TSHIBUTSHILU TSHIA MIKANDA TSHIA KU ENTERNETE tshia Watchtower
TSHIBUTSHILU TSHIA MIKANDA TSHIA KU ENTERNETE
tshia Watchtower
Tshiluba
  • BIBLE
  • MIKANDA
  • BISANGILU
  • w93 15/9 dib. 4-6
  • Kudi mushindu wa kunanga muntu nebe

Kakuena filme nansha umue mu tshitupa etshi to.

Tshilema ntshienzeke mu diambula dia filme.

  • Kudi mushindu wa kunanga muntu nebe
  • Tshibumba tshia Nsentedi tshidi tshimanyisha Bukalenge bua Yehowa—1993
  • Tumitu tua bualu
  • Bintu bia muomumue
  • Tshilejilu tshia Yezu tshilenga
  • Nzambi kêna muena kansungansunga
  • Dinanga bua muntu netu mu ditumika
  • “Udi ne bua kunanga muntu nebe bu muudi mudinange”
    Tshibumba tshia Nsentedi tshidi tshimanyisha Bukalenge bua Yehowa—2014
  • Bua tshinyi kunanga muntu nebe?
    Tshibumba tshia Nsentedi tshidi tshimanyisha Bukalenge bua Yehowa—1993
  • Tshidi kunanga muntu netu kumvuija
    Tshibumba tshia Nsentedi tshidi tshimanyisha Bukalenge bua Yehowa—2006
  • Muena Samariya udi udileja muena muoyo muimpe
    Tshibumba tshia Nsentedi tshidi tshimanyisha Bukalenge bua Yehowa—1998
Tangila bikuabu
Tshibumba tshia Nsentedi tshidi tshimanyisha Bukalenge bua Yehowa—1993
w93 15/9 dib. 4-6

Kudi mushindu wa kunanga muntu nebe

TSHIMFUANYIKIJILU tshia muena Samariya tshilonda kudi Yezu Kristo tshiakaleja tshidi kunanga muntu nebe kumvuija menemene. (Luka 10:25-37) Yezu wakalongesha kabidi ne: “‘Udi ne bua kunanga Yehowa, Nzambi webe ne mutshima webe wonso ne anyima webe wonso ne lungenyi luebe luonso.’ Atshi ke mukenji mutambe bunene ne wa kumpala. Muibidi udi mufuanangane nawu ng’eu: ‘Udi ne bua kunanga muntu nebe amu bu wewe muine.’”​—Matayi 22:37-39.

Amu bu bantu bavule, bidiku bikukolela bua kunanga muntu nebe udi muena tshisa tshishilangane ne tshiebe anyi? Pamu’apa bidi mua kuikala nanku, bualu udi mulonge pa bidi bitangila muanda eu anyi bavua bakuenzele wewe muine malu ne kansungansunga ne dipanga buakane. Imue misangu, wewe anyi mulela webe kampanda, bavua nansha mua kuikala banukengesha pa kunuenzela malu ne tshikisu ne muoyo mubi kudi bena tshisamba tshikuabu.

Bu mulejile Yezu se: umue wa ku mikenji ya Nzambi ng’wa kunanga muntu netu, kudi mushindu wa kutshimuna mmuenenu mubi wa mushindu’eu. Bua kufika ku dienza nunku, bidi bikengela kuangata bantu bu mudi Nzambi ne Yezu benza. Pa bidi bitangila muanda eu, tukonkononayi tshilejilu tshishile Yezu ne bena nkristo ba kumpala.

Tshilejilu tshia Yezu tshilenga

Bena Yuda ba mu siekele wa kumpala bavua bakina bikole bitambe bena Samariya, bantu bavua basombele mu rejon uvua pankatshi pa tshimenga tshia Yudeya ne tshia Ngalileya. Dituku kampanda, bena Yuda baluishi bakebeja Yezu ne kapeje kuonso ne: “Katuenapu ne kabingila ka kuamba ne: Udi muena Samariya ne udi ne demon anyi?” (Yone 8:48) Nenku, bena Yuda bavua bakina bena Samariya bikole bitambe, e kufikishabi bamue ku diela bena Samariya milawu patoke mu Nsunagonga ne kusambila ku dituku ne ku dituku bua bena Samariya kabapetshi muoyo wa kashidi.

Kabiyi mpata, dijingulula lukuna elu luvua lutambe kushindama mu mitshima yabu ke diakasaka Yezu ku difila tshimfuanyikijilu pa bidi bitangila muena Samariya wakadileja bu muntu nende mulelela pa kutabalela muena Yuda uvuabu batute kudi biivi. Mmunyi muvua Yezu mua kuandamuna bena Yuda bavua ne dimanya dipiluke dia Mikenji ya Mozese pakamuebejabu ne: “Nnganyi udi menemene muntu nanyi?” (Luka 10:29) Bushuwa, Yezu uvua mua kuandamuna buludiludi pa kuamba ne: ‘Muntu nebe kên’anu muanenu muena Yuda, kadi kabidi bantu bakuabu, ne bena Samariya pabo.’ Kadi, bena Yuda bakabimona bikale bikole mua kubitaba. Nenku, wakabalondela tshimfuanyikijilu kampanda tshivua tshiakula bua muena Samariya uvua mumvuile muena Yuda luse. Nenku, Yezu wakambuluisha bamuteleji bende bena Yuda bua kufika ku nkomenu eu: dinanga dilelela bua muntu nebe divua ne bua kulejibua too ne kudi bantu badi kabayi bena Yuda.

Yezu kavua mukuatshile bena Samariya lukuna to. Dituku kampanda pavuaye ukosoluela mu Samariya, wakikishila pabuipi ne tshiina tshia mâyi dîba divua balongi bende baye kukeba biakudia mu tshimenga tshivua ku mutumba. Pakasemena mukaji kampanda muena Samariya bua kusuna mâyi, Yezu wakamulomba ne: “Mpeshaku mâyi a kunua.” Bu muvua bena Yuda kabayi bumvuangana ne bena Samariya, mukaji eu wakamuebeja ne: “Mmunyi muudi wewe, udi muena Yuda, undomba meme mukaji muena Samariya mâyi a kunua?” Nenku, Yezu wakafila bumanyishi kudiye, kumuleja patoke bua se: uvua Masiya. Bu diandamuna, mukaji eu wakaya mu tshimenga ne kubikila bakuabu bantu bua kulua kumuteleja. Ntshipeta kayi tshiakapatuka? “Bena Samariya bakumbukila mu tshimenga atshi bakamuitabuja.” Ntshipeta kayipu bulenga tshiakapatuka, bu muvua Yezu kayi mudibuejakaje mu mmuenenu mibi ivua nayi bena Yuda ba mu tshikondo tshitshivuaye pa buloba!​—Yone 4:4-42.

Nzambi kêna muena kansungansunga

Bilondeshile dilongolola dia Nzambi, Yezu uvua ne bua kumanyisha lumu luimpe lua Bukalenge nangananga kudi bena Yuda, “mikoko mipambuke ya mu nzubu wa Izalele.” (Matayi 15:24) Ke bua tshinyi bamulondi bende ba kumpala bavua bena Yuda. Kadi, bidimu bisatu kunyima kua dimuangalajibua dia spiritu munsantu, dia Pentekoste wa 33 B.B., Yehowa wakabileja patoke bua se: uvua usua bua bena kuitabuja bena Yuda kualabaja mudimu wa kuenza balongi kudi bantu ba matunga menyi, bavua kabayi bena Yuda.

Bua muena Yuda, kunanga muena Samariya amu bu yeye muine kuvua muanda mukole mutambe. Bivua kabidi ne bua kuikala bikole bitambe bua kuleja dinanga bua muntu nabu kudi bantu bavua kabayi batengula, bena matunga menyi, bantu bavua amu ne malu makese avua afuanangane ne a bena Yuda kupita muvuabi bua bena Samariya. Pa bidi bitangila mmuenenu uvua nende bena Yuda kumpala kua bantu bena matunga menyi, tudi tubala mu The International Standard Bible Encyclopaedia ne: “Tudi tusangana, mu bikondo bia [Tshiovo tshia kale], muengu, kapeje ne lukinu bibi bitambe. Bavua [bantu bena matunga menyi] bangatshibue bu bantu bakêna bakezuke, bavuabu kabayi mua kushemeja nabu bulunda. Bavua bena lukuna ba Nzambi ne ba bena tshisamba tshiende, bantu bavua kabayi banyishibue bua kupeta dimanya dia kudi Nzambi, amu bu buobu ne bua kulua bena kuitabuja; ne nansha mu nsombelu bu eu, amu bu mu bikondo bia kale, kabavua banyishibue mu malu wonso munkatshi mua bena Yuda nansha. Bantu aba kabavua ne bukenji bua kupesha bena Yuda mibelu, ne biatetabu kuebeja malu adi atangila Nzambi, bavua batshipibue.”

Pavua bena Yuda bavule ne mmuenenu eyi, Yehowa wakenza bua mupostolo Petelo kumonaye tshikena-kumona muakamuambilaye bua ‘kulekela kubiipisha bintu biakakezula Nzambi.’ Pashishe, Nzambi wakamulombola ku nzubu kua Korneyi, muntu muena tshisamba tshienyi. Petelo wakafila bumanyishi pa bidi bitangila Kristo kudi Korneyi, kudi bena dîku diende ne kudi bantu bakuabo bena matunga menyi. “Bulelela,” ke muakamba Petelo ne: “Ngajinguludi se: Nzambi kêna muena kansungansunga, kadi, mu ditunga dionso, muntu udi umutshina ne wenza malu makane udi wanyishibua kudiye.” Eku patshivua Petelo munkatshi mua dilongesha, spiritu munsantu wakapueka pa bena kuitabuja bapiabapia, bakalua kutambushibua pashishe ne kulua balondi ba Kristo ba kumpala mu bantu bena matunga menyi.​—Bienzedi, nshapita wa 10.

Balondi bena Yuda bakanyisha muanda eu, kujingulula se: dîyi dia Yezu dituma dia “kuvuija balongi bantu ba mu matunga wonso” kadivua dishikila amu ne bena Yuda mu matunga wonso, kadi kabidi ne bena matunga menyi. (Matayi 28:19, 20; Bienzedi 11:18) Bamane kutshimuna mmuenenu kayi yonso mubi uvuabu mua kuikala nende kudi bena matunga menyi, bakalongolola ne mitalu yonso kampanya ka mudimu wa buambi ne tshipatshila tshia kuenza balongi mu bena matunga [menyi]. Bidimu bu 30 pashishe, bavua mua kuamba ne: lumu luimpe lua Bukalenge lukavua lumanyishibue “mu bifukibua bionso bidi muinshi mua diulu.”​—Kolosai 1:23.

Mupostolo Paulo, yeye muine uvua muena nkristo muena Yuda, uvua ntunga-mulongo mu mudimu wa buambi. Bangabanga ne kulua mulondi wa Kristo, uvua muena kasumbu ka malu a Nzambi ka ba Farizeyi wa tshisumi. Kabavua bapetula amu bena matunga menyi, kadi bavua kabidi bapetula bena ditunga diabo buobo bine. (Luka 18:11, 12) Kadi, Paulo wakatabalela bua mmuenenu eyi kayimupangishi bua kuleja dinanga bua muntu nende kudi bantu bakuabu. Bishilangane, wakalua “mupostolo [wa bena matunga menyi]” ne wakapitshisha matuku a muoyo wende mu mudimu wa dienza balongi mu matunga a mbuu wa Méditerranée.​—Lomo 11:13.

Mu mudimu wende wa buambi, Paulo wakakumibua ne mabue, kututshibua ne kuedibua mu buloko. (Bienzedi 14:19; 16:22, 23) Nsombelu eyi mikole yakamutekeshaku mu maboko ne kumufikisha ku difila nkomenu wa se: uvua ujimija dîba diende mu amue matunga menyi peshi bimue bisa anyi? Kabiena nanku to. Uvua mumanye bua se: kudi bantu ba mutshima mululame bavua bamuangalake mu bisa bivule bivuaku mu matuku ende atshivuaye pa buloba.

Pavua Paulo upetangana ne bena matunga menyi bavua badiakaje bua kulongeshibua njila ya Nzambi, uvua ufika ku dibananga. Tshilejilu, wakafundila bena Tesalonike ne: “Tudi balue bapole-malu munkatshi muenu, amu bu mudi mamu ukuba bana bende badiye udiisha. Nunku, bua disuangana dikole dituvua nadi kunudi, tuvua ne disanka dia kunumanyisha ki ng’amu lumu luimpe lua Nzambi, kadi ne anyima yetu popamue, bualu nuakalua banangibue betu.” (1 Tesalonike 2:7, 8) Miaku eyi idi ilenga ku mutshima idi ileja se: Paulo uvua munange bulelela bena matunga menyi bena Tesalonike ne kakalekela tshintu nansha tshimue tshinyanga disanka divuaye nadi dia kushemeja nabu malanda.

Dinanga bua muntu netu mu ditumika

Lelu’eu, amu bu mu siekele wa kumpala, aba badi badisuikakaje ku tshisumbu tshia bena nkristo badi badima dinanga bua muntu nabu, bua bantu ba bisa bionso. Ku dienza madikolela bua kuangata bantu bu mudi Nzambi ubangata ne pa kubamanyisha lumu luimpe lua Bukalenge bua Nzambi, bena nkristo balelela badi baalabaja mushindu wabu udibu bumvua bantu bavuabu kabayi mua kumanyangana nabu bu buobo kabayi badisangishe nabu mu tshisumbu. Badi babaleja dinanga dia buena-muntu. (Yone 13:34, 35) Ebi, udi pebe mua kubienza.

Dinanga dia mushindu’eu didi munkatshi mua Bantemu ba Yehowa, badi mu matunga 229 ne bidiila ne bafumine mu “matunga wonso, bisa, bisamba ne miakulu.” (Buakabuluibua 7:9) Bu mudibu ne dinanga dia buena-muntu pa buloba bujima, badi mu buobumue mu ntendelelu wa Yehowa, babenga ne muoyo umue bua kudibueja mu nkuna ne mvita bidi bijuka mu bena bisa buobo bine ne bepuka dibandangana malu adi apangisha malanda masheme mu bantu.

Udisangishe ne Bantemu [ba Yehowa], ne neumone bua se: bantu bavua bafumine mu bisa bionso badi benza disua dia Nzambi. Neumone dinanga bua muntu nebe mu ditumika mu mudimu wabu wa kumanyisha lumu luimpe lua Bukalenge bua Nzambi. Eyowa, mu bisumbu biabu, neumanyangane ne bantu bimpe, ba muoyo mulenga, badi balejila ku nsombelu wabu se: mbalonge bushuwa mua kunanga muntu nabu.

[Tshimfuanyi mu dibeji 6]

Mu bisumbu bia Bantemu ba Yehowa, neusangane bantu bena disanka ba makoba wonso

[Mêyi a dianyisha bua tshimfuanyi mu dibeji 4]

Difika dia muena Samariya muimpe ku nzubu wa tshilala-benyi/​The Doré Bible Illustrations/​Dover Publications, Inc.

    Mikanda ya mu Tshiluba (1982-2024)
    Patuka
    Buela
    • Tshiluba
    • Tumina bakuabu
    • Biudi musue
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Malu a kulonda
    • Mikenji ya mua kulama malu masokoka
    • Biudi witaba bua kuenzekabi mu tshiamu
    • JW.ORG
    • Buela
    Tumina bakuabu