KESHAI’NKA KUKESHA!
Bipwilo ne Divita mu Ikrene—Lelo Bible Unena’po Bika?
Tala bendeji batumbe ba bipwilo mobekujija mu divita dya mu Ikrene:
“Mukulu wa Kipwilo kya Orthodoxe mu Rusi, Mukulutuba Kirill, kanenenepo kintu nansha kimo pa divita dya butambañani dilwa bene Rusi. . . . Kipwilo kyandi i kisambakanye myanda ya bubela itala Ikrene, mine ilengeje Putin kwipa bubinga bwa kulwa dino divita.”—Binenwe pa site ya EUobserver, mu mafuku 7 Kweji 3, 2022.
“Mukulutuba Kirill . . . i mubingije na bukomo bonso kilongwa kya ntanda yabo kutamba ntanda ya Ikrene divita—ne kutela dino divita amba i bulwi bobalwa mwanda wa kufundula’ko bubi.”—Binenwe pa site ya AP News, mu mafuku 8 Kweji 3, 2022.
“Mukelenge Metropolitan Epiphanius I, mukulu wa Kipwilo kya Orthodoxe ku Kyiv, mu Ikrene, waesele dyese bantu bandi mu Dya Mwanzo mwanda wa ‘balwe na butambañani bwa Rusi’ . . . Kadi wanenene amba kwipaya basola ba Rusi ke bubipo.”—Binenwe pa site ya Jerusalem Post, mu mafuku 16 Kweji 3, 2022.
“Batwe [Malongolodi a Bipwilo Pamo ne Kitango kya Bendeji ba Bipwilo mu Ikrene (UCCRO)] tukwatakenye Kibumbo kya Divita kya Ikrene ne bonso balwila Ikrene, tubebesela dyese amba bakinge Ikrene ku butambañani, kadi yeu keye twibalombelela’ko.”—Binenwe na UCCROa, mu mafuku 24 Kweji 2, 2022.
Le molangila, bipwilo bītela’mba bilondanga Yesu Kidishitu, bifwaninwe kukankamika bantu babyo bende ku divita? Lelo Bible unena’po bika?
Mānga ya bipwilo kwikuja mu mavita
Mānga ilombola’mba bipwilo bivudile kukwatakanya, kubingija ne kukankamika myanda ya divita koku binena’mba bilwilanga ndoe. Pano ke myaka mivule yapita’po, Batumoni ba Yehova batopekanga patōkelela buno buzazangi bwa bipwilo. Tala bimfwa bimo bitelelwe mu mabuku etu:
Kishinte kinena’mba, “ Les croisades : une ‘ illusion tragique ’” kilombola Kipwilo kya Katolika Loma mokyaipaijije bantu kebabadika mu dijina dya Leza ne dya Kidishitu.
Kishinte kinena’mba, “ L’Église catholique en Afrique ” kilombola muswelo wakomenwa bipwilo kukankaja divita dya tubila, enka ne mavita a kituki.
Bino bishinte, “ La religion est-elle responsable?, ” “ Le rôle de la religion dans les guerres, ” ne “ La religion prend parti ” bilombola bendeji ba bipwilo bya Katolika, Orthodoxe, ne bya ba Protestant mobakwatakeninye mitamba yonso īlwa.
Le bipwilo bya bwine Kidishitu bifwaninwe kukwatakanya mavita?
Yesu wāfundije amba: “Sanswa mukwenu mowisanshilwe abe mwine.” (Mateo 22:39) “Sanswai nyeke balwana nenu.”—Mateo 5:44-47.
Langa: Le kipwilo kibwanya namani kwitela bu kilondanga musoñanya wa Yesu wa kwisanswa, koku kituma bantu bakyo kukepaya bakwabo mu divita? Tanga bino bishinte: “ Les vrais chrétiens et la guerre ” ne “ Est-il possible d’aimer ses ennemis ? ”
Yesu wāfundije amba: “Bulopwe bwami ke bwa ino ntandapo. Shi Bulopwe bwami bwadi bwa ino ntanda, longa bengidi bami badi ba kundwila’mba nakapānwa.” (Yoano 18:36) “Boba bonso batekuna kipete bakafwa ku kipete.”—Mateo 26:47-52.
Langa: Shi bene Kidishitu bāpelejibwe kulwila Yesu, le badi na bubinga bukwabo bwa kutekwina mata? Tanga kishinte kinena’mba, “ Peut-on concilier guerre et christianisme ? ” umone bene Kidishitu babajinji ba kikōkeji mobālondēle kimfwa kya Yesu ne bufundiji bwandi.
Le i bika bisa kufikila bipwilo bikwatakanya mavita?
Bible ufundija’mba Leza upelanga bipwilo byonso bītela bu bya Yesu inoko abyo bipela kulonga byobya byaāfundije.—Mateo 7:21-23; Tetusa 1:16.
Mukanda wa Kusokwelwa unena’mba Leza i mutwike bino bipwilo mashi “a boba bonso batapilwe pano pa ntanda.” (Kusokwelwa 18:21, 24) Pa kuyuka kine kyawebatwikila’o, tanga kishinte kinena’mba, “Le Babiloni Mukatampe I Bika?”
Yesu wālombwele amba bipwilo byonso bipelelwe na Leza bisa konakanibwa pa mwanda wa bilongwa byabo bibi, bidi pamo’nka bwa mutyi mubole upa bipa bibole, “utētwanga ne kwelwa mu mudilo.” (Mateo 7:15-20) Pa kuyuka mobikalongekela, tanga kishinte kinena’mba, “Mfulo ya Bipwilo bya Bubela Ibafwena!”
Kulupwilwe mafoto, tamba ku lunkuso wenda ku lundyo: Photo by Sefa Karacan/Anadolu Agency/Getty Images; Maxym Marusenko/NurPhoto via Getty Images
a Mu UCCRO, nansha’mba mu Malongolodi a Bipwilo Pamo ne Kitango kya Bendeji ba Bipwilo mu Ikrene, mudi bipwilo 15 bimanine kipwilo kya Orthodoxe, kya Katolika wa Ngidiki ne wa Loma, kya Protestant, ne bikwabo bilupukile ku Bayuda ne ku Bamizilma.