TSHIBUTSHILU TSHIA MIKANDA TSHIA KU ENTERNETE tshia Watchtower
TSHIBUTSHILU TSHIA MIKANDA TSHIA KU ENTERNETE
tshia Watchtower
Tshiluba
  • BIBLE
  • MIKANDA
  • BISANGILU
  • w97 1/2 dib. 30-31
  • Shekeme—Tshimenga mu tshibanda

Kakuena filme nansha umue mu tshitupa etshi to.

Tshilema ntshienzeke mu diambula dia filme.

  • Shekeme—Tshimenga mu tshibanda
  • Tshibumba tshia Nsentedi tshidi tshimanyisha Bukalenge bua Yehowa—1997
  • Bintu bia muomumue
  • Jeografi wa mu Bible—mmulelela anyi?
    Tshibumba tshia Nsentedi tshidi tshimanyisha Bukalenge bua Yehowa—1993
  • Malu akavuluka Yoshua
    Tshibumba tshia Nsentedi tshidi tshimanyisha Bukalenge bua Yehowa—2002
Tshibumba tshia Nsentedi tshidi tshimanyisha Bukalenge bua Yehowa—1997
w97 1/2 dib. 30-31

Shekeme​—Tshimenga mu tshibanda

MUNKATSHI menemene mua buloba bùvuà Nzambi musunguile tshisamba tshiende, tshiasa pankatshi pa Mukuna wa Ebal ne Mukuna wa Gerizime, ke mudi tshimenga tshia Shekeme tshidiadije. Ku muaba eu​—kukadi bidimu bitue ku binunu binayi—​ke kuvua Yehowa mulayile Abrahama ne: “Nempe tunkanunuina tuebe buloba ebu.”​—Genese 12:6, 7.

Mu diumvuangana ne dilaya edi, Yakoba munkana wa Abrahama wakasomba mu Shekeme e kuibaka tshioshelu tshiakabikilaye ne: “Nzambi udi Nzambi wa Izalele.” Pamu’apa Yakoba wakumbula tshina mu tshijengu atshi bua kupetesha dîku diende ne bimuna mâyi, tshina tshivua tshimanyike siekele mivule pashishe bu “mushimi wa Yakoba.”​—Note kuinshi kua Genese 33:18-20, NW; Yowanese 4:5, 6, 12, MMM.

Nansha nanku, ki mbena dîku dia Yakoba bonso bakaleja lukunukunu bua ntendelelu mulelela nansha. Dina, muanende wa bakaji, wakakeba balunda munkatshi mua nsongakaji ya bena Kanâna ba mu Shekeme. Nunku Dina, utshìvua nsonga, wakalekela bukubi bua mu ntenta ya dîku diabu e kutuadija kukumbula tshimenga tshia pabuipi nabu, wenzamu balunda.

Mmunyi muvua nsongalume ya mu tshimenga etshi mua kumona nsonga eu utshivua kamama uvua ukumbula pa tshibidilu tshimenga tshiabu​—bimueneke patoke se: kavua mufidibue kudi muntu? Muana wa balume wa mfumu wa ditunga “kumumonaye, kumukuata ku bukole, kusomba nende, kumunyanga.” Bua tshinyi Dina wakenza nunku bua kukeba njiwu pa kudisangisha ne bena Kanâna bena tshiendenda? Bivua bualu uvua mudiumvue mu dikengedibua dia kushala pamue ne nsongakaji ya mulongo wende anyi? Uvua ne mutu mukole ne mudikadile bu bamue ba ku bana babu ba balume anyi? Bala muyuki wa mu Genese, ne teta kumvua dikenga ne bundu bivua Yakoba ne Lea ne bua kumvua bua malu mabi a makumbula a muanabu wa bakaji ku Shekeme.​—Tshibangidilu 34:1-31, MMM; 49:5-7; tangila kabidi Tshibumba tshia Nsentedi, 15 Kabalashipu 1985, dibeji 31, (Mfual.).

Pabuipi ne bidimu 300 pashishe, bipeta bia dipetula mibelu ya teokrasi biakatuadija kumueneka kabidi. Yoshua wakenzeja dimue dia ku madisangisha a kutamba kuvuluka mu malu a kale a bena Izalele ku Shekeme. Elabi meji pa bualu ebu mu tshibanda. Bantu bapite pa muliyo mujima​—balume, bakaji, ne bana—​ba mu bisa bisambombo bia Izalele biimane kumpala kua Mukuna wa Gerizime. Dia muamua dia tshibanda bantu bungi bua muomumue ba mu bisa bikuabu bisambombo biimane kumpala kua Mukuna wa Ebal.a Ne kuinshi aku, pabuipi ne mushete wa tshiovo ne pankatshi pa bisumbu bibidi ebi bia bena Izalele, mbiimanepu kudi bakuidi ne Yoshua. Mbualu kayipu!​—Yoshua 8:30-33.

Mitumbuke pa mutu pa musumba munenanenayi eu, mikuna eyi ibidi idi ifila dishilangana dikole dia bulenga ne buatuke. Mpulumuku ya ku mutu kua Gerizime idi ne mubidi mufikuluke ne mikale ne bufuke, eku eyi ya Ebal mikale lubundubundu ne miatuke. Udiku mua kumvua diyoyo dia lubaluba mudi bena Izalele bindile mutantshi bua Yoshua kuakulaye anyi? Dîyi dionso didi diumvuikila muaba eu wa ku tshifukilu.

Munkatshi mua mêba anayi anyi asambombo adi Yoshua wangata bua kubala ‘mukanda wa mikenji ya Mozese,’ bantu badi pabu bandamuna. (Yoshua 8:34, 35) Mbimueneke se: bena Izalele bàdì kumpala kua Gerizime badi bamba Amen! panyima pa dionso dia ku mabenesha, padi eku Amen! wa aba badi kumpala kua Ebal bashindika mulawu wonso. Imue misangu mmuenekelu wa buatuke bua Mukuna wa Ebal udi wambuluisha bua kuvuluija bantu bipeta bia kabutu bia dibula butumike.

“Muntu udi upepeja tatuende nansha mamuende, ngwa mulawu!” ke mudi Yoshua udimuija. Ne tshiapamue, mêyi a bantu bapite pa muliyo mujima adi andamuna ne: “Amen!” Yoshua udi windila bua diandamuna edi dienze bu dikubakuba kujikadi kumpala kua kutungunuka ne: “Muntu udi utentula mikalu ya budimi bua mukuabo, ngwa mulawu!” Tshiakabidi bisa bisambombo, bishindikija kudi benyi bavule, bidi biela lubila ne: “Amen!” (Diyi Dielulula 27:16, 17, MMM) Bu wewe muikale muaba au, uvua mua kuikala mupue muoyo tshisangilu atshi tshienzela pankatshi pa mikuna anyi? Dikengedibua dia butumike kadivua mua kuikalaku difundibue kashendende mu tshieledi tshiebe tshia lungenyi anyi?

Mu tshitupa tshîpi kumpala kua yeye kufua bu bidimu 20 pashishe, Yoshua wakabikila tshiakabidi tshisamba tshijima pamue ku Shekeme bua buobu kukolesha dipangadija diabu. Wakateka kumpala kuabu disungula didi muntu yonso ne bua kuenza. “Nusungule unudi basue kukuatshila mudimu,” ke muakambaye. “Kadi meme ne ba mu n[z]ubu muanyi, netukuatshile Yehowa mudimu.” (Yoshua 24:1, 15) Bushuwa, mpuilu eyi ya ditabuja ditue ku muoyo ya ku Shekeme yakashiya tshimanyinu tshiayi. Bualu bidimu bivule panyima pa lufu lua Yoshua, bena Izalele bakidikija tshilejilu tshiende tshia lulamatu.​—Yoshua 24:31.

Bu siekele 15 pavua Yezu wikisha muinshi mua ditalaji dia Mukuna wa Gerizime, diyukidilangana didi disanguluja muoyo diakenzeka. Mupungile bua luendu lule, Yezu uvua musombe pabuipi ne mushimi wa Yakoba pakalua mukaji kampanda muena Samariya ne mulondo wa mâyi. Mukaji wakatamba kukemeshibua pakamulomba Yezu mâyi a kunua, bualu bena Yuda kabavua bakulangana ne bena Samariya, kabavua bushuwa mua kunuinangana mâyi mu ngesu yabu. (Yone 4:5-9) Miaku ya Yezu ìdì ilonda eyi yakamukemesha bikole bitambe.

“Wanua mayi angamupa meme, kakuikala kabidi ne nyota. Mayi angamupa neenze munda muende mpokolo wa mayi adi apetesha muoyo wa kashidi.” (Yowanese 4:13, 14, MMM) Ela meji ku ditabalela dia mukaji pa dilaya adi, bualu disuna mâyi mu tshina etshi tshiondoke divua mudimu mukole. Yezu wakumvuija kabidi ne: nansha bua mushinga wabi wa kale, né Yeruzaleme né Mukuna wa Gerizime kabivua miaba ya malu a ntendelelu ivua ikengedibua bua kusemena kudi Nzambi to. Ngikadilu wa mutshima ne bienzedi, kulekela muaba, ke bivua ne bualu. ‘Batendeledi balelela nebatendelele Nzambi [“ne spiritu ne,” NW] bulelela,’ ke muakambaye. “Tatu udi ukeba bantu ba nunku bamutendelele.” (Yone 4:23) Mmunyipu muvua mêyi au mua kuikala makankamiji! Tshibanda etshi tshiakalua tshiakabidi muaba uvuabu babelela bantu bua kusadila Yehowa.

Lelu’eu tshimenga tshia Naplouse ntshiasa pabuipi ne bishadila bia Shekeme wa kale. Mukuna wa Gerizime ne Mukuna wa Ebal itshidi anu midie muaba mu tshibanda etshi, miimane bu bimanyishilu bikena biakula bia malu a kale. Tshina tshia Yakoba, tshidi kuinshi kua mikuna eyi, tshitshidi mua kukumbudibua. Bu mutudi tueleela meji pa malu akenzekamu, tudi bavuluijibue mushinga wa kusanyika ntendelelu mulelela, amu muvua Yoshua ne Yezu batulongeshe bua kuenza.​—Fuanyikija ne Yeshaya 2:2, 3.

[Mêyi adi kuinshi]

a Bisa bisambombo bivua kumpala kua Mukuna wa Gerizime ke Shimeona, Lewi, Yuda, Yisakâ, Yozefe, ne Benyamina. Bisa bisambombo bivua kumpala kua Mukuna wa Ebal ke Lubena, Gada, Ashê, Zebuluna, Dana, ne Nafatale.​—Dutelonome 27:12, 13.

[Mêyi a dianyisha bua tshimfuanyi mu dibeji 31]

Pictorial Archive (Near Eastern History) Est.

    Mikanda ya mu Tshiluba (1982-2024)
    Patuka
    Buela
    • Tshiluba
    • Tumina bakuabu
    • Biudi musue
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Malu a kulonda
    • Mikenji ya mua kulama malu masokoka
    • Biudi witaba bua kuenzekabi mu tshiamu
    • JW.ORG
    • Buela
    Tumina bakuabu