Bakenza disua dia Yehowa
Ditabuja dia baledi ndifutshibue
KUDI bena Izalele, diledibua dia muana wa balume divua difila disanka dinene. Divua diumvuija ne: mulongo wa ndelanganyi neutungunuke ne se: bumpianyi bua buloba nebushale mu dîku. Kadi bu mu tshidimu tshia 1593 K.K.B., dilela muana wa balume divua mua kumueneka nangananga bu mulawu ne kadiyi dibenesha kudi bena Ebelu. Bua tshinyi? Bualu Faraone wa mu Ejipitu, muikale ne buôwa bua divulangana dia lukasalukasa dia bena Yuda mu teritware uvua ku bukokeshi buende, wakatuma dîyi ne: bana babu bonso ba balume balela bavua ne bua kushipibua.—Ekesode 1:12, 15-22.
Bivua mu tshikondo tshia diteta dia lukinu edi dia dibutulangana muvua Amalama ne Yokebede, bena dibaka babidi bena Ebelu, balele muana muimpe wa balume. Mbipepele bua kuela meji muvua disanka diabu dibuitshidija kudi buôwa pakavulukabu mukenji wa Faraone. Kadi, pakatangila Amalama ne Yokebede muanabu wa balume, bakangata dipangadika dikole dia kubenga kumulekela, nansha bu malu kayi mua kubafikila.—Ekesode 2:1, 2; 6:20.
Dienza malu mu ditabuja
Amalama ne Yokebede bakasokoka muanabu munkatshi mua ngondo isatu. (Ekesode 2:2) Kadi ebi bivua ne njiwu, bualu bena Ebelu ne bena Ejipitu bavua badiangane mutumba. Muntu yonso uvuabu basangana uteta kuepuka mukenji wa Faraone uvua pamu’apa ne bua kushipibua—ne muana uvua ne bua kufua pende. Nunku, ntshinyi tshivua baledi aba bena kudifila mua kuenza bua kulama muanabu wa balume ne kudilama buobu bine ne muoyo?
Yokebede wakangula ne kukungija bikolakola bia nyandu (papirise). Nyandu udi bu ntupu mukole, mufuanangane ne bitetateta, ne udi ne lukolakola luikale ne nseka isatu ya bunene bua munu wa tshianza. Udi mua kufika bule bua metre 6 mu butumbuke. Bena Ejipitu bavua batumika ne mutshi eu bua kuenza mabeji, biata, bilamba bidi biendesha buatu, sandale, ne tu-matu tua bujitu bukese.
Yokebede wakenza tshisaka tshia bunene buakanyine ne bikolakola bia nyandu bua kulaminamu muanende. Panyima wakalabaku kabudimbu ne kamonya bua kulamakaja tshisaka ne kutshienza bua mâyi kaabuedimu. Pashishe Yokebede wakateka muanende munda mua tshisaka e kutshiteka munkatshi mua malenga kumpenga kua Musulu wa Nile.—Ekesode 2:3.
Badi basokolola muana
Miriame, muana wa bakaji wa Yokebede, uvua muimane pabuipi apu bua kumona tshivua mua kupitakana pashishe. Mu tshikondo atshi muana wa bakaji wa Faraone wakalua ku Nile bua kuowa mâyi.a Pamu’apa Yokebede uvua mumanye ne: muana wa mfumu uvua utambakena mu tshitupa atshi tshia Nile e kushiya tshisaka ne tshipatshila kampanda pa muaba uvuabu mua kutshisokolola bipepele. Mu mishindu yonso, muana wa bakaji wa Faraone wakamona tshisaka tshiladika mu malenga, e kubikilaye umue wa ku basadidi bende bua kutshiangata. Pakamonaye muana uvua munda udila, luse kumukuata. Wakamona se: uvua muana wa bena Ebelu. Kadi, mmunyi muvuaye mua kushipesha muana muimpe mushindu’eu? Pa kumbusha bulenga bua bumuntu, muana wa bakaji wa Faraone uvua mua kuikala muenzejibue kudi ditabuja ditangalaka dia bena Ejipitu dia se: dibuela mu diulu ndisuikakajila ku dikala ne luapolo lua bienzedi bilenga mu bule bua matuku a muoyo a muntu.b—Ekesode 2:5, 6.
Miriame, uvua utangidila pa bule, wakasemena pabuipi ne muana wa bakaji wa Faraone. “Nye kukubikidila muamushi wa muana wa mu baka[j]i ba bena Ebelu, alue kukuamushila muana mabele, anyi?” ke muakebejaye. Muana wa mfumu wakandamuna se: ‘Ndaku!’ Miriame wakaya lubilu kudi mamuende. Mutantshi kaulepi, Yokebede ukavua muimane kumpala kua muana wa bakaji wa Faraone. “Wangate muana eu, umungamushile mabele,” ke muakamuambila muana wa mfumu, “nenkufute.” Bidi mua kuikala bilelela ne: dîba adi muana wa bakaji wa Faraone wakasunguluja se: Yokebede uvua mamuende wa muana.—Ekesode 2:7-9.
Yokebede wakalama muanende too ne pakalekelaye diamua mabele.c Ebi biakamupesha mishindu mivule milenga bua kumulongesha pa bidi bitangila Nzambi mulelela, Yehowa. Pashishe Yokebede wakaluja muana kudi muana wa bakaji wa Faraone, wakinyika muana wa balume eu dîna se: Mozese, didi diumvuija ne: “mupandisha ku mâyi.”—Ekesode 2:10.
Dilongesha buetu tuetu
Amalama ne Yokebede bakababidila tshishiki mpunga mukese uvuabu nende bua kulongesha muanabu wa balume mêyi-maludiki a ntendelelu mukezuke. Lelu’eu baledi badi ne bua kuenza bia muomumue. Bushuwa, mbia mushinga bua se: benze nanku. Satana Diabolo “udi wendakana bu nyama wa ntambue udi ukungula, ukeba bantu ba kudiaye.” (1 Petelo 5:8) Mmusue kuikala ne bansonga ba mushinga mu bantu badiye ukuata mu mateyi ende—nsongalume ne nsongakaji—idi ne ditekemena dia kulua basadidi balenga ba Yehowa. Satana katu umvuila bana luse bua bidimu biabu. Bua bualu ebu, baledi ba meji badi bibidija bana babu patshidibu batekete bua kutshinabu Nzambi mulelela, Yehowa.—Nsumuinu 22:6; 2 Timote 3:14, 15.
Mu Ebelu 11:23, madikolela a Amalama ne Yokebede bua kusokoka muanabu mutekete munkatshi mua ngondo isatu ya kumpala ya muoyo wende mmafunda bu tshienzedi tshia ditabuja. Baledi aba batshinyi ba Nzambi bonso babidi bakaleja dieyemena ku bukole bupandishi bua Yehowa pa kubenga kulekela muanabu, ne bua bualu ebu bakabeneshibua. Tuetu petu tudi ne bua kuleja dilamata dikole ku mikenji ne mêyi-maludiki bia Yehowa, bajadike ne: tshintu tshionso tshidi Yehowa ulekela bua kutufikilatshi netshitupeshe diakalenga ne disanka dia kashidi pashishe.—Lomo 8:28.
[Mêyi adi kuinshi]
a Bena Ejipitu bavua batendelela Nile bu nzambi wa lulelu. Bavua bitabuja ne: mâyi ende avua ne bukole bua kupetesha lulelu ne nansha kulepesha muoyo.
b Bena Ejipitu bavua bitabuja ne: ku lufu spiritu wa muntu uvua mua kuambulula kumpala kua Osiris malu bu mudi “Tshivua mukengeshe muntu nansha umue,” “Tshivua mukanda mabele mukana mua bana batshidi bamua,” ne “Ngakafila diampa kudi bavua ne nzala ne kufila biakunua kudi eu uvua ne nyota.”
c Mu bikondo bia kale, bana bavule bavua bamua mabele mutantshi mule kupita mudibi bienzeka lelu. Samuele uvua pamu’apa ne bidimu bipite pa bisatu pakalekelaye diamua mabele, ne Izake uvua ne bidimu bu bitanu.