TSHIBUTSHILU TSHIA MIKANDA TSHIA KU ENTERNETE tshia Watchtower
TSHIBUTSHILU TSHIA MIKANDA TSHIA KU ENTERNETE
tshia Watchtower
Tshiluba
  • BIBLE
  • MIKANDA
  • BISANGILU
  • w96 1/9 dib. 30-31
  • Nkonko ya babadi

Kakuena filme nansha umue mu tshitupa etshi to.

Tshilema ntshienzeke mu diambula dia filme.

  • Nkonko ya babadi
  • Tshibumba tshia Nsentedi tshidi tshimanyisha Bukalenge bua Yehowa—1996
  • Bintu bia muomumue
  • Masama a mitu ndutatu ludi pa buloba bujima
    Tshibumba tshia Nsentedi tshidi tshimanyisha Bukalenge bua Yehowa (Tshia bantu bonso)—2023
  • 4 | Bible udi ufila mibelu idi ikuatshisha
    Tshibumba tshia Nsentedi tshidi tshimanyisha Bukalenge bua Yehowa (Tshia bantu bonso)—2023
  • Nzambi mmulaye ne: bantu kabakusama kabidi masama a mitu to
    Tshibumba tshia Nsentedi tshidi tshimanyisha Bukalenge bua Yehowa (Tshia bantu bonso)—2023
Tshibumba tshia Nsentedi tshidi tshimanyisha Bukalenge bua Yehowa—1996
w96 1/9 dib. 30-31

Nkonko ya babadi

Bidi mua kuikala bia meji bua muena nkristo kumonanganaye ne munganga wa masama a mpala anyi?

Luapolo ya amue matunga idi ileja ne: mu “matuku a ku nshikidilu” aa masama a ku mpampakenu ne a mpala mmavulangane. (2 Timote 3:1) Bena nkristo badi bumvua luse lua bungi padi bana babu bena kuitabuja basama, kadi mbamanye se: muntu yonso udi ne bua kudiangatshila dipangadika bua kukeba luondapu ku disama diende ne, pikalabi nanku, kutangila kabidi mushindu wa luondapu elu.a “Muntu yonso udi ne bua kudiambuila buende bujitu.” (Bena Ngalata 6:5, MMM) Bamue, bavua ne masama bu mudi tubazubazu, dijimija dia lungenyi, tunyinganyinga tukole, disaluka dia lunsuya dikebeshi dia tshinyantu, diditapa mputa pambidi, ne masaluka makuabu àdì abungamija, mbapete mushindu wa kuikala ne muoyo bu pa tshibidilu kunyima kua dipeta diambuluisha diakane dia kudi buondapi.

Mu imue miaba mbilue bu tshilele kudi bantu bua kukeba ngondapilu. Misangu mivule mubedi kêna ne disaluka dia lungenyi dikole, kadi udi ne lutatu bua kujikija amue malu mu nsombelu. Nansha nanku, Bible ke udi ufila diambuluisha didi ditamba kupatula bipeta bimpe mu diakaja malu makole a mu nsombelu. (Musambu wa 119:28, 143) Ku diambuluisha dia Bible, Yehowa udi upetesha meji, bukole bua tshieledi tshia lungenyi, ne dimanya dilelela​—bintu bidi bitukolesha mu lungenyi ne mu mpampakenu. (Nsumuinu 2:1-11; Ebelu 13:6) Minga misangu basadidi ba Nzambi ba lulamatu badi mua kunyingalala mu mushindu mubule lungenyi bua dikenga dikole dia ku muoyo. (Yobo 6:2, 3) Yakobo 5:13-16 udi ukankamija bantu bu nunku bua kubikilabu bakulu bua diambuluisha ne mibelu. Muena nkristo kampanda udi mua kuikala usama mu nyuma, peshi udi mua kuikala mubungame bua nsombelu kansanga ukena ushintuluka peshi kudi masumpakana makole, anyi udi mua kudiumvua ne: kêna muangatshibue bu mudibi to. (Muambi 7:7; Yeshaya 32:2; 2 Kolinto 12:7-10) Muntu bu eu udi mua kupeta diambuluisha kudi bakulu, bikala mua ‘kumuela manyi’​—mbuena kuamba ne: difila mibelu mimpe ya mu Bible idi ikankamija—​ne ‘kumulombela Nzambi’ kabidi. Tshipeta? ‘Kulomba kudi ne ditabuja nekusungile muena disama, ne Mukalenge neamubishe [ku disama diende anyi ku didiumvua diende bu muntu mulekelela kudi Nzambi].’

Kadi, nebikale munyi pikala dikengakana ne dikondakana bia mu lungenyi bia muntu bikala amu bitungunuka nansha mudi diambuluisha dimpe dia balami ba mu nyuma difidibue? Mu nsombelu bu nenku, bamue bakadienzeja mateta a mubidi wonso mujima. (Fuanyikija ne Nsumuinu 14:30; 16:24; 1 Kolinto 12:26.) Lutatu kampanda lua ku mubidi ludi mua kulela dikengakana dia mu mpampakenu anyi dia mu lungenyi. Mu nsombelu mikuabu, dijikija lutatu elu ndipeteshe disulakana kudi mubedi udi ne disama bu edi.b Padiku kakuyi lutatu lua ku mubidi, ku dilomba dia mubedi, munganga udi mua kumulomba dimonangana ne muondapi wa masama a disaluka dia lungenyi. Newenze tshinyi? Anu mutukadi bambe, edi ndipangadika didi muntu nkayende ne bua kujoja. Bakuabu kabena ne bua kutobolola anyi kulumbuluisha.​—Lomo 14:4.

Nansha nanku, bidi bikengela kuleja meji makuatshishi ne kutabalela bua kubenga kupua muoyo mêyi-maludiki a mu Bible. (Nsumuinu 3:21; Muambi 12:13) Pa bidi bitangila disama dia ku mubidi, babedi badi mua kusungula ngondapilu kabukabu, kumukila ku buondapi bua pa tshibidilu too ne ku ngondapilu bu mudi diondapa ne bintu bia ku tshifukilu (mâyi, lupepele, dîba), acupuncture (diondapa pa kutua tushingi), ne difila buanga budi bupatula bimanyinu bia disama. Kudi kabidi mishindu mishilangane ya buondapi ba masama a disaluka dia lungenyi. Munkatshi muabu mudi buondapi bamanyi ba malu a lungenyi ne bakuabu, badi mua kukonkonona nsombelu wa kale wa mubedi ne kupeta bikebeshi bia tshibidilu tshivuaye kayi natshi anyi mpampakenu eyi ya bisama. Buondapi bamanyi ba ngikadilu badi mua kuteta bua kuambuluisha mubedi bua kupetaye bikadilu bipiabipia. Bamue buondapi ba masama a disaluka dia lungenyi badi bela meji ne: masama mavule a lungenyi adi mua kuondapibua ne manga.c Batu bamba ne: bakuabu badi balomba ndiilu kampanda ne ma-vitamine.

Babedi pamue ne mêku abu badi ne bua kuikala ne budimu mu dienza masungula aa. (Nsumuinu 14:15) Mu mushindu mumvuike, Profesere Paul McHugh, direktere wa Tshibambalu tshia masama a mpala ne Malu a bikadilu ku Johns Hopkins University School of Medicine, wakamba ne: mudimu wa diondapa masama a disaluka dia lungenyi “ndimanya dia mbedi-a-mbedi dia mudimu wa manga. Ki mbipepele bua kupeta bijadiki menemene bia diteta ne diondapa disama bu mudidi mene ditangila masaluka ne malu makutakane a mu nsombelu wa muntu​—lungenyi ne bikadilu.” Nsombelu eu mmulue kushiila dipambuka ne diibila njila, pamue ne ngondapilu idi imueneka bu mimpe, bidi mua kufikisha ku njiwu mivule.

Kabidi, tudi ne bua kuamba se: padi eku ba-minganga ba masama a mpala ne bamanyi ba malu a lungenyi bapeta mikanda yabu ya njikijilu wa tulasa, bakuabu bavule bakena ne dimanya dia mudimu eu badi buondapa kakuyi dibatangila bu bafidi ba mibelu anyi bu buondapi. Bamue bantu mbajimije mfranga ya bungi mu diya kudi bantu aba bakena ne dimanya dikumbane.

Nansha ne muondapi mumanye biakane mudimu, kudi amue malu a kutangila. Patudi tusungula munganga wa manga anyi mupandianganyi, tudi ne bua kujadika se: neanemeke mmuenenu yetu mishindamene pa Bible. Bia muomumue, bidi mua kuikala bia njiwu bua kumonangana ne muondapi wa masama a disaluka dia lungenyi udi kayi unemeka mmuenenu yetu ya malu a ntendelelu ne a nsombelu wa tshitembu. Nansha mudiku ntatu ya disaluka dia lungenyi ne mpampakenu, bena nkristo bavule badi badienzeja bikole, bua kuikala “ne mmuenenu wa buena uvua nende Kristo Yezu.” (Lomo 15:5, NW) Bena nkristo bu aba badi ne kabingila ka kuditatshisha pa bidi bitangila mmuenenu ya muntu kayi yonso udi mua kunyanga ngelelu wabu wa meji anyi ngikadilu yabu. Bamue buondapi badi bamona mikenji yonso miteka kudi mitabuja a mu Mifundu bu ya patupu ne mikale mibi menemene bua makanda a lungenyi. Badi mua kuitaba, nansha mene kulomba bua kuenza, amue malu makandika mu Bible, bu mudi diangatangana dia balume anyi dipanga bulamate dia mu dibaka.

Ngenyi eyi mmikongoloja mu tshiakabikila mupostolo Paulo ne: “dielangana mpata dia dishima didibu babikila ne: ‘dimanya.’” (1 Timote 6:20, NW) Badi babenga bulelela pa bidi bitangila Kristo ne mbaditue mu ‘nkindi ne lubombo lua patupu’ bia mu bulongolodi ebu. (Kolosai 2:8) Dîyi-dikulu edi dia mu Bible didi diamba patoke ne: ‘Kakuena meji, anyi dijingulula dia mianda, anyi kupunga kua mêyi, bidi mua kupita Yehowa bukole.’ (Nsumuinu 21:30) Buondapi ba masama a disaluka dia lungenyi bàdì “babikila bualu bubi ne mbuimpe, babikila buimpe ne mbubi,” badi “malunda mabi.” Pamutu pa kuambuluisha bua kuondapa ngenyi ikena mijalame, ‘nebanyange nsombelu mulenga.’​—Yeshaya 5:20; 1 Bena Korente 15:33, MMM.

Nunku muena nkristo udi umvua ne: bidi bikengela kumonangana ne muondapi wa masama a disaluka dia lungenyi udi ne bua kukonkonona bimpe mamanya, mmuenenu, ne lumu bia muondapi eu ne bipeta bidi mua kumueneka ku luondapu lulombibue. Bikala muena nkristo kampanda muena kusama kayi mua kuenza nunku nkayende, pamu’apa mulunda mubobe anyi mulela wende udi mua kufila diambuluisha. Muena nkristo udi welakana pa meji a mushindu kampanda wa ngondapilu neamone se: diyukidilangana ne bakulu ba mu tshisumbu didi ne diambuluisha​—nansha mudi dipangadika dia ndekelu dimutangile yeye nkayende (anyi baledi bende, anyi dipangadika dia mulume ne mukaji).d

Lelu’eu sianse udi mua kuenza bia bungi kupita mu bikondo bia kale bua kujikija disama. Pabi, masama atshidi amu a bungi​—a mu mubidi ne a mu lungenyi—​adi kaayi mua kujika mpindieu ne adi alomba ditantamena mu ndongoluelu eu wa malu. (Yakobo 5:11) Mu dindila, “mupika wa lulamatu ne wa budimu,” bakulu, ne bakuabu bonso mu tshisumbu badi buolola tshianza tshia luse ne dikuatshisha kudi babedi. Ne Yehowa nkayende udi ubakolesha bua kutantamena too ne ku tshikondo tshia butumbi tshikala masama mua kujika kashidi.​—Matayo 24:45, NW; Musambu wa 41:1-3; Yeshaya 33:24.

[Mêyi adi kuinshi]

a Imue misangu badi mua kulomba muntu bua kuenzejaye mateta a dipima lungenyi, pamu’apa padibu basua kumupa muanzu mubandile ku mudimu. Ditaba anyi dibenga mateta bu nunku, ndipangadika dia muntu nkayende, kadi tudi ne bua kumanya se: mateta a lungenyi ki ndiondapa disama dia mpala nansha.

b Tangila “Mushindu wa kutshimuna tunyinganyinga,” mu Tshibumba tshia Nsentedi (Mfualanse) tshia mu dia 1 Luabanya 1990.

c Amue masama a mpala adi amueneka umvuangana ne manga maakanyine. Kadi manga aa badi ne bua kutumika nawu ne budimu ku bulombodi bua ba-minganga anyi buondapi ba masama a mpala bapiluke ne bamonemone malu, bualu kudi mua kupeteka njiwu mikole pikala bipimu bia manga kabiyi biakajibue bu mudibi.

d Tangila tshiena-bualu tshia “Disama dia mu lungenyi​—Padidi dikengesha muena nkristo” mu Tshibumba tshia Nsentedi (Mfualanse) tshia mu dia 15 Kasuamansense 1988.

    Mikanda ya mu Tshiluba (1982-2024)
    Patuka
    Buela
    • Tshiluba
    • Tumina bakuabu
    • Biudi musue
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Malu a kulonda
    • Mikenji ya mua kulama malu masokoka
    • Biudi witaba bua kuenzekabi mu tshiamu
    • JW.ORG
    • Buela
    Tumina bakuabu