TSHIBUTSHILU TSHIA MIKANDA TSHIA KU ENTERNETE tshia Watchtower
TSHIBUTSHILU TSHIA MIKANDA TSHIA KU ENTERNETE
tshia Watchtower
Tshiluba
  • BIBLE
  • MIKANDA
  • BISANGILU
  • w94 1/5 dib. 27-30
  • Muambuluisha kudi Nzambi utu kayi mua kushima

Kakuena filme nansha umue mu tshitupa etshi to.

Tshilema ntshienzeke mu diambula dia filme.

  • Muambuluisha kudi Nzambi utu kayi mua kushima
  • Tshibumba tshia Nsentedi tshidi tshimanyisha Bukalenge bua Yehowa—1994
  • Tumitu tua bualu
  • Bintu bia muomumue
  • Bumpianyi bua bena nkristo
  • Dijinga dia kumpala kua dîba dia kumuangalaja evanjeliyo
  • Dijingulula dia “musumba munene”
  • Mishindu mipimipia ya kutumika nayi mu buambi
  • Dialukila ku Ouest
  • Dibaka ne nsombelu wa mu dîku
  • Buambi munkatshi mua bena ditunga
  • Diambuluisha dikena ndekelu dia Yehowa
  • Patudi tuenza tshidi Yehowa utulomba, tudi tupeta mabenesha
    Tshibumba tshia Nsentedi tshidi tshimanyisha Bukalenge bua Yehowa (Tshia kulonga)—2017
  • Nkayanyi kadi tshiyi mulekela nansha kakese
    Tshibumba tshia Nsentedi tshidi tshimanyisha Bukalenge bua Yehowa—1995
  • Mabenesha a mudimu wa bumpanda-njila
    Tshibumba tshia Nsentedi tshidi tshimanyisha Bukalenge bua Yehowa—1997
  • Yehowa mmungambuluishe bua meme kumupeta
    Tshibumba tshia Nsentedi tshidi tshimanyisha Bukalenge bua Yehowa—2006
Tangila bikuabu
Tshibumba tshia Nsentedi tshidi tshimanyisha Bukalenge bua Yehowa—1994
w94 1/5 dib. 27-30

Muambuluisha kudi Nzambi utu kayi mua kushima

BUALU BULONDA KUDI MARY WILLIS

Mu 1932, bipeta bibi bipatula pa buloba bujima kudi ntatu mu malu a bubanji biakatampakana too ne mu tshimenga tshia Australie wa ku Ouest. Tshidimu atshi, pantshivu’anu ne bidimu 19, bakatulomba, meme ne Ellen Davies bua kufila bumanyishi mu teritware wa bualabale bua kilometre karé mitue ku 100 000. Muaba wetu utuvua ne bua kutuadijila mudimu uvua tshimenga tshikese tshia Wiluna, ku mutantshi wa kilometre 950 ku nord-est kua Perth, tshimamuende wa bukalenge tshia ditunga dia Australie wa ku Ouest, muaba utuvua basombele.

PATUVUA mu njila wa diyaku, Ellen ne meme tuakenza luendu mu dikadika dia ndekelu dia kawulu ka tshiambula mabuki pamue ne muntu kampanda wa musangelu muena mudimu wa mu kawulu. Bu muvua kawulu kimana pa tshibidilu mu gare wonso, muena mudimu eu uvua utumanyisha ne bulenga buonso bungi bua mêba butuvua ne bua kushala muaba awu. Ebi bivua bitupetesha mushindu wa kuanji kutuluka ne kufila bumanyishi kudi bantu bavua basombele mu nzubu ayi ya gare yivua miditole kule. Ndekelu wa bionso, tuakafika mu tshimenga tshivua bakebuludi ba bubanji bua muînshi mua buloba basombele, tshimenga tshia Wiluna munkatshi mua tshipepele tshikole tshivua tshijula lupuishi.

Kadi, gare wa njila wa njanja wa ku Wiluna uvua ku mutantshi wa kilometre pabuipi ne isatu kumbukila mu tshimenga tshinene. Nansha umue wa kutudi kavua ne mufobo, petu, tuvua ne turton tusatu tua mikanda idi yumvuija Bible ne mishete ibidi bia bujitu. Ntshinyi tshituvua ne bua kuenza? Tuakalembeleja karton kamue ku mutshi, uvua yonso wa kutudi wambula ku lusongo. Ke mushindu utuakafika ku diambula karton kamue ku kamue. Tuakaya ne kualukila misangu muanda-mutekete bua kufikisha turton etu tusatu ne mishete yetu mu tshimenga tshivua ku mutantshi wa kilometre isatu. Tuvua tuimana misangu ne misangu bua kuikisha, bualu bianza bietu bivua bitale mabuba.

Nansha muvuaku lupuishi, bianza bitale mabuba ne mikolo yetu mineme bujitu, tuvua tusanka bua mudimu eu wa mpatshi ne wa njiwu. Tuetu buonso babidi tuakajingulula se: Yehowa uvua netu, ne kabidi uvua utuambuluisha bua kutantamena ntuadijilu eu mukole wa mudimu wa buambi mu miaba ivua miditole kule. Katuakanenga ku dijingulula kabidi dibenesha diende pa mudimu wetu, bualu madikolela etu atuakenza mu luendu elu, akafikisha Bob Horn nsongalume kampanda wa bidimu bipite pa 15 ku dianyisha bulelela. Tudi ne disanka bu muvua Bob mupitshishe bidimu bivule ku Betele ne kutungunuka ne kusadila Yehowa ne lulamatu munkatshi mua bidimu bitue ku 50 too ne ku lufu luende mu 1982.

Kumbukila ku Wiluna, tuakafila bumanyishi mu misoko mutuvua tukosoluela mu luendu luetu lua kilometre mipite pa 725 too ne mu tshimenga tshia Geraldton ku muelelu wa mbuu. Kumbukila aku, tuakapingana ku Perth. Amue matuku, tuvua tulala mu nzubu munyanguke wa dindila [kawulu], musangu umue tuakapitshisha butuku mu tshilaminu tshia bisosa bia nyama ku luseke lua njila wa njanja.

Tuakambula mushamu wa kuladila, utuvua tutumika nawu bu tshibombi, muwuja tente ne biskuitshi bienza ne bukula bua blé. Abi ke bivua biakudia bietu binene mu tshitupa tshia kumpala tshia luendu luetu. Tuvua pamu’apa tupeta biakudia bietu pa kusukula malongo ne nzubu muvua bantu bavule balala ne badila pamue. Mu bikuabo bikondo, tuvua tukuata mudimu mu nkankala wa munya bua kupola nkunde anyi bisekiseki bishilangane. Mapa a ku budisuile avua bantu bavua basankidila bulelela, bavua bangata mikanda yetu idi yumvuija Bible bafila avua atupetesha mfranga ya ku diambuluisha nayi.

Tshilejilu ne dilongeshibua bia kumpala kua dîba bivua mamuanyi mumpeteshe biakakolesha ditabuja dianyi kudi Yehowa ne kungambuluisha ne disanka dionso bua kutantamena nsombelu mikole ingakapetangana nayi mu tshikondo atshi.

Bumpianyi bua bena nkristo

Anu bu mudibi bimvuila mu lungenyi, mamu uvua ne ditabuja dikole kudi Mutufuki, uvua utuambila tuetu bana malu adi atangila Mutufuki. Kadi, ditabuja diende diakatetshibua bikole pakafua muanetu wa balume wa bidimu muanda-mutekete mu njiwu yakenzeka ku kalasa. Kadi, pamutu pa kufikila Nzambi munda, mamu wakatuadija kulonga Bible mu buondoke buende buonso. Uvua ujinga kujingulula bua tshinyi njiwu ya mushindu’eu itu yenzeka. Dikebakeba diende dia malelela a mu Bible diakafutshibua, ne ku ntuadijilu kua bidimu bia 1920, wakaditshipa kudi Yehowa, Nzambi mulelela pa kuinyishibua mu mâyi.

Kutuadijila apu, mayukidilangana ende netu avua misangu mivule mashindamene pa mushindu wakumbana kakuyi mpata malaya a Nzambi. Uvua anu utukankamija bua kuvuluka se: nansha bienzeka muanda kayi wonso, ‘Nzambi katu mua kushima.’ (Tito 1:2) Bu tshipeta, muakunyanyi wa bakaji, babidi ba ku bakulu betu ba balume ne meme, mêku etu ne biikulu betu, tudi lelu’eu basamunyi ba Yehowa Nzambi. Babidi ba ku bîpu banyi, Alan ne Paul Mason, badi basadila bu batangi bena-ngendu.

Dijinga dia kumpala kua dîba dia kumuangalaja evanjeliyo

Tshivua mulongi muimpe to, ne ngakalekela kalasa mu 1926, pantshivua ne bidimu 13. Kadi, ngakakolesha dijinga dikole bua kuabanyangana ne bakuabo malu adi atangila bulelela budi mu Bible amvua mulonge. Tatu uvua wela meji se: tshivua mukumbane bua kuambuluisha muntu kayi yonso bualu ngakakosa kalasa munkatshi, kadi, mamu yeye wakamba ne: “Nansha biambilaye bantu patupu ne: mvita ya Armagedon ikadi pabuipi ne bena budipuekeshi nebapiane buloba, abi nebimanyishe bantu Bukalenge bua Nzambi.” Nenku, ngakatuadija mudimu wa buambi bua ku tshiibi ne ku tshiibi, pantshivua ne bidimu dikumi ne bia mu njila, nansha mumvua tshiyi muanji kutambushibua too ne mu 1930. Katupa kîpi kunyima kua batismo wanyi, ngakatuadija mudimu wa ku dîba ne ku dîba wa kumuangalaja evanjeliyo mu rejon wa Perth.

Tshidimu tshiakalonda, mu 1931, tuakatuadija kutumika ne dîna dietu dipiadipia dia Bantemu ba Yehowa. Kadi, bantu bavule bavua batudiwula bu mutuvua tutumika ne dîna dia Nzambi dinsantu ne bavua batuandamuna ne dîyi dia nkabu-nkabu. Kadi, nansha muvua bantu kabayi batuakidila bimpe, ngakatungunuk’anu ne mudimu wanyi. Mvua ne dishindika dia se: Nzambi kêna mua kushima padiye ulaya se: bamusadidi bende badi ne bua kueyemena ‘bukole budiye ubapetesha.’​—1 Petelo 4:11; Filipoi 4:13.

Dijingulula dia “musumba munene”

Mu 1935, ngakatumibua ku luseke lukuabo lua kontina eu mualabale wa Australie. Nenku, munkatshi mua bidimu bivule, ngakasadila bu ministre mpanda-njila mu distrike dia Nouvelle-Angleterre, mu Nouvelle Galles wa ku Sud, ku mutantshi wa kilometre 4 000 kumbukila ku Perth, muaba umvua musombele kale.

Too ne mu 1935, mvua ndia bimanyinu bia diampa kadiyi diela luevene ne nnua mvinyo mukunze, dîba dia Tshivulukilu tshia lufu lua Yezu tshitu tshienzeka ku tshidimu ne ku tshidimu. Bushuwa, eu mmuanda uvuabo bangate bu muakane bua kuenza nangananga bua ba-ministre ba ku dîba ne ku dîba, kadi, tshivua mutuishibue se: mvua ne ditekemena dia kuya mu diulu nansha. Pashishe, mu 1935, bakatumvuija patoke se: kuvua musumba munene wa bantu bena ditekemena dia kuikala ne muoyo wa kashidi pa buloba bavua benda basangishibua. Bavule ba kutudi bakasanka pa kujingulula se: tuvua bena mu musumba munene eu, ne anu pine apu, tuakalekela kudia ne kunua bimanyinu. (Yone 10:16; Buakabuluibua 7:9) Bulelela budi mu Bible buvua buenda butokeshibua ku kakese ku kakese, anu bu muvua Yehowa mulaye.​—Nsumuinu 4:18.

Mishindu mipimipia ya kutumika nayi mu buambi

Mu tshitupa tshibidi tshia bidimu bia 1930, tuakatuadija kutumika ne fono mu mudimu wetu wa buambi. Nenku, bivua bikengela kusuika tshisasa kumpala ne kunyima kua makalu etu, ki ng’anu bua fono ya bujitu, kadi, kabidi ne bua diske ne mifuku yetu ya mikanda idi yumvuija Bible. Mvua ne bua kuleja mbabi mikole pavua dikalu dianyi disuikila mabuki mavule, bualu, bu diodi mua kudishinda, tshivua ne bukole bukumbane bua kudijula panshi!

Pabuipi ne mu tshikondo atshi, tuakatuadija tshivua tshibikidibua ne: ngendu ya mazengu bua kufila bumanyishi. Patuvua tuenda mu misesu minene ya bimenga, tuvua basumpe mabaya muulu anyi badilamike pa mbidi mabeji avua mafunde miaku ivua imanyisha malu. Mudimu eu uvua diteta disunguluke bua ditabuja, nangananga pakankuatabu ne kunkangila butuku bujima mu nzubu kampanda wa buloko mu tshimenga tshia Lismore. Mbundu kayipu bua kuya kumpala kua Kabadi mu dinda dia dituku diakalonda tshiyi nansha muela nsuki yanyi tshisaku! Kadi, bua musangu eu kabidi, Yehowa wakangambuluisha anu bu muvuaye mulaye. Bakabenga kuteleja tshivuabo bankuatshile, bualu musalayi wakankuata anu bualu dianyi dibaya dimvua muambule divua difunde miaku yivua ipisha tshitendelelu tshiende.

Dialukila ku Ouest

Ku ntuadijilu kua bidimu bia 1940, mudimu wanyi wa bumpanda-njila wakampingaja tshiakabidi mu bimenga bia Australie wa ku Ouest. Muaba eu, ngakamona mianda ya disanka indi tshiyi mua kupua muoyo pamue ne mabeneshibua a mu nyuma. Pamvua ku Northam, ngakapetangana ne mamu kampanda wa nzubu uvua ne bivule bia kuenza, dîna diende didi Flo Timmins, uvua musombele ku mutantshi wa kilometre bu 11 pambelu pa tshimenga. Wakangata mukanda wa Réconciliation, ne kunyima kua katupa kîpi, wakalua Ntemu mudilambule kudi Yehowa Nzambi. Utshidi anu ne disuminyina mu mudimu wa Bukalenge, ne mu tshikondo atshi, muanende wa bakaji utshivua anu ne bidimu binayi. Pakakolaye wakalua ministre mpanda-njila wa pa buende.

Kadi, ngakamona muaba eu makuabo malu andi tshiyi mua kupua muoyo. Dituku kampanda, muenzejanganyi nanyi wa mudimu ne meme tuvua tusabuka pa tshilamba tshia musulu kampanda mu tshimenga tshia Northam mu vwatire wetu uvuabo bakoka kudi kabalu. Diakamue, kabalu kakatuadija kunyema lubilu lukole lutambe pamutu pa tshilamba tshivua tshikosolola musulu wa Avon uvua ututa mavuala muînshi mule. Kunyima kua kilometre pabuipi ne umue, kabalu kakatekesha lubilu.

Dibaka ne nsombelu wa mu dîku

Mu 1950, ngakasela Arthur Willis, ukavua pende mumane kupitshisha bidimu bivule mu mudimu wa bumpanda-njila. Tuakasombela ku Australie wa ku Ouest, mu tshimenga tshia Pingelly, kutuakatuta dia mu lusenge pa kulela Bentley wetu muana wa balume wa kumpala, ne muibidi wa bakaji, Eunice. Pakavua bana pabuipi ne kujikija kalasa, Arthur wakapangadija bua kutuadijilula mudimu wa bumpanda-njila. Tshilejilu tshimpe tshia tatuabu tshiakakankamija betu bana aba buonso babidi bua kutumika bu bampanda-njila ba pa tshibidilu pakumbajilebu malu malomba.

Arthur uvua misangu ne misangu upatuka ne bana mu buambi ku misoko ya ku bamfumu ivua kule. Tshikondo kampanda, uvua uya nabu, benza lumingu lujima anyi kupita apu, balala pambelu mu ntenta butuku buonso. Matuku avuabo kabayiku, mvua nshala ku nzubu bua kutangila magazin etu mutuvua tusumbisha nkuasa, malalu tubadi ne bikuabu. Kuenza nunku kuvua kupetesha mushindu wa basatu ba kudibu kuenzabu mudimu wa bumpanda-njila.

Buambi munkatshi mua bena ditunga

Dimue edi, mu dinda, kunyima kua bena dîku aba bamane kualukila ku lumue lua ku ngendu yabu, tuakakidila mutukumbudi utuvua katuyi batekemene. Mutukumbudi eu uvua kampanda muena ditunga, wakatuebeja ne: “Ntshinyi tshindi ne bua kuenza [bua kupingana mu tshisumbu tshia bena nkristo]?” Diambedi, tuakashala batubule mukana, bapange tshia kuamba. Pashishe, Arthur wakamujingulula bu muntu wakipatshibua mu tshisumbu tshia bena nkristo kukadi kupite bidimu bivule bua bukuatshiki bua maluvu. Katshia wipatshibua, uvua mumanyike kudi buonso bu mukuatshiki wa maluvu wa kalanda musenga ne mukonkoto ku difuta mabanza.

Arthur wakamumvuija tshivuaye ne bua kuenza bua kupingana tshiakabidi mu bulongolodi bukezuke bua Yehowa. Wakatushiya mu tshimumamuma, ne tuakashala tudiebeja buonso tshivuaye ne bua kuenza. Muntu nansha umue wa kutudi kavua utekemena malu akenzeka kunyima kua ngondo mikese yakalonda. Mashintuluka akenza muntu awu kakuvua mushindu wa kuyitabuja! Ki ng’anu bualu wakalekela kunua kua maluvu, kadi kabidi wakaya kuvuluija bantu buonso ba mu distrike diende bavuaye nabu mabanza ne pashishe kuafuta wonso! Lelu’eu, udi muanetu mu ditabuja ne wakasadila mu tshikondo kampanda bu ministre mpanda-njila.

Bena ditunga bavule bavua basombele mu Pingelly, ne tuakakumbaja mudimu wa disankishibua divule pa kuambuluisha bantu aba badipuekeshi bua kulonga ne kuanyisha bulelela budi mu Dîyi dia Nzambi. Mmushindu kayipu wakakoleshabi ditabuja dianyi pa kukumbaja tshianyi tshitupa mu diambuluisha bena Australie bavule bua kumanya bulelela!

Tshisumbu tshiakenjibua mu Pingelly, ne benamu bavule bavu’anu bena ditunga. Tuakalongesha bavule ba kudibu mua kubala ne kufunda. Mu bidimu ebi bia ntuadijilu, bena mu tshimenga bakabelela meji mabi, kadi, ku kakese ku kakese, bantu bavua bâse mu bimenga bakafika ku dinemeka Bantemu bena ditunga bua nsombelu wabu mukezuke ne dikala diabu bu ba-muena-muabu ba kueyemena.

Diambuluisha dikena ndekelu dia Yehowa

Arthur, mbayanyi munanga, wakasadila Yehowa ne lulamatu munkatshi mua bidimu 57, wakafua ku ntuadijilu kua 1986. Bangenda-mushinga buonso ba mu Pingelly ne bena mu distrike bavua bamunemeka bikole bitambe. Bua musangu eu kabidi, Yehowa wakangambuluisha pa kumpetesha bukole bua kuakamangana ne dijimija edi dia mu tshimpitshimpi.

Muananyi wa balume, Bentley, udi usadila bu mukulu ku nord kua Australie wa ku Ouest, kuvuaye, yeye ne mukajende, Lorna bakakoleshile bena dîku diabu mu bulelela. Mpokolo mukuabo wa disanka dinene kundi, ng’wa se: muananyi wa bakaji, Eunice, utshidi utungunuka ne mudimu wa ku dîba ne ku dîba too ne mu matuku aa. Yeye ne bayende Jeff badi basadila bu bampanda-njila. Mpindieu, ndi musombela pamue nabu, ne ndibenesha kundi bua kupeta mushindu wa kuenza mudimu wa bumpanda-njila buambuluishi tshiyi ntupisha ngondo.

Munkatshi mua bidimu pabuipi ne 60, ngakumvua buenzeji bua dikumbana dia dilaya diuwule tente ne dinanga divua Yehowa mulaye bua kukankamija bamusadidi bende ne kubambuluisha bua kumona mua kupita ne nsombelu kayi yonso idibu mua kuakamangana nayi. Udi ukumbaja bitudi tukengela menemene patuikala katuyi tuela malu adi amutangila mpata ne katuyi tupangila bua kumuleja dianyisha bua bionso bidiye mutuenzele. Ditabuja dianyi diakakoleshibua pa kumona tshianza tshia Yehowa mu dikuata mudimu, ne ngakajingulula mushindu udiye ubenesha kupita too mutudi mua kubiumvuija. (Malaki 3:10) Bushuwa, Nzambi katu mua kushima!

[Tshimfuanyi mu dibeji 27]

Mary mu 1933

[Bimfuanyi mu dibeji 29]

Mary ne Arthur kukadi bidimu bungi kampanda

    Mikanda ya mu Tshiluba (1982-2024)
    Patuka
    Buela
    • Tshiluba
    • Tumina bakuabu
    • Biudi musue
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Malu a kulonda
    • Mikenji ya mua kulama malu masokoka
    • Biudi witaba bua kuenzekabi mu tshiamu
    • JW.ORG
    • Buela
    Tumina bakuabu