TSHIBUTSHILU TSHIA MIKANDA TSHIA KU ENTERNETE tshia Watchtower
TSHIBUTSHILU TSHIA MIKANDA TSHIA KU ENTERNETE
tshia Watchtower
Tshiluba
  • BIBLE
  • MIKANDA
  • BISANGILU
  • w06 15/10 dib. 18-23
  • Mabaka a kanemu ku mêsu kua Nzambi ne kua bantu

Kakuena filme nansha umue mu tshitupa etshi to.

Tshilema ntshienzeke mu diambula dia filme.

  • Mabaka a kanemu ku mêsu kua Nzambi ne kua bantu
  • Tshibumba tshia Nsentedi tshidi tshimanyisha Bukalenge bua Yehowa—2006
  • Tumitu tua bualu
  • Bintu bia muomumue
  • Dibaka dia kanemu didi dilonda mikenji ya mbulamatadi
  • Dibaka dia kabukulu, ne dibaka difundisha kua mbulamatadi
  • Tuikalayi ne kanemu mu dibaka
  • Vudija disanka ne bunême mu dituku dia dibaka diebe
    Tshibumba tshia Nsentedi tshidi tshimanyisha Bukalenge bua Yehowa—2006
  • Bibilu bia mabaka bìdì bipesha Yehowa lumu
    Tshibumba tshia Nsentedi tshidi tshimanyisha Bukalenge bua Yehowa—1997
  • Mafesto mimpe a mabaka adi atumbisha Yehowa
    Tshibumba tshia Nsentedi tshidi tshimanyisha Bukalenge bua Yehowa—2000
  • Mandamuna a nkonko yenu
    Mudimu wetu wa Bukalenge—2008
Tangila bikuabu
Tshibumba tshia Nsentedi tshidi tshimanyisha Bukalenge bua Yehowa—2006
w06 15/10 dib. 18-23

Mabaka a kanemu ku mêsu kua Nzambi ne kua bantu

‘Dibaka diakadi mu Kana; bakabikila Yezu ne bayidi bende ku dibanji.’​—YONE 2:1, 2.

1. Muyuki wa Yezu mu kana udi ukoka ntema yetu ku tshinyi?

YEZU, mamuende ne bayidi bende bakuabu bavua bamanye disanka ditu difumina ku dibaka dia kanemu dia basadidi ba Nzambi. Bua kuvudija disanka dia dibaka adi, Yezu wakenzamu too ne tshishima tshiende tshia kumpala tshidibu bafunde mu Bible. (Yone 2:1-11) Ukadi pamuapa mubuele ne musanke mu mabaka a bena Kristo badi basue kusadila Yehowa ne disanka. Anyi ukadi pebe pa kuenza dibaka peshi udi ukeba kuambuluisha mulunda webe bua kuenza dibaka dimpe. Ntshinyi tshiudi mua kuenza bua dibaka dikale dimpe?

2. Mmalu kayi atudi tupeta mu Bible pa bidi bitangila mabaka?

2 Bena Kristo mbamone ne: mibelu idi mu Dîyi dia Nzambi idi yambuluisha bikole mulume ne mukaji badi bajinga kuselangana. (2 Timote 3:16, 17) Tshidibi, Bible kêna uleja malu onso adi ne bua kuenzeka mu tshibilu tshia dibaka dia bena Kristo. Bidi biumvuika, bualu bilele ne mikenji bitu bishilangane bilondeshile muaba ne tshikondo. Tshilejilu mu Isalele wa kale, kabavua balongolole mushindu kampanda wa kufundisha dibaka ne kudijadika to. Dituku dia dibaka, mulume uvua ulua ne mukaji ku nzubu kuende anyi kua tatuende. (Genese 24:67; Yeshaya 61:10; Matayo 1:24) Tshienzedi tshivua bantu bonso bamone etshi ke tshivua tshijadika dibaka, kakuyi malu a buena adibu balomba mu mabaka a bungi lelu.

3. Ntshibilu kayi tshia mu Kana tshivua Yezu muvudije disanka?

3 Bena Isalele bavua bamona dilua ne mukaji ku nzubu bu dijadika dia dibaka. Pashishe, bavua benza difesto dia dibaka dia buena didibu baleje mu Yone 2:1. Bible ya bungi idi ikudimuna mvese eu ne: ‘Dibaka diakadi mu Kana.’ Kadi badi bakudimuna muaku wa mu muakulu wa ku ntuadijilu eu ne: “bidia bia dibanji,” “tshibilu tshia dibaka” anyi “didia dia dibaka.”a (Matayo 22:2-10; 25:10; Luka 14:8, MMM) Bible udi uleja patoke ne: Yezu uvua mubuele mu tshibilu kampanda tshia dibaka dia bena Yuda ne wakavudija disanka dia tshibilu atshi. Kadi bualu bua mushinga budi ne: mushindu uvua mabaka enzeka mu tshikondo atshi mmushilangane ne udiu enzeka lelu.

4. Ntshibilu tshia mushindu kayi tshitu bamue bena Kristo basungula, ne bua tshinyi?

4 Mu matunga a bungi lelu, bena Kristo badi basue kuselangana badi ne bua kukumbaja amue malu adi mikenji ya mbulamatadi ilomba. Pashishe badi mua kuselangana bilondeshile mikenji eyi. Badi mua kufundisha dibaka diabu ne kudijadika kabiyi bilomba malu a bungi kudi muntu udi mbulamatadi muanyishile bu mudi mulumbuluishi, mutangidi wa tshimenga anyi mukulu wa tshitendelelu. Bamue bantu batu basungula bua kuselangana mushindu eu, ne imue misangu batu babikila balela anyi balunda bena Kristo bakese bua kuikala bamonyi ba diselangana diabu anyi anu bua kusanka nabu mu tshikondo etshi tshia mushinga. (Yelemiya 33:11; Yone 3:29) Bia muomumue, bena Kristo bakuabu badi mua kubenga kuenza difesto dinene didi mua kulomba kudilongolola bikole ne kutudisha makuta a bungi. Pamutu pa nanku, badi mua kulongolola didia dikese ne bamue balunda babu ba pa muoyo. Nansha tuetu basungule bumue bua ku malu aa, tudi ne bua kumanya ne: bena Kristo bakuabu bashindame badi mua kuikala ne lungenyi lushilangane ne luetu.​—Lomo 14:3, 4.

5. Bua tshinyi bena Kristo ba bungi batu basue babenzele muyuki wa dibaka, ne bidi bileja tshinyi?

5 Bena Kristo ba bungi batu basue bua babenzele muyuki wa dibaka mushindamene mu Bible.b Badi bitaba ne: Yehowa ke uvua muenze dibaka, ne udi ufila mibelu ya meji mu Dîyi diende bua dibaka kuikaladi dimpe ne dia disanka. (Genese 2:22-24; Mâko 10:6-9; Efeso 5:22-33) Bena mabaka ba bungi batu basue kusanka pamue ne balela ne balunda bena Kristo mu tshibilu tshia dibaka diabu. Kadi mmunyi mutudi mua kumona malu mashilangane adi mikenji ilomba, mishindu ya kufundisha dibaka kua mbulamatadi ne bilele bia muaba utudi basombele? Tshiena-bualu etshi netshiakule bua malu atu enzeka miaba mishilangane. Amue a kudiwu adi mua kushilangana bikole ne anudi bamanye anyi atu enzeka muaba unudi basombele. Nansha nanku, nenumone malu a diatshimue adi ne mushinga bua basadidi ba Nzambi.

Dibaka dia kanemu didi dilonda mikenji ya mbulamatadi

6, 7. Bua tshinyi tudi ne bua kulonda malu adi mikenji ilomba bua dibaka, ne mmunyi mutudi mua kuenza nenku?

6 Nansha mudi dibaka difumine kudi Yehowa, mbulamatadi itu ne dîyi dia kuamba pa mabaka a bantu. Mbikumbanyine nunku, bualu Yezu wakamba ne: ‘Nupe Kaisa bintu bia Kaisa, nupe Nzambi bintu bia Nzambi.’ (Mâko 12:17) Bia muomumue, mupostolo Paulo wakamba ne: ‘Muntu yonso aditeke kunyima kua bakokeshi badi ku mutu kuende. Bua kakuena bukokeshi budi kabuyi bulua kudi Nzambi; ne makokeshi adiku akajadikibua kudi Nzambi.’​—Lomo 13:1; Tito 3:1.

7 Mu matunga a bungi, Kaisa anyi bamfumu ba mbulamatadi ke badi bajadika muntu udi mukumbane mua kusela anyi kusedibua. Nunku bena Kristo badi Dîyi dia Nzambi dianyishila bua kuselangana, badi ne bua kulonda bimpe mikenji ya ditunga diabu. Ebi bidi mua kubalomba bua kupeta mukanda wa dibaka anyi kuya kudi muntu udi mbulamatadi muanyishile bua kufundisha ne kujadika mabaka anyi pamuapa kufundisha dibaka dikadi dienzeke. Pavua Kaisa Augusto mulombe bua bantu bonso ‘bafundishe mêna’ abu, Mariya ne Yosefe bakatumikila diyi adi, kuyabu ku Beteleheme bua ‘kufundishabu mêna abu.’​—Luka 2:1-5.

8. Mbilele kayi bitu Bantemu ba Yehowa kabayi balonda, ne bua tshinyi?

8 Padi bena Kristo babidi baselangana bilondeshile mikenji, badi ne bujitu ku mêsu kua Nzambi. Ke bua tshinyi Bantemu ba Yehowa kabatu bafundisha ne bajadika dibaka diabu misangu ya bungi, anyi benzulula mitshipu ya dibaka tshilejilu mu dituku dia mufikilu wa tshidimu tshia 25 anyi tshia 50 tshia dibaka diabu to. (Matayo 5:37) (Bimue bitendelelu bitu biamba ne: kabiena ne mushinga bua kufundisha dibaka kua mbulamatadi, bileja ne: bua dibaka kuikaladi dimpe, bidi bikengela kudijadika anu mu tshitendelelu.) Mu matunga a bungi, mbulamatadi utu wanyishila bamue Bantemu ba Yehowa badi bakulu mu bisumbu bua kufundisha ne kujadika mabaka. Bikalaku kudi mushindu, mukulu udi ufundisha dibaka udi mua kuenza too ne muyuki wa dibaka ku Nzubu wa Bukalenge. Nzubu eu mmuaba wa ntendelelu mulelela, ne mmukumbanyine bua kuenzelamu muyuki wa dibaka didi difumine kudi Yehowa Nzambi.

9. (a) Padi bena Kristo bafundisha dibaka diabu kua mbulamatadi, ntshinyi tshidibu mua kuenza? (b) Mmunyi mudi bakulu mua kubuela mu dilongolola dia tshibilu tshia dibaka?

9 Mu matunga makuabu, mikenji idi ilomba bua bantu baselangane ku biro bia mbulamatadi, bu mudi ku komine anyi kumpala kua muena mbulamatadi. Misangu ya bungi bena Kristo batu basungula bua kuenza tshidi mikenji ibalomba, ne pashishe kuenzeja muyuki wa dibaka ku Nzubu wa Bukalenge dituku dimue dimue adi anyi didi dilonda. (Ki mbimpe bena dibaka bapitshishe matuku a bungi pankatshi pa difundisha dibaka ne muyuki wa dibaka, bualu bakadi baselangane kumpala kua Nzambi ne kua bantu, too ne kumpala kua tshisumbu tshia bena Kristo.) Bikala bena dibaka badi basue kufundisha dibaka kua mbulamatadi bajinga bua babenzele muyuki wa dibaka ku Nzubu wa Bukalenge kampanda, badi ne bua kulomba kumpala kua dîba dianyisha dia bakulu badi benza komite wa mudimu wa tshisumbu. Bakulu aba badi ne bua kuanji kujadika ne: bena dibaka badi ne lumu luimpe. Pashishe nebatangile bua muyuki wa dibaka kaupumbishi bisangilu bia tshisumbu anyi programe mikuabu itu yenzeka pa tshibidilu ku Nzubu wa Bukalenge. (1 Kolinto 14:33, 40) Nebatangile kabidi tshilumbu tshia dilongolola dia Nzubu wa Bukalenge mudi bena dibaka mua kuikala balombe, ne nebangate dipangadika dia kumanyisha anyi kubenga kumanyisha muyuki wenzekelaku.

10. Dibaka diodi dimana kufundisha kua mbulamatadi, mmushindu kayi wenzeka muyuki?

10 Mukulu udi wenza muyuki udi ne bua kuwenza ne musangelu, ne kanemu bua kukolesha bantu mu nyuma. Bikala bena dibaka bavua banji kuya kua mbulamatadi, neamanyishe ne: bakadi baselangane bilondeshile mikenji ya Kaisa. Bikala bena dibaka kabavua banji kuenza mitshipu kua mbulamatadi, badi mua kuyenza mu muyuki.c Bikalabu bakavua bayenze, kadi mbasue kuyambulula kumpala kua Yehowa ne kua tshisumbu, badi mua kuyambulula bu mimana kuenza, bua kuleja ne: bakavua ‘babumbakaja’ pamue.​—Matayo 19:6; 22:21.

11. Mu miaba mikuabu, mmunyi mutu bantu baselangana, ne mmushindu kayi udi muyuki wa dibaka wenzeka?

11 Miaba mikuabu, mikenji kayena yenzeja bena dibaka bua kufundisha dibaka diabu kumpala kua muena mbulamatadi nansha. Dibaka didi dienzeka padibu bapesha muena mbulamatadi mukanda wa dibaka udi bobu nkayabu bamane kuuja ne batue biala. Diakamue, muena mbulamatadi udi wela mukanda au ku mukanda wa mabaka. Nunku badi batuadija kumona bena dibaka aba bu baselangane, ne badi babala dituku adi bu dia dibaka diabu. Anu mutukadi bamone kuulu eku, bena dibaka aba badi mua kujinga bua babenzele muyuki ku Nzubu wa Bukalenge panyima pa difila diabu dia mukanda wa dibaka. Muanetu mushindame mu nyuma udibu basungule bua kuenza muyuki eu neamanyishe bantu badi bateleja muyuki ne: bantu abu bakadi baselangane bualu mbamane kufila mukanda wabu wa dibaka. Badi mua kuenza mitshipu bilondeshile malu adi mu tshikoso tshia 10 ne note udi kuinshi kua dibeji eku. Bantu badi ku Nzubu wa Bukalenge nebasanke pamue ne bena dibaka, ne mibelu ya mu Dîyi dia Nzambi idibu bafila neyibakoleshe.​—Musambu wa Solomo 3:11.

Dibaka dia kabukulu, ne dibaka difundisha kua mbulamatadi

12. Dibaka dienza bilondeshile bilele bia kabukulu ntshinyi? Ntshinyi tshidi bena dibaka mua kuenza panyima pa dibaka dia nunku?

12 Mu amue matunga, bantu badi mua kuselangana bilondeshile bilele bia kabukulu. Katuena tuakula muaba eu bua bantu babidi badi basombe pamue tshianana anyi badi babanjijangana to. Nsombelu eu udi mua kuikala muanyishibue miaba mikuabu kadi kêna ukumbaja malu onso adi mikenji ya mbulamatadi ilomba nansha.d Tudi tuakula muaba eu bua dibaka didibu benza bilondeshile bilele bidi bantu bonso ba muaba kampanda anyi tshisamba kansanga bitaba. Bidi mua kuikala difila dia biuma, didi dienza bua bangate bena dibaka abu bu bakadi baselangane bilondeshile Bible ne mikenji ya mbulamatadi. Mbulamatadi udi witaba mabaka a nunku bu mabaka mimpe, adi umvuangana ne mikenji yende ne adi apesha bena mabaka bujitu. Pashishe, bena dibaka badi mua kufundisha dibaka diabu kua mbulamatadi, ne padibu badifundisha nunku, badi babapesha mukanda wa dibaka. Difundisha edi didi mua kukuba bena dibaka bonso babidi anyi mukaji bikalaye mua kushala mukamba, ne kukuba bana badibu mua kulela. Tshisumbu tshidi mua kukankamija bantu bonso badi benza mabaka a nunku bua kuya kuafundisha ne lukasa padibu bapeta mushindu. Bualu bua mushinga mukole, bidi bimueneka ne: mu Mikenji ya Mose, bavua belesha mabaka ku mikanda, bafundisha kabidi ne bana.​—Matayo 1:1-16.

13. Panyima pa dibaka dienza bilondeshile bilele bia kabukulu, ntshinyi tshidi tshiakanyine kuenza bua muyuki wa dibaka?

13 Bantu badi baselangana bilondeshile bilele bia tshisamba tshiabu badi balua bena dibaka padi dibaka adi dienzeka. Anu mutukadi bamone, bena Kristo badi baselangana nunku badi mua kujinga bua babenzele muyuki wa dibaka ku Nzubu wa Bukalenge muikalabu ne bua kuenza mitshipu. Bikalaku muyuki, ngamba-malu nealeje ne: bantu aba bakadi baselangane bilondeshile mikenji ya Kaisa. Nekuikale anu muyuki wa nunku umuepele. Kudi anu dibaka dimue, ne muaba eu ndibaka dienza bilondeshile bilele bia kabukulu bidi mbulamatadi wanyisha, ne nekuikale anu muyuki umue. Kuenza malu abidi aa mu lupolo lukese lua dîba, nangananga dituku dimue, kudi mua kuenza bua dibaka dikale dia kanemu ku mêsu kua bantu ba muaba udi dibaka adi dienzekela.

14. Ntshinyi tshidi muena Kristo mua kuenza bikala dibaka didi dilonda malu a kabukulu ne dia kua mbulamatadi onso manyishibue?

14 Mu amue matunga mudi mbulamatadi wanyisha dibaka dienza bilondeshile bilele bia kabukulu, kudi kabidi mushindu wa kufundisha dibaka kua mbulamatadi. Dibaka dia kua mbulamatadi ditu ditamba kuenzeka kumpala kua muena mbulamatadi, ne bena dibaka badi mua kuenza mitshipu ne kutua biala mu mukanda kampanda. Bamue bena Kristo batu basue dibaka dienzela kua mbulamatadi kupita didibu benza bilondeshile bilele bia kabukulu. Bilondeshile mikenji, kabiena ne mushinga bua kuenza dibaka mishindu yonso ibidi eyi to; mbulamatadi udi uyitaba yonso. Malu adi mu tshikoso tshia 9 ne tshia 10 bua muyuki wa dibaka ne mitshipu adi akumbana kabidi mu nsombelu eu. Bualu bua mushinga mukole mbua ne: bantu mbaselangane mu mushindu wa kanemu ku mêsu kua Nzambi ne kua bantu.​—Luka 20:25; 1 Petelo 2:13, 14.

Tuikalayi ne kanemu mu dibaka

15, 16. Mmunyi mudi kanemu ne bua kumueneka mu dibaka?

15 Pavua tshilumbu tshijuke mu dibaka dia mukalenge mukuabu wa bena Pelasa, mufidi wa mibelu munene uvuabu babikila ne: Memukana wakafila mubelu muimpe. Wakamba ne: ‘Bakaji bonso batumbishe babayabu.’ (Esetê 1:20) Mu mabaka a bena Kristo, kabiena bijinga bua mubelu eu ufumine kudi mukalenge wa pa buloba nansha; bakaji mbasue kunemeka babayabu. Bia muomumue, balume bena Kristo badi bapesha bakaji babu lumu ne babatumbisha. (Nsumuinu 31:11, 30; 1 Petelo 3:7) Katuena ne bua kutuadija kunemekangana mu dibaka dietu anu panyima pa bidimu bia bungi to. Kanemu kadi ne bua kumueneka anu ku ntuadijilu, dituku mene dia dibaka.

16 Ki nganu mulume ne mukajende badi ne bua kuleja kanemu mu dituku dia dibaka to. Bikala mukulu muena Kristo wenza muyuki wa dibaka, udi ne bua kuenzeka pawu ne kanemu. Mbena dibaka ke badiye wenzela muyuki eu. Bu mudi ngamba-malu wenza muyuki bua kunemeka bena dibaka, kakuakula ne mineku ya bungi anyi ne mianu ya patupu nansha. Kêna ne bua kuakula malu a bungi adi atangila bena dibaka nkayabu bualu bena dibaka ne bateleji badi mua kumvua bundu. Kadi ngamba-malu neadienzeje bua kuikala ne musangelu ne mêyi adi akolesha, utamba kuakula bua Mufuki wa dibaka ne bua mibelu yende milenga. Bulelela, muyuki wa dibaka muenza ne kanemu kudi mukulu newambuluishe bua dibaka dikale ne kanemu kumpala kua Yehowa Nzambi.

17. Bua tshinyi mabaka a bena Kristo adi alonda mikenji ya mbulamatadi?

17 Kakuyi mpata, udi mumone mu tshiena-bualu etshi malu a bungi adi atangila mabaka adi mikenji yanyisha. Amue malu kaatu enzeka muaba uudi musombele to. Kadi tuetu bonso tudi ne bua kumanya ne: bidi ne mushinga bua mabaka onso adi Bantemu ba Yehowa benza aleje kanemu bua mikenji ya Kaisa ya muaba utudi basombele. (Luka 20:25) Paulo wakatubela ne: ‘Nualukijile bantu bonso mabanza abu: mulambu kudi muena mulambu, mpunga kudi unudi mua kupunga, buneme kudi unudi mua kunemeka.’ (Lomo 13:7) Bulelela, bituadijile anu ku dituku dia dibaka, mbimpe bua bena Kristo banemeke tshidi Nzambi mulongolole bua mpindieu.

18. Mbualu kayi budi mua kuenzeka panyima pa dibaka butudi ne bua kukonkonona, ne nkuepi kudibu bakule bua bualu ebu?

18 Panyima pa mabaka a bungi a bena Kristo, bantu batu badisangisha mu difesto dia dibaka bua kusanka pamue anyi kudia. Vulukayi ne: Yezu pende wakabuela mu difesto dia nunku. Difesto dia nunku diodi dikaleku, mmunyi mudi mibelu ya mu Bible mua kutuambuluisha bua difile padi kanemu kudi Nzambi ne dikale ne lumu luimpe bua bena dibaka ne bua tshisumbu tshia bena Kristo? Tshiena-bualu tshidi tshilonda netshiakule bua tshilumbu etshi.e

[Mêyi adi kuinshi]

a Bavua bakuata mudimu ne muaku eu nansha bua mafesto avua kaayi a dibaka.​—Esetê 9:22, Bible wa Septante.

b Bantemu ba Yehowa batu benza muyuki wa minite 30 udi wamba ne: “Dibaka dia kanemu ku mêsu kua Nzambi.” Muyuki eu udi ne mibelu milenga miangatshila mu mukanda wa Nsapi wa disanka mu dîku ne mu mikanda mikuabu ya Bantemu ba Yehowa. Udi ne diambuluisha dia bungi bua bantu badi baselangana ne bua bonso badi bauteleja.

c Bena dibaka badi mua kuenza mitshipu idi ilonda eyi bikala mikenji ya mbulamatadi kayiyi ilomba mushindu mukuabu. Bua mulume: “Meme [dîna dia mulume] ndi mukusungule wewe [dîna dia mukaji] bua wikale mukajanyi undi ne bua kunanga ne kutabalela matuku onso atuasomba nebe pa buloba apa mu dibaka mushindu udi Nzambi mudilongolole, ne bilondeshile mikenji idi mu Dîyi diende bua balume bena Kristo.” Bua mukaji: “Meme [dîna dia mukaji] ndi mukuitabe wewe [dîna dia mulume] bua wikale bayanyi undi ne bua kunanga, kutabalela ne kunemeka bikole matuku onso atuasomba nebe pa buloba apa mu dibaka mushindu udi Nzambi mudilongolole, ne bilondeshile mikenji idi mu Dîyi diende bua bakaji bena Kristo.”

d Tshibumba tshia Nsentedi tshia dia 15 Kabitende 1963, dibeji dia 575 (Mfual.), tshidi tshiakula bua mabaka a dibanjijangana.

e Bala kabidi tshiena-bualu tshia: “Vudija disanka ne bunême mu dituku dia dibaka diebe,” mu dibeji dia 28.

Udi muvuluke anyi?

• Bua tshinyi tudi ne bua kulonda malu adi atangila mikenji ya mbulamatadi ne malu a mu nyuma bua mabaka?

• Bikala bena Kristo baselangane kua mbulamatadi, ntshinyi tshidibu mua kusungula bua kuenza pashishe?

• Bua tshinyi batu benzela miyuki ya mabaka ku Nzubu wa Bukalenge?

[Tshimfuanyi mu dibeji 18]

Kale mu Isalele, mulume uvua ulua ne mukajende ku nzubu kuende anyi kua tatuende bua kujadika dibaka

[Tshimfuanyi mu dibeji 21]

Panyima pa dibaka dienza bilondeshile bilele bia kabukulu, bena Kristo badi mua kujinga bua babenzele muyuki ku Nzubu wa Bukalenge

    Mikanda ya mu Tshiluba (1982-2024)
    Patuka
    Buela
    • Tshiluba
    • Tumina bakuabu
    • Biudi musue
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Malu a kulonda
    • Mikenji ya mua kulama malu masokoka
    • Biudi witaba bua kuenzekabi mu tshiamu
    • JW.ORG
    • Buela
    Tumina bakuabu