Johba je jeeŋ da ole kanaŋ kiyẽ ni waŋ ga

1-2. Ne kolo me ba ŋga ɓalŋgu gó kirbe gó Johba je jeeŋga da ole kaŋga kiyẽ ni ɗé ga.

« WUYA Johba, ne kuloŋgo eywa kom ba, biigi kayã ped gó kulom je tob » (Kir. 37:4). Ne tubra gó kúra nogo go ɗé. Alla kur gó ŋga je tonŋgu Johba gó di beŋga kayã ná, ŋga jene mboobeyŋgu gó di jaaŋga mani du ga. Ne kolo me ba ŋga je tonŋgu kolo kaŋ ga. Kurbu da kayã kiyẽŋ kaŋ ni má : Timdiŋga dó miraŋgana ol gó nadu nee Lekol gó kara jee ale kolo Detugu dó Kumno tey kege. Alla ɗigle kaal tóme ge teydu gó na ira na kunjileŋ koloŋ ɗé. Ɓendiŋga gó muduro ol Johba gó na dira homyã gó da kusiy niŋ caani kolo nãy nee ná guye da kongregasiyõ ni. Alla lapiya gó da siikusiy niŋ gen ɗé. Karma kardige gó ne kretiyẽ kiyẽ olge gó na korendigeŋ na jina da kolo kindi ni. Alla bãydi gó tabe Johba.

² Dam ɗé ná, digi piyã gí ol Johba gó di bigi kayã pina, alla gí hab kayãŋ koloŋ ɗé. Máni ná, gí yaa na Johba je jee kolo da ole gó kara gó ɗaŋ kege ni, alla je jeegi da ole kam kiyẽ ni ɗé ga. Ɗewgere eje bigi gó gí yaa na gí ne kayã gó siyã ga. Ne kayã gó timdiŋga toŋ gó kondo na Janiceb kirbidu máni lay. Dadu ná kudoro yaage bé Johba gó nage tob gó nee guye da Betel ni. Yaadu na : « Ŋ sen nee kúra gó ge je teege ni gó na ni ira na guye da Betel ni. » Gidire kaal tóme lay, ɗigle kaal tóme lay, alla isaŋ pina piyã kaal ɗé. Janice kin yaa na : « Ŋ jen da tirtiyã ni lay, ŋ sen isaŋ koŋ saŋ gó ŋ nee ɗé lay. Ŋ je ton kusiŋ kolo na, ŋ ne ne me ba tẽy Johba kulendiy ga. Ŋ ol Johba ca tóme gó e da Betel ni. Ne kolo me ba je jeeŋdi da ole konoŋ ni ɗé ga. »

3. Ŋga je yaaŋgu ne kolo me ba da kunjile kaŋ ni ga.

³ Kur kaŋyẽ ná, ŋga je tooneŋgu kusiŋga kolo na máni ná, Johba je ɗeŋli ole kaŋga kiyẽ kusi waŋ ga. Kara tabe Johba ná íra njaŋ gó da kurweley gó kaale ni tonge kusige kolo kaŋ lay (Job 30:20; Kir. 22:3; Hab. 1:2). Ne me ba ɓal gó giile bigi nee kúra gó Johba je jeegi da ole kam kiyẽ ni ga (Kir. 65:3). Gó ŋga seeneŋgu téy ná, jaaŋgaŋgu kolo da kolo tone kiyẽ gó subu kaŋ ni : 1) Ne me ba ŋga mboobeŋgu da Johba kusiy ni ga. 2) Johba je mbob ne me da kusiŋga ni ga. 3) Ne kolo me ba dam ɗé ná, ŋga geneŋgu kayã kaŋyẽ da ole kaŋga ni ga.

NE ME BA ŊGA MBOOBEŊGU DA JOHBA KUSIY NI GA

4. Da Jermi 29:12 ni ná, Johba yaa nãy je nee béŋgaŋgu ne me ga.

⁴ Johba boy béŋga tubra gó nãy ɗeŋle ole kaŋgaŋgu kiyẽ (tub Jermi 29:12). Ginanogo ŋga je tabiyŋgu ná íra njaŋ ba, Kumno je tobŋgaŋgu lay, je tey sumay kpeŋ ɗeŋli ole kaŋgaŋgu kiyẽ lay (Kir. 10:17; 37:28). Ginane koloŋ máni ɓeey piyã ná, téy gó dere nogo je béŋgadi kayã kiyẽ ped gó ŋga je toniyŋguŋ ɗé. Kayã kaŋyẽ ná, dam ɗé ŋga je haabeŋgu da ne duniyã gó hirwa ni.

5. Ne me ba Johba je ŋgem da kirbe key ni kur gó na ɗeŋlidi ole kaŋgaŋgu kiyẽŋ ga. Dira téy.

⁵ Kur gó Johba na ɗeŋli ole kaŋgaŋgu kiyẽŋ ná, je ŋgemdi kayã gó tob gó neediŋ da kirbe key ni (Isa. 55:8, 9). Kayã gó tob gó nediŋ ná, nogo kúsuyõ cay weeyẽ ná kara induwe gó je dawege tum lay, je jeenege ná kuloŋgo eywa lay, je seenege gó ne day pina ŋgad ba ne Bayndige máni tum lay. Alla Seydan yaa na mabana kara induwe na daage ca kusige ná kandige ná, na je haabege kuloŋgo eywa dele. Gó giledi gó kolo yaa gó Seydan key nogo sagleŋ ná, Kumno ɗe kire bé kara induwe gó na daage ca kusige ná kandige (Age. 3:1-5). Guda kaŋ ná, gileti kiyẽ gó ŋga je habŋguŋ tédige seje da ne agekubu gó bayndi induwa ná da kumandiy cay niŋ ni (Bal. 8:9). Ŋga senŋgu gó Johba je sée gileti kiyẽŋ koloŋ kibdige kusuyõ cub ɓey ba kurweley key gó sídiŋ eeje ɓey ɗé. Mabana súdi gileti kiyẽŋ koloŋ kibdige kusuyõ ná, kara kaŋyẽ je yaage na ne agekubu gó bayndi induwa náŋ ba eje ná kayã kúra lay, je yaage na ɓaldi gó sé gileti kiyẽ ped kibdige kusuyõ máni tum lay.

6. Ne kolo me ba ŋga seeneŋgu nee kúra gó Johba je nee kayã ná duro lay, ná nenogoca jumar ga.

⁶ Kur kaŋyẽ ná, Johba je jee da ole kiyẽ gó e boyge tum ni ná kire teŋ teŋ. Kur gó kurmbalo Esekiyas homyã ney sí da tumadu kibiy ni ná, nedi ŋgaloŋgo Johba gó na ujay gó nãy haabe lapiya key. Johba jeey da ole key ni ba se geyliy (2 Kar. 20:1-6). Alla kur gó Pol bayndi gó e guye Kumno key ne ŋgaloŋgo Johba gó na uduriy « da home ni », dam ɗé ne homyã gó da siikusiy niŋ ná, Johba der home koloŋ da kusiy ni ɗé (2 Kor. 12:7-9). Yaaŋgaŋgu kolo Piyer dage ná Jak kara e guye gó Kumno kay kege. Kurmbalo Herod je ham kire gó tigrege. Kara gó da kongregasiyõ ni olge Kumno gisi Piyer cay lay, Jak cay lay. Ginane koloŋ máni ped ɓeey piyã ná, Jak hab tumadu, alla bayndi gó e guye gó dana bor Piyer geyli (Kayãne 12:1-11). Ŋga ɓalŋgu gó tone kusiŋga kolo na : « Ne kolo me ba Johba bor Piyer geyli lay, ɗe Jak hab tumadu lay ga. » Bible yaa gó ne kolo me gaŋ ɗéc. Alla kayã gó ŋga seeneŋgu nee kúraŋ ná, nogo kayãne gó Johba key gó ná ‘duro ɗéŋ’ wileŋ dug-dug (Kya. 32:4). Ŋga senŋgu gó Piyer dage ná Jak ãyge Johba kindiy (Kbt. 21:14). Kur kaŋyẽ ná, Johba je jeeŋgaŋgu da ole kaŋga ni ginanogo ŋga tobŋguŋ máni ɗé. Alla bekolo ŋga senŋgu nee kúra gó Johba je ne kayã ná duro lay, ná nenogoca jumar layŋ ba, ŋga je yaaŋgu na ne kolo me ba jeeŋgadi da ole kaŋgaŋgu kiyẽ ni ná kire gó ɗaŋ gaŋ ɗé (Job 33:13).

7. Ne me ba ŋga neeŋgu ɗé ga lay, ne kolo me lay ga.

⁷ Agaŋgaŋgu kur poliy kaŋga gusu ná day gó ɓaŋyãdiŋga kiyẽ kege ɗé. Kurbuŋgaŋgu má : Ŋga tonŋgu oje gó Johba key gisi kayã koŋ pina cay, alla jeeŋgaŋgu da ole kaŋgaŋ ni ɗé. Kargani key ná, ŋga ɗeŋliŋgu gó ɓendiŋga koŋ ton Johba kayã gó e boy ná day gó ŋga toniyŋguŋ lay, day se jeey da ole keyŋ ni. Ne kayã gó an da timdiŋga toŋ gó kondo na Anna caro ni. Oldu Kumno gisi kudoro, Matthew cay kolo homyã key gó kaŋser. Da kur poliy koloŋ ni ná, ɓaŋyãdiŋga kiyẽ gó kamda so náge homyã gó kaŋser lay. Anna ol Kumno nẽy gisi kudoro cay lay, gisi ɓaŋyãdiŋga kiyẽ gó kamda gó so koloŋ cadige lay. Ɓaŋyãdiŋga kiyẽ gó kamda gó so koloŋ habge lapiya kege, alla kudoroŋ se ma. Gó ca tumo ná, Anna yaa na mabana ɓaŋyãro kiyẽ gó kamda gó so koloŋ na habge lapiya kegeŋ ná, ne kolo gó Johba kusiy ba ojige. Kargani key ná, se ton kusuro kolo na ne kolo me ba jeedu da ole koro gó gisi kudoro cayŋ lay ɗé ga. Nogo kindi, ŋga senŋgu nogo naa ba ɓaŋyãdiŋga kiyẽ gó kamda gó so koloŋ habge lapiya kegeŋ ga ɗé. Alla ŋga senŋgu kayã gó Johba je nee kolo sé ná gileti kiyẽ kaŋga ped kibdige kusuyõ lay, je nedi kar-kar gó aane ná bogey kiyẽ gó marwigeŋ da kulma tumadu ni máni tum lay (Job 14:15).

8. 1) Da Isay 43:2 ni ná, nogo naa ba Johba je ojiŋgaŋgu ga. 2) Nogo naa ba ole je oojeŋgaŋgu da gileti ni ga (gula bideyo La prière peut nous aider à endurer une épreuve).

⁸ Johba je oojeŋgaŋgu jumar. Bekolo Johba ne bá gó nenogocaŋ ba tob gó na ŋga gulŋgu kindiŋga ɗé (Isa. 63:9). Gó kindi ná, je dandiŋga da gileti kiyẽ ni ped ɗé, ne gileti kiyẽ gó síge ginane kama humley, ɗewgere tuwa kilando máni (tub Isay 43:2). Alla boydi béŋga tubra gó nãy je oojeŋgaŋgu gó ŋga ‘aaneŋgu’ ná da mani. Je ɗeedi kire bé gileti kiyẽ gó deelege cadiŋga dug-dug ɗé. Je beŋgadi tuno key gó esuwaŋ kolo ŋga ageŋgu ná cadiŋga mgbaŋ máni tum lay (Luk 11:13; Pil. 4:13). Ŋga seeneŋgu nee kúra gó je béeŋgadi kayã ped gó ŋga je eŋgu tiyãy kolo ŋga ageŋgu ná cadiŋga mgbaŋ lay, ŋga íreŋgu ná njaŋ béy máni tum layd.

JOHBA JE MBOB NE ME DA KUSIŊGA NI GA

9. Ne kolo me ba ŋga seeneŋgu nee kúra gó Johba je oojeŋgaŋgu ginanogo Jak 1:6,7 yaaŋ máni ga.

⁹ Johba je tob gó na ŋga buŋgaŋgu kirbe kaŋga da cay ni (Heb. 11:6). Da kur poliy kaŋyẽ ni ná, gileti kaŋga kiyẽ sége ginane kayã gó nee del cadiŋga máni. Ŋga se kirbeŋgu gó Johba na je ojiŋga ɗé. Alla Bible yí ba da kulendiŋga ni gó ná esuwa gó Kumno key ná, ŋga je ɓaleŋgu gó « calwe burgu cay » (Kir. 18:30). Gó ŋga tegeŋgu togyo da mugludiŋga ni ná, ulaŋgaŋgu ná súbu gó sé lay, buŋgaŋga kirbe kaŋga da Johba cay ni bekolo je jeeŋgadi da ole kaŋga kiyẽ ni lay (tub Jak 1:6, 7).

10. Nogo naa ba ŋga neeŋgu kayã ee boge ná ole kaŋga ga. Aga kayã pina dira ná téy.

¹⁰ Johba je tob gó na ŋga naŋgu kayã ira buga ná ole kaŋga kiyẽ. Agaŋgaŋgu kayã pina gusu ná : ɓendiŋga koŋ ol Johba na ujay kolo nãy age konje kolo nãy ee ná da dawe ca dó tuŋyã ni. Johba jeey da ole kay kiyẽ ni nogo naa ga. Day je béy esuwa kolo ee tone ná konje patron key. Day ɓendiŋgaŋ piyã nee guye ná ole key kiyẽ nogo ee habe patron key kolo toney konjeŋ. Dam ɗé ná, kine tone konjeŋ ca tóme. Dam ɗé ná, yaa bé patron key gó na kumandiy gó ɗaŋ na gina gilay da kurweley kiyẽ gó nãy je wiileŋ koloŋ ni. Dam ɗé ná, kine yaa bé patron key kpas gó nãy ton ne konje gó base poye.

11. Ne kolo me ba ŋga oleŋgu ca tóme gise kayã gó je om mugludiŋgaŋ ga.

¹¹ Johba je tob gó na ŋga ulaŋguy ca tóme gusu kayã gó je om mugludiŋgaŋ cay (1 Tes. 5:17). Jesu yaa gó Kumno na je jeenga da ole kaŋga kaŋyẽ ni gbaga ɗé (Luk 11:9). Mabana ne mániŋ bayã ɗé. Ula ná muglum gó pina lay, ula jumar lay (Luk 18:1-7). Kur gó ŋga je olŋgu Johba mad-mad gisi kayã koŋ saŋ cay ná, ŋga je gilŋgu béy gó kayãŋ koloŋ ná kawriy béŋga. Ŋga je gilŋgu béy gó ŋga síŋgu súbudiŋga da esuwa key gó ɓal gó ojeŋga náŋ ni.

NE KOLO ME BA DAM ƊÉ NÁ, ŊGA GENEŊGU KAYÃ KAYŊE DA OLE KANGA NI GA

12. 1) Ne kolo tone gó koŋgo ba e boy tum ná kayã gó ŋga je tonŋgu Johba ba ŋga tone kusiŋga ga lay, ne kolo me lay ga. 2) Nogo naa ba ŋga ooleŋgu Johba ná hormo ga (gula aŋkadre « Máni ná, kur gó ŋ je ton kayã Johba da ole konoŋ niŋ ná, ŋ je toniy ná hormo kusi waŋ ga »).

¹² Mabana Johba na beŋga kayã gó ŋga toniyŋguŋ ɗé ná, tunaŋga kusiŋga kolo subu. Gó ca tumo : « Máni ná, ŋ je ol ne kolo kayã gó kúra kusi waŋ ga. » Dana dana ná, ŋga je kirbiŋgu gó na ŋga senŋgu kayã gó kúra béŋgaŋgu. Dam ɗé kayã gó ŋga je tonŋgu ná, je oojeŋga kargay yome ɗé. Alla ne wéy ba yaa béŋga gó kayã gó ŋga je tonŋgu da ole niŋ ná, téy gó kindi na mani ɗé ga. Dam ɗé ná, kayã gó ŋga je tonŋgu Johba e boy ná tobe key ɗé (1 Jã 5:14). Ginane karma kardige gó ŋga yaaŋguje koldige tumoŋ ná, olge Johba bekolo korendige na úr njaŋ da kolo gó kindiŋ ni. Dam ɗé ne kayã gó kúra ba olge kolo cay. Johba je om bayndi ná esuwa gó na tabay ɗé. Alla tobdi gó daŋga ná karandiŋga ped ná, wéy wéy piyã di tabay ná ne tobe key (Kya. 10:12, 13; 30:19, 20). Karma kardige ɓalge gó olege Johba gó na ujage gó nage laade korendigeŋ mugluy kolo na tobey ná lay, wéye ná ne bugay máni tum lay (Koy. 22:6; Epe. 6:4).

13. Da Hebre 4:16 ni ná, da ne kur poliy gó koŋgo ni ba Johba je oojeŋgaŋgu ga. Dira téy.

¹³ Kolo tone gó ca so : « Ne keleŋ kaŋ ba Johba je béeŋdi kayã gó ŋ toniy ga. » Dam ɗé ná, ŋga tobŋgu gó Johba na jaaŋga da ole kaŋga kiyẽ ni mugla cab. Alla ne máni ɗé, Johba sen kur poliy gó kúra gó nãy je nee ná béŋga kayã (tub Hebre 4:16). Kur gó jeeŋgadi da ole kaŋga ni moglo cab ɗé ná, ŋga je kirbeŋgu gó na : « Ɗeŋliŋga ɗé », alla dam ɗé ná, « Kurweley key ba ɓal ɗé ɓey ». Kurbu da ɓendiŋga gó muduro gó ol kolo nãy habe lapiya gó da siikusiy niŋ ni. Mabana Johba na na kayã toyõ gusu cayŋ ná, Seydan je yaa gó na je tabdi Kumno ne kolo gó na geyliy da homyã key ni (Job 1:9-11; 2:4). Piŋɓedeŋ, Johba sí kurweley gó nãy je sé ná homyã kiyẽ ped kibdige kusuyõ (Isa. 33:24; Kbt. 21:3, 4). Njar ɓey gó ŋga je mbobŋgu kurweley koloŋ ná, ŋga kirbeŋgu gó Kumno je nee béŋga kayã toyõ kolo ŋga habeŋgu ná lapiya ɗé. Ɓendiŋgaŋ koloŋ ɓal gó ole Johba gó di bey esuwa ná kuloŋgo wele lom gó e tiyãdigeŋ kolo age ná cay mgbaŋ da homyã key ni lay, tabey ná íre njaŋ máni tum lay (Kir. 29:11).

14. Kayã gó an da Janice caro ni ná, kunjiligi ne me ga.

¹⁴ Kun yaaŋgaŋgu kolo Janice koro, gó ol gó nadu haba kire gó ee nee guye da Betel ni. Ɗigle bay kaal cub ɓey ba se sendu gó Johba na jeedu da ole karo kiyẽ ni. Derdu téy na : « Johba ɗe kur poliy koloŋ kunjiliŋ ná lay, wéyiŋ ná ne tama dó kúra lay. Ŋ ɓal gó kunjile gó boge kirbe konoŋ da cay ni neyẽ. Ŋ hame kire gó kunjile kayã kúra dele gó tumo. Ŋ kunjile gó sene gó kuloŋgo eywa konoŋ ná, saray seeje da ne kayã gó kuwani ni ganaŋ ɗé. » Kargani key ná, Janice dage ná kudoro se nege guye gó sirkonskripsiyõ. Kur gó ɗigle kaal nẽy ɗe ná, Janice se yaa na : « Mabana Johba na jeeŋ da ole kanaŋ ni ginanogo ŋ kirbi máni ɗé ɓeey piyã ná, jeeŋdi mani kandi. Ɗigle kaal nẽy ɓey ba ŋ se gool gó Johba jeeŋ ga ole kanaŋ ni ná kirey kúra, ŋ ne béy mersi kolo noju ná kuloŋgu kúra kay gó nedi ná iniŋ. »

15. Ne kolo me ba ŋga íreŋgu da kayã gó ŋga je tonŋgu Johba tumo teg koloŋ cay ni ganaŋ ɗé ga.

¹⁵ Kolo tone gó ca subu : « Ŋ tone kayã gó ɗaŋ Johba ga. » Kúra gó ŋga yaaŋgu kayã gó ŋga toniyŋguŋ nee kpas da ole ni, alla gó ŋga seneŋgu gó ne kayã gó koŋgo ba ne tobe gó Johba key gisi cadiŋga ga ná, ŋga jene toneŋguy ne kayã gó ŋga je toniy tumo teg ŋgoŋ ganaŋ ɗé. Kurbu da timdiŋga dó miraŋgana gó ol gó nadu ee nee lekol gó kara jee ále kolo Detugu dó Kumno tey kege caro ni. Mabana tobdu gó nee lekol koloŋ ná, ne kolo nadu ee jee ná ále da kur gó ge e tiyã kara gó jee ále maniŋ ni. Kur gó je oldu gó ee nee lekol koloŋ ná, ɓaldu gó tone Johba gó di ujadu gó nadu goole ne kur poliy gó koŋgo ni ɓedeŋ ba nadu ee nee guye da mani ga (Kayãne 16:9, 10). Ɓal gó needu guye ná ole koro nogo tone responsable gó sirkonskripsiyõ koro gó ne kongregasiyõ gó koŋgo ba e tiyã piyoniye ga. Ɗewgere kijiredu letre bé piliyal, ɗewgere bé Betele gó ɗaŋ kolo sene ná ne kur gó koŋgo ba nadu ɓal gó ee nee guye da mani ga.

16. Ne me ba ŋga seeneŋgu nee kúra ga (gula poto kiyẽŋ lay).

¹⁶ Ginanogo ŋga goolŋguje máni ná, Johba je jeeŋga da ole kaŋga kiyẽ ni lay, je giiledi kayãne key gó ná duro lay, ná nenogoca lay, da kur gó je jeeŋga kolo da ole kaŋga ni (Kir. 4:3; Isa. 30:18). Johba je jeeŋga kolo ginanogo ŋga tobŋguŋ máni jumar ɗé. Alla je girbedi kayã gó ŋga je toniyŋguŋ ɗé dug-dug. Tobŋgadi nogo go ɗé. Je kanoŋgadi ɗé dug-dug (Kir. 9:10). Ne day koloŋ máni ba ‘buga kirbe kom da cay ni kog’ lay, yaa béy kayã ped gó da muglum ni máni tum lay (Kir. 62:8).