Kutanga Bisonekwa na Kutyityija Kuyampe

SHI usapwila bakwenu mpango ya Leza, pa bunka bwenu nansha ku lukala, mīsambo yobe yonso ifwaninwe kwimanina pa myanda idi mu Kinenwa kya Leza. Divule kino kilomba kutanga bisonekwa mu Bible, buno butangi bufwaninwe kwikala buyampe.

Mutyityijijo Mufwaninwe I Owa Ulupula Malango. Bisonekwa bifwaninwe kutangwa koku ulupula malango. Tala bino bimfwa bibala-binga. Shi kotange Mitōto 37:11 na diwi ditunduke, diwi dyobe difwaninwe kwikala dya nsangaji ilombola ndoe ilailwe’mo, ikekalanga na bantu. Shi kotange Kusokwelwa 21:4 ulombola mfulo ya masusu ne lufu, diwi dyobe difwaninwe kulombola mutyika mukata okwete nao kuno kunyongololwa kwa kutendelwa kulailwe’mo. Ino kisonekwa kya Kusokwelwa 18:2, 4, 5, kīta bantu batambe mu “Babiloni Mukatakata” utādilwe na bubi, kifwaninwe kutangwa na diwi dya kupēlakana. Inoko malango olupwila patōka afwaninwe kutamba ku mutyima, pampikwa kupityija’byo kipimo. Ludingo lwa malangatyima olupula lulondelanga pa kisonekwa kine ne pa muswelo oingidija’kyo.

Tyityija Bishima Bifwaninwe. Shi nshintulwilo yosa kushintulula vese kampanda imanine pa kapindi kamo kete, tyityija kene kapindi’ka pa kutanga kisonekwa. Kimfwa, shi utanga Mateo 6:33, ne usaka kubandaula buluji bwa binenwa “badikilai bidi kusaka bulopwe,” kudipo na kyotangila na kukoma kishima “boloke bwandi” nansha “byabyo byonso.”

Mu mwisambo wa mu Kupwila kwa Mingilo, ukokeja padi kutonga kutanga Mateo 28:19. I bishima’ka byofwaninwe kutyityija’mo? Shi usaka kukankamika banabetu bekale na bupyasakane bwa kushilula bifundwa bya Bible, tyityija “ke bāna-babwanga.” Ino shi usaka kwisambila pa kiselwa kipelwe bene Kidishitu kya kusapwila bantu bavilukīle ntanda-bene bubinebine bwa mu Bible nansha usaka kukankamika basapudi kampanda bengile kokwa kusakibwa bengidi bavule, ukokeja kutyityija “mizo yonso ya bantu.”

Divule, kisonekwa kiletwanga mwanda wa kulondolola kipangujo nansha kubingija mulangwe utatanwa na bakwabo. Shi milangwe yonso ibatyityijibwa muswelo umo, bemvwaniki bobe kebakokejapo padi kuyuka mobikwatañenine. Abe ukokeja kwibimona biyampe, ino abo papo kumona’byo biyampe mpika.

Kimfwa, shi utanga Mitōto 83:18 mu Bible udi’mo dijina dya Leza, shi utyityije bininge kishima “Mwinemukatakatamwine,” mwisambi nobe ukakomenwa padi kujingulula mwanda mwine ulombola amba Leza udi na dijina dimutelelwa. O mwanda ufwaninwe kutyityija dijina “Yehova.” Ino shi wingidija kino kisonekwa kimo kyonka pa kwisambila pa bubikadi bwa Yehova, ufwaninwe kutyityija bininge kishima “Mwinemukatakatamwine.” Ne kadi, shi utanga Yakoba 2:24 mwanda wa kulombola mvubu ya kwikala na lwitabijo koku ulonga ne bilongwa, kutyityija bininge kishima “muntu ubinga” pa kyaba kya kishima “mīngilo” kubwanya kujimija milangwe ya bantu bamo bakuteja.

Kimfwa kikwabo kikwasha kitanwa mu Loma 15:7-13. Kino i kipindi kya mu mukanda wātumine mutumibwa Polo ku kipwilo kyādi’mo Bajentaila ne Bayuda ba ku mashi. Pano mutumibwa ulombola amba mwingilo wa Kidishitu udi na kamweno, ke’nkapo ku Bayuda batwejibwe disao kete, mhm, ino i ne ku bantu ba mizo mwanda wa “baJentaila nabo bēkale kutumbija Leza, pa mwanda wa lusa lwandi.” Kupwa Polo upituluka mu binenwa bya bisonekwa biná bituntulu, koku ukokela milangwe ku uno mukenga upelwe mizo. Lelo ukatanga namani bino binenwa mwa kutyityijija mwanda mwine wādi nao Polo mu ñeni? Shi utūla tuyukeno pa bishima bya kutyityija, ukokeja kushika pa kishima “baJentaila” mu vese 9, “bānwe baJentaila” mu vese 10, “bānwe baJentaila bonso” ne “bantu bonsololo” mu vese 11, kupwa “baJentaila” mu vese 12. Tompa kutanga Loma 15:7-13 na kutyityija bino bishima. Potanga namino, mwanda onso wādi wenda nao Polo ukamweka patōka, kadi ukapēla kwivwana.

Manwa a Mwa Kutyityijija. Bishima biselele milangwe byosaka kulupwila patōka bikokeja kutyityijibwa mu miswelo pala pala. Muswelo otyityija ufwaninwe kukwatañana na kisonekwa ne kyaba kyowisambila’po dishikulu dyobe. Kudi madingi abala-anga aletelwe pa uno mwanda.

Kukoma na diwi. Kino kilomba kwalamuna diwi mwanda wa bishima biselele milangwe bimweke patōka mu musemwa onso. Ukokeja kukoma na kushinta bukata bwa diwi​—na kwidikandija nansha na kwiditūkija. Mu ndimi mivule, kushinta mukungulo wa diwi nako kulundilanga’ko kutyityija. Ino mu ndimi imo nayo, shi ushinte mukungulo wa diwi ubashinta ne buluji bwine. Shi unena na mashikula nansha mashinkawila pa bishima bikatampe, nabya wibipanga mutyika. Mu ndimi mokebakomengapo bishima bimobimo na kutyityija diwi, i biyampe kulonga bintu biloñwanga nyeke mu lwine ludimi’lwa mwa kutyityijija bishima mosakila.

Kwitūkija. Ukokeja kwitūkija kumeso nansha kupwa kwa kutanga kipindi kya mvubu mpata kya kisonekwa​—nansha kwitūkija miswelo yonso ibidi pamo. Kwitūkija ponka na ponka kumeso kwa kutanga mulangwe mukatampe kupanga bantu kyumwa kya kutengela bīya’ko; ino kwitūkija kupwa kwa kutanga kushimatyijanga mu ñeni bine byowatanga’bya. Ino shi kwitūkija kupite’byo kuvula, i kutupu kikamweka patōka.

Kupituluka. Ukokeja kutyityija mwanda kampanda na kwishinkija bidi, kupwa kadi watangulula kishima nansha bishima kampanda. Inoko manwa aswele bavule i a kupwa bidi kutanga byonso, ebiya ke kupituluka mu bishima bikatampe.

Madingidijo. Kujinya ngitu ne bilomboji bya mpala kulundilanga’ko divule malango pa kishima nansha bishima kampanda.

Lupumo lwa diwi. Mu ndimi imo, bishima bikokeja kyaba kimo kutangwa na lupumo lulombola buluji bwabyo, lwibilupwila patōka. Inoko pano palomba kudyumuka, nakampata shi unena bintu bya mizaulo.

Shi I Bakwabo Batanga Bisonekwa. Shi mwisambi nobe utanga kisonekwa, aye ukokeja kutyityija bishima bingi, pakwabo ne kutyityija pantu kwine mpika. Penepo abe ukalonga namani? Divule i kipite buya kutōkeja buluji bwa mwanda na kulombola mvubu ya kisonekwa’kya. Kupwa kulombola mvubu, ta mutyima mpata ku bishima bya mu Bible biselele milangwe mikatampe.