TSHIBUTSHILU TSHIA MIKANDA TSHIA KU ENTERNETE tshia Watchtower
TSHIBUTSHILU TSHIA MIKANDA TSHIA KU ENTERNETE
tshia Watchtower
Tshiluba
  • BIBLE
  • MIKANDA
  • BISANGILU
  • w25 ngondo wa 8 dib. 26-30
  • Ngakalua misionere nansha mumvua muena lumamamama

Kakuena filme nansha umue mu tshitupa etshi to.

Tshilema ntshienzeke mu diambula dia filme.

  • Ngakalua misionere nansha mumvua muena lumamamama
  • Tshibumba tshia Nsentedi tshidi tshimanyisha Bukalenge bua Yehowa (Tshia kulonga)—2025
  • Tumitu tua bualu
  • Bintu bia muomumue
  • NGAKATUADIJA MUDIMU WA KU DÎBA NE KU DÎBA
  • NGAKADIFUNDILA TSHIPATSHILA TSHIA KULUA MISIONERE
  • BAKATUTUMA BAMISIONERE MU DITUNGA DIVUA NE MVITA
  • BAKATUTUMA BAMISIONERE MU DITUNGA DIKUABU
  • TSHITUAKENZA PATUAKASAMA
  • NDI NE DIANYISHA BUA MUDI YEHOWA UNGAMBULUISHA
  • Diyisha dia pa buadi didi dipatula bipeta bimpe mu Bulgarie
    Tshibumba tshia Nsentedi tshidi tshimanyisha Bukalenge bua Yehowa—2010
  • Yehowa ‘mmululamije njila yanyi’
    Tshibumba tshia Nsentedi tshidi tshimanyisha Bukalenge bua Yehowa (Tshia kulonga)—2021
  • Tudi badisuike bua kuenzela Yehowa mudimu
    Tshibumba tshia Nsentedi tshidi tshimanyisha Bukalenge bua Yehowa—2006
  • Mvua musue kuikala kunyunguluka ne bena manaya a tutungu
    Tshibumba tshia Nsentedi tshidi tshimanyisha Bukalenge bua Yehowa—2011
Tangila bikuabu
Tshibumba tshia Nsentedi tshidi tshimanyisha Bukalenge bua Yehowa (Tshia kulonga)—2025
w25 ngondo wa 8 dib. 26-30
Marianne Wertholz.

MALU A MU NSOMBELU

Ngakalua misionere nansha mumvua muena lumamamama

MALONDA KUDI MARIANNE WERTHOLZ

PAMVUA muana, mvua muena lumamamama ne mvua tshina bantu. Kadi mu kupita kua bidimu, Yehowa wakangambuluisha bua kulua muntu uvua munange bantu ne kulua misionere. Wakenza nanku ku diambuluisha dia tshilejilu tshimpe tshia tatuanyi, tshia muanetu wa bakaji kampanda wa bidimu 16, ne pashishe ku diambuluisha dia mêyi mimpe a meji a bayanyi. Indilayi nnulondele.

Ndi muledibuse mu 1951, mu dîku dia bena Katolike, mu Vienne mu Autriche. Mvua muena lumamamama, kadi mvua ngitabuja Nzambi ne mvua nsambila bikole. Tatu wakatuadija kulonga Bible ne Bantemu ba Yehowa pamvua ne bidimu 9; panyima pa matuku mamu kutuadijaye pende kulonga Bible pamue nende.

Meme ne muakunyanyi, Elisabeth (ku dia bakaji)

Matuku makese pashishe, tuakalua bena mu tshisumbu tshia Döbling mu Vienne amu. Tuvua tuenza malu a bungi pamue mu dîku. Tshilejilu, tuvua tubala Bible ne tumulonga, tubuela mu bisangilu ne tuenza midimu ya budisuile mu mpuilu. Tshikondo atshi tatu wakangambuluisha bua kunanga Yehowa bikole. Uvua musue ne: meme ne yayanyi tulue bampanda-njila, kadi ki ntshimvua meme musue to.

NGAKATUADIJA MUDIMU WA KU DÎBA NE KU DÎBA

Ndi mubatijibue mu 1965 pamvua ne bidimu 14. Kadi bivua binkolela bua kuyisha bantu bamvua tshiyi mumanye. Mvua diumvua mushadile kudi bansonga nanyi ne mvua nkeba anu ne: bikale banganyisha. Matuku makese meme mumane kubatijibua, ngatuadija kusomba ne bansonga bavua kabayi Bantemu ba Yehowa. Nansha mumvua musue kusomba nabu amu, kondo kanyi ka muoyo kavua anu kampisha bua mumvua nsomba nabu bikole. Kadi kabivua bipepele bua meme kulekela kusomba nabu to. Tshiakangambuluisha ntshinyi?

Marianne ne Dorothée.

Ndi mulonge malu a bungi kudi Dorothée (ku dia bakaji)

Tshikondo atshi, muanetu wa bakaji kampanda wa bidimu 16 diende Dorothée wakalua mu tshisumbu tshietu. Mushindu uvuaye uyisha ne tshisumi ku nzubu ne ku nzubu uvua unkemesha. Mvua mumupite ku bidimu ndambu, kadi tshivua ntamba kuyisha to. Mvua ndiambila ne: ‘Meme, banyi baledi mBantemu, kadi yeye nansha mudiye nkayende Ntemu kuabu ne ulama mamuende udi usama, dîba dionso udi anu mu buambi!’ Tshilejilu tshiende tshiakansaka bua kubanga kuyisha bikole. Matuku makese pashishe, tuakabanga nende bumpanda-njila pamue. Tuakanji kutuadija ne buambuluishi, pashishe tuetu kulua kuangata bua pa tshibidilu. Tshisumi tshivua natshi Dorothée bua mudimu wa buambi tshiakangambulukila. Wakangambuluisha bua kupeta mulongi wanyi wa Bible wa kumpala. Panyima pa matuku ngatuadija kuyisha bipepele ku nzubu ne ku nzubu, mu njila ne miaba mikuabu.

Mu tshidimu tshianyi tshia kumpala tshia bumpanda-njila, muanetu wa balume mukuabu wa mu Autriche, diende Heinz, wakalua mu tshisumbu tshietu. Bavua bamutumamu bu mpanda-njila wa pa buende. Uvua mulongele bulelela mu Canada pavuaye muye kutangila muanabu wa balume ukavua Ntemu. Ngakamunanga musangu umue. Kadi uvua musue kulua misionere, mudimu umvua meme tshiyi musue to. Ke bualu kayi tshiakamuambila ne: mvua mumunange to. Panyima pa matuku tuakabanga kutantshilangana nende, tuetu kulua kuselangana; tuetu kubanga mudimu wa bumpanda-njila pamue mu Autriche amu.

NGAKADIFUNDILA TSHIPATSHILA TSHIA KULUA MISIONERE

Heinz uvua utamba kungambila muvuaye ne dijinga dia kulua misionere. Kavua ungenzeja bua ndue misionere to, kadi uvua ungela nkonko, bu mudi lua ne: “Bu mutudi katuyi ne bana, katuenaku mua kuenza malu a bungi mu mudimu wa Yehowa anyi?” Bu mumvua muena lumamamama, mvua ntshina bua kulua misionere. Bushuwa, nansha mumvua mpanda-njila, mvua mmona ne: tshivua mua kukumbana bua kuenza mudimu wa bumisionere to. Kadi Heinz uvua anu ungeleshisha meji ne lutulu bua mudimu au. Uvua ungambuluisha bua tshitambi kuimanyina pa buôwa bumvua nabu to, kadi ntambe kuela meji a mundi mua kuambuluisha bantu. Mubelu wende au wakangambuluisha bikole menemene.

Heinz ulombola dilonga dia Tshibumba tshi Nsentedi mu tshisumbu tshia muakulu wa Serbo-croate mu tshimenga tshia Salzbourg mu Autriche, mu 1974

Ngakafika ku dipeta dijinga dia kulua misionere, ke tuetu kuwuja formilere wa Kalasa ka Gilada. Kadi muanetu wa balume uvua ulombola malu ku Betele wakambela bua nganji kushikuluja muakulu wa Anglais, ke tshingakenza. Panyima pa bidimu bisatu, bakatutuma meme ne Heinz mu tshisumbu tshia muakulu wa Serbo-croate mu tshimenga tshia Salzbourg mu Autriche. Tuakayisha mu teritware wa tshisumbu atshi munkatshi mua bidimu 7. Pavua bayanyi mulue mutangidi wa tshijengu, tuakakumbula bisumbu bia muakulu wa Serbo-croate munkatshi mua tshidimu tshimue. Muakulu wa Serbo-croate uvua mukole, nansha nanku tuvua ne balongi ba Bible ba bungi.

Mu 1979 Betele wakatulomba bua kuya mu Bulgarie bua matuku makese. Bu muvuabu bakandikamu mudimu wetu wa diyisha, bavua batuambile bua tuyamu bu badi baya kuikisha ne bua katuyishi to, kadi tuambule tumikanda tua tukese mumusokoko bua kuya kupesha bana betu ba bakaji batanu bavua mu Sofia, tshimenga tshikulu tshia ditunga adi. Mvua ne buôwa bua bungi, kadi Yehowa wakangambuluisha. Pangakamona muvua bana betu ba bakaji batanu abu ne dikima ne disanka nansha muvuabu mua kubakuata kubela mu buloko, ngakapeta panyi dikima dia kuenza mudimu wonso uvua bulongolodi bua Yehowa mua kumpesha bua kuenza.

Panyima pa matuku, tuakuwuja kabidi formilere wa Kalasa ka Gilada. Kadi bua musangu eu bakatubikila. Tuvua tuela meji ne: kavua kenzeka mu muakulu wa Anglais mu États-Unis. Kadi mu ngondo wa 11/1981, bakalongolola bua tulasa tukuabu tua Gilada tuikale tuenzekela mu Allemagne. Nunku tuakabuela mu kalasa aku mu Allemagne; kavua kenzeka mu tshiena Allemagne. Mvua ngumvua muakulu au bimpe. Patuvua tukajikija, nkuepi kuvuabu mua kututuma?

BAKATUTUMA BAMISIONERE MU DITUNGA DIVUA NE MVITA

Bakatutuma mu Kenya. Kadi Betele wa Kenya wakatulomba ni tuvua mua kuitaba bua kuya mu Ouganda, ditunga diena mutumba. Kukavua bidimu 10 bivua munene kampanda wa basalayi wa mu Ouganda, diende Idi Amin, munyenge nkuasa wa bukalenge. Bidimu biakalonda, bukokeshi buende bua tshikokesha nkaya bua kashipesha bantu binunu bia bungi ne bua kakengeshisha bakuabu miliyo ne miliyo. Kadi mu 1979, bakamunyenga pende nkuasa wa bukalenge. Mvua ne buôwa bua kuya mu ditunga adi. Kadi malu amvua mulonge mu Kalasa ka Gilada avua matuambuluishe bua kueyemena Yehowa. Ke tuetu kuitaba bua kuyamu.

Nsombelu uvua mubi menemene mu Ouganda. Mbulamatadi kavua ne mushindu wa kupesha bantu mâyi, nzebu, ne bintu bikuabu bia mushinga to. Kakuvua mushindu wa kubikilangana ku telefone to. Bantu bavua babuelelangana mu nzubu nangananga butuku, basangana bingoma ne banyengangana bintu. Ke bualu kayi pavua butuku buila, bantu bonso bavua basomba anu kumbelu, bakuabu basambila too ne kusambila, bua muntu kalu kuiba bintu anyi kalu kubashipa to.

Tulamba tshiakudia kua mu dîku dia Waiswa

Mu 1982, meme ne Heinz tuakaya mu Kampala, tshimenga tshikulu tshia ditunga dia Ouganda. Tuakanji kusomba ngondo itanu kua muanetu Sam Waiswa ne mukajende Christina. Bavua ne bana batanu; kumbelu aku kuvua kabidi balela babu banayi. Bavua badia anu musangu umue ku dituku. Nansha nanku bavua bitabe bua tuetu kudia nabu bintu bikese bivuabu nabi. Tshikondo tshituvua basombe nabu atshi, tuakalonga malu akatuambuluisha mu mudimu wetu wa bumiosenere. Tshilejilu, tuakamanya mua kuowa mâyi makese, pashishe kuangata mâyi atuvua bowe au bua kuya nawu ku nkuba, bu mutuvua ne nkuba ya mâyi. Tuvua tuenza nanku bua kubenga kunyanga mâyi. Mu 1983, tuakalua kupeta wetu nzubu muaba muimpe uvua bukubi mu Kampala amu.

Kuyisha mu Kampala kuvua kutusankisha bikole. Ndi mvuluka mutuvua babanye bibejibeji bipite pa 4000 mu ngondo umue patupu! Kadi tshivua tshitusankisha bikole mmushindu uvua bantu bateleja bulelela. Bavua banemeka Nzambi ne basue kuakula malu a mu Bible. Yonso wa kutudi uvua ulonga Bible ne bantu kumbukila ku 10 too ne ku 15. Tuakalonga malu a bungi kudibu. Nansha muvuabi bibalomba bua kuya lua makasa mu bisangilu lumingu luonso, kabavua badiabakena to, bavua anu ne disanka.

Mu 1985 ne 1986, mvita yakenzeka kabidi mu Ouganda misangu ibidi. Tuvua tumona muvuabu bavuije bana basalayi, babapeshe bingoma binene ne babateke mu njila bua bikale batangila bantu badi babuela mu bimenga ne bapatuka, ne basasulula bidibu nabi. Tuvua tusambila Yehowa bua atupeshe meji ne bua atuepule ku njiwu dîba dituvua tuyisha ne katuikadi ne buôwa to. Yehowa wakandamuna masambila etu. Buôwa buetu buvua bujika patuvua tupeta muntu uvua uteleja mukenji wa Bukalenge.

Meme ne Heinz ne Tatjana (pankatshi)

Tuvua kabidi basue kuyisha bantu bavua balue kusombela mu Ouganda. Tshilejilu, tuakatuilangana ne muntu mukuabu diende, Murat Ibatullin, ne mukajende Dilbar bavua bafumina mu Tatarstan (Russie centrale). Murat uvua doktere. Bubidi buabu bakabatijibua ne mbatungunuke ne kuenzela Yehowa mudimu ne lulamatu. Panyima pa matuku, ngakatuilangana ne mamu kampanda uvua ufumina mu Ukraine, diende Tatjana Vileyska. Tshikondo atshi uvua ukeba kudishipa. Yeye mumane kubadijibua, wakapingana mu Ukraine muakaluaye kutuadija mudimu wa dikudimuna mikanda yetu mu tshiena Ukraine.a

BAKATUTUMA BAMISIONERE MU DITUNGA DIKUABU

Mu 1991 patuvua mu dikisha mu Autriche, betele wakatumanyisha ne: bavua batutume mu Bulgarie. Bavua bakandike mudimu wetu wa diyisha mu amue matunga a ku Mputu munkatshi mua bidimu bia bungi. Kadi malu akavua mashintuluke. Bakavua banyishile Bantemu ba Yehowa bua kuyisha mu matunga au ne mu Bulgarie kabidi. Anu mutukadi baleje, tuvua bambule imue mikanda mu musokoko, baye nayi mu Bulgarie amu tshikondo tshivuabu bakandike mudimu wetu atshi. Muomu amu ke muvuabu batutume mpindieu bua kuyisha.

Betele wa mu Autriche wakatuambila ne: katuakupingana mu Ouganda to. Nunku katuakapinganamu nansha bua kusuika mabuki etu avuamu anyi bua kulayangana bena balunda betu to, tuakaya musangu umue mu Allemagne, kuangata mashinyi, kuya mu Bulgarie. Bavua batutume mu kasumbu kavua ne bamanyishi batue ku 20, mu tshimenga tshia Sofia.

Tuakapeta ntatu ya mushindu mukuabu mu Bulgarie. Lua kumpala, katuvua banji kumanya muakulu wa muntu amu to. Luibidi, kuvua anu mikanda ibidi tshianana mu tshiena Bulgarie. Kuvua wa La vérité qui conduit à la vie éternelle ne wa Miyuki ya mu Mukanda wa Nzambi. Luisatu, bivua bitukolele bua kutuadija kulonga Bible ne bantu. Nansha mutuvua ne ntatu ayi, kasumbu ketu kajima kavua kayisha ne tshisumi tshia bungi. Pavua bena mu tshitendelelu tshia Ortodokse bamona mutuvua tuyisha amu, bakabanga katuluisha, kabayi basue bua tuyishe to.

Mu 1994, bakumbusha tshitendelelu tshietu ku mikanda ya mbulamatadi, ne bantu ba bungi ba mu Bulgarie bavua bamba mutuvua bantu babi. Mbulamatadi wakela bamue bana betu mu buloko. Bavua bamuangalajila Bantemu ba Yehowa ngumu ya dishima ku tudiomba ne mu bikandakanda, bamba ne: batu balekela bana babu bafua pamutu pa kubelesha mashi, ne batu basaka Bantemu bakuabu bua kudishipa. Bivua bitukolele meme ne Heinz bua kuyisha. Misangu ya bungi tuvua tutuilangana ne bantu ba luonji bavua batukanyina, batubikidila bampulushi, ne batuasa bintu. Kakuvua mushindu wa kupeta mikanda yetu mu ditunga adi ne kabivua bipepele bua kupeta muaba wa kufutshila bua kuenza bisangilu to. Umue musangu bampuluishi bakalua kutukandika bua kutungunuka ne mpungilu utuvua tuenza. Katshia katuvua banji kumona bantu ne lukinu lua mushindu au to. Bavua bashilangane bikole ne bena mu Ouganda, bualu bavua bobu basue kulonga Bible. Ntshinyi tshiakatuambuluisha bua kubenga kuteketa mu mikolo?

Tuvua tupeta disanka patuvua tusomba ne bena Kristo netu. Bavua ne disanka dia bungi bua muvuabu bapete bulelela, ne bavua ne dianyisha dia bungi bua mutuvua tubambuluisha. Bavua batabalelangana ne bambuluishangana. Malu onso atudi batuilangane nawu mmatulongeshe ne: tuetu banange bantu, netuikale ne disanka mu mudimu wetu.

Marianne ne Heinz wertholz.

Ku betele wa mu Bulgarie, mu 2007

Kadi panyima pa bidimu, malu akalengela. Mu 1998, bakapingaja tshitendelelu tshietu ku mikanda ya mbulamatadi, tuetu kubanga kupeta mikanda mu tshiena Bulgarie. Pashishe mu 2004, bakabanjijamu betele mupiamupia. Patudi tuakula apa, mudi bamanyishi 2953 mu bisumbu 57. Mu 2024, bantu 6475 bavua babuele mu Tshivulukilu. Lelu eu mu Sofia mukadi bisumbu 9, pabi tuvua basanganamu bana betu babakaji 5. Tuvua badimuenene muvua dîyi dia buprofete edi dikumbane mu Bulgarie: “Udi mukese nealue tshinunu.”​—Yesh. 60:22.

TSHITUAKENZA PATUAKASAMA

Ngakapeta masama a bungi. Mu kupita kua bidimu, biuwuja bivua bimpatuka pambidi, tshikuabu kungenzatshi ne mu buongo. Bakanji kumpesha manga makole, pashishe tuetu kuya mu Inde bua bobu kupanda tshivua mu buongo. Munganga wakenza mêba 12 bua kutshiumbusha. Patuakapatuka mu lupitadi, tuakanji kusombela mu betele wa mu Inde, pashishe pangakumvua bimpe, tuakapingana ku mudimu wetu mu Bulgarie.

Heinz pende wakapeta disama ditu bantu kabayi batamba kusama dia Huntington. Ukavua utata bua kuenda, bua kuakula, ne bua kunyunga. Pavua disama adi dilue kumunemenena, meme ke ukavua umuenzela bionso. Kuvua misangu ivuabi bintshiokesha mu lungenyi, ndiebeja ni mvua mua kukokesha bua kutungunuka ne kumutabalela. Kadi muanetu wa balume mukuabu, diende Bobi, uvua ne tshibidilu tshia kulua kuangata Heinz bua baye mu buambi. Kabivua bimutonda bua muvua Heinz kayi wakula bimpe ne kayi unyungisha maboko anyi mikolo to. Bobi uvua anu ungelesha diboko pamvua tshiyi ne mushindu wa kuambuluisha Heinz. Nansha mutuvua bapangadije bua kubenga kulela mu ndongoluelu eu bua tuenzele Yehowa mudimu bikole, tuakamona ne: Bobi ke wetu muana uvua Yehowa mutupeshe!​—Mâko 10:29, 30.

Heinz uvua kabidi ne kansere. Bia dibungama, mu 2015 bayanyi wakafua. Utu unsamina muoyo bikole. Yeye ke yonso umvua nende uvua ungambuluisha. Tshivua mmona bu ne: mmufue to, bualu mvua anu mmuvuluka! (Luka 20:38) Dituku dionso edi ntu mvuluka malu mimpe avuaye ungambila ne mibelu mimpe ivuaye umpesha. Pantu mvuluka kabidi mudimu wa Yehowa utuvua benze nende munkatshi mua bidimu bia bungi, ntu ngumvua disanka dia bungi.

NDI NE DIANYISHA BUA MUDI YEHOWA UNGAMBULUISHA

Yehowa mmunkuatshishe mu ntatu yanyi yonso. Nansha mumvua muena lumamamama, mmungambuluishe bua kulua misionere uvua munange bantu. (2 Tim. 1:7) Mmutuambuluishe meme ne muakunyanyi wa bakaji bua tuikale mu mudimu wa ku dîba ne ku dîba. Yeye ne bayende badi mu mudimu wa butangidi bua tshijengu ku Mputu, bakumbula bisumbu bia bana betu badi bakula tshiena Serbie. Yehowa mmuandamune masambila avua tatuetu wenza patutshivua bana!

Malu antu ndonga mu Bible atu ampesha ditalala dia mu muoyo. Ndi mulonge mua kusambila “bikole” mu bikondo bia ntatu anu bu Yezu. (Luka 22:44) Bena Kristo nanyi ba mu tshisumbu tshindi tshia Nadezhda tshia mu Sofia mbannange ne batu bangenzela malu mimpe. Eu ke umue mushindu udi Yehowa muandamune masambila anyi. Batu bambikila bua kusomba nabu ne batu anu bangambila ne: mbannange. Bitu binsankisha bikole.

Ntu ngelangana meji a dibishibua dia bantu ku lufu, ndifuanyikijila baledi banyi bimane kumpala kua nzubu wetu, bavuale bimpe anu muvuabu bavuale dituku diabu dia dibaka, mmona muanetu wa bakaji ulamba, ne mmona Heinz muimane pabuipi ne kabalu kende. Pantu ndifuanyikijila malu aa, ntu mpeta disanka ne bitu bingambuluisha bua kunanukila mu ntatu ne kuikala ne dianyisha.

Pandi ngela meji a malu mimpe onso adi Yehowa mungenzele ne adiye untungunuka ne kungenzela, ndi ndiumvua anu bu Davidi wakamba mu Misambu 27:13, 14 ne: “Nkuepi kumvua mua kuikala bu meme tshiyi ne ditabuja dia ne: mvua mua kumona buimpe bua Yehowa mu buloba bua badi ne muoyo? Tekemena kudi Yehowa; ikala ne dikima ne muoyo mukole. Eyowa, tekemena kudi Yehowa.”

a Bala malu a mu nsombelu wa Tatjana Vileyska adi mu Tabulukayi! wa dia 22/12/2000, dibeji dia 20-24. (Mu Mfualansa)

    Mikanda ya mu Tshiluba (1982-2025)
    Patuka
    Buela
    • Tshiluba
    • Tumina bakuabu
    • Biudi musue
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Malu a kulonda
    • Mikenji ya mua kulama malu masokoka
    • Biudi witaba bua kuenzekabi mu tshiamu
    • JW.ORG
    • Buela
    Tumina bakuabu