Pajika ngenyi midianjila kufumba!
BILONDESHILE mutubu bamba, muena sianse Albert Einstein wakamba musangu kampanda ne: mu bulongolodi ebu bua dibungama, mbitambe kukola bua kutshimuna ngenyi midianjila kufumba kupita kukosolola atome. Bia muomumue, kamona-kamba Edward R. Murrow, wakenda lumu mu bule bua Mvita Mibidi ya buloba bujima ne wakalua pashishe direktere wa Tshibambalu tshia Ngumu tshia États-Unis, wakamba ne: “muntu nansha umue kêna mua kujikija ngenyi midianjila kufumba—tshia kuenza nkuyisunguluja patupu.”
Biambilu ebi bidi biumvuika bilelela anyi? Kujikija kansungansunga ne dibipisha dia bisa bikuabu kakuena mua kuenzeka anyi? Mmuenenu wa Nzambi udi tshinyi pa bidi bitangila ngenyi midianjila kufumba?
Nzambi kêna ne kansungansunga
Bible udi upiisha kansungansunga. (Nsumuinu 24:23; 28:21) Udi wamba ne: “meji a mu diulu wowo, bangabanga adi makane tshishiki, pashishe adi a bupole, a luse ne muoyo mulenga, muule tente ne luse ne bimuma bimpe, kaayi kansungansunga, kaayi a mpala ibidi.” (Yakobe 3:17, MMM) Meji a mushindu’eu avua mazangika bua ba-nzuji mu Izalele wa kale. “Kanuikadi ne kansungansunga mu dikosa dia bilumbu,” ke muakabatuminabu dîyi. “Kuashishi mupele, kusankishi muena biuma.”—Bena Levi 19:15, MMM.
Mmuenenu mushindame wa Bible wa dipiisha kansungansunga ne ngenyi midianjila kufumba uvua muzangika kudi Yezu Kristo ne bapostolo bende Petelo ne Paulo. Yezu kavua ne kansungansunga kudi aba bavua “bapungile ne batangalakangane bu mikoko kayiyi ne muyilami.” (Matayo 9:36, NW) Wakalongesha ne: ‘Kanupiishi muntu lukasa anu bua malu anudi nutangila ku mêsu, kadi nulonde tshilumbu tshia muntu kanuyi ne kansungansunga.’—Yone 7:24, Muanda Mulenga Lelu.
Petelo ne Paulo badi batujadikila ne: Yehowa Nzambi yeye muine kêna ne kansungansunga. Petelo wakamba ne: ‘Bulelela, ndi njingulula ne: Nzambi kêna ne kansungansunga, kadi yeye udi witabuja wa mu tshisamba tshionso udi umutshina, udi wenza malu makane.’ (Bienzedi 10:34, 35) Mupostolo Paulo udi utuambila ne: ‘Kakuena kansungansunga [kudi Nzambi, NW].’—Lomo 2:11.
Buenzeji bua Bible
Bible udi ne bukole bua kushintulula bumuntu bua aba badi balombodibua kudiye. Ebelu 4:12 udi wamba ne: ‘Dîyi dia Nzambi didi ne muoyo ne bukole.’ Ne diambuluisha dia Yehowa muntu muena ngenyi midianjila kufumba udi mene mua kushintulula ngelelu wende wa meji ne kulua muntu ukena kansungansunga mu malanda ende ne bakuabu.
Bu tshilejilu, angata Saul wa ku Tarse. Bilondeshile muyuki wa mu Bible, uvua tshikondo kampanda uluisha ne tshinyangu tshisumbu tshia bena nkristo bualu uvua ulonda bilele bikena butshintshikidi bia malu a Nzambi. (Bienzedi 8:1-3) Uvua mutuishibue menemene kudi bilele bia bena Yuda se: bena nkristo bonso bavua batontolodi ne baluishi ba ntendelelu mulelela. Ngenyi yende midianjila kufumba yakamufikisha too ne ku ditua dishipibua dia bena nkristo nyama ku mikolo. Bible udi wamba ne: uvua ‘ufunyina bayidi ba Mukalenge bua kubashipaye.’ (Bienzedi 9:1) Pavuaye wenza nunku, uvua wela meji ne: uvua wenzela Nzambi mudimu wa tshijila.—Fuanyikija ne Yone 16:2.
Pabi, Saul wa ku Tarse wakakumbana bua kuimansha ngenyi yende minekesha midianjila kufumba. Wakalua yeye muine muena nkristo mene! Pashishe, bu mupostolo wa Yezu Kristo, Paulo wakafunda ne: ‘Diambedi mvua mupendi wa Nzambi ne mukengeshi wa bantu bende ne muena luonji kudibu; kadi ngakafuidibua luse bualu bua ngakabienza mu bupidia buanyi tshiyi mumanye.’—1 Timote 1:13.
Ki ng’anu Paulo wakenza mashintuluka manene a mushindu’eu mu ngelelu wende wa meji to. Mu mukanda wende kudi Tito, mumuangalaji nende wa Evanjeliyo, Paulo wakadimuija bena nkristo bua ‘kabakudi mêyi mabi bua muntu; kabikadi ne kutandangana: bikale ne bupole, baleje bantu bonso kalolo konso. Bualu bua tuetu tuvua bapote diambedi, tuvua ne bupidia, tuvua badingishibua, tuvua tulonda nkuka ne masanka bia mishindu ya bungi; tuvua tuikala ne lukinu ne mukau; tuvua tukinyibua, tuvua tukinangana.’—Tito 3:2, 3.
Dishimbula dia bipumbishi bikeba kudi ngenyi midianjila kufumba
Lelu’eu, bena nkristo balelela badi benza madikolela bua kulonda mubelu eu. Mbasue kuepuka ditua bantu mushinga pa kushindamena pa bidi bimueneka patupu. Ebi bidi bibakanda bua ‘kuakula mêyi mabi’ bua bakuabu. Badi balabula buena-muntu bua pa buloba bujima budi busambuka mikalu yonso ya matunga, bisamba, ne bisa bia pa buloba ebu.
Anjibi kutangila bualu bumona kudi Henrique, muena Brésil wa dikoba difiike. Bu muvuaye yeye muine ukenga bua kansungansunga ka bisa, wakadima lukinu lupite bukole bua batoke. Udi umvuija ne: “Bantemu babidi ba dikoba ditoke bakalua ku nzubu wanyi bua kuakula pa bidi bitangila dîna dia Nzambi. Kumpala tshivua musue bua kuteleja bualu tshivua ne dieyemena kudi batoke. Kadi kabiakanenga to bua meme kusunguluja ne: mukenji wabu uvua umueneka bu bulelela. Ee, ngakitaba dilonga dia Bible. Lukonko lua kumpala lumvua nalu luvua lua se: ‘Kudiku bantu bafike ba bungi mu ekleziya wenu anyi?’ Bakandamuna ne: ‘Eyowa.’ Pashishe kundejabu tshimfuanyi tshia ndekelu mu mukanda wa Miyuki ya mu Mukanda wa Nzambi,a tshidi tshileja bansonga ba bisa bishilashilangane. Muvua nsongalume kampanda mufiike, ne ebi biakankankamija. Kunyima ngakakumbula Nzubu wa Bukalenge wa Bantemu ba Yehowa, mungakamona bantu bena bisa bishilashilangane balejangana kanemu. Ebi bivua ne mushinga mukole kundi.”
Mpindieu, bu umue wa ku Bantemu ba Yehowa, Henrique udi ne disanka bu mudiye muena mu buena-muntu bulelela bua Buena-nkristo. Udi umvua ne: mu muanda eu lumu kaluena ne bua kuambikibua muntu nansha umue. Udi wamba ne: “Lelu’eu ndi ne dianyisha kudi Yehowa ne Yezu bua bionso bidibu bangenzele. Ndi ntumika pamue ne miliyo ya basadidi balamatshi ku mikenji ba Yehowa ba bisa bionso, makoba onso, ne nshidimukilu yonso, mu buobumue bua tshipatshila tshimue.”
Mu dikola diende, Dario mmuntu mukuabu uvua musuya kudi ngenyi midianjila kufumba. Pakavuaye ne bidimu 16, wakatuadija kulonga Bible ne Bantemu ba Yehowa. Wakabambisha ne: “Munkatshi mua Bantemu, ndi musokolole ne: kamuena mmuenenu ya se: kudi tshisa tshipite tshikuabu.” Wakalengibua mutshima pa kumona nsombelu wa dinanga dilelela. Wakatamba kubambisha muvua bantu bena bisa bishilashilangane basadila pa kukumbaja midimu minene mu tshisumbu. Musangu wonso udiye wakama mushindu kampanda wa ngenyi midianjila kufumba anyi kansungansunga ka kudi bantu bakena bena tshisumbu, Dario udi uvuluka se: Yehowa mmunange bantu ba matunga onso, bisamba bionso, ne miakulu yonso.
Mushindu wa kuakama nsombelu eu
Buonso buetu tudi basue bua kuangatshibua ne bunême ne kanemu. Ke bualu kayi kukenga bua ngenyi midianjila kufumba nditeta dikole bua kutantamena. Tshisumbu tshia bena nkristo katshiena tshituepula ku dianyikibua dionso ku mmuenenu ya ngenyi midianjila kufumba ya bulongolodi ebu bubi. Mu bule bua tshikondo tshidi Satana ulombola malu a bulongolodi ebu, nekuikale dipanga dia buakane. (1 Yone 5:19) Buakabuluibua 12:12 (NW) udi utudimuija ne: “Diakabi kudi buloba ne mbuu, bualu Diabolo wapueki kunudi muikale ne tshiji tshikole, bu mudiye mumanye ne: udi ne tshikondo tshîpi.” Tshipatshila tshiende katshiena anu tshia kutatshishangana. Mmufuanyikija ne nyama mukebi wa bia-mupawu. Mupostolo Paulo udi utuambila ne: “Muluishi wenu, Diabolo, udi wenda anu bu ntambue udi ukungula, ukeba muntu wa kudiaye.”—1 Petelo 5:8, NW.
Bible udi kabidi utuambila ne: ‘Nunku nukokele Nzambi; kadi nukandamene Diabolo, ne yeye neanunyeme.’ (Yakobo 4:7) Diambuluisha dia tshishiki bua kuakama ngenyi midianjila kufumba nkukudimuka kudi Nzambi bua dikubibua, bu muakenza Mukalenge Davidi: “Nzambi wanyi, unsungile mu bianza bia muntu mubi, unsungile mu tshianza tshiakunkuata tshia muntu udi muenji wa malu mabi ne muena tshinyangu.” (Musambu wa 71:4) Tudi nansha mene mua kusambila anu bu mufundi eu wa misambu: ‘Nzambi, umfuile luse bualu bua bantu badi bandiatakaja muinshi mua makasa; dinda too ne ku dilolo bena mvita badi bankengesha.’—Musambu wa 56:1.
Mmushindu kayi wandamuna Nzambi ku masambila a mushindu’eu? Bible udi wandamuna ne: “Neasungile mupele udi ubila bua diambuluisha, kabidi ne muena tshinyongopelu ne yonso udi kayi ne mumuambuluishi. Neafuile mutekete ne mupele luse, ne neapandishe anyima ya bapele.” (Musambu wa 72:12, 13, NW) Mmunyipu mudibi bilenga bua kumanya se: mu tshikondo tshiakanyine Yehowa neapeteshe aba bonso badi bakenga bua dipanga dia buakane disulakana!
“Kabakuenza kabidi bualu bubi”
Mbulamatadi ya mu bulongolodi ebu idi pamu’apa mua kutungunuka ne kuluisha ngenyi midianjila kufumba ku diambuluisha dia mikenji ne programe yayi. Idi pamu’apa mua kutungunuka ne kulaya diakanangana ne buakane. Kadi kayena mua kukumbaja malu aa. (Musambu wa 146:3) Anu Nzambi ke udi mua kujikija bienzedi bionso bia ngenyi midianjila kufumba ne ke tshienzaye. Neashintulule bukua-bantu bua kuluabu dîku dimuepele didi mu buobumue. “Musumba munene uvua muntu nansha umue kayi mua kubala, wa mu matunga onso ne bisa bionso ne bisamba bionso ne miakulu yonso” neupanduke ku ndekelu kua ndongoluelu eu mubi ne kulabula nsombelu wa ditalala.—Buakabuluibua 7:9, 10, NW.
Yehowa neumbushe bubi buonso bukebesha kudi ngenyi midianjila kufumba pa bisa ne nsangilu ya bantu. Anjibi kufuanyikija, muntu nansha umue kakulejibua kansungansunga! ‘Nebashikame, muntu ne muntu, muinshi mua muonji wende wa tumuma tua mvinyo ne muinshi mua mutshi wende wa mfigi; kakuena muntu wabakuatshisha buôwa.’ (Mika 4:4) Ne Yeshaya 11:9 (MMM) udi wamba ne: “Kabakuenza kabidi bualu bubi.”
Biwikala ukenga bua ngenyi midianjila kufumba mpindieu, ditekemena edi dia mpatshi bua matuku atshilualua nedikoleshe malanda ebe ne Yehowa. Nedikuambuluishe bua kutantamena kansungansunga mu ndongoluelu eu mubi. Eku wakama ngenyi midianjila kufumba ne utangila kumpala, londa mubelu eu wa meji wa mu Bible: “Nuikale ne bukole, ne mitshima yenu ikale ne dikima, nuenu bonso badi bindila Yehowa!”—Musambu wa 31:24.
[Mêyi adi kuinshi]
a Mupatula kudi Watchtower Bible and Tract Society of New York, Inc.
[Mêyi a dianyisha bua tshimfuanyi mu dibeji 4]
U.S. National Archives photo