Nshapita wa 42
Diulu dipiadipia ne buloba bupiabupia
1. Yone udi umvuija tshinyi padi muanjelu umualukija ku ntuadijilu kua Bukokeshi bua Bidimu Tshinunu?
TSHIKENA-KUMONA tshia butumbi etshi tshidi tshitungunuka padi muanjelu walukija Yone ku ntuadijilu wa Bukokeshi bua Bidimu Tshinunu. Udi umvuija tshinyi? “Ne meme kumona diulu dipiadipia ne buloba bupiabupia, bualu diulu dia kale ne buloba bua kale biakajimina, ne mbuu katshienaku kabidi.” (Buakabuluibua 21:1) Muanda wa kukatshila udi umueneka!
2. (a) Mmunyi muvua mulayi wa Yeshayi udi wakula bua diulu dipiadipia ne buloba bupiabupia mukumbane pa bena Yuda bapikula mu 537 K.B.B.? (b) Mmunyi mutudi bamanye ne: mulayi wa Yeshayi neupete dikumbana dikuabu, ne mmunyi muakumbana dilaya edi?
2 Nkama ya bidimu kumpala kua Yone, Yehowa wakambila Yeshayi ne: “Bualu, mona ndi mfuka mawulu mapiamapia ne buloba bupiabupia, kabakuvuluka kabidi malu a kale nansha, kaakubuela kabidi mu mitshima to.” (Yeshayi 65:17; 66:22) Mulayi eu wakakumbana musangu wa kumpala pakapingana bena Yuda ba lulamatu mu Yeruzaleme mu 537 K.B.B., kunyima kua bidimu 70 bia bupika ku Babilone. Bamane kupetulula nsombelu wa diambedi, bakavuijibua nsangilu wa bantu bakezula anyi “buloba bupiabupia,” ku bulombodi bua bukalenge bupiabupia anyi “mawulu mapiamapia.” Kadi mupostolo Petelo wakamanyisha dikumbana dikuabo dia mulayi eu pakambaye ne: “Kadi, bilondeshile dilaya diende, tudi bindile mawulu mapiamapia ne buloba bupiabupia mudi buakane ne bua kuasa.” (2 Petelo 3:13) Yone udi uleja mpindieu ne: dilaya edi didi dikumbana mu dituku dia Mukalenge. “Diulu dia kale ne buloba bua kale,” anyi bulongolodi bua malu bua Satana pamue ne makokeshi abu a tshididi bidi ku buenzeji bua Satana ne ba-demon bende, nebijimine. “Mbuu” musaluke, bukua-bantu babi ne bantomboji, kakuikalaku to. Pa muaba wende nebapinganepu kudi “diulu dipiadipia ne buloba bupiabupia”—anyi nsangilu mupiamupia wa bukua-bantu pa buloba mukokesha kudi mbulamatadi mupiamupia, peshi Bukalenge bua Nzambi.—Fuanyikija ne Buakabuluibua 20:1.
3. (a) Ntshinyi tshidi Yehowa umvuija, ne Yeruzaleme Mupiamupia ntshinyi? (b) Mmunyi mudi Yeruzaleme Mupiamupia “upueka ufuma mu diulu”?
3 Yone udi utungunuka ne: “Meme kumona kabidi tshimenga tshinsantu, Yeruzaleme Mupiamupia, upueka ufuma mu diulu kudi Nzambi, mulongolola bu mukaji musela udi mudilengeje bua bayende.” (Buakabuluibua 21:2) Yeruzaleme Mupiamupia mmukaji wa Kristo muenza kudi bena nkristo bela manyi bakafua mu lulamatu, bakabiishibua ku lufu bua kuikala bamfumu ne bakuidi ku luseke lua Yezu mutumbishibue. (Buakabuluibua 3:12; 20:6) Anu bu muvua Yeruzaleme wa panshi muikale tshimenga tshia bukalenge bua Izalele wa kale, nenku Yeruzaleme Mupiamupia mulengele pamue ne Bayende mbukalenge bua bulongolodi bupiabupia bua malu. Ke diulu dipiadipia. ‘Mukaji musela udi upueka ufuma mu diulu,’ ki ndipueka diena-dîna, kadi, mpa kutuma ntema yende kudi buloba. Mukaji wa Muan’a mukoko neambuluishe bayende ne lulamatu bua kulombola mbulamatadi muakane wakokesha bukua-bantu. Ndibeneshibua kayipu bua buloba bupiabupia!
4. Ndilaya kayi difuanangane ne edi divuaye muenzele ditunga dia Izalele didi Nzambi ufila?
4 Yone udi utuambila kabidi ne: “Pine apu meme kumvua dîyi dikole difuma ku nkuasa wa bumfumu diamba ne: ‘Monayi! Ntenta wa Nzambi udi pamue ne bantu, Yeye neasombe nabu, ne buobo nebikale bisamba biende. Ne Nzambi yeye muine neikale nabu.’” (Buakabuluibua 21:3) Pakadia Yehowa tshiovo tshia Mikenji ne Izalele, wakenza dilaya edi: “Bulelela, nenteke tabernakle wanyi munkatshi muenu, anyima wanyi kakunubenga to. Bushuwa, nengende munkatshi muenu ne nendileje Nzambi wenu, nenuikale bantu banyi.” (Lewitiki 26:11, 12) Mpindieu Yehowa udi wenza dilaya dia muomumue bua bena lulamatu. Mu Dituku dia Dilumbuluisha dia bidimu tshinunu, nebavue tshisamba tshiende tshia pa buatshi.
5. (a) Mmu mushindu kayi wikala Nzambi musombe pamue ne bantu mu tshikondo tshia Bukokeshi bua Mileniuma? (b) Mmunyi muasomba Nzambi ne bantu kunyima kua Bukokeshi bua Bidimu Tshinunu?
5 Munkatshi mua Bukokeshi bua Mileniuma, Yehowa “neasombe” ne bantu bilondeshile ndongoluelu wa tshitupa tshîpi, bualu Muanende Mukalenge Yezu Kristo neikale muleji-mpala wende. Kadi, ku ndekelu kua Bukokeshi bua Bidimu Tshinunu, padi Yezu upingajila Tatuende Bukalenge, muleji-mpala anyi mutuangaji wa bukalenge nansha umue kakukengedibua kabidi to. Yehowa neasombe ne “bisamba biende” mu nyuma bua kashidi ne buludiludi. (Fuanyikija ne Yone 4:23, 24.) Ndiakalenga kayipu bua bukua-bantu badi bapetulule nsombelu wa ku ntuadijilu!
6, 7. (a) Mmalaya kayi manene adi Yone ujadika, ne mbanganyi balabula mabenesha aa? (b) Mmu miaku kayi mudi Yeshayi umvuija mparadizu wa mu nyuma ne wa ku mubidi?
6 Yone udi utungunuka wamba ne: “Ne neakupule tshinsonji tshionso ku mêsu abo, ne lufu kaluakuikalaku kabidi, nansha madilu, nansha mbila, nansha bisama kabiakuikalaku kabidi. Bintu bia kale biajiminyi.” (Buakabuluibua 21:4) Ebi bidi bituvuluija kabidi malaya a kale mamanyisha ku spiritu. Yeshayi uvua pende muindile dituku divua lufu ne madilu kuikala kabitshiyiku ne dibungama dishila disanka muaba. (Yeshayi 25:8; 35:10; 51:11; 65:19) Yone udi ujadika mpindieu ne: malaya aa neakumbane mu Dituku dia Dilumbuluisha dia bidimu tshinunu. Diambedi bena mu musumba munene ke buwujibua tente ne mabenesha. “Muan’a mukoko, udi munkatshi mua nkuasa wa bumfumu,” neatungunuke ne kubadiisha, “neabalombole ku mpokolo ya mâyi a muoyo. Ne Nzambi neakupule tshinsonji tshionso ku mêsu abo.” (Buakabuluibua 7:9, 17) Kadi pashishe babiishibue benza midimu ya ditabuja mu ndongoluelu ya Yehowa nebadisangishe nabo bua kulabula masanka a mparadizu wa mu nyuma ne ku mubidi.
7 “Mu tshikondo atshi,” muakamba Yeshayi, “mêsu a bafofo neatabajibue, matshi a bampudi-matshi neajikuke.” Eyowa, “mu tshikondo atshi, mulema neatumpike bu ngulungu, ne ludimi lua kamama neluele mbila ya disanka.” (Yeshayi 35:5, 6) Mu tshikondo atshi, kabidi, “bantu nebase nzubu ne basombemu; nebadime madimi a mvinyo ne nebadie tumuma tuende. Kabakuasa bua muntu mukuabu asombemu; kabakukuna bua mukuabo adie. Bualu, bu matuku a mutshi ke muikala matuku a tshisamba tshianyi; ne mudimu wa bianza biabu basungula banyi nebatumike nawu too ne ku ndekelu.” (Yeshayi 65:21, 22) Nenku, kabakushimbudibua nansha.
8. Yehowa nkayende udi wamba tshinyi bua bulelela bua malaya aa manene?
8 Patudi tuela meji ku malaya aa, tshieledi tshietu tshia lungenyi tshidi tshiuwujibua tente ne bimfuanyi bia dikema! Mbulamatadi wa mu diulu wa dinanga mmulame mabenesha a dikema bua bantu ba lulamatu. Malaya aa adi’anu malenga patupu, pawu kâyi mua kukumbana anyi? Mbilota patupu bia mununu uvua mu lukanu mu tshidiila tshia Patmos anyi? Yehowa nkayende udi wandamuna ne: “Ne Eu uvua musombe mu nkuasa wa bumfumu wakamba ne: ‘Monayi! Ndi mvuija bintu bionso bipiabipia.’ Kabidi, udi wamba ne: ‘Funda, bualu mêyi aa ng’a kueyemenyibua ne malelela.’ Ne wakangambila ne: ‘Akumbanyi! Ndi Alfa ne Omega, ntuadijilu ne nshikidilu.’”—Buakabuluibua 21:5, 6a.
9. Bua tshinyi dikumbajibua dia mabenesha aa atshilualua didi mua kuangatshibua bu dijadikibue menemene?
9 Yehowa mmuenz’anu bu udi mumane kutua tshiala pa mukanda wa lupangu, muenzela bena lulamatu, mukanda wabapesha bukenji ku mabenesha atshilualua. Nnganyi watontolola tshieya tshia Mujadiki wa mushindu’eu? Malaya aa ng’a bushuwa, ke bualu kayi Yehowa udi wakula bualu buawu bu adi mamane kuenzeka: “Akumbanyi!” Yehowa kêna “Alfa ne Omega, . . . , Eu udiku, uvuaku ne udi ulua, Wa-Bukole-Buonso” anyi? (Buakabuluibua 1:8) Bushuwa, ke mudiye! Yeye mene udi wamba ne: “Ndi wa kumpala ne ndi wa ndekelu, pa kungumbusha meme kukuena Nzambi.” (Yeshayi 44:6) Yeye udi mua kufila milayi ku spiritu wende ne kuenza bua ikumbane mu tunungu tuayi tuonso. Mmalu adi akolesha ditabuja dietu! Nzambi udi ulaya ne: “Monayi! Ndi mvuija bintu bionso bipiabipia”! Pamutu pa kuela mpata bua bulelela bua malu aa a dikema, tudiebeje ne: ‘Ndi ne bua kuenza tshinyi bua kupiana mabenesha aa?’
“Mâyi” bua badi ne nyota
10. “Mmâyi” kayi adi Yehowa ufila, ne adi aleja tshinyi?
10 Yehowa nkayende ke udi wamba ne: “Kudi eu yonso udi ne nyota nemmupeshe biangatshile ku mpokolo wa mâyi a muoyo kaayi kusumba.” (Buakabuluibua 21:6b) Bua kujikija nyota yende, bidi bikengela bua muntu amanye majinga ende a mu nyuma ne ikale mudikumbaje bua kuanyisha “mâyi” adi Yehowa ufila. (Yeshayi 55:1; Matayi 5:3) “Mmâyi” kayi awu? Yezu yeye nkayende wakandamuna ku lukonko elu pavuaye wambila mukaji lumu luimpe pabuipi ne tshiina tshia mâyi mu Samariya. Wakamuambila ne: “Eu wanua mâyi angamupesha kakumvua kabidi nyota nansha kakese, kadi mâyi angamupesha neandamuke munda muende mpokolo wa mâyi adi afila muoyo wa kashidi.” Muine “mpokolo wa mâyi a muoyo” awu udi upatukila kudi Nzambi ku butuangaji bua Kristo, udiye utumika nende bua kupingajilula bukua-bantu ku muoyo mupuangane. Tulondayi tshilejilu tshia mukaji wa mu Samariya pa kunua ne lukasa luonso mâyi a mushimi eu! Anu bu mukaji eu, tulekelayi bipatshila bia bena mu bulongolodi ebu bua tumone mua kumanyisha bakuabu lumu luimpe!—Yone 4:14, 15, 28, 29.
Batshimunyi
11. Ndilaya kayi didi Yehowa wenza, ne miaku eyi mmilamika banganyi diambedi?
11 Aba badi banua “mâyi” aa mafidi a tshitalela badi ne bua kutshimuna kabidi, anu bu mudi Yehowa wamba ne: “Eu yonso udi mutshimunyi neapiane bintu ebi, ne nengikale Nzambi wende ne yeye neikale muananyi.” (Buakabuluibua 21:7) Dilaya edi ndifuanangane ne aa adi mu mikenji mitumina bisumbu muanda-mutekete; nenku, miaku eyi idi itangila diambedi balongi bela manyi. (Buakabuluibua 2:7, 11, 17, 26-28; 3:5, 12, 21) Bana babu ne Kristo ba mu nyuma ba munkatshi mua bidimu bivule bakindila dibuela mu Yeruzaleme Mupiamupia. Biatshimunabo amu bu Yezu, matekemena abu neakumbane.—Yone 16:33.
12. Mmunyi muakumbana dilaya dia Yehowa difila mu Buakabuluibua 21:7 bua bena mu musumba munene?
12 Bena mu musumba munene muenza ne bantu ba mu matunga wonso mbatekemene pabo dilaya edi. Badi ne bua kutshimuna, pa kusadila Nzambi ne bulamatshi ku mikenji too ne muapatukabo mu dikenga dinene. Apu, ke kupetabo bumpianyi buabo bua pa buloba, ke ‘bukalenge bubalongoluela katshia ku ntuadijilu wa bukua-bantu.’ (Matayi 25:34) Bantu aba pamue ne bakuabu ba ku mikoko ya Mukalenge yapita bimpe ku diteta dia ku ndekelu kua bidimu tshinunu, mbabikidibue ne: “bansantu.” (Buakabuluibua 20:9) Bu muavuijibuabu bena mu bulongolodi bua bukua-bifukibua bua Mubafuki wabu, Yehowa Nzambi, nebadie nende malanda masheme ne mapuangane.—Yeshayi 66:22; Yone 20:31; Lomo 8:21.
13, 14. Bua kupiana malaya manene a Nzambi, mbienzedi kayi bitudi ne bua kuepuka, ne mbua tshinyi?
13 Bu mudibo bindile diakalenga dinene edi, mbia mushinga bua Bantemu ba Yehowa badilame badikezule mpindieu ku bintu bia bukoya bia mu bulongolodi bua Satana! Tudi tukengela kuikala ne bukole, ne dipangadika dia kuluangana bikole bua Satana katuteki munkatshi mua aba badi Yehowa wamba ne: “Kadi bua tupumbe ne aba badi kabayi ne ditabuja ne bua aba badi banyanguke mu bukoya buabu, ne bashipianganyi, ne bendi ba masandi, ne batendeledi ba spiritu ne batendeledi ba mpingu ne bena dishima buonso, muaba wabu newikale mu dijiba didi ditema ne kapia ne sufre. Ebi bidi biumvuija lufu luibidi.” (Buakabuluibua 21:8) Eyowa, eu udi utekemena bumpianyi ebu anyeme bienzedi bidi binyange bulongolodi ebu bua malu. Atshimune pa kulama lulamatu nansha mudiku bifimpakaji bia ditabuja ne matetshibua.—Lomo 8:35-39.
14 Nansha mudi bukua-buena-nkristo budiamba mudibo mukaji wa Kristo, mbudisunguluje ku bienzedi biabu bibi bidi Yone mumvuije apa. Nenku nebubutudibue kashidi pamue ne bishadile bia Babilone Munene. (Buakabuluibua 18:8, 21) Bia muomumue, muela manyi anyi muena mu musumba munene udi wenza bienzedi ebi bibi, anyi usaka bakuabu ku dibienza, mmuena kabutu ka kashidi. Biatungunukabu ne bienzedi biabu bibi, kabakupiana malaya to. Mu buloba bupiabupia, eu widikija bua kubueja bienzedi ebi bibi neabutudibue pa lukasa, needibue mu lufu luibidi kakuyi ditekemena dia dibiishibua.—Yeshayi 65:20.
15. Mbanganyi badi batshimunyi bakena kuelekeja, ne Buakabuluibua budi bufikishibua ku nkomenu wabu wa dikema ne tshikena-kumona kayi?
15 Muan’a mukoko, Yezu Kristo, ne mukajende anyi Yeruzaleme Mupiamupia muenza kudi bela manyi 144 000 mbatshimunyi bakena kuelekeja. Nenku, mmushindu kayipu udibi bikumbanyine bua Buakabuluibua kufikishibuabu ku nkomenu wabu wa dikema ne tshikena-kumona tshilengele tshia ndekelu tshia Yeruzaleme Mupiamupia. Yone udi utshiumvuija mpindieu.
[Bimfuanyi mu dibeji 302]
Munkatshi mua buloba bupiabupia peshi nsangilu mupiamupia wa bukua-bantu, mudimu neupeteshangane disanka ne buena-muntu nebuikale busheme bua buonso