TSHIBUTSHILU TSHIA MIKANDA TSHIA KU ENTERNETE tshia Watchtower
TSHIBUTSHILU TSHIA MIKANDA TSHIA KU ENTERNETE
tshia Watchtower
Tshiluba
  • BIBLE
  • MIKANDA
  • BISANGILU
  • w00 1/1 dib. 24-29
  • Tudi bavuluke Mufuki wetu katshia ku bunsonga

Kakuena filme nansha umue mu tshitupa etshi to.

Tshilema ntshienzeke mu diambula dia filme.

  • Tudi bavuluke Mufuki wetu katshia ku bunsonga
  • Tshibumba tshia Nsentedi tshidi tshimanyisha Bukalenge bua Yehowa—2000
  • Tumitu tua bualu
  • Bintu bia muomumue
  • Bumpianyi buanyi bua bena Kristo
  • Bilejilu bilenga biakatuambuluisha
  • Tuvua tubuela mu mpungilu
  • Mudimu wa ku dîba ne ku dîba
  • Malu akangambuluisha
  • Dibaka ne ditungunuka mu mudimu
  • Kalasa ne mudimu mukuabu
  • Mabenesha makuabu
  • Malu mavule a kulejila dianyisha
  • Anu bua mimuemue yetu eyi!
    Tshibumba tshia Nsentedi tshidi tshimanyisha Bukalenge bua Yehowa (Tshia kulonga)—2021
  • Dinanga ntshimanyinu tshia bena Kristo balelela: Kuba buobumue buetu bua mushinga mukole
    Mabeji a tshisangilu tshia Nsombelu ne mudimu wetu wa buena Kristo—2018
  • Ndi mupete tshintu tshitambe buimpe kupita ngolo
    Tshibumba tshia Nsentedi tshidi tshimanyisha Bukalenge bua Yehowa—1998
  • Mapangadika mimpe adi mampeteshe masanka a kashidi
    Tshibumba tshia Nsentedi tshidi tshimanyisha Bukalenge bua Yehowa—2007
Tangila bikuabu
Tshibumba tshia Nsentedi tshidi tshimanyisha Bukalenge bua Yehowa—2000
w00 1/1 dib. 24-29

Malu a mu nsombelu

Tudi bavuluke Mufuki wetu katshia ku bunsonga

MALONDA KUDI DAVID Z. HIBSHMAN

“Nansha munkadi mikolo ku tshina, ndi mumanye ne: ntshidi anu ne lulamatu kudi Yehowa. Ndi mmulomba bua andamine David wanyi eu. Yehowa, ndi nkuela tuasakidila bua David ne bua dibaka dietu. Divua dilenga ne dia disanka!”

ELA meji tshimvua mumvue panyima pa tuetu bamane kujika mukajanyi mu ngondo muisatu, mu 1992, meme kulua kubala mêyi aa a ndekelu mu kaye kende kavuaye ufundila ne ulamina malu manene a kuvuluka. Ngondo itanu kumpala kua lufu elu, tuvua benze mufikilu wa tshidimu tshia 60 tshia Helen mu mudimu wa ku dîba ne ku dîba.

Ndi mvuluka bimpe dituku kampanda mu tshidimu tshia 1931, tuvua meme ne Helen basombe kaba kamue mu mpungilu wa mu tshimenga tshia Columbus, mu provense wa Ohio ku États-Unis. Helen kavua muanji kukumbaja bidimu 14 to, kadi wakumvua malu a mu mpungilu au kumpita meme. Musangelu uvua nawu Helen bua mudimu wa buambi wakamueneka mutantshi mukese kunyima pakaluabu bampanda-njila (ke mudibu babikila bambi ba lumu luimpe ba ku dîba ne ku dîba, mu Bantemu) yeye ne mamuende uvua mukaji mukamba. Bakashiya nzubu wabu muimpe, kuyabu kuyisha ku misoko ya ku Sud kua États-Unis.

Bumpianyi buanyi bua bena Kristo

Mu 1910, baledi banyi ne bakulu banyi babidi patshivuabu bana batekete bakumbuka ku Est kua provense wa Pennsylvanie batangile mu tshimenga tshia Grove City, ku Ouest kua provense eu. Kuinaku, bakasumba nzubu wa mushinga mukumbanyine ne kuluabu bena Mishonyi ba tshisumi. Kunyima kua matuku makese, bakaya kubatangila kudi William Evans, uvua Mulongi wa Bible (ke muvuabu babikila Bantemu ba Yehowa dîba adi). Tatu, utshivua ne bidimu 20 ne bia mu njila, ne Mamu, uvua yeye mushadile kudiye ku bidimu bitanu, bakateleja muntu eu wa malu malenga wa mu ditunga dia Pays de Galles (mu Grande-Bretagne) ne bakamubikila bua kudiabu nende biakudia pamue ku nzubu. Kunyima kua matuku makese, bakananga bulelela bua mu Bible buvuabu balonga.

Bua kuikalabu pabuipi ne tshisumbu, Tatu wakaya ne dîku dijima bua kusombela mu tshimenga tshia Sharon, ntanta wa kilometre bu 40 ne muaba uvuabu. Panyima pa ngondo ndambu, mu 1911 anyi peshi bu mu 1912, Tatu ne Mamu bakatambula. Charles Taze Russell, mulombodi wa kumpala wa Société Watch Tower ke wakenza muyuki wa batismo. Bakandela mu matuku 4 a ngondo wa dikumi ne muibidi, mu 1916, kunyima kua baledi banyi bamane kulela bana banayi. Bavua bamanyishe dîba dia kandelabu ne: “Muanetu mukuabu wa kunanga.” Ke bua tshinyi ndi ne dîna dia Davidi, mmumue ne: “Munanga.”

Pangakakumbaja mbingu inayi, bakaya nanyi mu mpungilu wanyi wa kumpala. Mu matuku au, tatu ne ba-tutuanyi bavua benda kilometre mivule ku makasa bua kuya mu bisangilu bia tshisumbu patuvua meme ne Mamu ne yayanyi umue bikale tuyamu ku ndalasine. Bisangilu bivua bienzeka mu dinda ne mu mapingaja. Malu atuvua tuyikila kumbelu avua mimanyine pa biena-bualu bia mu Tshibumba tshia Nsentedi ne L’Âge d’Or (muvuabu babikila Réveillez-vous! kale).

Bilejilu bilenga biakatuambuluisha

Bena-ngendu bavule (ke muvuabu babikila ba-ngamba-malu bendakanyi kale) bakalua mu tshisumbu tshietu. Pa tshibidilu bavua basomba netu dituku dimue peshi abidi. Ngamba-malu undi ntamba kuvuluka uvua Walter Thorn, uvua muvuluke Mufuki wende Munene mu ‘matuku a bunsongalume buende.’ (Muambi 12:1) Pantshivua nsongalume, ngakaya kufila Tatu mu dileja dia bindidimbi bia “Foto-Drama wa Bufuki,” bitupa binayi bia bindidimbi bikuata ne mêyi bavua bakulamu bua malu a kale a bantu.

Nansha muvua Muanetu Evans ne mukajende Miriam kabayi balele bana, bakalua baledi ne bakakuetu ba mu nyuma mu dîku dietu. William uvua misangu yonso ubikila Tatu ne: “Muananyi wa balume,” ne yeye ne Miriam bakapesha dîku dietu lungenyi lua mudimu wa buambi. Ku ntuadijilu kua lukama lua bidimu lua 20, Muanetu Evans uvua wenza ngendu uya mu Pays de Galles bua kuyisha bulelela bua mu Bible mu misoko ya pamue ne tshimenga tshia Swansea. Bantu ba kuine aku bavua bamuamba ne: mmuyishi mufume mu Amerike.

Mu 1928, Muanetu Evans wakalekela mudimu wa bianza uvuaye wenza, kubangaye kuyisha bantu bavua base pa tukunakuna tua ku provense wa Virginie wa ku Ouest. Ba tutuanyi babidi: Clarence (bidimu 21) ne Carl (bidimu 19), bavua baya kumufila. Bunayi buetu buonso bana ba balume tuakenza bidimu bivule mu mudimu wa ku dîba ne ku dîba. Tuetu bonso tuvua batangidi bena ngendu mu Bantemu ba Yehowa mu bunsonga buetu. Mu matuku makese emu Mary (mukala wa ba Mamu), udi mpindieu ne bidimu 90 ne bia mu njila, wakamfundila ne: “Tudi ne dianyisha dia bungi bua tshisumi tshivua natshi Muanetu Evans mu mudimu wa buambi ne bua muvuaye mulue mu tshimenga tshia Grove City!” Mamu muakunyi Mary eu mmuvuluke pende Mufuki wende katshia ku bunsonga buende.

Tuvua tubuela mu mpungilu

Mu 1922, anu Tatu ne tutu Clarence ke bakaya mu mpungilu wa mikukuku wa ku Cedar Point, mu Ohio. Kadi mu 1924, dîku dietu dijima diakaya ku mpungilu mu tshimenga tshia Columbus, ku Ohio, bualu tukavua ne mashinyi. Muana yonso uvua ne bua kudisumbila biakudia ne ende makuta mu matuku onso muanda-mukulu a mpungilu. Baledi betu bavua basue bua muntu yonso wa mu dîku amanye mua kudiambuila buende bujitu. Ke bua tshinyi tuvua bamune nzolo ne tululu, ne tuvua benzele mbulubulu tuzubu bua kupeta buitshi, ne buonso buetu (bana ba balume) tuvua tuenda tupanyisha bikandakanda.

Pakalua tshikondo tshia kuya mu mpungilu wa mu 1927, mu tshimenga tshia Toronto, mu ditunga dia Canada, tuvua ne muakunyetu wa balume wa ngondo isambombo, diende Paul. Bakanshiya kumbelu bua kumulama ne bakangambuluisha pavua baledi betu ne bana betu baye ku Toronto, kudi mamu muakunyi Mary ukavua kuende tshikondo atshi. Bakampesha dolare dikumi ingakasumba nayi kazaku ne mupanu waku. Dîba dionso bavua batulongesha bua kuvuala bimpe patuvua tuya mu bisangilu ne kulama bilamba bimpe.

Patuakenza mpungilu udi kayi kupua muoyo wa mu 1931 mu tshimenga tshia Columbus, mu Ohio, tutu Clarence ne tutu Carl bakavua basele ne bavua benza bumpanda-njila ne bakaji babu. Yonso wa kudibu uvua musombele mu nzubu muenzela mu ditempu. Tutu Carl uvua musele Claire Houston wa mu tshimenga tshia Wheeling, ku Virginie wa ku Ouest, ne ke bua tshinyi mu mpungilu wa mu Columbus mvua musombe ku luseke lua Helen muakunyi wa Claire.

Mudimu wa ku dîba ne ku dîba

Mu 1932 ngakajikija tulasa tua bikadilu pamvua ne bidimu 15, ne tshidimu tshiakalonda ngakapesha tutu Clarence vuatire wa kale, bu muvuaye wenza bumpanda-njila mu Caroline wa ku Sud. Ngakalomba mudimu wa bumpanda-njila ne meme kutuadija kuwenza pamue ne tutu Clarence ne mukajende. Pinapu Helen uvua wenzela bumpanda-njila mu tshimenga tshia Hopkinsville, mu provense wa Kentucky, ne ngakamufundila mukanda bua musangu wa kumpala. Pakangadamunaye, wakangebeja ne: “Udi mpanda-njila anyi?”

Mu mukanda wanyi, uvua Helen mushale mulame too ne ku lufu luende munkatshi mua bidimu bitue ku 60, ngakamuandamuna ne: “Ndi mpanda-njila, ne ndi ngela meji ne: nengikale anu mpanda-njila.” Ngakambila Helen mu mukanda au bua mumvua muabanyine bamfumu ba bitendelelu ne ba-nzuji kakanda kampanda (The Kingdom, the Hope of the World [Bukalenge ke ditekemena dia bantu]), pamvua mu buambi.

Mu 1933, Tatu wakangenzela kazubu ka ntenta kavua mashinyi akoka, ditempu dia bule bua metre abidi ne bitupa binayi, butshiama bua metre abidi, ne bimanu bienza ne ntenta muasa bimpe, ne madidishi dimue kumpala dikuabu kunyima. Ke wanyi muaba umvua musombele mu bidimu binayi biakalonda mu bumpanda-njila.

Mu ngondo muisatu, mu 1934, meme, tutu Clarence, tutu Carl, ne bakaji babu, Helen ne mamuende, bukonde bua tutu Clarence; tuetu bonso muanda-mukulu tuakaya batangile ku Ouest mu tshimenga tshia Los Angeles, mu provense wa Californie. Bamue bakenzela luendu mu ditempu dianyi ne bakalalamu. Meme mvua ndala mu mashinyi pavua bakuabu eku baya kufutshila miaba ya kulala. Bu muvua mashinyi atutatshisha, tuakafika ku Los Angeles dituku dibidi dia mpungilu eu wa matuku asambombo. Mu mpungilu au, mu matuku 26 a ngondo muisatu, meme ne Helen tuakaleja didilambula dietu kudi Yehowa pa kutambula.

Mu mpungilu au, Joseph Rutherford, uvua dîba adi mulombodi wa Société Watch Tower, wakenza tshisangilu ne bampanda-njila bonso. Wakatukankamija wamba ne: tuvua tuluangena bulelela bua mu Bible mvita ne dikima. Dituku adi, bakalongolola bua kuikala kuambuluisha bampanda-njila ne dikuta bua kumonabu mua kutungunuka ne mudimu wabu.

Malu akangambuluisha

Patuakafuma ku mpungilu wa ku Los Angeles, tuetu bonso tuvua tuyisha bantu mukenji wa Bukalenge mu misoko yonso ya mu Caroline wa ku Sud, mu Virginie, ku Virginie wa ku Ouest ne mu Kentucky. Pakapita bidimu, Helen wakalua kufunda malu a mu tshikondo atshi: “Kakuvua tshisumbu nansha tshimue tshituvua mua kutekela muoyo, anyi balunda ba kuambuluisha, bualu tuvua benyi. Kadi mpindieu ndi mumanye ne: tshivua kalasa kamvua ndonga. Mvua ngenda ndua mubanji.”

Helen wakebeja ne: “Ntshinyi tshitu nsongakaji wenza padiye kule ne balunda bende ne bantu badiye muibidilangane nabu? Bushuwa kabivua bibi menemene to. Tshiena mubungame musangu nansha umue to. Mvua mbala bikole. Katuvua tupungila bua kubala ne kulonga mikanda yetu idi yumvuija Bible to. Mvua mulamate Mamu bikole, ndonga mua kulaminyina makuta atuvua nawu, mua kasumba bintu mu tshisalu, kushintulula ndundu ya mashinyi ivua ifua, kuipika, kutela ne kuyisha. Tshiena ne kanyinganyinga nansha kamue to, ne ndi mua kuenza malu onso aa ne disanka misangu ne misangu.”

Helen ne mamuende bavua banyishe bua kusombela mu ditempu mu bidimu abi, nansha muvua mamuende muikale ne nzubu muimpe. Panyima pa mpungilu wa mu Columbus, ku Ohio mu 1937, mamuende wa Helen wakasama bikole, kubuelabu nende mu lupitadi. Wakafuila mu bumpanda-njila mu tshimenga tshia Philippi, ku Virginie wa ku Ouest, mu ngondo wa dikumi ne umue, mu 1937.

Dibaka ne ditungunuka mu mudimu

Mu matuku 10 a ngondo muisambombo, mu 1938, meme ne Helen tuakaselangana ne tuakenza difesto dikese dia dibaka mu nzubu muvuabu bamulelele, ku Elm Grove, pabuipi ne tshimenga tshia Wheeling, ku Virginie wa ku Ouest. Muanetu musuibue Evans, wakabueja bulelela mu dîku dietu bidimu bivule kumpala kua kundelabu ke wakenza muyuki wa dibaka dietu. Panyima pa difesto dia dibaka, meme ne Helen tuakalongolola bua kupingana mu mudimu wa bumpanda-njila ku Est kua provense wa Kentucky, kadi tshiakatukemesha ntshia se: bakatutuma mu mudimu wa zone. Uvua mudimu wa kukumbula bisumbu bia Bantemu ba Yehowa ba ku Ouest kua Kentucky ne bimue bitupa bia provense wa Tunessee bua kubambuluisha mu mudimu wabu wa buambi. Musangu au kuvua anu bamanyishi ba bukalenge batue ku 75 tshianana mu miaba yonso ituvua tuya.

Tshikondo atshi, ditumbisha dia buena-ditunga divua dinyange ngenyi ya bantu bavule, ne mvua mumanye ne: bavua ne bua kungela mu buloko bua ndubidilu wanyi wa bena Kristo. (Yeshaya 2:4) Kadi bu mumvua mumanyike kudi mbulamatadi bua mudimu wanyi wa buambi, bena mu kasumbu ka bantu bavua babuejangana ku busalayi ku bukole bakangitabila bua kutungunuka ne mudimu wanyi wa ku dîba ne ku dîba.

Patuakabanga mudimu wa ngendu, bantu pabuipi ne bonso bakajingulula ne: tutshivua bansonga. Mu tshimenga tshia Hopkinsville, ku Kentucky, muanetu wa bakaji mukuabu muena Kristo wakela Helen mu tshitupa ne kumuebejaye ne: “Utshidi mumvuluke anyi?” Helen uvua mumuyishe mu 1933 mu makazen a bayende. Muanetu wa bakaji au uvua kumpala mulongeshi wa malu a nzambi mu kalasa ka mu Dia lumingu, kadi pakabalaye mukanda uvua Helen mumushile, wakimana kuulu kumpala kua balongi mu kalasa ne kulombaye luse bua malongesha avuaye mubalongeshe kaayi a mu Bible. Kunyima kua yeye mumane kupatuka mu tshitendelelu tshiende atshi, wakabanga kuyisha malu malelela a mu Bible mu tshimenga tshivuaye etshi. Meme ne Helen tuakenza mudimu ku Ouest kua Kentucky bidimu bisatu, ne muanetu wa bakaji au ne bayende bavua batuakidila kuabu pa tshibidilu.

Matuku au tuvua tuenza mpuilu ya bantu bakese, ne muanetu Macmillan wakalombola umue wa ku mpuilu eyi. Uvua mulale kumbelu kua baledi ba Helen patshivua Helen muana mutekete, ke bua tshinyi pavuaku mpungilu, uvua musue kusomba netu mu ditempu dikoka kudi mashinyi divua bule bua metre atanu, mutuvua ne bulalu bukuabu kabuyi ne muntu ulalapu. Yeye pende wakavuluka Mufuki wende Munene mu matuku a bunsongalume buende, mulambule muoyo wende kudi Yehowa mu 1900 pavuaye ne bidimu 23.

Mu ngondo wa dikumi ne umue, mu 1941, bakimanyika mudimu wa bana betu bena ngendu bua katupa kîpi, ne bakantuma bua kuenza bumpanda-njila mu tshimenga tshia Hazard, mu provense wa Kentucky. Bua musangu eu kabidi tuakenza mudimu ne tutu Carl ne mukajende Claire. Mu tshimenga etshi ke muakalua Joseph Houston, muana wa tutuende wa Helen kutupeta ne kutuadijaye pende bumpanda-njila. Wakatungunuka mu mudimu wa ku dîba ne ku dîba bidimu bitue ku 50, kufuaye lufu lua tshikoso bua disama dia mioyo mu 1992, pavuaye usadila ne lulamatu ku muaba udibu balombuela midimu ya Bantemu ba Yehowa ku Brooklyn, mu New York.

Mu 1943 bakatutuma mu tshimenga tshia Rockville, mu provense wa Connecticut. Buanyi meme ne Helen, eu uvua muaba muenyi bualu tuvua bibidile kuyisha ku Sud kua États-Unis. Mu Rockville, Helen uvua ulombola malonga a Bible mapite pa 20 ku lumingu luonso. Pashishe tuakabanga kufutshila nzubu mukuabu mukese bu Nzubu wa Bukalenge, ne kuenza tshisumbu tshikese.

Patuvua mu Rockville, bakatubikila bua kubuela mu kalasa kitanu ka Gilada, Tshilongelu tshia Bible tshia Société Watchtower, ku South Lansing mu New York. Tuakasanka patuakamanya ne: Aubrey ne Bertha Bivens (mulume ne mukajende), bavua ne bua kubuela netu mu kalasa aku. Bavua balunda betu katshia patuvua bampanda-njila mu Kentucky.

Kalasa ne mudimu mukuabu

Nansha mututshivua bansonga, balongi betu bavule bavua bashadile kutudi. Bulelela, bavua bavuluka Mufuki wabu Munene mu bunsonga buabu. Tuakajikija kalasa mu ngondo wa muanda-mutekete, mu 1945 pakavua Mvita Mibidi ya Buloba bujima mitangile ku dijika. Patuvua bindile bua kumanya miaba ituvua ne bua kuya mu bu-misionere, tuakenza mudimu pamue ne bena mu tshisumbu tshia Flatbush ku Brooklyn, mu New York. Pashishe, mu matuku 21 a ngondo wa dikumi, mu 1946, tuetu ne balongi netu bakuabu basambombo, kusangisha ne Bivens ne mukajende, bakatutuma mu tshimenga tshia Guatemala City, mu ditunga dia Guatemala. Tshikondo atshi kuvua Bantemu ba Yehowa kabayi batue nansha ku 50 mu ditunga edi dijima dia mu Amerike wa Pankatshi.

Mu ngondo muinayi, mu 1949, bakatuma ba-misionere bakese ba kutudi ku Quetzaltenango, tshimenga tshibidi ku bunene ne ku lumu mu ditunga edi. Tshimenga etshi tshidi pa mukuna wa metre 2 300, ne lupepele ludi lufumina ku mukuna eu ndutalale ne lulenga. Helen wakafunda mu tshikoso malu a mudimu utuakenza muaba eu ne: “Tuvua ne disanka dia kuyisha mu bimenga ne mu misoko mipite bungi. Tuvua tujuka pa dîba bu inayi wa dinda, tuangata bise (uvuabu bele ntenta miaba ya madidishi), tuya mu tshimenga kampanda tshia kule. Tuvua tuyishamu mêba matue ku muanda-mukulu kumpala kua kupingana dilolo.” Lelu kudi bisumbu mu bitupa bivule bia miaba eyi, kusangisha ne bisambombo bidi mu Quetzaltenango.

Matuku makese kunyima, bakabikila ba-misionere bua kuya kuenzela mudimu mu Puerto Barrios, ku tshitudilu tshia mazuwa tshia mu Antilles, tshimenga tshisatu ku bunene mu Guatemala. Balunda betu basuibue, Bivens ne mukajende, batuvua benze nabu mudimu mu Guatemala bidimu bitanu, bavua munkatshi mua bantu bakatutumabu nabu muaba eu mupiamupia. Dishiyangana edi diakatunyingalaja ne kutushiyadi ne tshisua. Meme ne Helen tuakumbuka mu nzubu wa ba-misionere, tuetu kuya kabuela mu nzubu kampanda mukese. Mu 1955, bakatutuma muaba mukuabu, mu tshimenga tshia mu Mazatenango tshivua ne luya lua bungi. Paul, muakunyanyi wa balume wa mukala, ne mukajende Dolores, bavua bajikije mu Gilada mu 1953, bakavua benzemu mudimu matuku makese kumpala kua tuetu kufika.

Mu 1958 tukavua Bantemu bapite pa 700, bisumbu 20, ne bijengu bisatu mu Guatemala. Meme ne Helen tuakaditua kabidi mu mudimu wa bena ngendu, tukumbula tusumbu tukese ne bisumbu binene, kusangisha ne tshimue tshivua mu Quetzaltenango. Pashishe, mu ngondo wa muanda-mukulu, mu 1959, bakatupingaja ku Guatemala City ne tuakasombela ku biro bia filiale. Bakampesha meme mudimu wa kuenza ku filiale, kadi Helen wakatungunuka yeye ne mudimu wa bu-misionere munkatshi mua bidimu 16. Kunyima wakatuadija pende kuenza mudimu ku Betele.

Mabenesha makuabu

Kukadi bidimu bia bungi, mvua mmueneka anu bu muana munkatshi mua bantu bavua basadila Yehowa. Mpindieu ndi mukulumpe ku bonso, anu mumvua mu 1996 pangakabuela mu kalasa ka balombodi ba filiale ku Patterson, mu New York. Anu muvua bantu bakulumpe bangambuluishe bikole pantshivua nsongalume, ke tshindi muenze panyi mu bidimu bivule bishale ebi pa kuambuluisha bansonga bavule badi basue kuvuluka Mufuki wabu mu bunsonga buabu.

Yehowa udi utungunuka ne kulokeshila bantu bende mabenesha munemu mu Guatemala. Mu 1999 kuvua bisumbu bipite pa 60 mu Guatemala City. Ne ku Nord, ku Sud, ku Est ne ku Ouest kudi bisumbu bikuabu bia bungi ne bamanyishi ba lumu luimpe lua Bukalenge bua Nzambi binunu ne binunu. Bamanyishi ba Bukalenge bavua bashadile ku 50 patuakafika mu ditunga edi kukadi kupite bidimu bitue ku 53 mbavule bapite pa 19 000.

Malu mavule a kulejila dianyisha

Kakuena muntu nansha umue utu kayi ne ntatu to, kadi misangu yonso tudi mua kupuila Yehowa ‘bujitu buetu.’ (Musambu 55:22) Udi utukuatshisha misangu mivule ku butuangaji bua balunda betu ba dinanga. Tshilejilu, bidimu bikese kumpala kua lufu luende, Helen wakampesha kalata kakanga bimpe ne kafunda pamutu mêyi a mu Bible adi mu Ebelu 6:10: ‘Nzambi kêna upanga buakane bua kupuaye muoyo wa mudimu wenu ne wa dinanga dinuakaleja bua dîna diende, panuakakuatshila bansantu mudimu ne panutshidi nubakuatshilau.’

Wakampesha kalata aka ne mukanda uvua ne mêyi aa: “Munanga wanyi, kakuena tshintu tshikuabu tshindi mua kukupesha to pa kumbusha DINANGA DIANYI DIONSO . . . Mêyi aa mmakukumbanyine menemene, ne ndi nkulomba bua uateke pa mesa ebe, ki mbualu ndi mukupeshau, kadi bualu adi akutangila mu mudimu webe wa bidimu bivule.” Too ne lelu’eu, kalata aku kadi anu pa mesa a mu biro bianyi mu filiale wa Guatemala.

Ndi musadile Yehowa katshia ku bunsonga buanyi, ne mpindieu unkandi mukulakaje, ndi nsakidila Yehowa bua makanda a mubidi andi nawu adi ampesha mushindu wa kukumbaja midimu idibu bampeshe. Bu muntu mbala Bible pa tshibidilu, misangu mivule ntu mpeta mvese indi ngela meji ne: munanga wanyi Helen uvua mua kuikala muyele tulongo mu Bible wende. Biakamfikila nanku pangakabala kabidi Musambu 48:14 udi wamba ne: ‘Eu udi Nzambi, Nzambi wetu too ne tshiendelele. Yeye neyikale mulombodi wetu too ne patuafua.’

Ndi ne disanka dia kumanyisha bantu bakuabu ditekemena dia dituku dia dibika dia bafue, dikala bantu ba matunga onso a kale mua kuakidila bananga babu babishabu ku lufu mu bukua-panu bupiabupia. Ebu mbualu bulenga butudi batekemene! Bulelela, netupuekeshe binsonji bia disanka dîba adi patuavuluka ne: Yehowa udi bushuwa Nzambi ‘udi usamba bantu bapuekele’!​—2 Kolinto 7:6.

[Tshimfuanyi mu dibeji 25]

Kutuadijila kuulu ku dia bakaji: Mamu, Tatu, Tatu-mukaji Eva, tutu Carl ne tutu Clarence, mu 1910

[Bimfuanyi mu dibeji 26]

Meme ne Helen mu 1947 ne mu 1992

    Mikanda ya mu Tshiluba (1982-2024)
    Patuka
    Buela
    • Tshiluba
    • Tumina bakuabu
    • Biudi musue
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Malu a kulonda
    • Mikenji ya mua kulama malu masokoka
    • Biudi witaba bua kuenzekabi mu tshiamu
    • JW.ORG
    • Buela
    Tumina bakuabu