Ndekele kuendesha mashinyi anyi?
FUANYIKIJABI ne: muntu kampanda mmuendeshe mashinyi kukadi bidimu bia bungi, mpindieu ukadi mukulakaje. Mmusue anu kuendesha bualu udi mua kuya kuonso kudiye musue. Kadi balunda bende ne bena mu dîku diende badi basamisha mutu, bamona ne: bu mukadiye mukulakaje, mbimpe alekele kuendesha bua kuepuka njiwu. Pamuapa kena mua kumvua tshidibu basamishila mutu nanku to.
Biobi ne: udi mu nsombelu wa muomumue, ntshinyi tshidi mua kukuambuluisha bua kumanya ni udi ne bua kutungunuka ne kuendesha mashinyi?
Mu amue matunga, mudi mukenji wa ne: padi muendeshi wa mashinyi ukumbaja bidimu bungi kampanda, baminganga badi ne bua kumuenza mateta ne kumupesha mukanda udi umuanyishila bua kutungunuka ne kuendesha. Bena Kristo badi mu matunga au badi ne bua kutumikila mukenji au. (Lomo 13:1) Nansha wewe musombele mu ditunga mudi kamuyi mukenji au, kudi mushindu wa wewe kudiela pa tshipimu bua kumanya ni utshidi mukumbane bua kuendesha mashinyi.
DIELA NKONKO BUA NGENDESHILU WEBE
Bulongolodi kampanda budi butangila malu a bantu bakulakaje budi buleja ne: mbimpe udiele nkonko eyi:
Bitu binkolela bua kujingulula bimanyinu bia mu njila anyi bua kumona bimpe butuku anyi?
Tshitshiena nkumbana bua kutangila mu mmuenu ya mashinyi bua kumona panyima anyi bua kukudimuka bua kutangila bidi ku nseke anyi?
Bikadi binkolela bua kuenza malu ne lukasa, tshilejilu bua kumbusha dikasa pa kakasa ka lubilu bua kudiata pa ka fren anyi?
Nkadi ngendesha mashinyi bitekete, bipangisha mashinyi makuabu bua kupitawu bipepele anyi?
Ndi mukebelangane njiwu matuku mashale aa anyi? Mashinyi anyi mmanyanguke pambidi bualu mvua muatute ku bintu anyi?
Mpulushi ukadiku mungimanyike bua mushindu umvua ngendesha mashinyi anyi?
Bikadiku bimfikile bua kubungila pamvua ngendesha mashinyi anyi?
Ndi nnua manga adi mua kumpangisha bua kuendesha mashinyi bimpe anyi?
Bena mu dîku dianyi anyi balunda banyi bakadiku bangambile ne: badi basamisha mutu bua ngendeshilu wanyi wa mashinyi anyi?
Wewe muandamune ne: eyowa, ku lukonko lumue anyi ibidi, bidi bikengela ushintulule amue malu. Tshilejilu, udi mua kukepesha bungi bua misangu iudi wendesha mashinyi, nangananga butuku. Ikala udiela nkayebe ku tshipimu bua mushindu uudi wendesha. Udi mua kuebeja muena mu dîku dienu anyi mulunda webe bua akuambile mudiye umona ngendeshilu webe. Udi kabidi mua kuya kulonga mua kuendesha mashinyi bimpe kakuyi njiwu. Kadi wewe muandamuna ne: eyowa, ku nkonko ya bungi idi kuulu eyi, mbimpe ulekele kuendesha mashinyi.a
MÊYI MANENE A MU BIBLE AKULOMBOLE
Bidi mua kutukolela bua kudimuenena nkayetu ne: katuena tuendesha kabidi mashinyi bimpe bu kumpala to. Udi mua kumvua bibi bua muudi umona ne: kuakuendesha kabidi mashinyi to, ne bidi mua kukukolela bua kuyukila bualu abu ne bakuabu. Mmunyi mudi mêyi manene a mu Bible mua kukuambuluisha bua kumona malu mu mushindu muimpe ne kuangata dipangadika dimpe? Tuakulayi bua mêyi manene abidi.
Ikala mumanye mikalu yebe. (Nsu. 11:2) Patudi tukulakaja, tudi mua kupeta ntatu eyi: mêsu kaatshiyi amona bimpe, matshi kaatshiyi umvua bimpe, mifungu iteketa, ne bukole bua diela meji bukepela. Tshilejilu, bantu ba bungi batu balekela manaya kampanda dîba didibu bakulumpa bualu badi bamona ne: badi mua kupeta njiwu bipepele. Ke mudibi kabidi bua diendesha mashinyi. Padi muntu udi mumanye mikalu yende umona ne: diendesha mashinyi didi mua kumukebela njiwu bipepele, udi ulekela kuendesha. (Nsu. 22:3) Utu kabidi uteleja padi bakuabu bamuambila ne: badi basamisha mutu bua ngendeshilu wende wa mashinyi.—Fuanyikija ne 2 Samuele 21:15-17.
Epuka dibanza dia mashi. (Dut. 22:8) Muntu yeye kayi wendesha mashinyi bimpe, udi mua kututa bantu, bobu kupeta njiwu anyi kufua. Yeye mutungunuke ne kuendesha, udi uteka muoyo wende ne wa bakuabu mu njiwu. Udi mene mua kupia too ne dibanza dia mashi.
Wewe mulekele kuendesha mashinyi, kuedi meji ne: bantu kabakukunemeka kabidi to. Yehowa mmukunange ne udi ne disanka bualu udi mumanye mikalu yebe, udi ne budipuekeshi, ne udi uditatshisha bua bukubi bua bakuabu. Mmulaye bua kukuambuluisha ne kukukolesha. (Yesh. 46:4) Kakukulekela nansha. Nunku paudi ukeba kuangata dipangadika dia kulekela kuendesha mashinyi anyi dia kutungunuka, mulomba bua akupeshe meji ne bua akuambuluishe ujingulule mêyi manene a mu Bible audi mua kutumikila.
a Bua kumanya malu makuabu, bala tshiena-bualu tshia “Njiwu ya mashinyi idi koku: Udi mu bukubi anyi?” mu Tabulukayi! wadia 22/8/2002. (mu Mfualansa)