‘Boba Badi na Mutyima Muyampe’ Betabijanga Musapu

1. Le bantu betabijanga namani myanda miyampe mu muswelo mwishile? (Bilongwa 13:​47, 48; 16:​14, 15)

BANTU bavule mu myaka katwa kabajinji bāitabije bubine pobāivwene’tu musunsa mubajinji musapu wādi usapula bene Kidishitu. (Tanga Bilongwa 13:​47, 48; 16:​14, 15.) Ne dyalelo nadyo, bantu bamo basangelanga musapu musunsa’tu mubajinji obevwana myanda miyampe. Enka ne boba kebasangedilepo musapu wa Bulopwe musunsa mubajinji, kitatyi pa kupita’po, babwanya kwiusangela. Le i bika byotubwanya kulonga shi tubatana bantu ba “mutyima muyampe” mu busapudi?

2. Le mwingilo wetu wa kulonga bana ba bwanga wiifwene namani na wa kidimye?

² Tutalei’ko kino kimfwa. Mwingilo wetu wa kulonga bana ba bwanga ubwanya kudingakanibwa na wa kidimye. Shi kipa kya mu budimi kibaele, padi kidimye ukekyangula nansha shi ukyendelela na kutyimpula nshi ne kukuna. Mo monka ne kitatyi kyotutana muntu usangela musapu. Tusakanga kumukwasha bukidi bonka ekale mwanā bwanga wa Kidishitu, koku kadi twendelela na kutamija kusangela kwa bakwabo balomba kitatyi pa kumona mvubu idi na musapu obevwana. (Yoa. 4:​35, 36) Kusansanya ko kuketukwasha tuyuke muswelo muyampe wa kukwasha bevwaniki betu. Pano tutalei bidi byotubwanya kulonga potwitana musunsa mubajinji na bantu basangela musapu. Kadi tusa kumona ne muswelo otubwanya kukwasha bano bantu bendelele kumeso.

SHI TUBATANA BANTU BASANGELA

3. Le tukalonga namani shi tubatana bantu basangela musapu? (1 Bene Kodinda 9:26)

³ Shi tubatana bantu basangela musapu, tusakanga kwibakwasha bashilwididile kunangila mu dishinda ditwala ku būmi. Mu uno muswelo, enka potwisamba nabo musunsa mubajinji, i biyampe twibanene kwifunda nabo Bible ne kwibeta ku kupwila kwetu.—Tanga 1 Bene Kodinda 9:26.

4. Leta kimfwa kilombola muntu waitabije bukidi bonka kwifunda Bible.

⁴ Shilula kifundwa kya Bible. Bamo botwisambanga nabo, betabijanga bukidi bonka kushilula kifundwa kya Bible. Kimfwa, difuku dimo mu Dya Buná, nkasampe umo mwana-mukaji wa mu Kanada wafwenene pa kaditempa ne kusela’po boloshile Ikala Mūmi Nyeke! Kaka wadi pa kaditempa wamusapwila’mba uno boloshile ukwashanga bantu befunde Bible ku bitupu. Uno nkasampe mwana-mukaji wasangela ne kushila uno kaka nimelo yandi ya telefone. Enka mu dine difuku’dya, uno nkasampe mwana-mukaji walembela kaka Kamoni mwanda wa kumwipangula myanda itala kifundwa kya Bible. Kaka Kamoni wamusapwila’mba ukokeja kwiya kwimona nandi ku mfulo kwa yenga. Uno nkasampe mwana-mukaji wamwipangula’mba: “Ulanga namani kesha? Ami ngidi’ko.” Bashilula kifundwa Dya Butano. Kadi uno nkasampe mwana-mukaji wakatenwe ku kupwila musunsa wandi mubajinji ku mfulo kwa mwine yenga’wa ne kwendelela kumeso.

5. Le tukalombola namani kusansanya kitatyi kyotukimba kushilula kifundwa kya Bible? (Tala ne bifwatulo.)

⁵ Shako, ke bonsopo batejanga musapu wetu bekalanga na kampeja-bukidi pamo bwa uno nkasampe mwana-mukaji. Ku bamo, bilombanga kitatyi pa kwibakwasha bashilule kusangela. Padi biketulomba bidi kushilula na kwisambila pa myanda imoimo yobasangelanga. Inoko shi tulame mumweno muyampe ne kwendelela kuta mutyima bano bantu, padi kepakejepo twashilula nabo kifundwa. Le i bika byotubwanya kunena pa kushilula kifundwa? Twaipangwile kino kipangujo batutu ne bakaka bavule badi na bwino mu kushilula bifundwa bya Bible.

6. Le i manwa’ka otubwanya kwingidija pa kwendeleja mīsambo na muntu usangela?

⁶ Basapudi ne bapania botwaipangwile muswelo muyampe wa kushilula bifundwa, balombwele amba mu matanda amo shi ukimba kushilula kifundwa kya Bible na muntu, i biyampe kwepuka kwingidija bishima pamo bwa “kifundwa,” “kwifunda Bible,” nansha “kukufundija.” Bamwene amba bishima pamo bwa “mīsambo,” “kwisamba,” ne “kuyuka binena Bible,” kwadi kwendeka biyampe. Kimfwa, ubwanya kushilula mīsambo na kunena’mba, “I kitulumukwa pa kumona’mba bipangujo byotwiipangulanga mu būmi i bilondololwe mu Bible,” nansha’mba “Bible ke kitabopo’tu kya kipwilo; ino udi na myanda itukwasha mu būmi.” Ubwanya ne kubweja’ko amba: “Kebilombepo kitatyi kivule pa kwifunda mwanda kampanda wa mvubu; ubwanya kwifunda’o’tu mu maminite 10 nansha 15.” Ubwanya kunena namino pampikwa kwingidija bishima “kutunga difuku dya kwimona” nansha “kwimona yenga ne yenga,” mwanda bino bikalomba kumvwañana.

7. Le i kitatyi’ka kyayukile bantu bamo bubine bwa mu Bible musunsa mubajinji? (1 Bene Kodinda 14:​23-25)

⁷ Wibete ku kupwila. Bimweka bu mu mafuku a mutumibwa Polo, kudi bantu bamo bāyukile bubine bwa mu Bible pobātenwe musunsa mubajinji ku kupwila. (Tanga 1 Bene Kodinda 14:​23-25.) Ye mobikadile ne dyalelo. Bantu bavule bendelelanga bukidi bonka kitatyi kyobashilula kutanwa ku kupwila. Le i kitatyi’ka kyotufwaninwe kwibeta? Mu dibuku Ikala Mūmi Nyeke! mu kifundwa 10, mudi lwito lobeta muntu kukatanwa ku kupwila. Inoko kunenwepo kwilaija’nka mufike mu kino kifundwa ebiya komwite. Enka’tu pomukishilula mīsambo, ubwanya kwita muntu āye atanwe ku kupwila kwa ku mfulo kwa yenga, padi ne kutela mutwe wa mwanda wa mwisambo wa bantu bonso nansha na kutela mwanda usangaja udi mu kifundwa kya Kiteba kya Mulami kya mwine yenga’wa.

8. Le i myanda’ka ya ku kupwila kwetu yotubwanya kulombola muntu potumwita’ko? (Isaya 54:13)

⁸ Poita muntu wasangela ku kupwila, mushintulwile ne mwishidile kupwila kwetu na byobaloñanga ku bipwilo byabo. Muntu umo wadi wifunda Bible paalondele musunsa mubajinji kifundwa kya Kiteba kya Mulami ku kupwila, waipangula wadi umufundija Bible amba, “Le mwendeji uyukile majina a bantu bonso?” Kaka wamulombola’mba batwe bonso twielelanga’ko kuyuka majina a bonso badi mu kipwilo, monka motuyukilanga majina a ba mu kyetu kisaka. Uno mwifundi watulumuka pa kumona’mba i bishile bininge na byamonanga ku kyabo kipwilo. Ye mobikadile, myanda ipitanga ku kupwila kwetu imwekanga bu myeni ku bantu bavule. (Tanga Isaya 54:13.) Batwe tupwilanga mwanda wa kutōta Yehova, kwifunda myanda yandi, ne kwikankamika. (Bah. 2:12; 10:​24, 25) Kino kilengejanga kupwila kwetu kwikale mu ndudi ne kumwenwa’mo, pa kyaba kya kwikala’tu bu kisela. (1 Ko. 14:40) Bevwaniki bamwenanga’mo, ke-pantu twiyanga ku Njibo ya Bulopwe mwanda wa kufundijibwa. Kadi ketwiyangapo kukwatakanya kisumpi nansha kimo kya politike mwanda ketwikujijepo mu myanda ya politike; kadi ketwiyangapo mwanda wa kwitāka nansha kwipotomeja. Nanshi, i biyampe tulombole mwifundi kumeso kwa kitatyi video inena’mba, I Bika Biloñwanga ku Njibo ya Bulopwe? Mu uno muswelo, ukayuka biloñwanga’ko.

9-10. Le potwita muntu ku kupwila, i bika byotufwaninwe kulonga mwanda wa kumukulupija’mba ketukamuningilapo kwitabila nansha kwingila mingilo ya kipwilo? (Tala ne kifwatulo.)

⁹ Bamo bekakakanga kukapwila mwanda batyinanga’mba basa kwibanena “betabile.” Nanshi kulupija muntu amba tusangelanga kutambula beni, kadi ketwibaningilangapo betabile nansha kwingila mingilo ya kipwilo. Tutundailanga bisaka, kubadila’mo ne bana batyetye. Ku kupwila kwetu, bana kebafundijibwangapo pa bula. Inoko bambutwile ne bana bashikatanga pamo ne kufundijibwa. Mu uno muswelo, bambutwile bekalanga pamo na babo bana ne kuyuka bine byobafundijibwa. (Kup. 31:12) Kadi ketulombengapo mukongo nansha kupityija’mo nsāni. Inoko tulondanga musoñanya wa Yesu wa amba: “Mubatambula ku bitupu, nenu pānai ku bitupu.” (Mat. 10:8) Ubwanya ne kusapwila muntu’wa amba, kebimulombepo kuvwala bivwalwa bya bei pa kukapwila. Leza utalanga mu mutyima, katalengapo mumwekela muntu panja.—1 Sa. 16:7.

¹⁰ Shi muntu waiya ku kupwila, longa byonso byobwanya mwanda wa eivwane amba watambulwa biyampe. Muyukanye ku bakulumpe ne ku basapudi bakwabo. Mwanda shi watambulwa biyampe ubwanya kwikala na mutyima wa kwiya’ko monka. Pomupwila, shi kadipo na Bible, londai nandi mu Bible obe kadi mulombole mwa kulondela binena muneni nansha byobya byotwifunda.

SHI MUBASHILULA KIFUNDWA KYA BIBLE

11. Le ukalombola namani amba ulēmekele kitatyi ne mpangiko ya mwisambi nobe?

¹¹ Lelo i myanda’ka yotufwaninwe kuvuluka pa mwanda utala kifundwa kya Bible? Lēmeka kitatyi ne mpangiko ya mwinē njibo. Kimfwa, shi mubelaya, lēmeka kitatyi nansha shi bantu ba komushikete kebalēmekanga’kyopo. Padi kadi bikekala biyampe muleke kwija musunsa mubajinji omwifunda. Basapudi bamo ba bwino banenene amba i biyampe kwipipija kifundwa musunsa wenu mubajinji, nansha shi muntu aye ukisakila’ko bivule. Kadi kufwaninwepo kwisamba bivule. Leka mwinē njibo esambe.—Nki. 10:19.

12. Le i kitungo’ka kyotufwaninwe kwikala nakyo kitatyi kyotushilula kifundwa kya Bible?

¹² Pomukishilulashilula’tu kwifunda, ikala na kitungo kya kukwasha mwisambi nobe ayuke ba Yehova ne Yesu ne kwibasanswa. Longa namino na kukokela milangwe yandi pa Kinenwa kya Leza, pa kyaba kya kukokela’yo podi ne pa buyuki bobe bwa Bible. (Bil. 10:​25, 26) Mutumibwa Polo wādi ukokela divule milangwe ya bantu pa bufundiji bwa Yesu Kidishitu, mwine wātuminwe na Yehova mwanda wa tumuyuke ne kumusanswa. (1 Ko. 2:​1, 2) Polo nandi wālombwele mvubu idi mu kukwasha bana ba bwanga bapya batamije ngikadila miyampe, mine ibwanya kudingakanibwa na olo, ndalama, ne mabwe malēme. (1 Ko. 3:​11-15) Mu ino ngikadila ya kamweno, mubadilwa lwitabijo, tunangu, kusansanya, ne kutyina Yehova. (Ñim. 19:​9, 10; Nki. 3:​13-15; 1 Pe. 1:7) Nanshi twiulei manwa a Polo a mwa kufundijija na kukwasha befundi batamije lwitabijo lukomo ne kupwana bininge na Tata wabo wa buswe udi mūlu.—2 Ko. 1:24.

13. Le i muswelo’ka otubwanya kulombola kitūkijetyima ne bujinguludi potukwasha boba basangela musapu? (2 Bene Kodinda 10:​4, 5) (Tala ne kifwatulo.)

¹³ Tulondei muswelo wādi ufundija Yesu na kumwekeja kitūkijetyima ne bujinguludi. Epuka bipangujo bibwanya kukambakanya muntu. Shi bikokejika, pitai myanda imukomena kwivwana ne kujokela’po kitatyi kikwabo. Pa kyaba kya kumuningila etabije bufundiji bwakaivwanije, mushile kyaba amba bubine bwale miji mu mutyima wandi. (Yoa. 16:12; Kol. 2:​6, 7) Bible udingakanya bufundiji bwa bubela botukimba kuponeja na bishimikwa bikomejibwe. (Tanga 2 Bene Kodinda 10:​4, 5; tala bilembwa bya kwifunda mu Angele, “kufulamika bishimikwa bikomejibwe.”) Pa kyaba kya kutūta bishimikwa bikomejibwe bidi mu mwifundi obe, mukwashe bidi amone Yehova bu kinyemeno kyandi.—Ñim. 91:9.

SHI BAPYA ABAIYA KUPWILA

14. Le i muswelo’ka otufwaninwe kumona bantu bāya kupwila netu?

¹⁴ Yehova kasakangapo tulongele bapya bāya ku kupwila bintu na mboloji, na kwibasañuna mungya bibidiji byabo, misokwe yabo, nansha muzo wabo. (Yak. 2:​1-4, 9) Le penepo, tukalombola namani amba tusenswe boba bāya kupwila netu?

15-16. Le tukakwasha namani bapya beivwane biyampe ku kupwila?

¹⁵ Bantu bamo babwanya kwiya kupwila mwanda’tu wa kumona motupwidilanga nansha padi baityilwe’ko na muntu mukwabo ushikatanga kungi. Nanshi kokekaka kufwena bano bantu bāya kupwila netu. Wibatundaile pampikwa kwibakwatyija bumvu. Wibete bashikate nobe. Londai nabo pamo mu Bible obe ne mu mabuku obe, nansha kwibapa’byo. Kadi kokelwa kuta mutyima ku muswelo obeivwana. Muntu umo waile ku Njibo ya Bulopwe wasapwidile tutu wamutundaile amba, wadi mwivwane bumvu pa mwanda wa bivwalwa byaadi uvwele. Uno tutu wamutūkije mutyima na kumushintulwila’mba, Batumoni ba Yehova i bantu’nka na mwikadile bantu bonso. Uno muntu waendelele kufika’nka ne ku kubatyijibwa, kadi kaidilwe nansha dimo byamulondolwele tutu’wa. Inoko kidyumu i kino: Kitatyi kyowisamba na beni, kumeso nansha ke pa kupwa kwa kupwila, wibate mutyima pampikwa kutwela mu myanda ibatala.—1 Pe. 4:15.

¹⁶ Tubwanya kadi kulengeja bantu botwityile ku kupwila beivwane biyampe na kwikala na bulēme potwisamba, potuleta malondololo, ne potupityija bipindi bīsambila pa bantu ke Batumonipo. Twepukei bishima bibwanya kwibakukaja nansha bibwanya kumonwa bu mutonko. (Tet. 2:8; 3:2) Kimfwa, ketufwaninwepo nansha dimo kufutulula nkulupilo ya boba ke Batumonipo. (2 Ko. 6:3) Mu uno mwanda, batutu banenanga mīsambo batanga’ko mutyima bininge. Kadi batanga mutyima boba ke Batumonipo na kushintulula bishima ne myanda ibwanya kumweka bu myeni kobadi.

17. Le i kitungo’ka kyotwikalanga nakyo potutana ‘bantu ba mityima miyampe’ mu busapudi?

¹⁷ Difuku dyonso dipita, dilengejanga mwingilo wetu wa kulonga bana ba bwanga wikadile’ko wa kampeja-bukidi. Kadi twendelelanga kutana bantu “badi na mutyima muyampe wa kukamona būmi bwa nyeke.” (Bil. 13:48) Kitatyi kyonso kyotwingila uno mwingilo, ketufwaninwepo kwikaka kunena bantu twifunde nabo Bible ne kwibeta ku kupwila. Shi tulonge namino, nabya tukebakwasha bashilule kunangila mu “dishinda ditwala ku būmi.”—Mat. 7:14.