Kwisambila ku Mikanda

MIKANDA ilumbululanga būmi ne bilongwa bya midiyo ne midiyo ya bantu. Mikanda mivule ya mu Bisonekwa bya Kingidiki bya Bwine Kidishitu yādi dibajinji mikanda yādi ituminwa ba kutuminwa. Ne dyalelo netu tukokeja kulemba mikanda mwanda wa kūbaka betabije bapya, kwisamba na balunda, kukankamika batutu ne bakaka bapebwa biselwa bya pa bula, kukomeja mityima ya boba badi mu makambakano, ne kuleta milangwe ya mvubu ya kukwatakanya mingilo ya kipwilo.​—1 Tes. 1:1-7; 5:27; 2 Pet. 3:1, 2.

Kadi kulemba mikanda i muswelo mulumbuluke wa kusapula. Mu mikenza imoimo bantu bavule bashikete mu mobo alamwa na basola nansha mu mahotela mukoma kusapula biyampe. Bamo kebekalangapo kyaba kyonso ku mobo abo, o mwanda ketwibatanangapo kitatyi kyotukasapula ku njibo ne njibo. Bakwabo nabo bashikete mu bifuko bitolwele kulampe.

Misongo, mvula nansha dyuba, ne musukusuku nabyo bikokeja kwimushikatyija kijabanda ku njibo. Mwene ubwanya kulemba mukanda wa kusapwila’ko bukamoni kudi mubutule obe nansha kudi muntu omwesambile nandi bya kiponka na ponka? Lelo kudi muntu omwifundanga nandi Bible uvilukile? Padi usakilwa’tu kutambula mukanda utamba kodi amone kulama kusangela kwasangela bintu bya ku mushipiditu. Pakwabo ukokeja kwisambulwila milangwe miyampe ya mu Bisonekwa na boba besongele, babutwile mwana, nansha bafwidilwe baswe babo panopano.

Kusapula na Mikanda

Shi kotumina muntu okemwetene nandi mukanda wa busapudi, witele bidi mu mukanda’mwa. Ukokeja kumushintulwila amba wingilanga pamo na boba bengila mwingilo wa kwituma wingilwa ntanda yonso. Shi ubamone amba i kyendele’mo, witele amba wi Kamoni wa Yehova. Kadi mulombole ne kine kyowaandikila mukanda pa kyaba kya kukamupempula ku njibo yandi. Lemba myanda pamo bwa abe umusapwila’yo mpala na mpala. Inoko, kukwatañana na musoñanya wa kwikala “badyumuke bwa nyoka ne bampikwa mwanda pamo bwa nkunda,” tadija biyampe buvule bwa myanda ikutala yofwaninwe kumusapwila.​—Mat. 10:16, MB.

Mu mukanda obe, tweja’mo ne myanda yowadi ukokeja kwisamba nandi shi wadi amba ukamupempwile. Ukokeja kusendulula ntwelelo kampanda ya mu kabuku Muswelo wa Kushilula ne Kwendeleja Misambo Itala pa Bible nansha kwingidija musapwilo wa mu nimelo ya panopano ya Mwingilo Wetu wa Bulopwe. Ukokeja kumwipangula kipangujo ne kumukankamika alanguluke’po. Basapudi bamo bashintululanga’tu amba tudi na mpangiko ya kulondolola ku bitupu bipangujo bitala pa Bible, kupwa batela mitwe ya myanda ya mashapita amoamo a mu mabuku a kwifunda. Mukanda wa kulondela’po utanwa pa paje 73. Ukokeja kukupa’ko milangwe ya mwa kulembela, ino i biyampe kushinta myanda idi’mo. Shi bitupu bantu bakokeja kutambula mukanda umo onka divulevule.

Bantu bamo beshisanga kutanga mikanda milampe itamba kudi bantu bokebayukilepo. Pa kino, i kipite buya mukanda obe wikale mwīpi. Lemba binenwa bīpi kutyina’mba mwine wiutambula wakakōka aye kapwile kwiutanga. Kadi i biyampe kukuja’mo ne kakanda ka lwito lwa kwiya ku kupwila ku Njibo ya Bulopwe. Ukokeja kwela’mo ne trakte, boloshile, nansha Kiteba kya Mulami ne Amkeni! ne kumushintulwila amba ukokeja kumuletela’byo kitatyi ne kitatyi shi aye mwine usakile. Pakwabo ukokeja kumunena shi witabija ukamupempule ku njibo yandi mwanda wa kwisamba nandi bintu bikwabo pa mwanda owisambila’po.

Madingi pa Mumwekelo wa Mukanda

Tala pa mukanda wa kulondela’po. Jingulula bino bintu: (1) Umweka biyampe, wampikwa kusalakana. (2) Nansha shi fulupu watumwe kungi, mwine utambula mukanda ukalama dijina ne adelese ya utumine’o. (3) Kitungo kya mukanda i kilombolwe patōka mu musango umbajinji. (4) Mulangwe onso mukatampe udi mu musango wao pa bula. (5) Kukwatañana na kitungo kyao, bilembwa bidi’mo ke bya mitembwepo, inoko kadi ke bya bulēmepo bupitepite.

Mu mikanda ya bulēme mpata, kimfwa mikanda itumanga mulembi wa pa kipwilo ku bilo bya musambo, mulembwanga ne dijina dya kipwilo ne dijina dya mulembi mwine, nimelo ya poshita yandi, ne mafuku a mweji. Kadi dijina ne adelese ya muntu nansha bulongolodi butuminwa mukanda nabyo bikalanga bilembwa’mo. Kupwa kwalonda lwimu lwa nsangaji. Mu ndimi imoimo, ku mfulo kwa mukanda, dya kungala kwa shinyantyile, kutwejibwanga bishima pamo bwa bino, “Ami obe wa pa mutyima” nansha amba “Ami obe muswe.” Shinyantyile mine nayo ifwaninwe kushinibwa ku makasa.

Shi kolembe mukanda o-onso, ta mutyima ku mulembelo wa bishima, ku ndudi ya ludimi, ku bishinkijo, ne dyangi kumo. Kulonga namino kukapeja mukanda obe bulēme ne musapu udi’mo mwine.

Kokilwa kulemba adelese yobe panja pa fulupu​—nakampata adelese ya nimelo yobe ya poshita. Shi ubamone amba ke biyampepo kulombola adelese yobe potuma mukanda wa kusapwila muntu okuyukilepo, nankyo lomba bakulumpe shi bakokeja kukupa kishima kya kulemba adelese ya yenu Njibo ya Bulopwe. Ino kokolwa kulemba adelese ya Bilo bya Sosiete mu myanda ya uno muswelo, mwanda kino kikalombola bya bubela amba obe mukanda watambile ku mabilo a Sosiete, kadi kikaleta kavutakanya. Ne kadi shi kuletelepo adelese yobe, ino ubakuja’mo kitabo kampanda, kino kikokeja kadi kupa mutangi milangwe ya bubela amba Sosiete ye utumine mukanda.

Tadija biyampe shi wi mulamike’po tembele ya lupeto lubwane, nakampata shi wi mutweje’mo kitabo kampanda. Shi tembele i ya lupeto lutyetye, mwine utambula mukanda ukokeja kulombwa kufuta lupeto lushele’ko, kino kikatyepeja mvubu ya musapu obe. Vuluka amba, mu matanda mavule, shi mukanda nansha dipepala dibatumwe mu mukanda, mfutwa ya poshita ikalanga ikanda kupita ya mukanda onkaonka.

Muneneno Mufwaninwe

Shi ubapu kulemba mukanda obe, tanga’o bidi mwa kuyukila myanda yowalemba. Le uleta milangwe’ka? Lelo i mulembwe bya bulunda ne na bwino? Mu ngikadilo yotwielela’ko kulombola bakwetu mudi ne buswe ne kanye. (Ngat. 5:22, 23, NW) Shi ubamone amba mu mukanda mudi muneneno mutyani nansha walakanwa, sendulula bishima.

Mukanda ubwanya kwenda kuntu kokubwanyapo kwenda. Kino kintu’tu bidi kilengejanga mukanda wikale ke kingidilwa kya mvubu mu mwingilo. Mukanda obe ulombolanga moikadile ne misoñanya yolonda, o mwanda ufwaninwe kuta mutyima ku byonena’mo, ku mumwekelo wao, ne ku milangwe youkapa mutangi. Ao ukokeja kulonga byotusaka pa kushilula, kuningisha, ne kukankamika muya kampanda mulēme ulonde dishinda ditwala ku būmi.