TSHIBUTSHILU TSHIA MIKANDA TSHIA KU ENTERNETE tshia Watchtower
TSHIBUTSHILU TSHIA MIKANDA TSHIA KU ENTERNETE
tshia Watchtower
Tshiluba
  • BIBLE
  • MIKANDA
  • BISANGILU
  • w25 ngondo wa 11 dib. 2-7
  • Mua kuikala anu ne disanka ku bukulakaja

Kakuena filme nansha umue mu tshitupa etshi to.

Tshilema ntshienzeke mu diambula dia filme.

  • Mua kuikala anu ne disanka ku bukulakaja
  • Tshibumba tshia Nsentedi tshidi tshimanyisha Bukalenge bua Yehowa (Tshia kulonga)—2025
  • Tumitu tua bualu
  • Bintu bia muomumue
  • MUDI BUKULAKAJA MUA KUJIMIJILA MUNTU DISANKA
  • TSHIDIBU MUA KUENZA BUA BIKALE ANU NE DISANKA
  • MUTUDI MUA KUBAMBULUISHA
  • Tuangatayi bana betu bakulakaje ne mushinga
    Tshibumba tshia Nsentedi tshidi tshimanyisha Bukalenge bua Yehowa (Tshia kulonga)—2021
  • Mêyi a ndekelu a bantu ba lulamatu akulongeshe
    Tshibumba tshia Nsentedi tshidi tshimanyisha Bukalenge bua Yehowa (Tshia kulonga)—2024
  • Yehowa udi utabalela Bantemu bende bakulakaje
    Tshibumba tshia Nsentedi tshidi tshimanyisha Bukalenge bua Yehowa—2008
  • Didipuekesha dikusake bua kuitaba malu audi kuyi mumanye
    Tshibumba tshia Nsentedi tshidi tshimanyisha Bukalenge bua Yehowa (Tshia kulonga)—2025
Tangila bikuabu
Tshibumba tshia Nsentedi tshidi tshimanyisha Bukalenge bua Yehowa (Tshia kulonga)—2025
w25 ngondo wa 11 dib. 2-7

TSHIENA-BUALU TSHIA KULONGA 44

MUSAMBU WA 138 Bulengele bua nsuki mitoke

Mua kuikala anu ne disanka ku bukulakaja

‘Ku bukulakaja nebikale anu benda basampila.’​—MIS. 92:14.

LUNGENYI LUNENE

Netumone mudibi ne mushinga bua bakulakaje kuikala anu ne disanka ne tshidibu mua kuenza bua kadijiminyi.

1-2. Mmushindu kayi utu Yehowa umona bakulakaje badi ne lulamatu? (Misambu 92:12-14; tangila kabidi tshimfuanyi.)

BUA bantu ba imue miaba, kukulakaja ndiakalenga. Kadi bakuabu bobu batu benza muabu muonso bua kababamonyi bu bakulakaje to. Tshilejilu, padibu bamona nsuki mitoke ibapatuka, batu bayitula. Nansha nanku, kabena ne tshidibu mua kuenza bua kabakulakaji to.

2 Mmunyi mutu Tatu wetu wa mu diulu umona batendeledi bende bakadi bakulakaje? (Nsu. 16:31) Udi ubamona bu mitshi idi yenda isampila. (Bala Misambu 92:12-14.) Bua tshinyi udi ubamona nanku? Misangu ya bungi mitshi itu ne mabeji a bungi ne bilongo bimpe ngeyi ikadi mienze bidimu bia bungi. Tshilejilu, mu Japon mudi mitshi ya mushindu eu. Imue ya kudiyi ikadi milale bidimu bipite pa tshinunu ne mmimpe kumona. Bia muomumue, batendeledi ba Yehowa bakadi bakulakaje badi ne mushinga wa bungi kudiye. Yehowa udi wangata ngikadilu yabu milenga ne mushinga wa bungi. Mbamuenzele mudimu bidimu bia bungi ne mbashale ne lulamatu kudiye mu bikondo bimpe ne bibi.

Tatu ne mukajende bakadi bakulakaje basombe pa tshibasa muinshi mua mitshi idi ne bilongo bilenga.

Bena Kristo bakadi bakulakaje mbimpe kumona, ne badi batungunuka ne kuikala ne ngikadilu mimpe. Mbafuanangane bikole ne mitshi mimpe kumona idi itungunuka ne kusampila (Tangila tshikoso 2)


3. Fila tshilejilu tshia muvua Yehowa muenze mudimu ne bakulakaje bua kukumbaja malu avuaye mulongolole.

3 Bukulakaja kabuena bupangisha muntu bua kuikala ne mushinga ku mêsu kua Yehowa to.a Misangu ya bungi Yehowa utu wenza mudimu ne bakulakaje bua kukumbaja malu adiye mulongolole. Tshilejilu, nansha mukavua Sala mukulakaje, Yehowa wakamuambila ne: nealue mamu wa tshisamba tshia bukole ne nkambua wa Masiya. (Gen. 17:15-19) Mose ukavua mukulakaje pavua Yehowa mumupeshe mudimu wa kupatula bena Isalele mu Ejipitu. (Ekes. 7:6, 7) Mupostolo Yone pende ukavua mukulakaje pavua Yehowa mumusake ku bukole bua nyuma muimpe bua kufunda mikanda itanu ya mu Bible.

4. Bilondeshile Nsumuinu 15:15, ntshinyi tshidi mua kuambuluisha bakulakaje bua kunanukila mu ntatu? (Tangila kabidi tshimfuanyi.)

4 Bukulakaje butu ne ntatu ya bungi. Muanetu wa bakaji mukuabu wakela bilele, wamba ne: “Bukulakaje mmukuna wa kabandi banyane.” Kuikala ne disankab kudi mua kuambuluisha bakulakaje bua kutantamena ntatu idi bukulakaja bubatuadila. (Bala Nsumuinu 15:15.) Mu tshiena-bualu etshi, netumone malu adi bakulakaje mua kuenza bua bikale anu ne disanka. Netumone kabidi mutudi mua kuambuluisha bena Kristo netu bakadi bakulakaje badi mu bisumbu bietu. Tuanjayi kumona tshidi mua kuenza bua bitukolele bua kuikala anu ne disanka patudi tukulakaja.

Tatu ne mukajende bakadi bakulakaje abu bimane muinshi mua mitshi idi ne bilongo bimpe kumona bakuatangana, bafukisha mimuemue.

Nuenu nusanka bua malu onso mimpe adi Yehowa unuenzela, nenuikale anu ne disanka nansha munudi ne ntatu ya bukulakaja (Tangila tshikoso 4)


MUDI BUKULAKAJA MUA KUJIMIJILA MUNTU DISANKA

5. Ntshinyi tshidi mua kutekesha bamue bakulakaje mu mikolo?

5 Ntshinyi tshidi mua kukutekesha mu mikolo? Pamuapa udi mua kubungama bualu kutshiena ukumbana bua kuenza malu bu kuonso eku to. Udi mua kutuadija kujinga tshikondo tshiuvua nsonga, muikale ne makanda a mubidi mimpe. (Muam. 7:10) Muanetu wa bakaji mukuabu, diende Ruby, udi wamba ne: “Bu mukavua mubidi unsamakana ne mpanga ne mua kuenda, bivua binkolela too ne bua kuluata bilamba. Bikavua binkolela too ne bua kujula dikasa bua kuluata lushoshete luetu elu. Bianza bitu binsama bikole, mpanga too ne mua kukuata tshintu bimpe. Tshitu nansha nkonkesha bua kuenza tumidimu tupepele to.” Harold uvua muenze mudimu ku Betele udi wamba pende ne: “Ndi ndiebeja ne: eu mmeme anyi mmuntu mukuabu! Imue misangu ntu ngumvua ne tshiji, bualu pamvua nsonga mvua ne bukole bua bungi. Mvua munange dinaya dia baseball bikole (dinaya dia kukupilangana kandundu). Bantu bavua bamba ne: ‘Kupilayi Harold kandundu, udi obesha.’ Kadi bua tshinkadi lelu, tshiena nansha mua kukupa kabidi kandundu aku to.”

6. a) Mmalu kayi makuabu adi mua kutekesha bamue bakulakaje mu mikolo? b) Ntshinyi tshidi mua kuambuluisha bakulakaje bua kumanya dîba didibu mua kulekela kuendesha mashinyi? (Bala tshiena-bualu tshia ne: “Ndekele kuendesha mashinyi anyi?” mu Tshibumba tshia Nsentedi etshi.)

6 Udi mua kuteketa mu mikolo bualu kutshiena ukokesha bua kuenza kabidi malu nkayebe to. Bidi mua kukufikila bua kumvua nanku nangananga paudi umona ne: bua kuenza malu kampanda, anu muntu mulue kukuambuluisha kumbelu anyi anu umue wa ku bana bebe yeye mulue kusomba nebe. Udi mua kuteketa kabidi mu mikolo bikole bua muudi kutshiyi ne bukole bua bungi anyi kutshiyi umona bimpe, bikupangisha mpindieu bua kuendakana nkayebe anyi bua kuendesha mashinyi. Nansha nanku, manya ne: Yehowa ne bantu bakuabu badi bakuangata ne mushinga wa bungi. Ikala kabidi mutuishibue ne: Yehowa mmumanye muudi umvua amu. Mmumanye ne: udi mumunange yeye ne bena Kristo nebe bikole. Ke bualu kayi udi ukuangata ne mushinga wa bungi.​—1 Sam. 16:7.

7. Wewe umvua bibi bua mudi nshikidilu wa ndongoluelu wa malu eu mua kulua kutshiyi ne muoyo, ntshinyi tshidi mua kukuambuluisha?

7 Wewe umvua bibi bua mudi nshikidilu wa ndongoluelu wa malu eu mua kulua kutshiyi ne muoyo, ntshinyi tshidi mua kukuambuluisha? Vuluka ne: kudi bualu budi buenza bua Yehowa kanji kubutula ndongoluelu mubi wa malu eu to. (Yesh. 30:18) Mbualu kayi abu? Mbuobu ebu: mmusue bua bantu miliyo ya bungi bapete mpunga wa kumumanya ne kumuenzela mudimu. (2 Pet. 3:9) Nunku wewe mutekeshibue mu mikolo, vuluka ne: lutulu lua Yehowa ludi luambuluisha bantu ba bungi bua kumumanya ne kumuenzela mudimu kumpala kua kubutulaye ndongoluelu mubi wa malu eu. Bamue ba kudibu badi mua kuikala balela bebe.

8. Ntatu ya bukulakaja idi mua kufikisha bamue bakulakaje ku dienza tshinyi?

8 Nansha tuetu bansonga anyi bakulakaje, patudi tusama anyi tudiumvua bibi tudi mua kuamba mêyi anyi kuenza malu adi mua kulua kutunyingalaja pashishe. (Muam. 7:7; Yak. 3:2) Tshilejilu, pavua muena lulamatu Yobo mu dikenga, wakamba “mêyi a tshiakulakula.” (Yobo 6:1-3) Bualu bukuabu, masama adi bakulakaje nawu anyi manga adibu banua bidi mua kubafikisha ku dipatula dîyi dibi anyi ku dienza bualu bubi. Kadi nansha tuetu bikale bakulakaje anyi tusama, ki mbimpe kuambangana mêyi mabi anyi kuenzeja bakuabu bua batuenzele malu kampanda to. Tuetu bamone ne: tudi bambe muntu dîyi dibi, mbimpe tumulombe luse diakamue.​—Mat. 5:23, 24.

TSHIDIBU MUA KUENZA BUA BIKALE ANU NE DISANKA

Ditamba dia mutshi udi ne bilongo bimpe kumona; foto idi ne malu adi bena Kristo netu mua kuenza bua bikale anu ne disanka nansha padibu bakulakaja. Foto eyi idi kabidi mu tshikoso tshia 9-13.

Nansha muudi ne ntatu ya bukulakaja, mmalu kayi audi mua kuenza bua wikale anu ne disanka? (Tangila tshikoso 9-13)


9. Bua tshinyi mbimpe wikale witaba bua bakuabu bakuambuluishe? (Tangila kabidi bimfuanyi.)

9 Ikala witaba bua bakuabu bakuambuluishe. (Gal. 6:2) Kabitu bipepele bua kuitaba diakamue bua bakuabu kutuambuluisha to. Muanetu wa bakaji mukuabu, diende Gretl, udi wamba ne: “Bitu binkolela imue misangu bua kuitaba bua bakuabu kungambuluisha, bualu ntu mmona ne: ndi mua kulua bujitu kudibu. Mbingangate matuku bua kushintulula ngelelu wanyi wa meji au ne kuitaba bua bakuabu bangambuluishe.” Wewe witaba bua bakuabu bakuambuluishe, udi ubapetesha mpunga wa kumvua disanka. (Bien. 20:35) Kakuyi mpata, neumvue pebe disanka bualu neumone ne: mbakunange ne badi bakutabalela.

Muanetu wa bakaji ukadi mukulakaje mukuate muanetu wa bakaji utshidi nsonga ku diboko padibu basumba bintu.

(Tangila tshikoso 9)


10. Bua tshinyi mbimpe uvuluke bua kuikala kuleja bakuabu dianyisha? (Tangila kabidi tshimfuanyi.)

10 Ikala uleja bakuabu dianyisha. (Kolos. 3:15; 1 Tes. 5:18) Padi bakuabu batuenzela malu mimpe, tutu tumvua mua kubela tuasakidila, kadi imue misangu tupua muoyo. Tuetu tufukisha mimuemue ne tuela bantu badi batuambuluisha tuasakidila, nebamone ne: tudi ne dianyisha bua bidibu batuenzela. Muanetu wa bakaji kampanda, diende Leah, utu ulama bakulakaje ku Betele udi wamba ne: “Umue wa ku bana betu ba bakaji bantu ndama utu umfundila mêyi a dingela nawu tuasakidila pa kabeji. Nansha mutuwu makese, atu ansankisha bikole. Ntu munange kuabala bikole. Ntu ngumvua disanka bua mudiye wanyisha bionso bindi mmuenzela.”

Muanetu wa bakaji ukadi mukulakaje ufundila muntu mêyi a kumuela nawu tuasakidila.

(Tangila tshikoso 10)


11. Leja muudi mua kuambuluisha bakuabu. (Tangila kabidi tshimfuanyi.)

11 Ikala udienzeja bua kuambuluisha bakuabu. Wewe udifila bua kuambuluisha bakuabu, kuakutamba kuimanyina pa yebe ntatu to. Lusumuinu kampanda lua mu Afrike lutu lufuanyikija bakulakaje ne tshibutshilu tshia mikanda idi ne malongesha a mushinga mukole. Kadi muntu yeye kayi uyibala, kakumanya malongesha adimu au to. Bia muomumue, bua bansonga kumanya malu a mushinga, mbimpe nubalondele malu anudi bamanye. Nudi kabidi mua kubela nkonko ne kubateleja padibu bayandamuna bua nubamanye bimpe. Balejayi ne: kutumikila mikenji ya Yehowa nkuimpe ne kudi kubapetesha disanka. Kakuyi mpata, nenumvue disanka panudi nukankamija nsonga inudi badie nayi bulunda.​—Mis. 71:18.

Muanetu wa balume ukadi mukulakaje uteleja muanetu wa balume utshidi nsonga padiye umuambila idi mimutonde.

(Tangila tshikoso 11)


12. Bilondeshile Yeshaya 46:4, Yehowa mmulaye bua kuenzela bakulakaje tshinyi? (Tangila kabidi tshimfuanyi.

12 Ikala ulomba Yehowa bua akupeshe bukole. Kudi misangu iudi mua kudiumvua mutshioke bikole, bikufikisha ku diteketa mu mikolo. Kadi uvuluke ne: Yehowa udi ne bukole bua bungi. Bible udi wamba ne: ‘katu utshioka anyi upungila nansha.’ (Yesh. 40:28) Nunku udi mua kukupesha bukole buudi nabu dijinga. (Yesh. 40:29-31) Yehowa mmulaye bua kukuambuluisha. (Bala Yeshaya 46:4.) Bualu bukuabu, Yehowa utu anu ukumbaja milayi yende. (Yosh. 23:14; Yesh. 55:10, 11) Paudi usambila, pashishe umona ne: Yehowa mmukunange ne udi ukuambuluisha, neumvue disanka dia bungi.

Muanetu wa balume ukadi mukulakaje usambila.

(Tangila tshikoso 12)


13. Bilondeshile 2 Kolinto 4:16-18, ntshinyi tshiudi ne bua kuvuluka? (Tangila kabidi bimfuanyi.)

13 Ikala uvuluka ne: kuakushala mukulakaje bua kashidi to. Wewe mumanye ne: lutatu luudi nalu ndua tshitupa tshîpi, nebikale bipepele bua wewe kunanukila. Bible pende udi utujadikila ne: bukulakaja ne masama kabiakushala kashidi to. (Yobo 33:25; Yesh. 33:24) Nunku newikale ne disanka bua muudi mumanye ne: mu matuku atshilualua, kuakuikala bu muudi mpindieu to, bualu newikale ne makanda a mubidi mimpe ne bukole, ne mubidi webe neulengele bikole. (Bala 2 Kolinto 4:16-18.) Kadi mmunyi mutudi mua kuambuluisha bakulakaje?

Muanetu wa bakaji ukadi mukulakaje mu kakalu ka balema ubala Bible, udifuanyikijila ukadi nsonga mu Mparadizu, ujuka mu kakalu ka balema to.

(Tangila tshikoso 13)


MUTUDI MUA KUBAMBULUISHA

14. Bua tshinyi mbimpe kuya kumona bakulakaje anyi kubabikila ku telefone?

14 Ikala uya kumona bena Kristo bakadi bakulakaje anyi ubabikila ku telefone. (Eb. 13:16) Bakulakaje badi mua kudiumvua nkaya. Muanetu wa balume kampanda, diende Camille, uvua udiumvua nkaya udi wamba ne: “Imue misangu ntu ngumvua tshiji ne bitu bintonda bua muntu tshiyi nkumbana bua kupatuka pambelu ne tshiyi mua kuenza malu a bungi.” Patudi tuya kumona bakulakaje, bidi bibajadikila ne: badi ne mushinga kutudi ne tudi babanange. Kudi misangu ituvua pamuapa bajinge bua kuya kumona bakulakaje ba mu tshisumbu tshietu anyi kubabikila ku telefone, kadi balue kupua muoyo. Tuetu bonso tudi ne bia bungi bia kuenza. Kadi ntshinyi tshidi mua kutuambuluisha bua “kumanya malu adi ne mushinga wa bungi,” bu mudi kuya kumona bakulakaje? (Filip. 1:10) Udi mua kufunda mêna a bakulakaje ba mu tshisumbu tshienu pa dibeji, ufundamu ne dituku dia kubabikila anyi kubafundila mesaje. Funda kabidi matuku a kuikala kuya kubatangila bua kupu muoyo to.

15. Mmalu kayi adi bakulakaje ne bansonga mua kuenza pamue?

15 Biwikala nsonga, pamuapa udi udiebeja bua kumanya malu audi mua kuyukila ne bakulakaje anyi audi mua kuenza nabu. Kusamisha mutu to, wewe divuija mulunda wabu muimpe. (Nsu. 17:17) Ikala uyukila nabu kumpala kua bisangilu ne padibi bijika. Pamuapa udi mua kuikala ubebeja bua bakuambile mvese itubu banange anyi bua bakulondele tumalu tuimpe tudi tusekesha tuvuabu benze ku buana. Udi kabidi mua kubalomba bua nulonde nabu ndongamu wa TV wa JW. Udi mua kubambuluisha kabidi mu mishindu mikuabu. Tshilejilu, udi mua kubatangidila telefone yabu bua kumanya ni idi yenza mudimu bimpe anyi kubambuila mikanda yetu mu telefone yabu. Muanetu wa bakaji mukuabu, diende Carol, udi wamba ne: “Lomba bakulakaje bua wenze nabu malu autu musue kuenza. Nansha munkadi mukulakaje, ntshidi anu musue kuenza malu adi ansankisha, bu mudi kuya kusumba bintu, kuya kudia mu restoran, ne kuya kubandila bintu bidi Yehowa mufuke.” Muanetu wa bakaji mukuabu, diende Maira, udi wamba ne: “Mulunda wanyi mukuabu wa bakaji udi ne bidimu 90. Mmuntu mukole kundi ku bidimu 57. Bu mututu tuseka nende ne tumona nende filme pamue, ntu mmumona anu bu wa mulongo wanyi. Patu umue wa kutudi upeta lutatu, utu ulomba mukuabu mibelu.”

16. Bua tshinyi mbimpe tuikale tuya kufila bakulakaje padibu baya kumonangana ne baminganga?

16 Ikala uya kubafila ku lupitadi. Paudi wambula mukulakaje, umufikisha ku lupitadi, tabalela bua baminganga bamuondope bimpe ne bamuambuluishe mudibi bikengela. (Yesh. 1:17) Bua kumuambuluisha, mbimpe wikale ufunda bidi munganga umuambila. Muanetu wa bakaji mukuabu, diende Ruth, udi wamba ne: “Misangu ya bungi pantu nya ku lupitadi nkayanyi, munganga katu witaba bintu mmuambila to. Kudi misangu itu baminganga bangambila ne: ‘Udi udifuanyikijila ne: udi usama, kadi kuena usama to.’ Kadi pantu nya ne muntu, baminganga batu bangenzela malu bimpe be! Ndi ngela bena Kristo nanyi tuasakidila bua mutubu bamfilaku.”

17. Tela mishindu iudi mua kuyisha ne bana betu bakadi bakulakaje.

17 Yisha nabu. Bamue bana betu bakadi bakulakaje kabena ne bukole bua kuyisha ku nzubu ne ku nzubu to. Kadi udi mua kubalomba bua uyishe nabu ne kaditempu. Dîba dia buena adi mbimpe ubatuadile nkuasa wa bobu kusombela. Udi mua kubalomba bua bakufile mu malonga ebe a Bible. Udi mene mua kuya kulongela Bible ne mulongi webe kua muanetu wa balume anyi wa bakaji ukadi mukulakaje. Mbimpe bakulu balongolole bua bisangilu bia buambi bikale bienzekela ku mbanza ya bana betu bakadi bakulakaje bua bamone mua kuyisha bipepele. Yehowa udi usanka bikole patudi tuenza muetu muonso bua kuleja mutudi banange bana betu bakadi bakulakaje ne tubanemeka.​—Nsu. 3:27; Lomo 12:10.

18. Ntshinyi tshituamona mu tshiena-bualu tshialonda?

18 Tshiena-bualu etshi ntshituvuluije ne: Yehowa ne bena Kristo bakuabu mu tshisumbu mbanange bakulakaje ne badi babangata ne mushinga wa bungi. Nuenu bana betu bakulakaje, manyayi ne: nansha munudi ne ntatu ya bukulakaja, Yehowa neanuambuluishe bua nuikale anu ne disanka. (Mis. 37:25) Ikalayi ne disanka bualu nudi bamanye ne: mu matuku atshilualua, kanuakuikala bu munudi mpindieu to, nenuikale ne makanda a mubidi mimpe ne bukole, ne mibidi yenu neyilengele bikole. Kadi kudi bena Kristo badi balama bena mu mêku abu bakadi bakulakaje anyi badi balama bana peshi balunda babu badi basama. Nunku mu tshiena-bualu tshialonda, netumone tshidibu pabu mua kuenza bua bikale anu ne disanka.

NEWANDAMUNE MUNYI?

  • Mmalu kayi adi mua kujimijila bana betu bakadi bakulakaje disanka?

  • Mmalu kayi adi bakulakaje mua kuenza bua bikale anu ne disanka?

  • Mmalu kayi atudi mua kuenza bua kuambuluisha bena Kristo ba mu tshisumbu tshietu bakadi bakulakaje?

MUSAMBU WA 30 Tatu wanyi, Nzambi wanyi, ne Mulunda wanyi

a Buela mu jw.org ne mu JW Library® bua kutangila filme wa Nuenu bakulakaje, nudi ne mudimu munene.

b DIUMVUIJA: Kudia bulunda bushême ne Yehowa ke kudi mua kutupetesha disanka dilelela. Yehowa neatupeshe nyuma wende muimpe, nunku yeye nyuma eu ke watuambuluisha bua kupeta disanka.​—Galatiya 5:22.

    Mikanda ya mu Tshiluba (1982-2025)
    Patuka
    Buela
    • Tshiluba
    • Tumina bakuabu
    • Biudi musue
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Malu a kulonda
    • Mikenji ya mua kulama malu masokoka
    • Biudi witaba bua kuenzekabi mu tshiamu
    • JW.ORG
    • Buela
    Tumina bakuabu