Shapita wa Busatu

Kwatyija Bininge Kinenwa kya Leza

1. (a) Isalela wa kala wēmwenine namani bubinebine bwa kinenwa kya Leza? (b) Mwanda waka bitutala ne batwe?

“MUYUKILE umityima yenu yonso ne mu myuya yenu yonso, amba nansha kintu kimo kine kyabulwa ku byonso bintu bilumbuluke byesambile Yehova Leza wenu pa mwanda wenu, mhm; byonsololo’tu byemufikidile.” (Yoshua 23:14-16) Mo mwānenene Yoshua ku bakulumpe ba Isalela pobādi kebadi mu Ntanda ya Mulao. Bine, milao ya Yehova yēlombwele amba yo ikulupilwa. Bino binenwa—ne bikwabo byonso bidi mu Bible—byālaminwe mwanda wa batwe netu “twikale ne lukulupilo.”—Loma 15:4, MB.

2. (a) Bible i wa “ku bukomo bwa mushipiditu wa Leza” mu buluji’ka? (b) Byotwapwa kuyuka amba Bible i mulembwe ku bukomo bwa mushipiditu wa Leza, pano tudi na kiselwa’ka?

² Yehova ye Mushiludi wa Bible, nansha byaāsonekelwe na balembi kubwipi kwa 40. Le kino kishintulula amba wāludikile aye mwine kulembwa kwa kintu kyo-kyonso kidi’mo? I amo. Wēbaludikile kupityila ku bukomo bwa mushipiditu sandu wandi, bukomo bwandi bwingila. Mutumibwa Polo wānene bya bine, amba: “Kisonekwa kyonso i kya ku bukomo bwa mushipiditu wa Leza . . . mwanda wa muntu wa Leza ekale wa bwino bubwaninine, mukumbanye byonso mwanda wa mwingilo o-onso muyampe.” Bantu ba pi na pi bakulupile kino bevwananga binena Bible ne kulonda’byo mu būmi bwabo.—2 Temote 3:16, 17, NW; 1 Tesalonika 2:13.

Kwasha Bakwenu Bamukwate na Mutyika

3. I muswelo’ka mupite buya wa kukwasha bavule bampikwa kukulupila amba Bible i Kinenwa kya Leza?

³ Bavule botusapwilanga kebakulupilepo motukulupidile batwe amba Bible i Kinenwa kya Leza. Lelo tukebakwasha namani? Divule, muswelo mupite buya i kwibapūtwila Bible ne kwibalombola myanda idi’mo. “Mwanda wa Leza i wa būmi ne bukomo, mutabuke buī bwa lupanga lwa buī kubidi, . . . kadi i wa kampeja bukidi kakuyūkidila kufwatakanya ne kukanina kwa mutyima.” (Bahebelu 4:12) “Mwanda wa Leza” ke māngapo yampikwa mvubu; ino i mūmi! Milao ya Bible ikyendelela na kufikidila bya binebine. Lupusa ludi na musapu wa Bible pa kukanina kwinekwine kwa mityima ya bantu ludi na bukomo kupita kintu kyo-kyonso kyotukokeja kwibasapwila.

4. I bushintuludi’ka bwa bubinebine bwa mu Bible bushintyijanga bantu bamo milangwe yobadi nayo pa Bible, ne mwanda waka?

⁴ Kwimwena dijina dya Leza mu Bible ke kufikije bavule ku kumubandaula na mushike. Bamo batyibanga mbila ya kwifunda Bible pa kupwa kulombolwa binena Bible pa kikadile’ko būmi, pa kilekele’ko Leza bubi, pa nshintulwilo ya binkumenkume bilongeka, ne pa lukulupilo lwa būmi bwa nyeke mu paladisa pano pa ntanda. Mu matanda mudi bisela bya mitōtelo bifikija bantu ku kususulwa na mishipiditu mibi, bushintuludi bwa Bible pa bine bilengeja bino bintu ne kuyuka mwa kwinyongolwela’mo ke bufikije bavule ku kusangela musapu. Mwanda waka ino myanda iteñanga bantu ba mityima myoloke? Mwanda Bible yo nsulo imo kete ya misapu ikulupilwa mu myanda yonso ya mvubu umbūmi.—Mitōto 119:130.

5. (a) Shi bantu banena’mba kebetabijepo Bible, i bika padi bibaneneja nabya? (b) Le tukebakwasha namani?

⁵ Ino shi bantu abetulombola amba kebetabijepo Bible, le tukalonga namani? Lelo tufwaninwe kufudija mīsambo yetu? Mhm, ketukafudija’yopo shi basaka tulanguluke nabo. Padi balañanga amba Bible i dibuku dya Bipwilo bya Kine Kidishitu. Buzazangi bwabyo bwa myaka na myaka ne kwikuja kobikuja mu mapolitike, kubweja’po ne lupeto lobilomba, bikokeja kufikija bavule ku kupela Bible. Mwene ukokeja kwibepangula shi ye mobalangila? Bantu bakokeja kusangela Bible shi twibalombole mwatopekela milongelo ya bwine ntanda ya Bipwilo bya Kine Kidishitu ne kwishila kobishidile na bwine Kidishitu bwa bine.—Mika 3:11, 12; Mateo 15:7-9; Yakoba 4:4.

6. (a) I kika kikunekenye abe witabije amba Bible i Kinenwa kya Leza? (b) I myanda’ka mikwabo yokokeja kulanguluka na muntu mwanda wa nandi ayuke amba Bible utambile bine kudi Leza?

⁶ Ku bakwabo, kwisambila pambulwa kafinda pa bukamoni bulombola amba Bible i musonekwe ku bukomo bwa mushipiditu wa Leza kubwanya kwibakwasha. Lelo abe i kika kikulombola patōka amba Bible utambile kudi Yehova Leza? Le i kutela kwaitela aye mwine kwatambile’ni? Nansha i pa bupolofeto buvulevule busonekelwe’mo bwa myaka īya kumeso bulombola amba butambile ku nsulo itabukile bukomo bwa bantu? (2 Petelo 1:20, 21) Lelo i mwanda Bible udi na myanda mikwatañane bya kutendelwa nansha byaālembelwe na bantu 40 mu kintu kya myaka 1 600? Le i kubulwa kwabudilwe kilubo mu myanda ya sianse kutabuka bilembwa bya mu mine myaka ya kala’ya’ni? Nansha i kubulwa kafinda kwa balembi bandi? Le i kulamwa kwaālaminwe ku bukomo bwa bādi basaka kumonakanya? Kyonso kyomona bu kyo kikutengele ku mutyima, ubwanya kukwasha nakyo bakwenu.a

Butangi Bwetu bwa Bible

7, 8. (a) Tufwaninwe kulonga bika na Bible? (b) Kutentekela pa butangi bwa Bible bwa kasuku, i kika kikwabo kyotufwaninwe kulonga? (c) Le i muswelo’ka ofikile pa kwivwanija mpango ya Yehova?

⁷ Kutentekela pa kukwasha bakwetu nabo betabije Bible, batwe bene tufwaninwe bidi kumutanga kyaba ne kyaba. Lelo nobe umutañanga? Mu mabuku onso alupulwa, Bible ye udi na mvubu kupita onso. Inoko, ke kunenapo amba shi tutanga Bible batwe bene i kutupu kikwabo kyotusakilwa. Bisonekwa bitudyumuna amba ke biyampepo kwitolwela pa bunka. Ketwakilangai amba tubwanya kusokola myanda yonso mu bukimbi bwetu batwe bene. Shi tusaka kwikala bene Kidishitu ba bujalale, tufwaninwe kwifunda pa kasuku, ne kutanwa kitatyi ne kitatyi ku kupwila kwa bantu ba Leza.—Nkindi 18:1; Bahebelu 10:24, 25.

⁸ Pa kino, Bible witusekunwina myanda ya ntungu mwine Efiopya wādi utanga bupolofeto bwa Isaya. Mwikeulu wāludikile Fidipa, musapudi mwine Kidishitu kukepangula uno muntu amba: “Le uyūkile biyampe mwendele kyōtanga’kyo?” Mwine Efiopya wāmulondolola na kwityepeja’mba: “Le nekiyūka namani poso ne wakunombola biyampe.” Penepa wānena Fidipa amushintulwile Kisonekwa’kya. Fidipa nandi kādipo mutangi wa Bible mwitolwedile pandi, ushintulula Bisonekwa mungya milangwe yandi. Ino wādi ulamete bininge ku bulongolodi bwa Leza bumweka na meso. O mwanda wākweshe mwine Efiopya amwene mu bufundiji bupāna Yehova kupityila ku bobwa bulongolodi. (Bilongwa 6:5, 6; 8:5, 26-35) Ne dyalelo nadyo mo monka, kekudipo ufikila aye mwine pa kwivwanija senene mpango ya Yehova. Batwe bonso tusakilwa bukwashi bwa buswe bwitukwasha Yehova kupityila ku bulongolodi bwandi bumweka na meso.

9. I mpangiko’ka ya butangi bwa Bible yotukokeja kumwena’mo batwe bonso?

⁹ Bulongolodi bwa Yehova, pa kwitukwasha twivwanije Bible, bwitulupwilanga myanda milumbuluke ya mu Bisonekwa mu mabuku pala pala. Kadi, mpangiko ya butangi bwa Bible bwa kitatyi ne kitatyi i mitūlwe ku Masomo a Mwingilo wa Kiteokratike mu bipwilo byonso bya Batumoni ba Yehova kujokoloka ntanda yonso. Tukokeja kumwena byabuyabuya bivule mu kwibandawila batwe bene Bisonekwa Bikola. (Mitōto 1:1-3; 19:7, 8) Longa buninge bwa kutanga Bible kitatyi ne kitatyi. Nansha shi kwivwanijapo bintu bimo, vuluka amba kuyuka myanda mikatampe iselele Bisonekwa kukakukwasha mpata. Kimfwa, shi utanga’tu mapaje aná nansha atano ku difuku, ukapwa Bible yense mu kintu kya mwaka umo.

10. (a) Lelo i kitatyi’ka kyotañanga Bible? (b) I bāni bakwabo bofwaninwe kutanga nabo Bible, ne mwanda waka kutanga kitatyi ne kitatyi kudi na mvubu?

¹⁰ I kitatyi’ka kyokokeja kutanga Bible? Ekale witūdile’ko minite 10 nansha 15 ku difuku, ukamwena’mo mpata. Shi bitupu, nabya tandika mpangiko ya kutanga mu bitatyi kampanda yenga ne yenga, ebiya kadi lama mine mpangiko’yo. Shi udi na mwinē pobe, mukokeja kwitangila nandi Bible na diwi ditunduke, yeu upwa ke yeu. Wivwane mudi na bana batame’ko babwanya kutanga, mukokeja kwibapa nabo mafuku a kutanga na diwi ditunduke. Butangi bwa Bible bufwaninwe kwikala bu kibidiji kya umbūmi, pamo bwa kudya bidibwa. Abe mwine uyukile kala, shi muntu kadyangapo biyampe, ngitu yandi izozanga. Ne būmi bwetu bwa ku mushipiditu, pamo ne būmi bwetu bwa nyeke, nabo mo monka, bwimanine pa kudya kitatyi ne kitatyi “myanda yonso ītamba mu kyakanwa kya Mwine Leza.”—Mateo 4:4.

Kitungo Kyetu

11. I kitungo’ka kyotufwaninwe kwitungila potutanga Bible?

¹¹ Le i kitungo’ka kyotufwaninwe kwitungila potutanga Bible? Kitungo kyetu ke kupwapo’tu buvule kampanda bwa mapaje, mhm. Kyotutangila i kuyuka Leza biyampe shē mwa kutamijija buswe botumuswele ne kumutōta mwasakila. (Yoano 5:39-42) Mutyima wetu ufwaninwe kwikala pamo bwa wa mulembi umo wa Bible wāsonekele amba: “Bandaīje mashinda obe, abe Yehova; ne kumfundija makoka obe.”—Mitōto 25:4.

12. (a) I kika kinenenwa amba kwikala na ‘buyuki bwa binebine’ kudi na mvubu, ne i bukomo’ka bubwanya kulonga muntu patanga mwa kumwena buno buyuki? (b) I milangulukilo’ka iná yotukokeja kulonda potubandaula myanda yotutanga mu Bible? (Tala ne kapango pa paje wa 30.) (c) Shintulula ino myanda na kulondolola bipangujo bipangwilwe mu uno musango. Kimba bisonekwa biletelwe bitupu, byampikwa kupitulukwa binenwa.

¹² Potupebwa bufundiji na Yehova tufwaninwe kukimba kwikala na ‘buyuki bwa binebine.’ Mwanda shi ketudipo nabo, tukabwanya namani kulonda Kinenwa kya Leza mu būmi bwetu, ne kushintulwila’kyo bakwetu senene? (Kolose 3:10; 2 Temote 2:15) Kwikala na buyuki bwa binebine kulomba kutanga na katentekeji, ne shi kipindi’kya i kikomo, tukatanga’kyo misunsa mivule mwa kwivwanijija buluji bwakyo. Ne kadi tukamwena’mo, shi twitūdila’ko kyaba kya kulanguluka pa byotutanga, tulanga’po mu miswelo mishileshile. Miswelo iná miyampe yokokeja kulangulukila’mo i mīsambilwe’po pa paje wa 30. Bisonekwa bivule bikokeja kubandaulwa mu muswelo umwenwa’mo kamweno na kwingidija mulangulukilo umo pa ino. Polondolola bipangujo bidi pa mapaje alonda’ko, usa kumona mobikadile biyampe.

(1) Divule, kipindi kya Kisonekwa kyotanga kibwanya kukuyukija mwikadile Yehova, shi i muntu wa muswelo’ka. Kimfwa, Mitōto 139:13, 14 witulombola amba Leza utele mutyima mpata ku mwana ukidi munda, amba: “Abe wampūtyile ne munda mwa lolo. Nkakufwijangako; mwanda ami ne kipangwa kya malwa, kya kutendelwa, mīngilo yobe i mitendelwe; kadi kino namino muya wami uyūkile’kyo, senene, shē.” Bine, bipangwa bya Yehova i bya kutendelwa’po kashā! Muswelo ulongelwe bantu ulombola amba wituswele buswe bukatampe mpata.

Mungya binenwa binenwe mu Yoano 14:9, 10, shi tutanga muswelo wādi wikele Yesu na bakwabo, tumonanga na bubine mwādi mukokeja kulongela Yehova mwine. Byotwayuka kino, tukanena bika padi Yehova shi tutanga myanda isekunwinwe mu Luka 5:12, 13 ne mu Luka 7:11-15?

(2) Bandaula muswelo ukwatañene nsekununi na mutwe wa mwanda wa Bible: kubingijibwa kwa bubikadi bwa Yehova ne kulombolwa kwa buujila bwa dijina dyandi na Bulopwe buludikwa na Yesu Kidishitu, Lukunwa lwālailwe.

Ba Ezekyele ne Danyele bānene bakoma namani mutwe wa mwanda wa Bible? (Ezekyele 38:21-23; Danyele 2:44; 4:17; 7:9-14)

Bible ulomba patōka namani amba Yesu ye Lukunwa lwālailwe? (Ngalatea 3:16)

Kusokwelwa ulombola namani kunana kwa mutwe wa mwanda wa Bulopwe? (Kusokwelwa 11:15; 12:7-10; 17:16-18; 19:11-16; 20:1-3; 21:1-5)

(3) Wiipangule mokokeja kwingidijija mu būmi bobe byobya byowatanga. Kimfwa tutanga mu Divilu kufika ne ku Kupituluka myanda ya busekese ne butomboki bwa bene Isalela. Tumona amba yoya ngikadilo ne bilongwa byabo byēbaletele musala. Pa kuyuka kino, tukekala na mutyima wa kusangaja Yehova na kuleka kwiula kimfwa kyabo kibi. “Bino bintu byonso bino byebafikile mwanda wa kyelekejo; ebiya nabyo byalembelwe mwanda wa kwitudyumuna bātwe bakufikilwa na pa mfulo ya panopantanda.”—1 Kodinda 10:11.

I ñeni’ka yotuboila ku nsekununi ya Kena wāipaile Abele? (Ngalwilo 4:3-12; Bahebelu 11:4; 1 Yoano 3:10-15; 4:20, 21)

Le madingi a Bible atala bene Kidishitu badi na lukulupilo lwa kwenda mūlu atala ne boba bakulupile kukekala na būmi bwa nyeke pano panshi? (Umbadilo 15:16; Yoano 10:16)

Nansha shi tudi na mwimanino muyampe mu kipwilo kya bwine Kidishitu, mwanda waka i biyampe tubandaule muswelo otukokeja kwingidija ne pa mfulo madingi a mu Bible otuyukile kala? (2 Kodinda 13:5; 1 Tesalonika 4:1)

(4) Langa muswelo obwanya kukwasha bakwenu na byobya byotanga. Bantu bonso baselele mityima kūlu pa mwanda wa misongo, nanshi tukokeja kutanga nabo byālongele Yesu mwanda wa kulombola amba ukalonga bipite ne pano mu Bulopwe bwandi: “Kwaīle kwādi bibumbo bikatampe bya bantu, baleta ne bilema bilemene maulu, ne bampofu, ne batumama, ne babulema, ne bangi bangi bakwabo . . . , nandi webapwija.”—Mateo 15:30.

I bāni bakokeja kukwashibwa na nsekununi ya lusangukilo lwa mwanā Yelusa? (Luka 8:41, 42, 49-56)

13. I bika byotukamwena mu mpangiko ya kwendelela na kutanga ne kwifunda Bible pamo na bulongolodi bwa Yehova?

¹³ Bine, butangi bwa Bible bukekala na mpalo shi tubabandaula myanda iná itelelwe kūlu’ku! Na bubine, kutanga Bible i bulwi. Ino tukamwena’mo kamweno mu būmi bwetu bonso, mwanda shi tutanga Bisonekwa, tukekala bakomo ku mushipiditu. Kutanga Bible kitatyi ne kitatyi kuketufwenya kubwipi na Yehova, Tata wetu wa buswe, ne na banabetu bene Kidishitu. Kuketukwasha tulonde madingi a ‘kukwatyija bininge ku kinenwa kya būmi.’—Fidipai 2:16.

[Kunshi kwa dyani]

Myanda ya Kupituluka’mo

• Mwanda waka Bible wāsonekelwe ne kulamibwa kutūla ne ku dyalelo dino?

• I muswelo’ka otukokeja kukwasha bakwetu nabo bakwate Bible na mutyika?

• I kika kinenenwa amba kutanga Bible kitatyi ne kitatyi kudi na kamweno? I milangulukilo’ka iná ya kamweno ya kulonda potubandaula myanda yotutanga?

[Kapango/Kifwatulo pa paje 30]

POTANGA MYANDA YA MU BIBLE, BANDAULA

Bintu byoyakufundija pa bumuntu bwa Yehova

Muswelo oikwatañene na mutwe wa mwanda wa mu Bible

Muswelo oidi na kamweno mu būmi bobe

Muswelo obwanya kukwasha nayo bakwenu