Tuikalayi ne nyuma wa Nzambi pamutu pa nyuma wa pa buloba
‘Tuakangata nyuma, ki ngua pa buloba kadi nyuma wa kudi Nzambi, bua tuetu tumanye masanka akatupabu tshianana kudi Nzambi.’—1 KOL. 2:12.
1, 2. (a) Bena Kristo balelela badi mu mvita mushindu kayi? (b) Nnkonko kayi ituakonkonona?
BENA Kristo balelela lelu badi mu mvita mikole. Muluishi wetu udi ne bukole bua bungi, udi ne budimu ne mmupiluke mu diluangana dia mvita. Udi ne tshia mvita tshinene tshidiye utshimuna natshi bantu ba bungi. Kadi katuena ne bua kutshina anyi kuela meji ne: neatutshimune to. (Yesh. 41:10) Tudi ne tshia mvita tshikumbane tshidi mua kutuambuluisha bua kutshimuna.
2 Mvita itudi tuluangana ki nya ku mubidi to, kadi nya mu nyuma. Muluishi wetu n’Satana Diabolo, ne tshia mvita tshinene tshidiye natshi ‘nnyuma wa pa buloba.’ (1 Kol. 2:12) Tshia mvita tshinene tshidi tshituambuluisha bua kumukandamena, nnyuma wa Nzambi. Bua kutshimuna mvita eyi ne kushala mu malanda mimpe ne Nzambi, tudi ne bua kumulomba nyuma wende ne kuikala ne ngikadilu ya nyuma eu mu nsombelu wetu. (Gal. 5:22, 23) Kadi nyuma wa pa buloba ntshinyi? Mmunyi mudiye mutangalake? Mmunyi mutudi mua kumanya bikala nyuma wa pa buloba ebu ke udi utulombola? Ntshinyi tshitudi mua kulongela ku mushindu uvua Yezu mupete nyuma wa Nzambi ne mukandamene nyuma wa pa buloba?
Bua tshinyi nyuma wa pa buloba mmutangalake bikole?
3. Nyuma wa pa buloba ntshinyi?
3 Nyuma wa pa buloba ebu udi ubengangana ne nyuma wa Nzambi bualu mmufumine kudi Satana “mukokeshi wa buloba” ebu. (Yone 12:31; 14:30; 1 Yone 5:19) Nyuma eu ndungenyi lua pa buloba ludi lutangalake ludi lusaka bantu ku dienza bualu kampanda. Nyuma eu udi usaka bantu ku dienza malu adi abengangana ne disua dia Nzambi.
4, 5. Mmunyi mudi nyuma wa Satana mufike ku ditangalaka bikole?
4 Mmunyi mudi nyuma wa Satana mufike ku ditangalaka bikole? Tshia kumpala, Satana wakadinga Eva mu budimi bua Edene. Wakamuambila ne: Buobu badilombola, bavua mua kuikala ne nsombelu muimpe. (Gen. 3:13) Uvua mumushime bibi bitambe. (Yone 8:44) Wakashima mukaji ne lungenyi lua kusaka Adama bua kutombokela Yehowa. Bu muvua Adama musungule bua kutombokela Nzambi, wakapana bana bende bonso ku bubi, ke bualu kayi mbitekete bua bantu kuidikijabu lungenyi lua Satana lua buntomboji.—Bala Efeso 2:1-3.
5 Satana wakakoka kabidi banjelu bapite bungi bakalua bademon. (Buak. 12:3, 4) Ditomboka diabu diakamueneka kumpala kua mvula wa kabutu wa mu matuku a Noa. Banjelu aba bakela meji ne: bobu bashiye miaba yabu mu diulu ne baye pa buloba bua kukumbaja majinga abu mabi bavua mua kuikala ne disanka. (Yuda 6) Satana udi ‘udinga ba pa buloba bonso’ ku diambuluisha dia bademon aba. (Buak. 12:9) Bia dibungama, bantu ba bungi kabena ne budimu bua kujingulula mashimi a bademon to.—2 Kol. 4:4.
Nyuma wa pa buloba ebu ke udi ukulombola anyi?
6. Mmunyi mudi nyuma wa pa buloba mua kufika ku ditunyanga?
6 Bantu ba bungi ki mbamanye mudi Satana ushima bantu to, kadi bena Kristo balelela mbamanye bualu ebu ku diambuluisha dia Bible. (2 Kol. 2:11) Tumanye ne: nyuma wa pa buloba udi mua kutulombola anu patudi tumushila muaba. Tukonkononayi nkonko inayi yatuambuluisha bua kumanya bikala nyuma wa Nzambi ke udi utulombola anyi wa pa buloba.
7. Mmushindu kayi udi Satana ukuata nawu mudimu bua kutusemeja kule ne Yehowa?
7 Mushindu wa kujikija lutetuku undi musungule udi uleja ne: ntu munange tshinyi? (Bala Yakobo 3:14-18.) Satana udi wenza ne muende muonso bua kutusemeja kule ne Nzambi padiye utusaka bua kunanga malu a tshikisu. Diabolo mmumanye ne: Yehowa mmukine muntu yonso udi munange tshikisu. (Mus. 11:5) Nanku Satana udi ukuata mudimu ne bikandakanda, filme, misambu ne manaya a ku video ne a ku Enternete adi asaka badi baamona ku dinanga tshiendenda ne tshikisu bua kusonsola majinga etu a mubidi. Satana udi usanka bikole padiye utumona tunanga malu ende mabi aa nansha tuetu bikale tutshidi banange malu makane.—Mus. 97:10.
8, 9. Nnkonko kayi idi itangila dijikija dia lutetuku itudi ne bua kudiebeja?
8 Nyuma wa Nzambi udi kabidi usaka bantu badi nende bua kubenga kuenza malu mabi, bua kuikala bakebi ba ditalala ne kuikala ne luse. Tudi ne bua kudiebeja ne: ‘Mushindu wa kujikija lutetuku undi musungule udiku mua kunsaka bua kuikala ne ngikadilu mimpe anyi?’ Meji a ku diulu ‘kaena ne lubombo’ to. Bantu badi ne nyuma wa Nzambi kabatu anu bayisha bakuabu bua kuikala bena ditalala ne kubenga kuenza malu mabi, kadi eku bobu bine batangila malu a tshikisu ne a tshiendenda mu musokoko to.
9 Yehowa mmusue bua tumulamate ne muoyo mujima. Kadi Satana neakebe anu mushindu kampanda wa tuetu kumutendelela anu muvuaye muenzele Yezu. (Luka 4:7, 8) Tudi mua kudiebeja ne: ‘Mushindu wa dijikija lutetuku undi musungule udiku mua kungambuluisha bua meme kulamata Yehowa ne muoyo mujima anyi? Udiku ungambuluisha bua kutantamena nyuma wa pa buloba anyi? Ndiku ne bua kushintulula mushindu wa dijikija lutetuku mu matuku adi alua anyi?’
10, 11. (a) Nyuma wa pa buloba udi usaka bantu bua kumona bintu bia ku mubidi mushindu kayi? (b) Dîyi dia Nzambi didi disaka bantu bua kuikala ne lungenyi kayi?
10 Ndungenyi kayi luntu nalu bua bintu bia ku mubidi? (Bala Luka 18:24-30.) Nyuma wa pa buloba udi ukuata mudimu ne ‘lukuka lua mêsu’ bua kusaka bantu ku lukuka ne dinanga dinekesha dia biuma. (1 Yone 2:16) Nyuma eu mmujule bantu ba bungi dijinga dikole dia kulua babanji. (1 Tim. 6:9, 10) Nyuma eu udi utusaka ku ditaba ne: kudiunguijila bintu bia ku mubidi nekutupeteshe bukubi bua kashidi. (Nsu. 18:11) Kadi tuetu banange biuma bikole kupita mutudi banange Nzambi, Satana neatutshimune. Tudiebeje ne: ‘Ntu muditue anu mu dikeba bintu bia ku mubidi ne masanka mu nsombelu wanyi anyi?’
11 Dîyi dia Nzambi didi diodi ditukankamija bua kuikala ne lungenyi luimpe bua biuma ne bua kuenza mudimu mukole bua kukeba bintu bidi bikengela buetu tuetu ne bua bena mu dîku dietu. (1 Tim. 5:8) Nyuma wa Nzambi udi wambuluisha bantu badi nende bua kuidikija ngikadilu wa Yehowa wa dipeshangana bintu. Bantu ba nunku badi bangata bantu nabu ne mushinga kupita bintu, ne badi babanyina bakuabu bidibu nabi ne disanka padiku mushindu. (Nsu. 3:27, 28) Batu bateka mudimu udibu benzela Nzambi pa muaba wa kumpala kupita dikeba dia biuma.
12, 13. Nngikadilu mimpe kayi idi nyuma wa Nzambi mua kutupetesha?
12 Bumuntu buanyi budi buleja ne: ndi ne nyuma kayi? (Bala Kolosai 3:8-10, 13.) Nyuma wa pa buloba udi usaka bantu bua kuenza malu mabi a ku mubidi. (Gal. 5:19-21) Nyuma eu katu utulombola dîba ditudi mu ditalala ne bantu bakuabu to, kadi utu utamba kutulombola dîba ditudi katuyi nabu mu ditalala, pamuapa dîba didi muena Kristo netu kayi utuangata ne mushinga, padiye mutunyingalaje anyi mutuenzele bualu bubi. Patudi pa nkayetu ke dîba ditudi mua kuleja bikala nyuma wa Nzambi ke udi utulombola peshi wa pa buloba. Tudi ne bua kudikonkonona ne muoyo mujima. Diebeja ne: ‘Mu ngondo isambombo mishale eyi, ndiku muidikije Kristo mu ngikadilu wangi anyi ndi mupingane anu mu bikadilu bianyi bibi ne ngakuilu wanyi mubi?’
13 Nyuma wa Nzambi udi mua kutuambuluisha bua ‘kuvula muntu mukulukulu ne bienzedi biende’ ne kudivuadika ‘muntu mupiamupia.’ Nebituambuluishe bua kuikala ne dinanga ne kuenzelangana malu mimpe. Nebitusake bua kufuilangana luse ne muoyo umue nansha bobu batuenzela bualu kayi bubi. Katuakuikala tuangata malu mabi adibu batuenzela ne ‘tshiji, difika dia munda, lukuna, diyoyo ne dipendangana’ to. Kadi netudienzeje bua kuikala ne “mitshima ya luse.”—Ef. 4:31, 32.
14. Bantu ba bungi batu bamona Dîyi dia Nzambi bishi?
14 Ntuku munange ne ntumikila mikenji ya mu Bible anyi? (Bala Nsumuinu 3:5, 6.) Nyuma wa pa buloba udi usaka bantu bua kubenga kutumikila Dîyi dia Nzambi. Bantu badi nyuma eu ulombola badi babenga malu a mu Bible adibu bamona bu makole ne mbasue kulonda bilele ne nkindi ya bantu. (2 Tim. 4:3, 4) Bakuabu badi babenga Dîyi dia Nzambi dionso. Kabena bitaba mudi Bible mukanda mulelela ne wa mushinga to, kadi badi badimona bobu bena meji. Badi bapepeja mikenji ya mushinga idimu idi yakula bua tshiendenda, diangatangana dia mulume ne mulume anyi dia mukaji ne mukaji ne dishipa dibaka. Badi balongesha mudi ‘bualu bubi bulue bualu buakane, ne mudi bualu buakane bulue bubi.’ (Yesh. 5:20) Lungenyi elu lukadi lutunyange anyi? Padi ntatu itukuata, tutuku tudieyemena ne tueyemena lungenyi lua bantu anyi? Tutuku tudienzeja bua kutumikila mibelu ya mu Bible anyi?
15. Pamutu pa kudieyemena, tudi ne bua kuenza tshinyi?
15 Nyuma wa Nzambi udi utusaka bua kunemeka Bible. Anu bu mufundi wa misambu, netumone Dîyi dia Nzambi bu muendu ku makasa etu ne bu munya udi utema mu njila wetu. (Mus. 119:105) Pamutu pa kudieyemena, netueyemene Dîyi dia Nzambi bua dituambuluishe bua kusunguluja tshidi tshimpe ne tshibi. Nyuma wa Nzambi kena utusaka anu bua kunemeka Bible to, kadi udi kabidi utusaka bua kunanga mikenji ya Nzambi.—Mus. 119:97.
Longela ku tshilejilu tshia Yezu
16. Kuikala ne ‘meji a Kristo’ kudi kumvuija tshinyi?
16 Bua tuetu kupeta nyuma wa Nzambi, tudi ne bua kuikala ne ‘meji a Kristo.’ (1 Kol. 2:16) Bua tuetu kuikala ‘ne meji a buena a Kristo Yezu’ tudi ne bua kumanya mushindu uvuaye wela meji ne wenza malu, pashishe kumuidikija. (Lomo 15:5; 1 Pet. 2:21) Tukonkononayi imue mishindu itudi mua kukumbaja bualu ebu.
17, 18. (a) Ntshilejilu kayi tshidi Yezu mutushile bua disambila? (b) Bua tshinyi tudi ne bua ‘kutungunuka ne kulomba?’
17 Lomba Nzambi nyuma wende. Kumpala kua kutuilangana ne mateta, Yezu uvua ulomba nyuma wa Nzambi bua amuambuluishe. (Luka 22:40, 41) Tuetu petu tudi ne bua kulomba Nzambi nyuma wende. Yehowa udi ufila nyuma wende tshianana ne muoyo mulenga kudi bonso badi bamulombaye ne ditabuja. (Luka 11:13) Yezu wakamba ne: ‘Nutungunuke ne kulomba nebanupe, nutungunuke ne kukeba nenupete, nutungunuke ne kukokola nebanunzuluile. Bualu bua muntu yonso udi ulomba nebamupeshe, udi ukeba neapete, udi ukokola nebamunzuluile.’—Mat. 7:7, 8, NW.
18 Wewe ulomba Yehowa bua akuambuluishe ne nyuma wende, kuteketshi lukasa bua kumulomba to. Tudi ne bua kuikala tusambila misangu ya bungi ne tutungunuka anu ne kuenza nanku. Imue misangu Yehowa utu ujinga kumona dijinga dikole didi nadi badi bamulomba ne mudi ditabuja diabu dikole kumpala kua yeye kuandamuna masambila abu.a
19. Yezu uvua ne tshibidilu tshia kuenza tshinyi? Bua tshinyi tudi ne bua kumuidikija?
19 Tumikila Yehowa ne muoyo mujima. Yezu uvua wenza malu anu avua asankisha Tatuende. Kakuvua musangu nansha umue uvua Yezu muenze bualu buvua bubengangana ne disua dia Tatuende to. Wakambila Tatuende ne dishindika dionso ne: ‘Bualu ebu buenjibue bu muudi musue, kabuenjibu bu mundi musue.’ (Luka 22:42) Diebeja ne: ‘Ntuku ntumikila Nzambi nansha mu nsombelu mikole anyi?’ Kutumikila Nzambi kudi ne mushinga bua kupeta muoyo. Tudi tumutukila bualu yeye mmufuki wetu udi mutupeshe muoyo ne utuambuluisha bua kuikala nawu. (Mus. 95:6, 7) Nzambi udi utuanyisha anu patudi tumutumikila, kakuena tshintu tshitudi mua kushintakaja ne ditumikila to.
20. Nsombelu wa Yezu uvua muimanyine pa tshinyi? Mmunyi mutudi mua kumuidikija?
20 Manya Mukanda wa Nzambi bimpe. Pavua Yezu ukandamena mateyi a Satana ne ditabuja dikole, uvua utela mêyi a mu Bible. (Luka 4:1-13) Pavuaye wandamuna bamfumu ba bitendelelu bavua bamuluisha, uvua ukuata mudimu ne Dîyi dia Nzambi. (Mat. 15:3-6) Yezu uvua mumanye mikenji ya Nzambi ne uvua uyitumikila mu nsombelu wende mujima. (Mat. 5:17) Tuetu petu tudi ne bua kudisha lungenyi luetu ne Dîyi dia Nzambi didi dikolesha ditabuja dietu. (Filip. 4:8, 9) Bidi mua kukolela bamue ba kutudi bua kukeba dîba dia kudilongela Dîyi dia Nzambi pa nkayabu anyi mu dîku. Nunku, pamutu pa kuindila bua kupeta dîba, tudi ne bua kukeba dîba.—Ef. 5:15-17.
21. Bua tuetu kumanya Dîyi dia Nzambi bimpe ne kuditumikila, ntshinyi tshitudi mua kuenza?
21 ‘Mupika wa lulamatu ne wa budimu’ mmutuambuluishe bua kupeta dîba dia kudilongela Bible pa nkayetu anyi mu dîku padiye mutulongoluele programe wa Ntendelelu wa mu Dîku ku lumingu luonso. (Mat. 24:45, NW) Utuku unemeka bimpe programe eu anyi? Bua wewe kupeta meji a Kristo, ikala usungula biena-bualu kampanda bia malu avua Yezu mulongeshe bua kubikonkonona bilondangane dîba diudi wenza ntendelelu webe wa mu dîku. Udi mua kuangata mukanda wa Index des Publications Watch Tower bua kumanya muaba udi malu a tshiena-bualu tshiudi musungule bua kulonga. Tshilejilu, kutuadijila mu tshidimu tshia 2008 too ne tshia 2010, mu Tshibumba tshia Nsentedi tshia bantu bonso mmupatuke biena-bualu 12 bivua biangatshila mu tshiena-bualu tshinene tshia ne: “Malu adi Yezu utulongesha.” Udi mua kusungula biena-bualu ebi bua kubikonkonona paudi udilongela. Kutuadijila mu tshidimu tshia 2006, batu bapatula mu Réveillez-vous! tshiena-bualu tshia Que répondriez-vous? Tshiena-bualu etshi tshivua tshienza bua kukuambuluisha bua kukolesha dimanya diebe dia Dîyi dia Nzambi. Udi mua kukuata mudimu ne malu adi mu tshiena-bualu etshi misangu yonso iudi wenza Ntendelelu wa mu Dîku.
Tudi mua kutshimuna ba pa buloba
22, 23. Bua tuetu kutshimuna ba pa buloba, tudi ne bua kuenza tshinyi?
22 Bua nyuma wa Nzambi kutulombolaye, tudi ne bua kukandamena nyuma wa pa buloba. Ki mbipepele bua kuenza nanku to. Bidi bilomba kudienzeja bikole. (Yuda 3) Kadi tudi mua kutshimuna. Yezu wakambila bayidi bende ne: ‘Pa buloba nudi ne dikenga, kadi nukoleshe mitshima yenu, ngakupita ba pa buloba bukole.’—Yone 16:33.
23 Tuetu petu tudi mua kutshimuna ba pa buloba anu patudi tukandamena nyuma wabu ne tudienzeja bua kupeta nyuma wa Nzambi. Eyowa, ‘bikala Nzambi netu, nnganyi udi mumanye mua kutupumbisha?’ (Lomo 8:31) Tuetu bikale ne nyuma wa Nzambi ne balonde buludiki buende budi mu Bible, netupete diakalenga, ditalala, disanka ne ditekemena dia kupeta muoyo wa kashidi mu bulongolodi bupiabupia bukadi pabuipi.
[Mêyi adi kuinshi]
a Bua kumanya malu makuabu, bala mukanda wa Bible utu ulongesha tshinyi menemene?, dibeji dia 170 too ne dia 173.
Udi muvuluke anyi?
• Nyuma wa pa buloba mmutangalake bikole bua tshinyi?
• Nnkonko inayi kayi itudi ne bua kudiebeja?
• Bua kupeta nyuma wa Nzambi, mmalu kayi asatu atudi balongele ku tshilejilu tshia Yezu?
[Tshimfuanyi mu dibeji 8]
Bamue banjelu bakalua bademon mushindu kayi?
[Tshimfuanyi mu dibeji 10]
Satana udi ukuata mudimu ne nyuma wa pa buloba bua kulombola bantu, kadi tudi mua kumukandamena