TSHIBUTSHILU TSHIA MIKANDA TSHIA KU ENTERNETE tshia Watchtower
TSHIBUTSHILU TSHIA MIKANDA TSHIA KU ENTERNETE
tshia Watchtower
Tshiluba
  • BIBLE
  • MIKANDA
  • BISANGILU
  • w96 15/2 dib. 3-4
  • Tshinyangu tshidi miaba yonso

Kakuena filme nansha umue mu tshitupa etshi to.

Tshilema ntshienzeke mu diambula dia filme.

  • Tshinyangu tshidi miaba yonso
  • Tshibumba tshia Nsentedi tshidi tshimanyisha Bukalenge bua Yehowa—1996
  • Tumitu tua bualu
  • Bintu bia muomumue
  • Tshinyangu ku Nzubu
  • Tshinyangu ku muaba wa mudimu
  • Tshinyangu mu manaya ne dijikija lutetuku
  • Tshinyangu mu kalasa
  • Nshidimukilu wa tshinyangu
  • Tshikisu tshidiku mua kujika dimue dituku anyi?
    Tshibumba tshia Nsentedi tshidi tshimanyisha Bukalenge bua Yehowa (Tshia bantu bonso)—2016
  • Bua tshinyi badi ne tshikisu
    Tshibumba tshia Nsentedi tshidi tshimanyisha Bukalenge bua Yehowa—1998
  • Nshikidilu wa kashidi wa tshinyangu—Munyi?
    Tshibumba tshia Nsentedi tshidi tshimanyisha Bukalenge bua Yehowa—1996
Tshibumba tshia Nsentedi tshidi tshimanyisha Bukalenge bua Yehowa—1996
w96 15/2 dib. 3-4

Tshinyangu tshidi miaba yonso

KANYEMESHA kampanda uvua musombe mu mashinyi ende muindile bua minda miludiki ya luendu lua mashinyi kuandamukayi ya mâyi a matamba, diakamue e kumonaye mpindieu muntu munene usemena kudiye, wamba malu a bundu ne dîyi dikole, muvunge dinkomo ne udikupa muulu. Kanyemesha eu wakakanga ne lukasa biibi biende ne madidishi ende, kadi muntu eu munene uvua amu usemena. Ufika, muntu eu e kunyukula mashinyi ne kukokaye tshiibi tshiawu. Pashishe, bu muakapangilaye wakajula dinkomo diende dinene ne kudikumaye mu lumuenu lua kumpala kua mashinyi, kulupandaye tupese tupese.

Etshi mbualu bua mu filme udi ujula mitshima kuulu anyi? Tòo! Bivua difuilakana dia bakanyemesha mu njila ya mashinyi mu tshidiila tshia Oahu ku Hawaii, muaba mumanyike bu wa bupole ne nsombelu wa ditalala.

Kabiena bikemesha nansha. Biibi biela bikuvu, milonda ku madidishi, bena mudimu wa bukubi ku nzubu ya bisasa bivule, nansha miaku mifunda pa bise ya se: “Kanyemesha kêna wambula mfranga nansha”​—malu wonso aa adi afunkuna tshintu tshimue: Tshinyangu tshidi miaba yonso!

Tshinyangu ku Nzubu

Katshia ku kale, nzubu uvua munanga bu tshisokomenu tshia ditalala. Kadi mmuenenu eu udi wenda ushintuluka ne lukasa. Tshinyangu mu dîku tshidi tshikonga kubambidika kua bana, kututa kua muena dibaka, ne dishipangana, ke bidi biena-bualu binene bia ngumu pa buloba bujima.

Tshilejilu, “bana bapite pa 750 000 mu Angleterre nebikale mua kusama bubedi bua dikondakana dia tshieledi tshia lungenyi bua tshikondo tshile bualu mbanyika ku tshinyangu tshia ku nzubu.” Ke mudi tshikandakanda tshia Manchester Guardian Weekly tshiamba. Luapolo elu nduashila pa dikonkoloja divua kabidi dileje ne: “pa bantu bakaji banayi bela nkonko, basatu bakumvuija ne: bana babu balela bavua bamone malu a tshinyangu, ne pabuipi ne bia bisatu bibidi bia bana bavua bamone ba-mamu’abu bakumibua.” Bia muomumue, bilondeshile U.S. News & World Report, Komité wa difila ngenyi pa malu a dibambidika ne dilengulula bana wa ku États-Unis udi utshinka se: “bana 2 000, bavule bikale muinshi mua bidimu 4, badi bafua tshidimu tshionso ku bianza bia baledi peshi ba-ndeji.” Bungi ebu mbupite bua aba badi bafua ku njiwu ya mashinyi, ya dinyibua mu mâyi, peshi ya dikuluka panshi, ke mudi luapolo elu luamba.

Tshinyangu tshia ku nzubu tshidi kabidi tshitangila dinyawudibua dia bakaji, tshidi mua kuikala disakila, dikumibua mapi, ditutshibua miseba, difiekedibua, difunyinyibua ne kela peshi ne tshingoma, nansha dishipibua. Lelu’eu tshinyangu tshia mushindu eu tshidi kudi balume ne bakaji. Dikebulula kampanda diakaleja ne: pa malu a tshinyangu adi enzeka munkatshi mua bena dibaka, pabuipi ne tshia binayi tshimue tshia malu aa mmajula kudi mulume, tshia binayi tshikuabu kudi mukaji, tshitupa tshidi tshishale ndikokangana dijula kudi buonso babidi.

Tshinyangu ku muaba wa mudimu

Pa kumbuka ku nzubu, muaba wa mudimu uvua pa kale wa bulongame, kanemu ne bukalanga. Kadi kabitshiena kabidi nunku nansha. Tshilejilu, bishiferi bipatula kudi Tshibambalu tshia mu États-Unis tshia banzuji ne tubadi bidi bileja ne: tshidimu tshionso bantu bapite pa 970 000 mbakengeshibue kudi dibunda bibawu dia tshinyangu ku miaba ya mudimu. Biumvuija mu mushindu mukuabu, “muena mudimu umue pa banayi udi mua kukengeshibua kudi tshinyangu kampanda ku mudimu,” bilondeshile luapolo kampanda mu tshibejibeji tshia Professional Safety​—Journal of the American Society of Safety Engineers.

Bualu budi butonda mbua se: tshinyangu tshia ku miaba ya mudimu katshiena tshimanyine anu pa matandu ne dipendangana nansha. “Nangananga tshinyangu tshiludikila bamfumu ba mudimu ne bena mudimu kudi bena mudimu bakuabu ke tshidi mpindieu mushindu wa dishipangana udi wenda uvula ne lukasa mu États-Unis,” ke mudi luapolo lumue lumue elu luleja. Mu 1992, pa njiwu 1 pa 6 ivua mienzeka ku mudimu, imue ng’ya dishipangana; ku bantu bakaji, njiwu ya buena eyi idi ikuata muntu bu 1 pa 2. Kamuyi mpata, divuala dia tshinyangu didi dipita mu miaba ya mudimu ivua pa kale ya bulongame.

Tshinyangu mu manaya ne dijikija lutetuku

Manaya ne dijikija lutetuku bivua biangatshibua bu mushindu wa kusankisha mubidi peshi kuiikisha bua kupolesha muntu bua midimu yende mivule mu nsombelu. Lelu’eu dijikija lutetuku dikaadi tshiapu tshidi tshibueja miliyo ya dolare. Bua kupetabu makasa a bungi mu tshisalu etshi tshia mfranga mivule, benji ba mudimu eu badi bateta mishindu yonso idi mua kubamuenekela bua kukumbajabu tshipatshila tshiabu. Umue wa ku mishindu eyi ntshinyangu.

Tshilejilu, kudi tshibejibeji tshia malu a bungenda-mushinga tshibikila ne: Forbes, tshidi tshiumvuija ne: muena tshiapu tshia manaya a video kampanda mmuenze filme kansanga wa mvita wa dilambu udi uleja muluanganyi kampanda utula mutu ne muongo bia muluishi wende ne eku batangidi bamuimbila ne: “Mushipe! Mushipe!” Pabi, mushindu mukuabu wa filme umue umue eu muenza bua kumpanyi munga wa manaya a video, kêna yeye wa dimuangalaja mashi dia mushindu eu nansha. Tshipeta? Padi video ya tshinyangu tshivule misumbibue 3, ya tshinyangu tshikese idi isumbibua 2. Ne ebi bidi bibueja mfranga mivule. Pakabangabu kupana video ya buena eyi bua kutangidibuayi ku nzubu, kumpanyi mienji ya video eyi yakabueja miliyo 65 ya dolare pa buloba bujima nangananga mu mbingu ibidi ya kumpala! Padibu basue kupeta makasa a nunku, tshinyangu ntshilobeshilu tshikuabu bua batangidi ba video eyi.

Tshinyangu mu manaya mbualu bukuabu kabidi. Bena manaya batu misangu mivule batunka bua kanyawu kadibu mua kuenzelangana. Tshilejilu, ku dinaya dimue dia hockey mu 1990, kuvua bilema 86​—bungi bupite bua katshia ne katshia. Dinaya diakimanyikibua mêba asatu ne tshitupa bua njiwu ya ditshibuka dikuate buôwa. Munayi umue uvua muondopibue mufuba wa mpala, ntenji wa dîsu mupuluke, ne mputa. Bua tshinyi tshinyangu tshia mushindu’eu? Munayi kampanda wakumvuija ne: “Paudi utshimuna mu dinaya didi bushuwa ditua ku muoyo, ne diluishakaja divule, udi walukila pambelu ne udiumvua mutambe kusemena kudi bena manaya nebe. Mvua ngela meji ne: diluishakaja ke divua divuije dinaya edi dia mu nyuma.” Mu manaya mapite bungi lelu’eu, mbimueneke ne: tshinyangu katshiena anu mushindu wa kufika ku tshipatshila kampanda kadi ntshipatshila mene.

Tshinyangu mu kalasa

Kalasa kavua pa tshibidilu kangatshibua bu muaba-mukolesha udi bansonga mua kushiya maditatshisha abu makuabu panyima ne kushindamena pa dilubuluja dia ngenyi yabu ne dikolesha dia mubidi. Kadi lelu’eu, kalasa kakatshiena kabidi muaba ukena njiwu ne wa bukubi wa mushindu’au. Dikonkoloja kampanda dienza mu 1994 diakaleja ne: tshinyangu ne bu-kanke ke malu a kumpala adi enzeka mu tulasa tua mbulamatadi ku États-Unis, adi ajikija mfranga, ne avua pa muaba wa kumpala pa liste wa tshidimu tshishale. Nnsombelu mubi kayipu?

Ku lukonko lua se: “Ukadiku mukengeshibue kudi tshienzedi kampanda tshia tshinyangu tshienzeke munda peshi pambelu pa kalasa anyi?” mulongi bu 1 pa 4 mu dikonkoloja kampanda wakandamuna ne: eyowa. Kupita tshia dikumi tshia balongeshi bebeja bakandamuna pabu bia muomumue ku lukonko elu. Dikonkoloja dimue dimue edi diakaleja ne: balongi 13 pa lukama, balume ne bakaji, bakitabuja ne: imue misangu, bavua batuale bingoma mu tulasa. Bavule ba kudibu bakamba se: bakenza nunku anu bua kukemesha bakuabu peshi bua kudikuba nkayabu. Pabi mulongi kampanda wa bidimu 17 wakatayisha mulongeshi tshingoma mu tshiadi pavuaye uteta bua kumunyengatshi.

Nshidimukilu wa tshinyangu

Kakuena mpata pa bualu bua se: tshinyangu tshidi miaba yonso lelu. Ku nzubu, ku mudimu, mu tulasa ne mu dijikija lutetuku, tudi tupetangana ne nshidimukilu wa tshinyangu. Ba bungi bàdì banyikaku matuku wonso, mbafike ku dibimona bu malu a pa tshibidilu​—too ne pabafikila bualu. Nunku badi bakonka ne: netshijike anyi? Neusanke bua kumanya diandamuna anyi? Nunku suaku ubale tshiena-bualu tshidi tshilonda.

    Mikanda ya mu Tshiluba (1982-2024)
    Patuka
    Buela
    • Tshiluba
    • Tumina bakuabu
    • Biudi musue
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Malu a kulonda
    • Mikenji ya mua kulama malu masokoka
    • Biudi witaba bua kuenzekabi mu tshiamu
    • JW.ORG
    • Buela
    Tumina bakuabu