Lelo I Ani Ukateja Musapu Wetu?
1 Dyalelo bantu i bavudilwe misapu kupita mokyādi kikadile pakala, mivule i ya lupupuji bitupu nansha ya kyongo. Omwanda, bavule iyebapite kipimo, kekitukomena ne mwa kwibafikijija ku kuteja musapu wa Bulopwe bwa Leza. Kebakitelepo mutyima ku lupusa lulumbuluke lwingidija kuteja Kinenwa kya Leza pobadi.—Luka 11:28.
2 Tusangalanga pa kumona mu bifuko bya matanda mavule, tununu makumi twa bantu bateja uno musapu ne kwitabija kwifunda Bible. Ino nabubine, mu myaba mikwabo kekidipo uno muswelo. Mīsambo mivule yotwisambanga mu mwingilo keilupulangapo bipa bilumbuluke, padi twikalanga twiipangula’mba i ani ukateja musapu wetu.
3 Tufwaninwe kudyumuka, kutyina’mba twakazoza. Polo wānene’mba: “Ke-bantu bonso bakwita pa dijina dya Yehova bakapandanga. Le penepo kadi, bakamwita namani, . . . boba bampikwa kumwivwana? Lelo bakēvwana namani, musapudi mpika? . . . Monka mo kisonekelwe’mba: E! E! E! buya’o oa maulu ā baleta myanda-miyampe ya bintu bilumbuluke!” (Loma 10:13-15) Shi tukuna na kininga nkunwa ya Bulopwe, Leza ukatamija’yo umbantu ba mityima yakubulwa budimbidimbi.—1 Kod. 3:6.
4 Lufungulo lwa Kubwanya Nalo i Kulonga Kujokelamo Kupya kwa Kitatyi ne Kitatyi: Mu myaba mumweka bu mudi bantu batyetye kete bateja musapu wetu, tufwaninwe kuta mutyima ku kutamija kusepelela musapu wa botwitana nabo, ikale twibashidile nansha ketwibashidilepo mukanda. Lelo i kika kyokeyumbila kunena’mba i kutupu ne kikalupuka’ko kine? Potukunanga miseke, ketuyukangapo i wepi ukamena. (Mus. 11:6) Shi twi beteakanye potujokela’mo na kitungo kya kupāna mulangwe otulupwile mu Bisonekwa, nansha shi mīsambo yetu i mīpi, tukokeja kutenga mutyima wa muntu. Tukokeja kumushila trakte nansha kumupa mapepala alupukile pano-pano. Mwenda mafuku, tukabwanya kumulombola mulongelwanga kifundwa kya Bible. Tukatulumuka pa kumona muswelo muyampe uketwesela Yehova pangala pa bukomo botulonga.—Mit. 126:5, 6.
5 Mwana-mukaji umo wālombwele kusepelela wāshidilwe trakte. Myeji ibidi pa kupita’po, musapudi wākamutana kwandi, ino kādipo na kyaba kya kwisamba nandi. Wāmushila trakte mukwabo wa muswelo umo onka. Nansha byādi uno musapudi mwana-mukaji na kininga namino, kādipo umutana’po, pāpita myeji isatu, wākamutana ubēla. Uno kaka wākamutala monka yenga wālondele’ko, besamba bityetye pa mwanda utala trakte. Pa kujoka yenga mukwabo, mwana-mukaji’wa wālombola kusepelela musapu wa Bulopwe kwabine. Kwalamuka kwa ngikadilo umbūmi bwandi kwāmulengeje ayuke bisakibwa byandi bya kumushipiditu. Kifundwa kya Bible kyāshilula, kadi uno mwana-mukaji wēfunda na bukankamane umbula bwa mayenga alondele’ko.
6 Tufwaninwe kudima byonso byotusaka kumona bitama, ekale maluba, mboka nansha ke kusepelela kwa musapu wa Bulopwe kwine. Kino kilomba kitatyi, bukomo, kuta’ko mutyima ne kininga kutyina’mba twakazoza. Mwaka wapityile’u, nkunwa ya Bulopwe yakuninwe mu mityima ya bantu 400 000 yamenene, ne kubatyijibwa, babatyijibwa! Shi twendelela na kusapula, tukakulupila na kusumininwa’mba tukatana bantu bavule bakateja musapu wetu.—Tala Ngalatea 6:9.
[Binenwa bya Kifwatulo pa paje 3]
Kupwila Kulumbuluke
1 Ba Tumoni twa Yehova bapwilanga mwanda wa ‘kufundijibwa na Yehova,’ pamo’nka na mwādi mulongela bengidi ba Leza ba mu myaka yakala. (Isaya 54:13) Batele mutyima ku kutanwa ku kupwila, mwanda bayukile’mba Yehova wibapanga’ko bidibwa bya kumushipiditu mu kitatyi kitungwe kupityila kudi Yesu Kristu ne kingidilwa kyandi kya pano pantanda, “umpika wabinebine ne wamanwa.” Kuno kupwila kudi na kipindi kikatampe mu kitatyi kyetu. Omwanda tusaka kwikale kwa kamweno bininge, kutumbije Yehova ne kutamija bantu bandi. Madingi ne myanda imo-imo ya kwivuluja ilonda’ko ino iketukwasha tuyuke mwa kuteakenya kupwila kwetu kwikale kulumbuluke.
2 Bufundiji ku Kupwila kwa Kishinte kya Bantu Bonso: Muneni ukata mutyima nyeke ku kwingidija muneneno upona senene mu matwi a bantu bonso bāya ku Njibo ya Bulopwe musunsa wabo umbajinji. Kyotusaka i kukwasha bantu, ke kwibapunikapo; nansha kusaka kwibafutulula, mhm, ino tusaka kwibashitwila dishinda, bamone kwingidija manwa abo a kulanguluka ne kuyuka kutyiba mbila milumbuluke. Kimfwa, shi kishinte kimanine pa lufundijo lwa kwialamuna, muneni kafwaninwepo kulombola milangwe yandi pamo bwa aye uzawila boba bakulupile mu luno lufundijo. Kusaka kupityija kipindi mwanda wa kusepeja bantu, kekukasamunapo kusepelela kwa boba bakulupile mu lufundijo lwa kwialamuna.
3 Bufundiji ku Kifundwa kya Kiteba kya Mulami: Mwanetu wendeja kino kifundwa ukepuka bitwelelo bila-bila. Ukepangula bipangujo bya misāngo ne kupa boba belele minwe mūlu, kukwatañana’nka na kitatyi kitungilwe. Ukakankamika bemvwaniki bekale kuleta malondololo mēpi kadi mafwaninwe, mwanda wa bilondololwa bikale bivule ku kipangujo ne kipangujo. Ukalonga bukomo mwanda wa kibalwa kikatampe kya bemvwaniki kilondolole umbula bwa kifundwa. I kiyampe kukankamika boba badi na bumvu, na kubadikila kwibapa mavese a mu Bible akanenenwa’po, shi kudi muswelo. Mwanetu wendeja kifundwa ukokeja aye mwine kubweja’ko nshintulwilo, shi mulangwe mwine mukatampe keutengelwepo pa kubandaulwa kwa musāngo. Kafwaninwepo kwikilonga kitatyi ne kitatyi, kadi kilondololwa kyandi kikekala nyeke kīpi.
4 Myanda mikatampe ya kifundwa ikalanga pavule mikwatañane na bipangujo bya kupituluka’mo bidi mu kapango. Omwanda kifwaninwe kuta mutyima ku kutenga ino myanda mikatampe umbula bwa kifundwa.
5 Shi kifundwa kya Kiteba kya Mulami kimanine pa kubandaula vese ne vese wa shapita kampanda wa mu Bible, i kiyampe kwikiyukija ku ñanjilo kwa kifundwa. Pa kino, kikalanga kya kamweno kutangija vese ne vese, kumeso kwa kwipangula kipangujo kya musāngo.
6 Pakwabo napo, nansha kishinte kibandaulwa i kya muswelo’ka, mwanetu wendeja kifundwa ukalombola bemvwaniki bakwate Bible ne kutanga mavese a mvubu. Shi usaka’mba bubandaudi bwa kishinte bwikale na ndiñamano, nankyo ukata mutyima ku kuleka kwīja pa misāngo imbajinji, ino ukemanina bininge pa myanda ibundile kishinte kya kifundwa, yo iselele milangwe ya kamweno kutabuka.
7 Pa mwanda utala bemvwaniki, mwanetu ukapa bana bipangujo na milangwe, kadi mu muswelo mufwaninwe. Ke kiyampepo kwibepangula enka abo kitatyi ne kitatyi, nakampata shi i misāngo imanine’po kifundwa, ilomba kushintulula ne kutōkeja’po.
8 Bufundiji ku Kupwila kwa Mingilo: Bishinte bya bipangujo ne malondololo kebifwaninwepo kulēpeja ntwelelo. Ntwelelo mīpi i mibwane. Bipangujo bifwaninwe kwikala bipotoloke, bivwanikwa senene, bitenga pa mwanda ne bikwatañane na misāngo. Shi kukidi kitatyi, i kilumbuluke kutanga ne misāngo ya mvubu kutabuka mu kipindi kibandaulwa’kya. Tutu wimanine mwīsambo ukata mutyima ku bishima bimanine’po mavese a mu Bible atelelwe’mo, ne kwibikwatañanya na mutwe wa mwanda wa mwisambo. Pa kuteakanya byakumwenako, kifwaninwe kutala ne bisakibwa bya pa kipwilo ne bintu bitanwanga mu busapudi; kifwaninwe kadi ne kwiteakanya ku nsumbi isumbikanga bantu ba mu mwaba, ne ku muswelo wa kwiinekenya. Kadi monka, kifwaninwe kulombola ne mwa kulongela shi muntu wapele mabuku etu. Bino byakumwenako bikekala bya myanda ilongekanga byabinebine. Mu miswelo yonso, i kiyampe kwepa byakumwenako bya kufwatakanya mu milangwe bitupu, kebilombola bubinebine bwa bintu bilongekanga.
9 Shi basapudi ba pa kipwilo kebebidilepo kupāna musapu wa myanda miyampe wa kiponka na ponka, nankyo bakulumpe bakasekununa ku kupwila kwa mingilo myanda yabine ilongekanga, nansha kulonga byakumwenako bitala pa busapudi bwa kiponka na ponka.
10 Enka “Misapu” itala kipwilo yo ifwaninwe kutangwa, ino, “Myanda Itala Mwingilo wa Leza” ikokeja dimo-dimo kuloejibwa na myanda ilupwilwe mu Annuaire; ebiya matanda akubulwa kuyukanika biyampe akokeja kulombolwa mutamba oadi.
11 Mwanetu ukapita umbajinji ku kupwila kwa mingilo kafwaninwepo kulubula bemvwaniki, mwanda i balubulwe kala ku ngalwilo kwa Masomo a Mwingilo wa Kiteokratike (byoabadikilanga pavule kupityijibwa).
12 Mikanda itumanga Sosiete ku bipwilo ifwaninwe kutangwa na kyanga ne na kusumininwa. Byoikalanga na myanda mikatampe, i kipite buya itangwe na mukulumpe; ukashīnka dibajinji bishima bimanine’po mukanda’wa ne milangwe ya mvubu idi’mo. Pamo, kikalanga kya kamweno kukokela milangwe pa myanda mikatampe ya mukanda na kupituluka’yo.
13 Bufundiji ku Kivulukilo: Kishinte kya Kivulukilo kekifwaninwepo kupebwa baneni na kulonda mobelondela mu mulongo, mwanda wa mukulumpe yense ekale kupityija’kyo. Kuno kupwila kwa pabula kudi na kamweno kakatampe, omwanda kishinte kya Kivulukilo kifwaninwe kupebwa’nka ku yewa nansha ku boba bayukilwe bu babwino kutabuka, mu bufundiji pa kipwilo, nansha shi ke bapityijepityije’kyo kala mu myaka ya kunyuma. Bakengidija muneneno upēla, wivwanikwa senene na bemvwaniki bāya musunsa wabo umbajinji ku Njibo ya Bulopwe. Bipwilo bidi kubwipi na Betele bikokeja kulomba Sosiete, kumeso kwa kitatyi, ebatumine muneni umo. Ne kipwilo kidi mu bupempudi bwa mutadi wa kipindi nansha wa distrike nakyo mo monka, i kiyampe kumwingidija ku kupityija kishinte kya Kivulukilo, mu kipwilo kyapempula’kya nansha kidi kubwipi nakyo.
14 Madingi Atala pa Bintu Bimwekanga Pavule: Pa mwanda utala ñimbo, tuvuluja’mba i kiyampe kuyukija mutwe wa mwanda wa lwimbo ne vese wa mu Bible olwimanine’po. Shi bemvwaniki bemba na mutyima wabo onso, kikalanga kilumbuluke mpata. Mwanetu upelwe mwingilo wa kwimanina bipungwa bya mawi, ukata mutyima ku bukatampe bwa diwi dya minjiki shi i dibwane, mwanda pavule, mawi a bemvwaniki atabukanga diwi dya minjiki. Kino kiletanga kavutakanya, shi mwimbilo wa lwimbo’lwa keuyukilwepo senene na bemvwaniki.
15 Kifwaninwe kutundaila na nsangaji boba bafika musunsa wabo umbajinji ku Njibo ya Bulopwe, ke kiyampepo bemvwaniki kubambila meso bano beni baile, nansha shi mwisambilo wabo nansha muvwadilo wabo i mweni. Bantu ba miswelo yonso bakokeja kusangela kutanwa ku kupwila kwetu. Bifuko byetu bya kutōtela’mo i bishitulwe ku bantu bonso. Dimo-dimo bampulushi nansha bamfumu ba kibundi bakokeja kwiya kutala mupityilanga kupwila kwetu, bano bonso bafwaninwe kusepelela kutundailwa kwabo.
16 Tufwaninwe kadi kwepuka muneneno wa bilubo pa kutela batutu nansha bakaka mu kupwila. Monapo bidi muneneno umo-umo mu Falanse:
—Kekyendelemopo kunena’mba ‘le frère Kampanda ukalombela,’ nansha’mba ‘la sœur Kansangwa ukapityija mwisambo kabidye.’ Kishima ‘frère’ nansha ‘sœur’ kekifwaninwepo kubadikilwa na ntangye. I kiyampe kunena’tu amba: ‘Frère Kampanda ukalombela,’ nansha’mba ‘Sœur Kankenge ukapityija mwisambo ulonda’ko.’
—Twivwananga bavule banena’mba: “Frère Kampanda uketukwasha’ko na milombelo.” Uno muneneno ke molokepo. I kiyampe kunena nansha’mba: “Frère Kampanda ukalombela.” Kadi pakwabo, tukepuka kunena’mba: “Munshi mwa milombelo.” Tunenei’mba “kupwila kudi munshi mwa buludiki bwa mushipiditu sandu,” nansha’mba “mbila yatyibilwe mu milombelo.”
—Pa kyaba kya kunena’mba “buyampe bwa buntu bwa Yehova,” i kiyampe kutela “buntu” bwandi, ye kyoloke kadi kikwatañane na munenena Bible.
—Tukelama ne ku bilubo bya kulunga bishima, kimfwa kilubo kimo kibidilwe kulongwa i kya kubweja ‘t’ wa bitupu ku kyubwa, pa kunenena pa muntu wa busatu. Kimfwa’mba “il va-t-être”; ukokeja kunena’mba “il va être.”
17 Nansha shi bino bilubo biponenwaponenwa’mo, ke kiyampepo kwikokanya nansha kukimba kukonkotola kamo ne kamo. Kuno i kubandaula’tu tubintu tumo-tumo tukokeja kwitukwasha, tushilule kwisamba biyampe, ne kulumbulula kupwila kwetu.
18 Mukamona’mba madingi amo-amo atengelwe kungala’a atala pa bilubo bya milongelo, ke pa mushikepo wa bufundiji; ko kunena’mba, esambila bininge pa mwa kupityijija kupwila nansha mīsambo. Mukokeja kumona bu i kupituluka’tu mu tumo-tumo, ino ato tudi na kamweno, shi tusaka kupwila kwetu kwikale kūbaka ne kulumbuluke. Shi tutele mutyima kitatyi ne kitatyi ku kulemununa’to, kupwila kwetu kukapēja Yehova bulēme bukatampe. Bonso pa kipwilo bakekulonda na nsangaji, pa kuyuka’mba, kwibakankamika ne kwibobaka kumushipiditu. Twikankilei’ko batwe bonso, kupwila kwetu kwikale nyeke kulumbuluke!