool buga kom go na Johba na kawriy neỹ lay, gi tob go bey kaỹa kom go na kawriy mani tum lay. Johba je gool kusu pore kom koloŋ na kawriy bey lay. Nogo kindi je mboob go nagi bey kaỹa niỹa dila day go gi ɓal go beey ŋgoŋ ɗé (Kir. 103:14; Mik. 6:8). Kurbu da kaỹa go gi ɓal go né ni lay, sú kunum da cay ni go gi néỹ lay. Mabana jen ginane koloŋ mani ná, gi ɓal go né ne me ba gi ane na dele ca da màni ga. Gulaŋga gile kiỹe kab.

KUSU HAMLE NA KAWRIY

3. Ne kolo me ba kusu hamle na kawriy ga.

³ Mabana ŋga tobŋgu go ane dele ca da kaỹa kiỹe go ŋga ayŋgu sí timediŋga ni go né da kire kolo Kumno key niŋ ná, nded ŋga neŋgu na kusu hamle. Bayndi go kusiy hamliŋ ná, na tobe go né kaỹa key kiỹe go ay sí timey ni go néŋ. Agaŋga tobe ɗew gere, kusu hamle koloŋ gusu na kàlo go je ay bato e na da kur go tob go éediŋ ni. Mabana kàloŋ na je gir kog ná, bay go hare batoŋ ɓal go e moglo cab da kur go tob go éediŋ ni. Lay mabana kàloŋ na je gir neỹ ná, ɓaldi go e da kur go tobdi go éeŋ ni tumo cabad. E boy tum ginane koloŋ mani mabana kusiŋga na hamli neỹ ná, ŋga naŋgu na bayra go ane dele ca da kaỹa kiỹe go ŋga ayŋgu sí timediŋga ni go néŋ lay. Dabid ɓendiŋga go da Salvador yaa na : « Kur go kusiŋga na hamli ná, ŋga je kin por kusiŋga del. Ŋga je gool kusiŋga na kuray go isaŋ pina piỹa nareŋga kire go ŋga aneŋgu dele ca da kaỹa go ŋga ay sí timediŋga ni go né koloŋ ɗé. » Gi ɓal go né ne me ba kusum kine hamle na dele ga.

4. Ne me ba ŋga ɓalŋgu go tone Johba ga (Pilip 2:13) (gula poto lay).

⁴ Tuna Johba go di ɗa ‘tobe kom go ne kaỹa’ baa gumỹa. Na kire go tuno key ná, Johba ɓal go bigi kusu hamle go gi né ná kaỹa go gi ay sí tumom niŋ (tub Pilip 2:13). Kur kaŋỹe ná, ŋga je síŋgu kaỹa timediŋga ni go né bekolo ŋga senŋgu go nded ŋga neŋgu lay, ne kaỹa go kura lay. Alla dam ɗé ná, go kindiŋ ŋga náŋgu na kirbe go age ne na guye ɗé. Ne kaỹa go eje be Norina, timdiŋga go da Ouganda. Ay sí tumoro ni go nadu kunjile Bible bayndi pina kej alla, kusuro hamli da màni ɗé, bekolo kirbidu go nadu ne tama do kunjile kaỹa kura ɗé. Ne me go piraŋ ba ojidu ga. Derdu tey na : « Ŋ je ton Johba waỹaŋ na waỹaŋ go di beŋ tobe go kunjile Bible na bayndi. Go ŋ né kaỹa ée boge na ole konoŋ ná, ŋ por kusiŋ go gene lay, weye ne tama do kunjile kaỹa kura lay. Ɓal gidire kab mani ná, ŋ gool go ŋ kin tob go kunjile Bible kara neỹ ale. »

5. Go ŋga habeŋgu kusu hamle dele ná, ŋga kirbeŋgu da ne me ni ga.

⁵ Kurbu da kaỹa go Johba ne bigiŋ ni (Kir. 143:5). Pol bay gó e guye je kirbi da o go Johba ne na indiyŋ ni, ba bey kusu hamle go ne na bey guye (1 Kor. 15:9, 10; 1 Tim. 1:12-14) E boy tum ginane koloŋ mani, mabana gi je kirbi neỹ da kaỹa go Johba ne bigi niŋ ná, gi je ne na tobe go ne kaỹa go gi ay sí tumom niŋ lay (Kir. 116:12). Timdiŋga do da Honduras tob go weye piyoniye permana. Yaadu kolo kaỹa go ojidu go wey naŋ : « Ŋ kirbi da nenogoca go Johba na beŋ ped ni. Ojiŋdi go ŋ hab kara key lay, sí kindiy da caniŋ ni lay, ŋgemindi lay. Kirbe da kaỹa kiỹe koloŋ ni mani ped ná, germi nenogoca konoŋ go ŋ ná beyŋ lay, ná tobe konoŋ go tabeyŋ lay. »

6. Ne me ba ŋga néeŋgu kolo ŋga habeŋgu na kusu hamle dele ga.

⁶ Kurbu da kaỹa kura go gi je habe mabana gi ana dila ca da kaỹa go gi ay sí tumom niŋ ni. Erika, go ŋga yaaŋguje koluro tumo an del ca da e tumo cub da dawe ca go jee ale ni. Nogo naa ga. Yaadu na: « Ŋ se sen go kaỹa kura kiỹe je naliŋge jumar kur go ŋ je eje kargani da dawe ca go jee ale niŋ. Mabana naŋ jina ira tumo ná, ŋ je ɓale go ajige ɓaŋỹniŋ kiỹe lay, gaye na indige kolo lay. Ŋ je ɗeŋle gile kiỹe go ne na guye, go ge je be da dawe ca kiỹe koloŋ ni go je beŋgaŋguge kuloŋgo eywa lay, je weyŋgaŋgu na kara go jee ale go kura lay. » Erika kirbi da kaỹa kura kiỹe go nadu je habe mabana nadu ira moglo keleŋ da dawe ca go jee ale niŋ lay, se andu na del ca da màni. A digi ale, ne kaỹa kura go kaŋge ba gi je habe mabana gi ana dila ca da kaỹa go gi ay sí tumom ni go néŋ ga. Mabana gi tob go kine tibe Bible neỹe dele lay, ole dele lay ná, kurbu go buga kom go na Johba je weye ese dele (Kir. 145:18, 19). Mabana gi tob go né na nabra koŋ pina go kretien key ná, kurbu go polum go na kara go ɗaŋ je weye kura dele (Kol. 3:14). Ne kolo me ba gi ɓal go merge da maktub ni, kaỹa kiỹe ped go jibe tom go ane na dele ca da kaỹa go gi ay sí tumom ni go néŋ ɗé ga. Kargani key jaa kunum máni jumar. Tomáš, go ŋga yaaŋguje koliy tumo yaa na: « Naŋ sen ne kolo me ba ŋ ane dele ca da kaỹa go ŋ ay sí timeniŋ ni go néŋ ná, ŋ je kano sé ɗé. »

7. Ne me ba oji Julio dage na tamay go ange na del ca da kaỹa go ayge sí timedigeni go néŋ ga.

⁷ Ɗa kur poliy kom go jene mige na kretien kiỹe go je yeege ba da kulom ni (Koy. 13:20). Julio dage na tamay síge timedige ni go nage né guye go jee ale dele lay, ange na del ca da máni. Nogo naa ga. Julio jee mani na : « Ni baar bogedini kiỹe ne ɓaŋỹadini go je yiige ba da kulendini ni go nani tura kargani ɗé. Ni je gay kolo na indige jumar gisi kaỹa go ni tob go néŋ ni. Neỹedige ange del ca da kaỹa go e boy tum na kini go ni tob go néŋ lay, je binige gile kiỹe go kura. Je tonnige na ni ir da mina cè da kaỹa go ni sí timedini ni go néŋ ga lay, je yiige ba da kulendini ni kur go nani e tiỹaỹ lay. »

MABANA GI NA KUSU HAMLE ƊÉŊ

8. Ne me ba ɓal go eje mabana ŋga je porŋgu kusiŋga go ane dele ca, da kaỹa go ŋga ayŋgu sí timediŋga ni go né, kur go kusiŋga na hamli gooŋ ga (gula poto lay).

⁸ Sinaŋga gaw go daŋga ped ná, je eje beŋgaŋgu kur kaŋỹe go kusu hamle je nalŋga. Tey go dereŋ da kurweley kiỹe koloŋ ni ná, ŋga je neŋgu kaỹa ndi ɗé kej ga. Ɗé dug dug, agaŋga kaỹa pina gusu na : Kur go kàlo je der na esuway ná, mogli bey go age bato ée na da kur go tob go éeŋ ni. Alla kàloŋ je der na esuway jumar ɗé lay, kur kaŋỹe je der ɗé dug dug. Tey go dereŋ nogo bay go hare batoŋ je ɓale go ée tumo ɗé ga. Je jene mani ɗé. Bato kaŋỹe náge na monter ɗew gere, balganda go ɓal go oje bay go hareŋ ée na kuryo keyŋ kog. Ginane esuwa go kàlo key mani ná, kusu hamle kaŋga ɓal go gene lay, kur kaŋỹe ŋga náŋgu na kusu hamle ɗé dug dug. Alla mabana ŋga je porŋgu kusiŋga go ane dele ca da kaỹa go ŋga ayŋgu sí timediŋga ni go né kur go kusiŋga na hamli gooŋ ná, dam ɗé ŋga je aneŋgu dele ca da màni ɗé dug dug. Ginane bay go hare bato je ham kire kiỹe go ɗaŋ kolo ée na da kur go tob éedi màniŋ ná, kur go kusiŋga na hamli ɗé ɓeey piỹa ná, ŋga ɓalŋgu go ane dele ca da kaỹa go ŋga ayŋgu sí timediŋga ni go néŋ lay. Ginane koloŋ mani ná, tob go ŋga gile kusiŋga na kandiŋga nogo kindi alla, na kawriy kandi. Cub ɓey go ŋga gooleŋgu nogo naa ba ŋga neŋgu ga ná, jaaŋga kolo da kolo tone go kara kaŋỹe je tonge kusige kaaŋ ni.

9. Manina siỹa go gi pore kusum go gi ane dele ca da kaỹa go gi ay sí tumom ni go néŋ ga. Dira tey.

⁹ Johba tob go naŋga tabay na kuloŋgo eywa lay, na mugludiŋga ped lay (Kir. 100:2; 2 Kor. 9:7). A mani ná, nded ŋga poreŋgu kusiŋga go ane dele ca da kaỹa go ŋga ayŋgu sí timediŋga ni go né, da kire kolo Kumno key ni kur go ŋga ná tobe go ne ɗéŋ ga. Ɗiŋla kaỹa go Pol bay go e guye yaa: « Ŋ je oom kusiŋ esi, ŋ je nar ná kusiŋ kem-kem » (1 Kor. 9:25-27). Kur go nádi na tobe go ne kaỹa go Johba yaa bey na ná ɗé ɓeey piỹa ná, Pol je por kusiy go né. Johba kusiy je egey da kaỹa go Pol je ne bey niŋ ga. Nogo kindi. Poyiy berge key da kusu pore key ni(2 Tim. 4:7, 8).

10. Mabana ŋga je porŋgu kusiŋga go ane dele ca da kaỹa go ŋga ayŋgu sí timediŋga ni go ne alla, kusiŋga na je hamli da mani ɗé ɓeey piỹa ná, ne kaỹa kura go kaŋge ba ŋga je habeŋgu ga.

¹⁰ E boy tum ginane koloŋ mani, Johba kusiy je egey go je goolŋga ŋga je por kusiŋga go ane dele ca da kaỹa go ŋga ayŋgu sí timediŋga ni go né, kur go kusiŋga na hamli ɗé ɓeey piỹa. Koloŋ ba kusiy je egey bekolo sendi go na ne nenogoca go ŋga náŋgu beyŋ ba ŋga je neŋgu ná. Dam ɗé ná, guye go ŋga je porŋgu kusiŋga go ne koloŋ je egeŋga ɗé alla, ŋga tobŋgu ne day kusiy. Ginanogo ter kubu da kusu pore Pol key ni mani ná, je tere kubu da kusu pore kaŋga kiỹe ni lay (Kir. 126:5). Kubtere Johba key ɓal go je jibe tediŋga go ne kaỹa lay. Lucyna timdiŋga go da Pologne yaa na: « Kur kaŋỹe ná, ŋ je tob go e jee ale ɗé kur go naŋ gilaliŋ. Alla kuloŋgo eywa go ŋ je hab kargani ná, ne berge go ɓeey dam. » Gulaŋgaŋgu kaỹa go ŋga ɓalŋgu go né mabana kusiŋga na hamli ɗéŋ.

11. Nogo naa ba Johba ɓal go beŋga haye kusu ɓijak dele ga.

¹¹ Tuna Johba go di bigi haye kusu ɓijag. Haye kusu ɓijag ná, ne nabra go ge je hab da bayndi go je oom kusiy sig da kirbe key ni lay, da kaỹane key ni lay. Nabra toloŋ je nar bayndi kire da kirbe go ne kaỹa siỹa ni. Alla ŋga eŋgu tiỹa haye kusu ɓijag kolo né na kaỹa kura mabana guye go ŋga je néŋguŋ na esi ɗew gere, kusiŋga na hamli da máni ɗéŋ. Ɗa kulom bura da nabra go kuraŋ toloŋ ni bekolo dádu da tuno weriy kiỹeŋ durodige ni lay (Luk 11:13; Gal. 5:22, 23). David go ŋga yaaŋguje koliy tumoŋ tob go kaỹa kunjile key go ná kandiy na jina jumar. Yaadi kolo kaỹa go ole na ejena beyŋ: « Ŋ je ton Johba go di beŋ haye kusu ɓijag. Ojiŋdi go ŋ ay to na program konoŋ go kunjile kaỹa lay, je e beŋ kura lay. »

12. Nogo naa ba kolo kindi go je gen ɗé go da Bayndi gó jee ále 11:4 niŋ ná, gisi kaỹa kiỹe go ŋga yímŋgu sí timediŋga ni, go né da kire Kumno key niŋ cadige ga.

¹² Mbuba go gi jene da kur poliy go kura ni cub ɓey ɗé. Mabana gi je jen mboob go kaỹa kiỹe go da duniỹa ni na genege ɓeyŋ ná, gi je ane dele ca da kaỹa go gi ay sí tumom ni go néŋ ɗé (tub Bayndi gó jee ále 11:4). Ɓendiŋga koŋ kondiy na Daniel yaa na: « Kur poliy go kura del wileŋ. Go kindiŋ ná, ŋga je ireŋgu da kur poliy go kura ni kur go daŋga kusiŋga ba ŋga eŋgu da màni. » Paul ɓendiŋga koŋ go da Ouganda, yaa kolo kaỹa koŋ go ɗaŋ go je ejena indiŋga go ŋga ageŋgu kaỹa go ŋga tobŋgu go néŋ sé dana ɗé : « Kur go ŋga je neŋgu kaỹa mabana da ne kur poliy go esuwa ni ɓeey piỹa ná, ŋga je beŋgu kaỹa Johba go di tira ná kubu da cay ni(Mal. 3:10).

13. Ageto sé kaỹa go ɓal cam tumom ni go ne kuray da ne mina ga.

¹³ Aga kaỹa go ɓal cam ba sú tumom ni go né. Kur kaŋỹe ná, ŋga ná kusu hamle ɗé bekolo ŋga je gool go kaỹa go ŋga ay sí timediŋga niŋ esi beŋga go ne. Mabana gi sen go kaỹa go gi ay sí tumom ni go néŋ na esi bigi ná, gi ɓal go gene na dage go ɗaŋ ɗé ga. Ginanogo gi tob habe nabra kretien key koŋ pina mani ná, ne kolo me ba gi hame kire go ne na guye ɗé ga. Mabana gi tob go tibe Bible ná koli ped ŋgoŋ ná, ne kolo me ba gi sé tey go tibe ndi ndi tumo cub ɗé ga. Tomáš, go ŋga yaaŋguje koliy tumoŋ ná, esi bey go tibe Bible da ɗigle go pina ni ginanogo ay sí timey ni go tibeŋ mani. Yaadi na: « Ŋ se sen go ŋ je tibdu mogli del esuwaniŋ. Ŋ se sí timeniŋ ni go ŋ kine tibedu sam sam ale lay, ŋ jene kirbe da màni lay. Da kur koloŋ ni ná, ŋ se hab kuloŋgo eywa da kaỹa tibe konoŋ ni. » Ginane Tomáš hab kuloŋgo eywa da tibe Bible key ni ná, ay to je tibdu neỹ waỹaŋ na waỹaŋ. Lay se tibdu kay koli ped.c

KURWELEY GO NA ESI BIGIŊ ƊA KUSUM MA GBOL ƊÉ

14. Ne me ba ɓal go eje beŋgaŋgu ped ga.

¹⁴ Ŋga náŋgu ná kusu hamle lay, gile lay, alla je eje beŋgaŋgu ped go ŋga je jibŋgu cadiŋga ná kurweley kiỹe go kura ɗé. Ŋga ageŋgu gise ná mani ná, « kurweley kiỹe go isiỹa go ane ɓarjal » ɓalge go nareŋgaŋguge kire go, ŋga neŋgu guye kura na kur poliy kaŋga go ŋga tobŋgu go ne ná kaỹa go ŋga ayŋgu sí timediŋga ni go néŋ ŋgoŋ (Bal. 9:11). Gileti kiỹe ɓalge go ejege na indiŋga go kusiŋga maa gbol lay, esuwadiŋga wileŋ lay (Koy. 24:10). Isiỹa go da kusiŋga niŋ ɓal go éejena indiŋga go, ŋga neŋgu kaỹa go je nare kire kaỹa go ŋga síŋgu timediŋga ni go né ane dele ca (Rom 7:23). Ɗew gere ŋga ɓalŋgu go gilaleŋgu (Mat. 26:43). Nogo naa ba ŋga ɓalŋgu go ane dele ca da kaỹa gaŋle kur kiỹe koloŋ ni ga.

15. Kur go ŋga je jibŋgu cadiŋga na kaỹa gaŋle kur ná, ne kolo me ba ŋga yaaŋgu ɗé dug dug go ŋga je aneŋgu dele ca da kaỹa go ŋga ayŋgu sí timediŋga ni go neŋ ɗé ga. Dira tey (Kire kiyẽ 145:14).

¹⁵ Ɗa kulom bura go ne kolo go gi je jib cam ná kaỹa gaŋle kur ba gi je ane ná dele ca ɗé dug dugŋ ɗé. Bible yaa na je eje beŋga go ŋga je jibe cadiŋgaŋgu na kolo kiỹe. Alla yaadu beŋgaŋgu nee kura go ŋga ɓalŋgu go ane dele ca da màni ná ne oje go Johba key ŋgad (tub Kire kiyẽ 145:14). Philip, go ŋga yaaŋguje koliy tumoŋ gool kaỹa kiỹeŋ ginane kaaŋ mani: « Daŋ konoŋ ná, go ŋ ane dele ca da màni ná, nogo ŋ sene ne ca ɓanaŋ ba ŋ je baa kúsuỹoŋ ɗé alla, ne ca ɓanaŋ ba ŋ je kin se danaŋ ga. » David, go ŋga yaaŋguje koliy tumo ale lay, gool kaỹa kiỹeŋ ginane kaaŋ mani lay : « Ŋ je gisi go goole kurweley go kura ɗéŋ ginane kaỹa gaŋle kur mani ɗé alla, ginane kur poliy go ŋ gile ná be Johba go ŋ tobiy neỹ. » Nogo kindi, kur go gi je jib cam na kaỹa gaŋle kur kiỹe alla, gi je e kunum tumoni kog ná, gi je gil be Johba go nagi tob go aaỹe kindiy. Kurbu go kusiy je egey go je goolgi gi je por kusum kog lay.

16. Ane dele ca da kaỹa ni ɗéŋ ná, kunjileŋga ne me ga. 

¹⁶ Gula kaỹa go gi an del ca da màni ɗéŋ, ginane kur poliy go kunjile ná kaỹa. Kurbu da kaỹa kiỹe go nargige kire go gi ane ná dele ca lay, tuna kusum kolo na :« Nded nà, ŋ ɓal go gene ne me ba ŋ ane ná dele ca ga. » (Koy. 27:12). Kur kaŋỹe nà, kaỹa kiỹe go ŋga je anŋgu del ca ɗé da maniŋ, je gilge go kaỹa go ŋga ayŋgu sí timdiŋga niŋ, je ane dele ca ɗé ginanogo ŋga je kirbiŋgu go na je ane dele caŋ mani. Nagi sen go na je eje bigi ginane kaaŋ mani nà, kun kurbu da kaỹa go gi ay sí tumom ni go neŋ lay, gula mabana ɓal esuwam ŋgoŋ lay.d Johba je goolegi go na gi ɓal isaŋ ɗéŋ ɗé, mabana gi an del ca ɗé da kaỹa go gi ay sí tumom ni go né go ɓal esuwam ɗéŋ (2 Kor. 8:12).

17. Ne kolo me ba nded ná, ŋga ŋgemeŋgu da kirbe kaŋga ni kaỹa go ŋga anŋgu del ca tumo da màniŋ ga.

¹⁷ Ŋgima da kirbe kom ni kaỹa go gi an del ca màniŋ. Bible yaa na ‘Kumno ná nogo ne kayã ná to naji, je giirbe guyẽ kaŋgukiyẽ ɗé’ (Heb. 6:10). Daŋga piỹa ŋga girbeyŋgu ɗé dug dug. Kurbu da kaỹa go gi ne aleŋ ni : dam ɗé gi oom buga ná Johba, gi ay to je yaa koliy be kara go da jam ni ɗew gere, gi ne batem. Mabana gi por kusum da kur poliy go kaale ni lay, gi ne kaỹa kiỹe go gi yíim sí tumom ni go ne da kire Kumno key ni lay ná, ne kolo me ba gi ɓal go pore kusum kog lay, gi ane dele ca da kaỹa go gi ay sí tumom ni go ne keleŋ kaaŋ ɗé ga (Pil. 3:16).

18. Mabana ŋga je porŋgu kusiŋga go ane dele ca da kaỹa go ŋga ayŋgu sí timediŋga ni go néŋ ná, nded ne me ba ŋga girbeŋgu go ne ɗé ga (gula poto lay).

¹⁸ Ná oje Johba key ná, gi ɓal go ane dele ca da kaỹa go gi ay sí tumom niŋ ni, e boy tum ginane bay go hare bato go kusiy je egey kur go na an da kur go tob go éediŋ ni. Alla gurbu ɗé go kara hare bato neỹedige kusige je egege da kuryo go e ni. E boy tum ginane koloŋ mani mabana gi je por kusum go ane dele ca da kaỹa go gi ay sí tumom ni go né da kire Kumno key niŋ ná, ɗa kusum igagi da kuryo kom go eŋ ni kog : aga kur poliy kom go gula nogo naa ba Johba ojigiŋ lay, ter kubu da cam niŋ lay (2 Kor. 4:7). Mabana gi kano sí ɗéŋ ná, gi je habe kubtere neỹe dele ɓedeŋ (Gal. 6:9).