TSHIBUTSHILU TSHIA MIKANDA TSHIA KU ENTERNETE tshia Watchtower
TSHIBUTSHILU TSHIA MIKANDA TSHIA KU ENTERNETE
tshia Watchtower
Tshiluba
  • BIBLE
  • MIKANDA
  • BISANGILU
  • w97 15/10 dib. 3-4
  • Disanka didi ditamba kubafuka

Kakuena filme nansha umue mu tshitupa etshi to.

Tshilema ntshienzeke mu diambula dia filme.

  • Disanka didi ditamba kubafuka
  • Tshibumba tshia Nsentedi tshidi tshimanyisha Bukalenge bua Yehowa—1997
  • Tumitu tua bualu
  • Bintu bia muomumue
  • Nsapi wa dibungama
  • Tshipatshila katshiyi kupeta
  • Badi benda bakeba disanka
    Tshibumba tshia Nsentedi tshidi tshimanyisha Bukalenge bua Yehowa—2004
  • Bubanji budi mua kukuvuija muena disanka anyi?
    Tshibumba tshia Nsentedi tshidi tshimanyisha Bukalenge bua Yehowa—1998
  • Nkuepi kudi diakalenga dilelela mua kupetshibua?
    Tshibumba tshia Nsentedi tshidi tshimanyisha Bukalenge bua Yehowa—1997
  • Ntshinyi tshidi tshikengedibua bua tuetu kupeta disanka?
    Tshibumba tshia Nsentedi tshidi tshimanyisha Bukalenge bua Yehowa—1993
Tangila bikuabu
Tshibumba tshia Nsentedi tshidi tshimanyisha Bukalenge bua Yehowa—1997
w97 15/10 dib. 3-4

Disanka​—Didi ditamba kubafuka

TSHIJI, disumpakana, ne dibungama katshia kuonso eku bidi bikale tshipatshila tshia makebulula a bena sianse. Kadi, bidimu bishale ebi, bena sianse bende lumu mbimanyikile makebulula abu pa bualu budi bukolesha ne budi bantu bajinga, mbuena kuamba ne: disanka.

Ntshinyi tshidi mua kupesha bantu disanka? Mpadibu bansonga, babanji, bikale ne makanda a mubidi, bale, peshi bikale ne mubidi mukese anyi? Nsapi wa disanka dia bushuwa ntshinyi? Bantu bavule badi bamona bikole, peshi kakuyi mushindu, bua kuandamuna ku lukonko alu. Pa kutangila mudiku dipangila dinene bua kupeta disanka, pamu’apa bamue badi mua kumona bitambe kuteketa bua kuandamuna tshidi katshiyi nsapi wa disanka.

Munkatshi mua tshikondo tshile, balongi bende lumu ba lungenyi ne ngikadilu bakamba bua kuikala ne lungenyi lua nkindi idi izangika malu a muntu nkayende bu nsapi wa disanka. Bakakankamija bakengi bua kushindamenabu anu pa dikumbaja dia majinga abu nkayabu. Biambilu bidi bikoka ntema bu mudi: “anji kudikola,” “manya majinga ebe nkayebe,” ne “anji kudimanya wewe muine,” mbatumike nabi mu luondapu lua masama a mpala. Pabi, bamue ba ku bamanyi bapiluke bakakankamija ngelelu wa meji eu badi mpindieu bitaba ne: ngikadilu wa didikola nkaya wa nunku kêna ufila disanka didi dinenga nansha. Didisua-nkaya nedifile kanyinganyinga ne dibungama mu mishindu yonso. Budisui ki nnsapi wa disanka nansha.

Nsapi wa dibungama

Aba badi bakeba bua kupeta disanka mu dipatshila bisankasanka mbapambuke. Tangila tshilejilu tshia Solomo, Mukalenge wa meji wa Izalele wa kale. Mu mukanda wa mu Bible wa Muambi, udi umvuija ne: ‘Tshiakapidia nansha tshintu tshimue tshiakajinga mêsu anyi; tshiakapidisha mutshima wanyi nansha disanka dimue; mutshima wanyi wakasanka bua midimu yonso ingakenza; edi ndifutu dianyi dia ku midimu yonso ingakenza.’ (Muambi 2:10) Solomo wakadibakila nzubu, kukuna madimi a mvinyo, ne kudienzela mpangu ya bilongo, ya nyama, ne bina bia mâyi. (Muambi 2:4-6) Umue musangu wakakonka ne: “Udi mumanye mua kumpita meme ku didia ne disanka nganyi?” (Muambi 2:25) Bavua bamuimbila kudi bimbi ba misambu ne ba-tungimba batambe buimpe, ne wakasanka bua muvuaye ne bakaji batambe bulengele ba mu ditunga.​—Muambi 2:8.

Muanda udi se: Solomo kakadilaminyina pavuabi bitangila malu adi asankisha. Nnkomenu kayi wakafilaye panyima pa dikala ne masanka mavulavulayi mu nsombelu wende? Wakamba ne: ‘Ngakatangila midimu yonso yakenza bianza bianyi, ne lutatu lungakadi nalu; monayi, malu onso akadi patupu bu kuipata kua lupepele; kakuakadi bualu buimpe muinshi mua dîba.’​—Muambi 2:11.

Malu masokolola kudi mukalenge eu wa meji atshidi anu malelela too ne lelu’eu. Angata tshilejilu tshia ditunga dia bubanji bu mudi États-Unis. Mu bidimu 30 biashadi ebi, bena mu Amerike mbavudije misangu mitue ku ibidi bungi bua bintu biabu bia ku mubidi, bu mudi mashinyi ne televizion. Pabi, bilondeshile bashikuluji bapiluke mu luondapu lua masama a mpala, bena mu Amerike kabena ne disanka nansha dikese. Bilondeshile tshikandakanda kampanda, “mu bidimu bimuebimue abi, bungi butshinka bua dibungama mbubande bikole. Didishipa dia bana ndivule misangu isatu. Bungi butshinka bua mabaka mashipa mbuvule misangu ibidi.” Matuku ashadi aa bakebuludi mbafike ku nkomenu ya muomumue panyima pa dilonga dia malanda adi pankatshi pa mfranga ne disanka munkatshi mua bantu ba mu matunga mashilangane matue ku 50. Mu mêyi mapepele, kuena mua kusumba disanka nansha.

Kabiyi nanku, tudi mua kubikila bimpe dipatshila mabanji bu nsapi wa dibungama. Mupostolo Paulo wakadimuija ne: ‘Buobu badi basue kuikala babanji badi bapona mu kutetshibua kua munda ne mu buteyi ne mu nkuka ya bungi idi mipote ne idi ibanyanga, bu yoyi mene idi înyisha bantu mu dibashipesha ne mu dibutuka. Bualu bua lukuka lua biuma ludi muji wa malu mabi a mishindu yonso; bidi bantu bakuabu badikebela ne bakasesuishibua mu njila wa ditabuja, bakadisunsula mubidi wonso ne tunyinganyinga tua bungi.’​—1 Timote 6:9, 10.

Nansha mabanji, makanda a mubidi, bunsonga, bulengele, bukokeshi, anyi bionso ebi bisangisha pamue kabiena mua kufila tshieya tshia disanka didi dinenga nansha. Bua tshinyi? Bualu katuena ne bukole bua kukanda malu mabi bua kuenzekawu. Mukalenge Solomo wakamba mu mushindu muakane se: “Muntu kena umanya diba didi bualu bumukuata. Bu mudibo bakuata mishipa mu bukondo, bakuata nyunyu mu buteyi, ke mudi dikenga dikuata bantu kabayi bamanye.”​—Ntoyi 9:12, Mukanda wa Mvidi Mukulu.

Tshipatshila katshiyi kupeta

Mishiki ya makebulula a bena sianse kayena mua kupatula njila wa kulonda anyi ngenzelu kampanda wa bantu bua kufika ku disanka. Solomo wakamba kabidi ne: ‘Ngakatangila kabidi muinshi mua dîba ne: Bena lubilu lukole kabena bapita bakuabu mu kulumbila lubilu misangu yonso, nansha bena bukitu kabena bapitapita bakuabu bukole mu mvita; bena meji kabatu bapeta biakudia bionso; bena lungenyi kabatu bapeta bubanji buonso; badi ne ngenzelu muimpe kabatu bapeta diakalengele dionso; kadi buonso buabu badi ne bikondo bidi malu abatulukila.’​—Muambi 9:11.

Bantu bavule badi bitaba mêyi adi kuulu eku mbafike ku nkomenu wa se: kuindila disanka dilelela mbualu bufuikakaja. Mulongeshi mukuabu muende lumu wakamba ne: “disanka nnsombelu mufuikakaja.” Bakuabu badi bitaba ne: nsapi wa disanka mbualu busokoka kabuyi kujingulula, ne se: bukole bua kubulula bualu busokoka ebu budi mua kuikala bushikile anu kudi bantu bakese badi bapete dipa dia kumanya malu adi kaayi kujingulula.

Kadi, mu makebulula abu bua kupeta disanka, bantu badi batungunuka ne kuidikija nsombelu ya mishindu ne mishindu. Nansha muakapangila aba bavua kumpala kuabu, bavule lelu’eu batshidi bipatshila mabanji, bukokeshi, makanda a mubidi, ne bisankasanka bu mushindu wa kupeta disanka. Makebulula adi atungunuka bualu mu buondoke bua muanda, bantu bavule badi bitaba ne: disanka didi dinenga kadiena patupu nsombelu mufuikakaja. Mbeyemene muanda wa se: disanka ki ntshilota tshidi katshiyi mua kuenzeka. Nenku udi mua kuebeja ne: ‘Mmunyi mundi mua kupeta disanka?’

    Mikanda ya mu Tshiluba (1982-2024)
    Patuka
    Buela
    • Tshiluba
    • Tumina bakuabu
    • Biudi musue
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Malu a kulonda
    • Mikenji ya mua kulama malu masokoka
    • Biudi witaba bua kuenzekabi mu tshiamu
    • JW.ORG
    • Buela
    Tumina bakuabu