Mwinya wa Leza Utalulanga Fukutu!

“Yehova ukatōkejanga fukutu yami.”—2 SAMWELE 22:29.

1. Mwinya ne būmi i bikwatañane namani?

“LEZA wānena amba: ‘Mwinya wikale’ko.’ Penepa mwinya wāikala’ko.” (Ngalwilo 1:3, NW) Na bino bishima bya mvubu mpata, nsekununi ya bupangi ya mu Ngalwilo ilombola amba Yehova ye nsulo ya mwinya, bine shi kewadi’kopo longa ne būmi pano panshi nabo i patupu’bo. Kadi Yehova i nsulo ya mwinya wa ku mushipiditu, wa mvubu mu kwituludika mu dishinda dya būmi. (Mitōto 43:3) Mulopwe Davida wālombwele kukwatañana kukwatañene mwinya na būmi paāsonekele amba: “Nsulo ya būmi īdi kōdi; mu mwinya obe tukamonanga mwinya.”—Mitōto 36:9.

2. Mungya kunena kwa Polo, mwinya ukwatañene mpata na bika?

² Myaka 1 000 kupwa kwa myaka ya ba Davida, mutumibwa Polo wēsambīle monka pa nsekununi ya bupangi. Wātumina kipwilo kya bwine Kidishitu kya mu Kodinda mukanda’mba: “I Leza, wanenene’mba: Mwinya ukatemena mu fukutu.” Ebiya Polo wālombola kipwano kidi pa bukata bwa mwinya wa ku mushipiditu ne buyuki butamba kudi Yehova, amba: “Ye enka watemena mu mityima yetu, kupana mwinya wa ñeni ya ntumbo ya Leza, monka mumpala mwa Yesu Kidishitu.” (2 Kodinda 4:6) Lelo uno mwinya witufikilanga muswelo’ka?

Bible —Musambuludi wa Mwinya

3. I mwinya’ka witupa Yehova kupityila ku Bible?

³ Yehova utumanga mwinya wa ku mushipiditu dibajinji kupityila ku Bible, Kinenwa kyandi kya ku bukomo bwa mushipiditu. Nanshi ponso potwifunda Bible ne kutambula buyuki butamba kudi Leza, tulekanga mwinya wandi witumunikile. Yehova utumanga mwinya utala pa mpango yandi kupityila ku Bible ne kwitulombola mwa kulongela kiswa-mutyima kyandi. Kino kitupanga kitungo mu būmi bwetu ne kwitukwasha tuvuije bisakibwa byetu bya ku mushipiditu. (Musapudi 12:1; Mateo 5:3) Yesu wānene ukoma amba tufwaninwe kuta mutyima ku bisakibwa byetu bya ku mushipiditu, wātela kimo kya mu Bijila bya Mosesa amba: “Kisonekelwe’mba: Muntu nanshi kakamwenapo būmi mu mikate yonka, mhm, poso mu myanda yonso ītamba mu kyakanwa kya Mwine Leza.”—Mateo 4:4; Kupituluka 8:3.

4. Yesu i ‘mwinya wa ntanda’ mu buluji’ka?

⁴ Yesu nandi utelwanga divule bu mwinya wa ku mushipiditu. I amo, ne aye mwine wētelele bu ‘mwinya wa ntanda,’ wānena ne kunena’mba: “Yewa wakunonda nankyo kakendapo mu fukutu, aye ukamona mwinya wa būmi.” (Yoano 8:12) Bino bishima bitwivwanija senene mwingilo mwine udi na Yesu mu kuletela bantu bubinebine bwa Yehova. Shi tusaka kunyema fukutu, ino tunangile mu mwinya wa Leza, tufwaninwe kuteja byonso binena Yesu ne kulonda kifwa kyandi ne bufundiji bwandi mu kamo ne kamo, enka na mobisonekelwe mu Bible.

5. I kiselwa’ka kyādi na balondi ba Yesu kupwa kwa lufu lwandi?

⁵ Kadi Yesu, mafuku matyetye kumeso kwa kufwa kwandi, wētelele monka bu mwinya, wāsapwila bandi bana-babwanga amba: “Mwinya ukidi umbukata mwenu kakitatyi katyetye. Nangai po mukidi ne mwinya, kutyina’mba mfindi yakemupulumukila. Mwanda yewa unanga mu mfindi kamonepo kwaenda. Nanshi itabijai mwinya po mukidi nao pano, amba nenu mwikale [bana ba] mwinya.” (Yoano 12:35, 36, MB) Boba bāikele ke bana ba mwinya bālondele “mu kyelekejo kya myanda [ya bu]komo” ya mu Bible. (2 Temote 1:13, 14) Kadi bāingidije ino myanda ya bukomo mwanda wa kulupula bantu ba mityima myoloke mu fukutu amba bāye mu mwinya wa Leza.

6. I bubinebine’ka butala pa mwinya ne fukutu botutana mu 1 Yoano 1:5?

⁶ Mutumibwa Yoano wāsonekele amba: “Leza i mwinya, ne mwandi mwine mutupu fukutu, nansha mityetye mīne, mhm.” (1 Yoano 1:5) Ubaivwana kwishila kwishidile mwinya na fukutu. Mwinya wa ku mushipiditu utambanga kudi Yehova, ino fukutu ya ku mushipiditu keidipo kwadi nansha dimo. Le penepo nsulo ya fukutu i ani?

Fukutu ya ku Mushipiditu—Nsulo Yayo

7. I ani ulengeja fukutu ya ku mushipiditu, ne i lupusa’ka lwadi nalo pa bantu?

⁷ Mutumibwa Polo wānene amba kudi ‘leza wa ino ngikadilo ya bintu.’ Uno ke muntupo mukwabo, i Satana Dyabola. Polo wābweja’ko amba uno ye aye ‘usaba meso a mityima ya boba bampikwa kwitabija amba mwinya wa myanda miyampe ya ntumbo ya Kidishitu, aye kyelekejo kya Leza, wakebatemena.’ (2 Kodinda 4:4) Bantu bavule banenanga amba betabije amba Leza udi’ko; ino kibalwa kyenda kilundila’ko kya mu bano bantu kekitabijangapo amba Dyabola nandi udi’ko. Mwanda waka? Mwanda kebadipo na mutyima wa kwitabija amba umbi kampanda, muntu upityile bantu bukomo, udi’ko ne amba ukokeja kwalamuna mulangilo wabo. Inoko, enka na mulombwela’kyo Polo, Dyabola udi’ko, wela bantu kafi kutyina amba bakamona mwinya wa bubinebine. Lupusa lwa Satana pa mulangilo wa bantu i lumweke mu bushintuludi bwa bupolofeto bumutela bu “ñongoji wa panopantanda ponso.” (Kusokwelwa 12:9) Mingilo ya Satana yo ilengeje ngikadilo yālaile mupolofeto Isaya ifikidile pa bantu bonso dyalelo, kutalula’mo enka boba bengidila Yehova kete. Mupolofeto wānene amba: “Talapo bidi, fukutu ikapūta panshi, ne fukutu fututu bwi-i bantu’ba.”—Isaya 60:2.

8. Lelo i mu bintu’ka mwilombola boba badi mu fukutu ya ku mushipiditu amba bafufukutanga?

⁸ I bikomo kumona kintu kyo-kyonso mu fukutu bwī. Mu ino fukutu, muntu kējepo wajimina, kafufukuta ne kwa kwenda kwakoma. Ne boba badi mu fukutu ya ku mushipiditu nabo mo monka, bakomenwanga kumona, bafufukuta ku mushipiditu. Kebabwanyapo kusansanya bubinebine ne bubela, biyampe ne bibi. Mupolofeto Isaya wēsambīle pa bantu badi mu ino fukutu paāsonekele amba: “Malwa abo boba batēla kibi amba i kiyampe, ne kiyampe amba i kibi; boba bapingakanya mfindi amba i mwinya, ne mwinya amba i mfindi; bapingakanya bilula amba i bitobala, ne bitobala nabyo amba i bilula.” (Isaya 5:20) Boba bashikete mu fukutu ya ku mushipiditu bendejibwanga na Satana Dyabola, leza wa mu fukutu, o mwanda i basonsoloke ku nsulo ya mwinya ne būmi.—Efisesa 4:17-19.

Kutamba mu Fukutu ne Kwenda mu Mwinya—Bulwi Budi’po

9. Shintulula muswelo banonga-bibi obaswele fukutu imonwa na meso’i ne ya ku mushipiditu mine.

⁹ Yoba muntu wakikōkeji wālombwele muswidile banonga-bibi fukutu imonwa na meso’i amba: “Dīso dya wamakoji nadyo dikungila pa kapitaka-ikāni, amba: Dīso kedikamon[e]po nansha dimo; kadi wiinanya mpala yandi.” (Yoba 24:15) Banonga-bibi badi kadi mu fukutu ya ku mushipiditu, ino fukutu idi na lupusa pobadi. Mutumibwa Polo wānene amba busekese, bwivi, lwiso, bunkolwankolwa, butukani, ne budimbidimbi byo bintu bivudile kulonga bantu bafufukuta mu mine fukutu’i. Ino yewa yense wiya mu mwinya wa Kinenwa kya Leza ukokeja kushinta. Kuno kushinta kubwanika, kyo kilombwele Polo mu mukanda waātumīne bene Kodinda. Bene Kidishitu bavule ba mu Kodinda bādi bavudile kwikuja mu mingilo ya fukutu, ino Polo wēbasapwila’mba: “Umbaōījibwa, ne kupandulwa umbapandulwamo, ne kubinga umbabinga, monka mu dijina dya Mfumwetu Yesu Kidishitu, ne mu [m]ushipiditu wa Leza wetu.”—1 Kodinda 6:9-11.

10, 11. (a) Yesu wālombwele namani kabango kudi mwana-mulume waāundapile meso? (b) Mwanda waka bavule bapelanga kutonga mwinya?

¹⁰ Shi muntu wadi mu fukutu bwī pano watambila ku mwinya, meso andi abumbudimanga bidi kakitatyi kampanda kupwa keamone biyampe. Yesu pa kundapa mwana-mulume mpofu ku Betesaida, wāmundapile na kanye, wenda nandi bityebitye. “Wamukwata mpofu pa kuboko, wamutwala kuntanda kufula kwa kibundi, ebiya wamupelela mata mu meso, wamutenteka ne maboko, kamwipangula’mba: Le ubamone bika? Nandi kutalula meso amba: Namone bantu badingakene pamo na mityi yenda. Ino kadi wamutenteka dikwabo maboko ku meso andi, wamutadija mūlu, ponkapo wapwididilwa kamone byonka biyampe.” (Mako 8:23-25) Mobimwekela, Yesu wājokeje meso a uno muntu bityebitye mwanda wa amone kwibidila senene mikejima milobo ya dyuba. Langa’po bidi nsangaji yāikele na uno mwana-mulume pa kumona.

¹¹ Inoko nsangaji yādi na uno muntu ipityilwe kulampe na yoya ikalanga na boba batambanga bityebitye mu fukutu ya ku mushipiditu bāya ku mwinya wa bubinebine. Potumonanga nsangaji yabo, padi twiipangulanga mwanda waka bavule bapela kwiya ku mwinya. Ino Yesu uleta buluji bobapelela, amba: “O mwanda wa kuponena uno, amba mwinya ubaiya panopantanda, nanshi bantu basensweko fukutu—ku mwinya mpika—mwanda mīngilo yabo yadi mibi. Ke-bantu bonso bakulonga bibibibi bashikilwe mwinya, nansha kufwena ku mwinya mpika, mwanda wa kutyina’mba mingilo yabo yakasokoka.” (Yoano 3:19, 20) I amo, bavule baswele kulonga “bibibibi”—kifwa busekese, kasusu, bubela, kudimba, ne kwiba—kadi fukutu ya ku mushipiditu ya Satana i kifuko kya kīkwe kibafwaninwe biyampe mwa kwivubila mu bilongwa byonso byobasaka.

Kwendelela mu Mwinya

12. I kamweno’ka kotumwenine mu kwiya kotwiile ku mwinya?

¹² Lelo i kushinta’ka koketudi bashinte tamba tulupukila ku buyuki bwa mu mwinya? Kyaba kimo i biyampe kwela meso kunyuma kotwatambile ne kutala kwendelela kotwaendelela kumeso. I bibidiji’ka bibi byoketudi baleke? I makambakano’ka a umbūmi oketudi banekenye? Lelo mpangiko yetu ya mu mafuku a kumeso ke mishinte namani? Na bukomo bwa Yehova ne na bukwashi bwa mushipiditu sandu wandi, tubwanya kwendelela na kushinta bumuntu bwetu ne mulangilo wetu, kino kikalombola amba twitabanga ku mwinya. (Efisesa 4:23, 24) Polo unena’po amba: “Bānwe, kalā, mwadi fukutu, ino pano ke mudi mwinya mudi Mfumwetu; nangilai umbubāna [ba] mwinya, (Ke-kintu kipa kya mwinya kidi mu buyampe bonso, ne boloke, ne binebine).” (Efisesa 5:8, 9) Kwitabija kuludikwa na mwinya wa Yehova kwitupanga lukulupilo ne kitungo kadi kutuntwilanga nsangaji ku būmi bwa bantu betujokolokele. Kupityidila, kushinta kwetu kusangajanga mpata mutyima wa Yehova!—Nkindi 27:11.

13. I muswelo’ka otukokeja kufwija’ko Yehova pangala pa mwinya waetupa, ne kino kitulomba bika ne bika?

¹³ Tufwijanga’ko Yehova pangala pa būmi bwa nsangaji mikatampe botudi nabo pa kumunika mwinya wandi—kuyukija byobya byotwifunda mu Bible ku ba mu kisaka, balunda, ne bekadi netu. (Mateo 5:12-16; 24:14) Ku boba bapela kuteja, busapudi bwetu ne būmi bwetu buleta kifwa kiyampe kya bwine Kidishitu, kwabo i bintya. Polo ushintulula’mba: “[Endelelai] kutompa kyokya kyakusangaja Mfumwetu; kadi kemukīkala ne kipwano kya mīngilo ya fukutu yampikwa bipa, ehe, poso kwiīdingila, e nabyako bidi.” (Efisesa 5:10, 11) Pa kukwasha bakwetu banyeme fukutu, ino batonge mwinya, kitulomba kininga kyabinebine. Kupityidila, kitulomba kwikala na lusa, kulangila bakwetu ne kwikala na kipyupyu kya kwibamunikila mwinya wa bubinebine amba nabo bamwene’ko kamweno ka nyeke.—Mateo 28:19, 20.

Dyumuka Mwinya wa Kyongo!

14. Pa mwanda utala mwinya, i kidyumu’ka kyotufwaninwe kulonda?

¹⁴ Ku bantu badi pejiba mu kitatyi kya fukutu, mwinya o-onso obamona kwabo i nsangaji. Mu myaka ya kunyuma, bantu badi batūla bimuni ku mitenta ya mabwe mu Angeletele mwanda wa kulombola kokwa kudi byepa mwa kunyemena bivula. Bamvuwi ba mato badi bafwija’ko pa kuludikwa na bino bimuni enka ne byobafika mu byepa. Inoko bimuni bimo byādi bya kyongo. Pa kyaba kya kunyemena mu byepa, byombo bivule byādi byongolwa, biketema ku mungo ya mabwe, penepo bangivi baiba byonso byomekelwe’mo. Mu ino ntanda ya kyongo, tufwaninwe kudyumuka kutyina amba twakakokwa na bimuni bya kyongo bibwanya kwitulobeja ku mushipiditu. Twi balombolwe kala amba “Satana nandi wialamunanga aye mwine, kādi mwikeulu wa mu mwinya.” Ne bengidi bandi nabo, kubadila’mo ne batupondo, i bengidi “ba mīngilo ya kongojana” ba “kwialamuna abo bene, ke badi bengidi ba mu boloke.” Shi tuteja milangilo yabo ya bubela, kikulupiji kyotukulupile mu Bible, Kinenwa kya Yehova kya bubinebine, kikazoza ne lwitabijo lwetu nalo lukafwa.—2 Kodinda 11:13-15; 1 Temote 1:19.

15. I bika biketukwasha tulonde nyeke dishinda ditwala ku būmi?

¹⁵ Mulembi wa Mitōto wāsonekele amba: “Mwanda obe i kinanu kya ku maulu ami, kadi i kitōkeji kya mu dishinda dyami.” (Mitōto 119:105) I bine, “dishinda dityetye [d]yenda ku bumi” dimunikwanga na Yehova, Leza wetu wa buswe, “usakila bantu bonso kupanda, bafike ne pa kuyūkidija kwa binebine.” (Mateo 7:14, MB; 1 Temote 2:4) Kulonda misoñanya ya mu Bible kuketukinga tuleke kusāsuka mu dino dishinda dityetye, tuleke ne kutwela mu tushinda twa fukutu. Polo wāsonekele amba: “Kisonekwa kyonso i kya ku bukomo bwa mushipiditu wa Leza ne kya kamweno mwanda wa kufundija, mwanda wa kutopeka, mwanda wa kolola bintu senene, mwanda wa kulemununa umboloke.” (2 Temote 3:16, NW) Ponso potwenda tutama ku mushipiditu, twendanga tufundijibwa na Kinenwa kya Leza. Mwinya wa Kinenwa kya Leza o witupa muswelo wa kwitopeka batwe bene, nansha kutopekwa na bakumbi ba buswe botudi nabo mu kipwilo. Pa kino tukokeja kolola bintu ne kwitabija na kwityepeja kulemununwa umboloke mwanda wa maulu etu anangile nyeke mu kashinda katwala ku būmi.

Kunangila mu Mwinya na Mutyima wa Kufwija’ko

16. I muswelo’ka otukokeja kufwija’ko Yehova pangala pa kyabuntu kya kutendelwa kya mwinya kyaitupele?

¹⁶ I muswelo’ka otukokeja kufwija’ko Yehova pangala pa kyabuntu kya kutendelwa kya mwinya kyaitupele? Yoano shapita 9 witulombola amba pāpwile Yesu kubelula mwana-mulume wābutwilwe mpofu, uno muntu wāikele na mutyima wa kufwija’ko. Namani? Wāitabije mudi Yesu amba i Mwanā Leza, wāmutela ku meso a bonso amba i “mupolofeto.” Wēsamba ne kwisamba na kininga ku meso a boba bonso bādi bakimba kufutulula kingelengele kya Yesu. (Yoano 9:17, 30-34) Mutumibwa Petelo utela bashingwe-māni ba mu kipwilo kya bwine Kidishitu amba i “bantu ba Leza baatongele.” Mwanda waka? Mwanda nabo badi na mutyima wa kufwija’ko pamo bwa yewa mwana-mulume wābutwilwe mpofu ino wāpwibwa. Bafwijanga’ko Yehova, Nonga-Biya wabo na ‘kusapula byobya byabuya byandi bitabukile’mo kunengela, aye webetyile mu fukutu ku mwinya wandi wakutendelwa.’ (1 Petelo 2:9, MB; Kolose 1:13) Boba badi na lukulupilo lwa kwikala pano panshi nabo badi na mutyima umo onka wa kufwija’ko, o mwanda baluñanga banababo bashingwe-mani kuboko mu kusapula “byabuya” bya Yehova. Bine, ano i madyese keaneneka apēne Leza ku bantu bakubulwa kubwaninina!

17, 18. (a) Muntu ne muntu udi na kiselwa’ka? (b) Pamo bwa Temote, mwine Kidishitu yense ufwaninwe kwepuka bika?

¹⁷ Kufwija’ko na mutyima umo pangala pa mwinya wa bubinebine kudi na kamweno mpata. Vuluka, i kutupu muntu ubutwilwe muyuke kala bubinebine. Bamo i bafunde’bo ke batame, bamona bukidi bonka amba mwinya utabukile fukutu. Bakwabo nabo badi na dyese dya kulelwa na bambutwile bakaminwe Leza. Ku bano, i kipēla kumona mwinya bu kintu kya bitupu. Kamoni umo, udi na bambutwile badi bengidila kala Yehova aye kabutwilwe ne kubutulwa kwine, unena amba kyalombele kitatyi ne bukomo pa kusaka kwivwanija buluji ne mvubu ya bubinebine bwaadi ufundijibwa tamba ku bwanuke. (2 Temote 3:15) Wikale nkasampe nansha mutame, yuka amba batwe bonso tufwaninwe kutamija mutyima wa kufwija’ko Yehova byabinebine pangala pa bubinebine bwaetusokwedile.

¹⁸ Nkasampe Temote wāfundijibwe “bisonekwa bikola” tamba pa bwanuke bwandi, ino kwikankila’ko aye mwine mu mingilo ko kwāmulengeje ekale ke mwine Kidishitu mupye. (2 Temote 3:15) Ye kufikila wāfikila pa kukwasha’ko mutumibwa Polo wāmusoñenye amba: “Longa buninge bobe bonso wilombole kudi Leza bu mwitabijibwe, sendwe wampikwa kyafwijibwa bumvu, muyuke kwingidija kinenwa kya bubinebine monka mokyolokele.” Nanshi batwe bonso, pamo bwa Temote, twepukei kintu kyonso kibwanya kwitufwija bumvu—nansha kulengeja Yehova etukwatyilwe bumvu!—2 Temote 2:15.

19. (a) Pamo bwa Davida, batwe bonso tudi na buluji bwa kunena namani? (b) I bika bikesambilwa’po mu kishinte kilonda’po?

¹⁹ Tudi na buluji bonso bwa kutendela Yehova witupele mwinya wa bubinebine. Netu tunenanga pamo na mwānenene Mulopwe Davida, amba: “Abe wi kinanu kyami, a Yehova; kabidi Yehova ukatōkejanga fukutu yami.” (2 Samwele 22:29) Nansha nankyo, ketufwaninwepo kulengwa’ko, mwanda tubwanya kwitolela monka mu fukutu motwalupwilwe. O mwanda kishinte kilonda’ko kiketukwasha tubandaule mutyika otukwete nao bubinebine mu būmi bwetu.

Lelo Ubefunde Bika?

• Yehova witupanga namani mwinya wa ku mushipiditu?

• Lelo fukutu ya ku mushipiditu itujokolokele itukolomwenanga bulwi’ka?

• I byaka’ka byotufwaninwe kwepuka?

• I muswelo’ka otukokeja kufwija’ko Leza pangala pa mwinya wa bubinebine waitupa?

[Kifwatulo pa paje 23]

Yehova i nsulo ya mwinya wa ku ngitu ne wa ku mushipiditu

[Kifwatulo pa paje 25]

Yesu witutambijanga bityebitye mu fukutu ya ku mushipiditu pamo’nka na mwaāundapile mpofu bityebitye