Ta Mutyima Pamo bwa Yelemia

“[Ami Yehova] ntele mucima ku kuvuika kwa kyami kinenwa.”—YEL. 1:12, Bisonekwa Bitokele.

1, 2. Mwanda waka ‘kuta mutyima’ kwa Yehova i kudingakanibwe na mutyi wa alamode?

MU NGULU ya Lebanona ne ya Isalela, mudi mutyi umo ubadilwa mu mityi itoyanga maluba dibajinji, mutyi wa alamode. Maluba ao mayampe atyila nansha atōka akokeja kumweka ku mfulo ya Kweji 1 ne ku ngalwilo ya Kweji 2. Dijina dya mu Kihebelu dya uno mutyi dishintulula pa bute pa bute “ulangulañana.”

² Yehova paātongele Yelemia bu mupolofeto wandi, uno mwikadila wa mutyi wa alamode wāingidijibwe mwanda wa kwelekeja bubinebine bumo bwa mvubu. Ku ngalwilo kwa mwingilo wandi, mupolofeto wālombwelwe mu kimonwa lufiku lwa uno mutyi. Le kino kyādi kishintulula bika? Yehova wāshintulwile amba: “Ntele mucima ku kuvuika kwa kyami kinenwa.” (Yel. 1:11, 12, BB) Pamo bwa mutyi wa alamode wādi ‘ulangulañana’ lubanga, Yehova nandi mu muneneno wa kyelekejo, wādi utuma bapolofeto bandi “kukēlela bwe-e” mwanda wa kudyumuna bantu bandi pa makambakano atamba ku kubulwa kikōkeji. (Yel. 7:25) Ne kādipo wa kukōkolokwa—wādi wa ‘kuta mutyima’—enka ne bikafika kinenwa kyandi kya bupolofeto. Mu 607 K.K.K., pa kitatyi kitungwe, butyibi bwa Yehova bwāfikile pa muzo mupondoke wa Yuda.

3. I bika byotukokeja kukulupila bitala padi Yehova?

³ Ne dyalelo nadyo, Yehova ulamine ne kuta mutyima ku kufikidija kiswa-mutyima kyandi. Kakokejapo kulengwa kufikidija kinenwa kyandi. Le kuta kutele Yehova mutyima kukutenga namani? Le witabije amba mu uno mwaka wa 2011, Yehova ‘utele mutyima’ ku kufikidija milao yandi? Shi tutatananga pa milao ya Yehova ya bine, kino kyo kitatyi kya kulanguka mu mukunukunu o-onso wa ku mushipiditu. (Loma 13:11) Byaādi bwa mupolofeto wa Yehova, Yelemia wādi nyeke mulanguke. Kubandaula muswelo ne kine kyāshadile Yelemia mulanguke mu mwingilo wāmupele Leza, kuketukwasha tumone muswelo otukokeja kūminina mu mwingilo witupele Yehova.

Musapu wa Kampeja-Bukidi

4. I makambakano’ka ālwile na Yelemia pa kusapula musapu wandi, ne i kika kyēwikadije bu wa kampeja-bukidi?

⁴ Yelemia wādi kasenselela ku myaka 25, kitatyi kyāmupele Yehova mwingilo wa bu kalama. (Yel. 1:1, 2) Ino wēmwene bu mwanuke wampikwa kubwanya bisakibwa pa kwisamba na bakulumpe ba muzo, bana-balume bamutamine, kadi bādi na bitenta. (Yel. 1:6) Wādi unenwe kusapula matope asansa mutyima ne butyibi bulenga moyo, nakampata ku bapidishitu, bapolofeto ba bubela, ne balopwe, ne ku boba bādi balonda upita “dishinda dyandi” dyasaka, ne bādi “bālukila alukila nyeke ne nyeke” ku butomboki. (Yel. 6:13; 8:5, 6) Tempelo mitumbe ya Mulopwe Solomone, yādi bu kité kya mutōtelo wa bine mu bula bwa kintu kya myaka tutwa tuná, yādi ya kutūtwa. Yelusalema ne Yuda bādi ba kusalwa, ne bekadi ba mu bino bibundi nabo bādi ba kuselwa bu misungi. I kimweke patōka’mba musapu wāpelwe Yelemia wādi wa kampeja-bukidi!

5, 6. (a) Le Yehova wingidijanga namani kabumbo ka Yelemia dyalelo? (b) Le kifundwa kyetu kisa kwimanina pa bika?

⁵ Mu kino kyetu kitatyi, Yehova na buswe bwandi, i mupe bantu kabumbo ka Bene Kidishitu bashingwe māni bengila bu balami ba kyelekejo, mwanda wa kudyumuna pa bitala butyibi bwandi pa ino ntanda. Umbula bwa makumi a myaka, kabumbo ka Yelemia kalombolanga na kampeja-bukidi bantu bate mutyima ku bitatyi byotudi’mo. (Yel. 6:17) Bible ushintulula amba Yehova, Mulami wa Kitatyi Mukatampe, kejangapo. Difuku dyandi dikafika pa kitatyi kitungwe, pa nsaa yampikwa kuta’ko bantu mutyima.—Zef. 3:8; Mako 13:33; 2 Pet. 3:9, 10.

⁶ Vuluka amba Yehova utele’ko mutyima ne ukafikidijanga ntanda yandi impya myoloke pa kitatyi kitungwe. Kuyuka kino kufwaninwe kukankamika ba mu kabumbo ka Yelemia ne bapwani nabo bepāne bendelele kuta mutyima ku kampeja-bukidi ka musapu wabo. Lelo uno mwanda ukutala namani? Yesu wālombwele amba bonso bafwaninwe kulombola mwimanino wabo ku Bulopwe bwa Leza. Pano tubandaulei ngikadila isatu yākweshe Yelemia ate nyeke mutyima ku mwingilo waāpelwe iketukwasha netu tulongele monka.

Kusanswa Bantu

7. Shintulula buswe mobwātonwenine Yelemia asapule nansha byaādi mu ngikadilo mikomo?

⁷ Le i kika kyātonwene Yelemia akasapule nansha byaādi mu makambakano? Waādi usenswe bantu. Yelemia wāyukile amba bakumbi ba bubela bo balenga makambakano ekonda nao bantu. (Yel. 23:1, 2) Kuyuka kino kwāmukweshe engile mwingilo wandi na buswe ne kanye. Wādi usaka ba mu yabo ntanda bevwane binenwa bya Leza ne kwikala bōmi. Wādi ulangalanga bininge kadila ne kudila pa kyamalwa kyādi kya kwibafikila. (Tanga Yelemia 8:21; 9:1.) Mukanda wa Madilo ulombola na bukomo buswe bukatampe bwa Yelemia ne mutyima waādi utele dijina dya Yehova ne bantu bandi. (Mad. 4:6, 9) Kitatyi kyomona bantu “basusukile ne kususuka, ne kusansana badingakana pamo na mikōko yampikwa mukumbi” dyalelo, mwene nobe wivwananga mutyima wa kwibasapwila myanda miyampe ileta busengi ya Bulopwe bwa Leza?—Mat. 9:36.

8. I bika le bilombola’mba masusu keāpelepo Yelemia nsungu?

⁸ Yelemia wāsusukile mu makasa a bantu baādi usaka kukwasha, ino kaālwijepo kinongo nansha kwikala na nsungu. Wādi na ditūkije-tyima ne kanye, nansha ke kudi Zedekia mulopwe moneke! Zedekia pa kupwa kupa’ye bantu amba afikidijibwe ku lufu, Yelemia wāmuzenzele monka akōkele diwi dya Yehova. (Yel. 38:4, 5, 19, 20) Lelo buswe botusenswe bantu budi na bukomo pamo bwa buswe bwa Yelemia?

Bukankamane Bwāmupele Leza

9. Le tubayuka namani amba bukankamane bwa Yelemia bwādi butamba kudi Leza?

⁹ Yehova pa kwisamba nandi musunsa umbajinji, Yelemia wēkañenye. Pa kino, tubamone’mba bukankamane ne kwimanija kwaāendelele kulombola kekyādipo kibutwila kyandi. Bukomo bwa pa bula bwālombwele Yelemia mu mwingilo wandi wa bupolofeto, bine bwātambile ku kikulupiji kyonso kyaādi nakyo mudi Leza. Na bubine, Yehova wādi na mupolofeto “pamo’nka bwa umo mukomokomo ne utenteja” mwanda wākwatakenye Yelemia ne kumukomeja engile mwingilo waāpelwe. (Yel. 20:11) Yelemia pa kutumbila kubulwa moyo ne bukankamane, byālengeje bantu banene pa mwingilo wa Yesu wa pano pa ntanda amba Yesu i Yelemia wasanguka!—Mat. 16:13, 14.

10. Mwanda waka tukokeja kunena’mba bashele’ko bashingwe māni badi “pangala pa mizo ne pa malopwe mene”?

¹⁰ Yehova byadi “mulopwe wa mizo,” wāpele Yelemia mwingilo wa kusapula musapu wa butyibi ku mizo ne malopwe. (Yel. 10:6, 7) Ino le bashele’ko bashingwe-māni badi “pangala pa mizo ne pa malopwe mene” mu buluji’ka? (Yel. 1:10) Pamo bwa mupolofeto wa kala, kabumbo ka Yelemia i kapebwe mwingilo na Mubikadi wa diulu ne ntanda. O mwanda bengidi bashingwe-māni ba Leza i bapebwe lupusa lwa kusapula matope ku mizo ne malopwe a pa ntanda ponso. Byobapelwe lupusa na Leza Mukatakata Mwine ne kwingidija muneneno wivwanikwa wa Kinenwa kyandi kya ku bukomo bwa mushipiditu, kabumbo ka Yelemia kasapulanga’mba mizo ne malopwe a dyalelo akatukunwa ne konakanibwa pa kitatyi kitungwe na Leza ne mu muswelo wasaka. (Yel. 18:7-10; Kus. 11:18) Kabumbo ka Yelemia i kasumininwe kwendelela na mwingilo wikapele Leza wa kusapula musapu wa butyibi bwa Leza ntanda yonso.

11. Lelo i bika biketukwasha twendelele kusapula pampikwa kuleka’byo shi tubatanwa na makambakano?

¹¹ Ke kyenipo kutyumukwa mutyima kyaba kimo potutanwa na kukankajibwa, bujundu nansha ngikadilo mikomo. (2 Kod. 1:8) Ino, pamo bwa Yelemia, twendelelei ku meso. Ketwakapungilai. Twendelelei kuzenza Leza, tumukulupile, ne “kukankamana” potukimba bukwashi bwandi. (1 Tes. 2:2) Byotudi batōtyi ba bine, tufwaninwe kwendelela kuta mutyima ku biselwa bitupele Leza. Tufwaninwe kusumininwa kusapula pampikwa kuleka’byo bonakani bwa Bipwilo bya Kine Kidishitu, bwāelekejibwe na Yelusalema wampikwa kikōkeji. Kabumbo ka Yelemia kekakasapulapo enka “mwaka wa buntu bulumbuluke bwa Yehova,” ino i ne “difuku dya kulubwila kinongo kya Leza wetu.”—Is. 61:1, 2; 2 Kod. 6:2.

Nsangaji Itamba ku Mutyima

12. Mwanda waka tukokeja kunena’mba Yelemia wālamine nsangaji yandi, ne i kintu’ka kikatampe kine kyādi kimukwasha?

¹² Yelemia wāsangedile wandi mwingilo. Wānene Yehova amba: “Binenwa byobe byatenwe, nami nadya’byo; kabidi binenwa byobe byadi tusepo ko nadi, ne kusepelela kwa wami mutyima; mwanda nainikilwe pa dyobe dijina, a Yehova.” (Yel. 15:16) Kudi Yelemia, dyadi dyese kwikala ntunguluji wa Leza wa bine ne kusapula kinenwa kyandi. I kintu kisangaja pa kuyuka’mba Yelemia wādi ujimija nsangaji kitatyi kyaādi uta mutyima ku kipuni kya bantu. Ino kitatyi kyaādi ulangulukila pa buya ne mvubu ya musapu wandi, nsangaji yandi yajoka.—Yel. 20:8, 9.

13. Mwanda waka kudya bubinebine bwa mushike bwa ku mushipiditu kudi na mvubu pa kulama nsangaji yetu?

¹³ Pa kulama nsangaji mu mwingilo wa busapudi mu ano etu mafuku, tusakilwa kudya “bidibwa bikomokomo,” bubinebine bwa mushike bwa mu Kinenwa kya Leza. (Bah. 5:14) Kwifunda na mushike kutamijanga lwitabijo. (Kol. 2:6, 7) I kintu kitukwasha twivwanije muswelo utengwa mutyima wa Yehova na bilongwa byetu. Shi tukolelwanga kusokola kitatyi kya kutanga ne kwifunda Bible, tufwaninwe kubandaula mpangiko yetu. Nansha shi twifunda ne kulanguluka mu minite mityetye difuku ne difuku, kiketukwasha tufwene kudi Yehova ne kulunga kuboko ku ‘kusepelela kwa mutyima,’ pamo bwa Yelemia.

14, 15. (a) Lelo Yelemia pa kulamata na kikōkeji ku mwingilo wandi, kwālupukile bipa’ka? (b) Lelo bantu ba Leza dyalelo bayukile bika bitala mwingilo wa busapudi?

¹⁴ Yelemia wāsapwile kidyumu kya Yehova ne musapu wa butyibi bwandi pampikwa kuleka’byo, ino wādi utele mutyima ku mwingilo wandi waāpelwe wa “kūbaka ne kukuna.” (Yel. 1:10) Mwingilo wandi wa kūbaka ne kukuna wāpele bipa. Bayuda bamo bamo ne bantu bakwabo bampikwa kwikala Bene Isalela, bāpandile pa kutūtwa kwa Yelusalema mu 607 K.K.K. Tuyukile Bene Lekaba, Ebede-meleke ne Baluki. (Yel. 35:19; 39:15-18; 43:5-7) Bano balunda ba Yelemia ba dikōkeji ne bakaminwe Leza belekeja boba badi na lukulupilo lwa kwikala pano pa ntanda bapwene na kabumbo ka Yelemia. Kabumbo ka Yelemia kasangedile bikatampe mwingilo wa kūbaka ku mushipiditu kino “kibumbo kikatampe.” (Kus. 7:9) Mo monka, bano bapwani na bashingwe māni ba dikōkeji baloelwe bininge kukwasha bantu ba mityima myoloke bayuke bubinebine.

¹⁵ Bantu ba Leza bayukile amba kusapula myanda miyampe i mwingilo wa kukwasha bantu basaka kwimvwana’yo, ino kadi i kilongwa kya butōtyi kudi Leza wetu. Nansha betwivwane, nansha bapele mwingilo ukola otwingidila Yehova kupityila ku busapudi wituletelanga nsangaji mikatampe.—Mit. 71:23; tanga Loma 1:9.

‘Ta Mutyima’ ku Mwingilo Opelwe

16, 17. Lelo Kusokwelwa 17:10 ne Habakuka 2:3 ulombola muswelo’ka kampeja-bukidi ka kino kyetu kitatyi?

¹⁶ Kampeja-bukidi ka kitatyi kyotudi’mo i kalombolwe patōka shi tubandaule bupolofeto bwa ku bukomo bwa mushipiditu budi mu Kusokwelwa 17:10. Mulopwe wa busamba-bubidi, Umbikalo wa Ntanda wa Angeletele-Amerika, waikele’ko. Tutanga bimutala amba: “Pa kwiya aye [mulopwe wa ntanda wa busamba-bubidi] ukēkalanga kitatyi kityetye, e mo kyendelemo.” Pano kino “kitatyi kityetye” kekidi ku mfulo. Mupolofeto Habakuka witukulupija pa bitala mfulo ya ino ngikadilo imbi amba: “Kimonwa kikidi kya kitatyi kitūngwe . . . kunga’kyo; ke-kintu kikāya binebine, kekikejepo, mhm.”—Hab. 2:3.

¹⁷ Wiipangule amba: ‘Le būmi bwami bulombola bine amba kitatyi kino i kya kampeja-bukidi? Lelo mwiendelejo wami ulombola’mba ngilaije mfulo ifike panopano’ni? Nansha butyibi bwami ne bintu byontangidija kumeso bilombola’mba nkilaijepo mfulo ifike panopano, nansha amba nkikulupilepo shi ikafikanga?’

18, 19. Mwanda waka kino ke kitatyipo kya kulejaleja?

¹⁸ Mwingilo wa kabumbo ka kalama kewapwile. (Tanga Yelemia 1:17-19.) I kintu kisangaja pa kumona bashingwe-māni bemanije kujina mpika, pamo “bu-kipanda kya kilonda” ne “bu-kibundi kya nsakwa”! Bavwele “mu munda binebine” mu buluji bwa amba balekanga Kinenwa kya Leza kibakomeje kufika ne bipwa mwingilo obapelwe. (Ef. 6:14) Na kusumininwa kwa muswelo umo, ba kibumbo kikatampe bakwatakenye kabumbo ka Yelemia mu kuvuija mwingilo wibapele Leza.

¹⁹ Kino ke kitatyipo kya kulejaleja mu mwingilo wa Bulopwe, ino kyo kya kubandaula bidi mu Yelemia 12:5. (Tanga.) Batwe bonso tutanwanga na matompo otufwaninwe kūminina. Ano matompo a lwitabijo akokeja kudingakaniba na bantu “benda panshi” botufwaninwe kwenda nabo lubilo. Nansha nankyo, pano pafwena “kyamalwa kibūke,” tuyukei amba masusu asa kwilundila’ko. (Mat. 24:21) Kulwa na makambakano mavule makomo etutengele kukokeja kudingakanibwa na kwitompa “lubilo na tubalwe.” Bilomba bukomo bukatampe bwa kūminina pa kutabwila pamo na tubalwe tunyema lubilo. O mwanda kidi na kamweno tūminine matompo otutanwa nao pano, kintu kituteakanya mwa kukōminina oa etutengele.

20. Le wi musumininwe kulonga bika?

²⁰ Tukokeja kwiula Yelemia ne kuvuija senene mwingilo otupelwe wa kusapula! Ngikadilo pamo bwa buswe, bukankamane, ne nsangaji yatōnwene Yelemia avuije na kikōkeji mwingilo wandi umbula bwa myaka 67. Maluba malumbuluke a alamode etuvuluja’mba Yehova ‘utele mutyima’ ku kinenwa kyandi mwanda wa kufikidija’kyo. Nanshi netu tudi na bubinga bwa kulongela monka. Yelemia waendelele ‘kuta mutyima,’ netu tubwanya.

Lelo Ukivulukile?

• Lelo buswe bwākweshe namani Yelemia ‘ate mutyima’ ku mwingilo wāmupelwe?

• Mwanda waka tusakilwa bukankamane butamba kudi Leza?

• I bika le byākweshe Yelemia alame nsangaji yandi?

• Mwanda waka usakanga ‘kuta mutyima’?

[Bifwatulo pa paje 31]

Le ukendelela na kusapula nansha shi bakukankaja?