Bikulupile Bantu Bamo

Bene Hindu

Bakulupile amba masusu atambanga ku bilongwa bya muntu, byalonga pano nansha bya pa kala. Muntu ubwanya kufikila pa moksha, ko kunena’mba kunyongololwa na kubutulwa misunsa mivule, ebiya waikala na milangwe ya nsangaji ya endaenda.

Bamizilma

Bakulupile amba masusu i mfuto ya bubi ne kutompibwa kwa lwitabijo. Dokitele Sayyid Syeed, mwimaniji wa Kitango kya Bamizilma kya mu Amerika wa Kungala unena’mba, masusu otususuka etuvuluja’mba “tufwaninwe kufwija’ko Leza pa madyese onso aetwesela, ne amba tufwaninwe kukwatakanya boba basakilwa bukwashi.”

Bisela bya Bayuda

Bimanine pa mulangwe wa amba masusu atambanga ku bilonga muntu aye mwine. Bayuda bamo banenanga’mba kukekalanga lusangukilo, kupwa kebakabingija bantu badi basusuka pampikwa mwanda. Mu majende a bwine Yuda bafundijanga’mo lufundijo lwa bungudi, lwine lupa muntu mikenga mivule ya kwisāsa bilubo byandi.

Bene Buddha

Bakulupile amba muntu ufwaninwe kutanwa na masusu mu būmi bwandi bonso, muntu ukendelela kubutulwa misunsa mivule kufika ne bikapwa bilongwa bibi, milangwe mibi ne kwabila kubi. Kupityila ku tunangu, mingilo milumbuluke, ne kwilemununa mu ñeni muntu ubwanya kufikila pa nirvana, kitatyi kipwanga masusu onso.

Bantu ba milangwe minyengakane

Dibuku dimo (A Dictionary of Comparative Religion) dinena’mba, “masusu mavule atambanga ku kukomenwa kwa bantu ne ku bilubo byabo.” Lufundijo lwabo lunyengakane lunena’mba, nansha masusu byoabwanya kutyepa na kwikala na būmi buyampe, ino masusu mavule aletwanga na “bipangwa bya ku mushipiditu bitabukile bantu bukomo. Mu uno muswelo, muntu ufwaninwe kwitabija’mba masusu i mamutungilwe.”

Bipwilo bimo bya kishi

Binenanga’mba masusu atambanga ku majende. Mungya ino nkulupilo, bamfwityi babwanya kuleta dyese nansha kimpengele, kadi masusu obaleta abwanya kutyepejibwa kupityila ku bisela palapala. Mu uno muswelo, bakulupile amba bisela ne bundapi bwa bambuki bibwanya kukankaja bilongwa bya bamfwityi shi muntu ususuka na misongo.

Bene Kidishitu

Bakulupile amba masusu i matambe ku bubi bwa bantu babidi babajinji, enka na mokilombwedilwe mu mukanda wa mu Bible wa Ngalwilo. Inoko, bipwilo bivule byelanga’mo kepo mu buno bufundiji. Kimfwa, bene Katolika bamo banenanga’mba masusu a muntu abwanya kulambulwa kudi Leza mwanda wa kusengela kipwilo, nansha mwanda wa eengidije mwanda wa kupandija muntu mukwabo.