TSHIBUTSHILU TSHIA MIKANDA TSHIA KU ENTERNETE tshia Watchtower
TSHIBUTSHILU TSHIA MIKANDA TSHIA KU ENTERNETE
tshia Watchtower
Tshiluba
  • BIBLE
  • MIKANDA
  • BISANGILU
  • w97 15/7 dib. 4-7
  • Pikala mpekatu katshiyiku kabidi

Kakuena filme nansha umue mu tshitupa etshi to.

Tshilema ntshienzeke mu diambula dia filme.

  • Pikala mpekatu katshiyiku kabidi
  • Tshibumba tshia Nsentedi tshidi tshimanyisha Bukalenge bua Yehowa—1997
  • Tumitu tua bualu
  • Bintu bia muomumue
  • Muntu​—Mufukibua kayi mpekatu
  • Ntuadijilu wa mpekatu
  • Kuondo ka muoyo ‘kadi kapisha’ anyi ‘kabingisha’
  • Dipikudibua ku mpekatu​—Mmunyi?
  • Tshidi tshia-bupikudi tshia Kristo mua kutuenzela
  • Tshia-bupikudi tshia Kristo—Njila wa lupandu wa Nzambi
    Tshibumba tshia Nsentedi tshidi tshimanyisha Bukalenge bua Yehowa—1999
  • Yehowa mmufile “tshia kupikulangana natshi pa muaba wa bantu ba bungi”
    Semena pabuipi ne Yehowa
  • Mmushindu kayi udi Yezu upandisha bantu?
    Tshibumba tshia Nsentedi tshidi tshimanyisha Bukalenge bua Yehowa—2001
  • Mbatupikule ne “mashi a mushinga mukole”
    Tshibumba tshia Nsentedi tshidi tshimanyisha Bukalenge bua Yehowa—2006
Tangila bikuabu
Tshibumba tshia Nsentedi tshidi tshimanyisha Bukalenge bua Yehowa—1997
w97 15/7 dib. 4-7

Pikala mpekatu katshiyiku kabidi

“TUDI baledibue mu mpekatu anyi?” Lukonko elu luakafila dielakana kudi mulongi wa mu université mu États-Unis katupa kîpi panyima pa yeye mumane kutuadija dilonga dia Bible. Bua nshidimukilu wende wa bena Hindu, lungenyi lua mpekatu mupiana luvua luenyi kudiye. Wakela meji ne: kadi bituikala bushuwa bapiane mpekatu, kuvila anyi kupepeja buenzeji buende kakuakuikala ne mushinga to. Mmunyi mudi muntu mua kupeta diandamuna dia lukonko elu?

Bituikala bapiane mpekatu, udi ne bua kuikala ne ntuadijilu. Muntu wa kumpala uvua mufukibue mubi, ke kusambulujilaye bana bende ngikadilu mibi anyi? Peshi dinyanguka diakadiunda pashishe? Ntshikondo kayi menemene tshiakatuadija mpekatu? Ku lunga luseke, bikala mpekatu muikale patupu tshintu tshia pa buatshi tshidi katshiyi mu mubidi wa muntu anyi mukenji kampanda, tudiku mua kutekemena bua kupikudibuaku anyi?

Bilondeshile ditabuja dia bena Hindu, makenga ne bubi bidi bilonda bufuki. Mushikuluji kampanda muena Hindu udi uleja ne: “Makenga [anyi bubi], bu mudi binyoka bia munanunanu, adi anu afuma ku munga muaba matangile ku mukuabu kadi kaena mua kujika onso kashidi nansha.” Bushuwa bubi ntshitupa tshia bulongolodi bua bukua-bantu mu miyuku yabu. Bikala makenga madianjindile miyuki ya bantu, mandamuna a kueyemena pa bidi bitangila ntuadijilu wawu adi mu mishindu yonso ne bua kufumina ku mpokolo mutumbuke kupita muntu. Mandamuna adi ne bua kufumina kudi Nzambi.​—Musambu 36:9.

Muntu​—Mufukibua kayi mpekatu

Mumvuija a difukibua dia muntu mafila mu mikanda ya Veda ng’a tshimfuanyi, ke mudi Nikhilananda, muena nkindi wa bena Hindu ujingulula. Bia muomumue, bitendelelu bivule bia ku Est bidi bifila patupu mumvuija a mu mianu ya bufuki. Pabi, kudi tubingila tua meji ne tua mu malu a sianse tua kuitabila muyuki wa mu Bible wa difukibua dia muntu wa kumpala.a Nshapita wende wa ntuadijilu udi wamba ne: ‘Nzambi wakafuka muntu ne tshifuanyikijilu tshiende, wakamufuka ne tshifuanyikijilu tshia Nzambi; wakabafuka mulume ne mukaji.’​—Genese 1:27.

Kufukibua “mu tshifuanyikijilu tshia Nzambi” kudi kumvuija tshinyi? Kudi kumvuija patupu ne: Muntu uvua muenjibue mu difuanangana ne Nzambi, pa kuikala ne ngikadilu ya Nzambi​—bu mudi buakane, meji, ne dinanga—​idi imutapulula ne nyama. (Fuanyikija ne Kolosai 3:9, 10.) Ngikadilu eyi yakamupesha bukokeshi bua kusungula bua kuenza tshidi tshimpe anyi tshidi tshibi, pa kumuvuija muena budisunguidi. Kakuvua mpekatu munda mua muntu wa kumpala, kakuvua bubi anyi makenga mu nsombelu wende pakafukibuaye.

Yehowa Nzambi wakatumina Adama dîyi edi: “Udi mua kudia mamuma a mitshi yonso ya mu budimi, bu mûdi musue; kadi mamuma a mutshi wa lungenyi lua kujingulula malu mimpe ne malu mabi kuadi nansha; bualu bua mu dituku diudi wadia wewe neufue bulelela.” (Genese 2:16, 17) Mu disungula bua kutumikila, Adama ne mukajende Eva, bavua mua kusamuna ne kutumbisha Mufuki wabu ne kushala kabayi ne mpekatu. Ku lunga luseke, tshienzedi tshia bupidia tshivua mua kuleja dipangila diabu bua kutumikila mêyi-makulu mapuangane a Nzambi ne tshivua mua kubavuija bapange bupuangane​—bena mpekatu.

Adama ne Eva kabavua bafukibue ne bu-Nzambi nansha. Kadi, bavua ne ndambu wa ngikadilu ya Nzambi ne bukole bua kuangata mapangadika a tshitembu. Bu muvuabu bifukibua bia Nzambi, kabavua ne mpekatu nansha, bavua bapuangane. (Genese 1:31; Dutelonome 32:4) Difukibua diabu kadiakakosa diumvuangana divuaku pankatshi pa Nzambi ne bukua-mabulunge munkatshi mua bikondo bivule too ne pakafukibuabu. Nenku, mmunyi muakatuadija mpekatu?

Ntuadijilu wa mpekatu

Mpekatu wakamueneka diambedi mu muaba wa mu nyuma. Kumpala kua difukibua dia buloba ne muntu, Nzambi ukavua mufuke bifukibua bia mu nyuma bia meji​—banjelu. (Yobo 1:6; 2:1; 38:4-7; Kolosai 1:15-17) Umue wa ku banjelu aba wakatua bulengele ne meji ende mushinga wa bungi. (Fuanyikija ne Yehezekele 28:13-15.) Mu mukenji wa Nzambi muelela Adama ne Eva bua kulela bana, muanjelu eu wakamona se: mu katupa kîpi buloba bujima buvua mua kuula ne bantu bakane, buonso buabu bikale batendelela anu Nzambi. (Genese 1:27, 28) Tshifukibua etshi tshia mu nyuma tshiakalakana ntendelelu wabu bua alue watshi. (Matayo 4:9, 10) Dishala mukalamine pa dijinga edi diakamufikisha ku dilonda disangu dibi.​—Yakobo 1:14, 15.

Wakula ne Eva ku diambuluisha dia nyoka, muanjelu mutomboke wakamba ne: pa kukandika didia dia bimuma bia mutshi wa lungenyi lua kujingulula malu mimpe ne mabi, Nzambi uvua upangisha Eva dimanya divuaye ne bua kuikala nadi. (Genese 3:1-5) Kuamba nanku kuvua dishima dia lukinu​—tshienzedi tshia mpekatu. Mu dishima nunku, muanjelu eu wakadienza yeye nkayende muenji wa mpekatu. Bu tshipeta, wakafika ku dibikidibua ne: Diabolo anyi mushiminyinyanganyi, ne Satana anyi muluishi wa Nzambi.​—Buakabuluibua 12:9.

Kabingila ka ditabijijangana naku ka Satana kavua ne buenzeji bubi kudi Eva. Pa kueyemena mêyi a Muteyanganyi eu, Eva wakadilekelela upambushibua bua kudia tshimuma tshia mutshi mukandika. Bayende, Adama, wakadisanga kudiye mu didia tshimuma etshi, ne pa nanku bubidi buabu bakalua benji ba mpekatu. (Genese 3:6; 1 Timote 2:14) Mu mushindu mutoke, pa kusungula bua kubenga kutumikila Nzambi, baledi betu ba kumpala bakapangila tshimanyinu tshia bupuangane ne bakadivuija buobu nkayabu benji ba mpekatu.

Netuambe tshinyi bua ndelanganyi ya Adama ne Eva? Bible udi umvuija ne: “Bu muakalua [“mpekatu,” NW] pa buloba bualu bua muntu umue, ne bu muakalua lufu bua [“mpekatu au,” NW], nunku lufu luakafika kudi bantu bonso, bua bonso bakenza [“mpekatu,” NW].” (Lomo 5:12) Mukenji wa busambulujidianganyi ukavua utumika. Adama kavua mua kusambulujila bana bende tshintu tshivuaye kayi natshi. (Yobo 14:4) Bamane kujimija bupuangane, bena dibaka ba kumpala bakavua benji ba mpekatu pakimitshibua bana babu. Bu tshipeta, buonso buetu​—kakuyi udi ushala—​tudi bapiane mpekatu. (Musambu 51:5; Lomo 3:23) Pashishe, mpekatu ki mmupatule tshikuabu tshintu kadi anu bubi ne makenga. Kabidi, bua mpekatu au, tuetu bonso tudi tukulakaja ne tufua, “bualu bua difutu dia [“mpekatu,” NW] ndufu.”​—Lomo 6:23.

Kuondo ka muoyo ‘kadi kapisha’ anyi ‘kabingisha’

Tangila kabidi buenzeji bua mpekatu pa ngikadilu wa bantu babidi ba kumpala. Bakabuikila bitupa bia mibidi yabu ne kutetabu bua kusokoma Nzambi. (Genese 3:7, 8) Nenku mpekatu wakabasaka bua kudiumvua bena tshibawu, kumvua kanyinganyinga, ne bundu. Bukua-bantu lelu’eu mbuibidilangane bikole ne mpampakenu eyi.

Nnganyi utu kayi umvua bibi bua dibudisha muntu kampanda bulenga budiye ukengela anyi kayi udipisha bua diamba mêyi mabi avuaye kayi ne bua kuamba? (Yakobo 4:17) Bua tshinyi tudi ne nyanji ya dilubakana ya nunku? Mupostolo Paulo udi umvuija ne: ‘mikenji mmifundibue mu mitshima yetu.’ Anu bikala kuondo ketu ka muoyo kalue kapape, dishipa dionso dia mikenji ayi didi dikeba dikondakana kampanda dia munda. Nenku bidi se: dîyi dia kuondo ka muoyo ‘didi ditupisha’ anyi ‘ditubingisha.’ (Lomo 2:15; 1 Timote 4:2; Tito 1:15) Nansha bituikala bajingulule bualu ebu anyi katuyi babujingulule, tudi ne ngumvuilu muondoke wa bubi, wa mpekatu!

Paulo uvua mumanye bimpe bua dikokibua diende ku mpekatu. Wakitaba ne: ‘Pandi musue kuenza bimpe, bubi budi nanyi. Ndi nsanka munda muanyi bua mikenji ya Nzambi, kadi ndi mmona mukenji mukuabu mu mubidi wanyi udi uluangana ne mukenji wa mu meji anyi, ne udi umbueja mu bupika bua mukenji wa [“mpekatu,” NW] udi mu mubidi wanyi.’ Nenku Paulo wakakonka ne: “Wansulula ku mubidi wa lufu elu, nganyi?”​—Lomo 7:21-24.

Dipikudibua ku mpekatu​—Mmunyi?

Mushikuluji mukuabu udi wamba ne: “Dipikudibua, mu bilele bia bena Hindu, ndipikudibua ku diledibua ne lufu bia ku musangu ne ku musangu.” Bua kukosa tshilumbu, bena Hindu badi bafunkuna bia muomumue Nirvana​—ngikadilu wa dipua muoyo malelela adi amueneka. Bena Hindu badi balaya patupu bua kunyema dikalaku, bualu ki mbafike ku diumvua dilongesha dia mpekatu mupiana.

Ku lunga luseke, mushindu wa mu Bible wa dipikudibua udi ufikisha ku diumbusha dilelela dia mpekatu. Panyima pa dikonka bua kumanya mudiye mua kupikudibua ku mpekatu, mupostolo Paulo udi utungunuka ne kuandamuna se: ‘Ndi nsakidila Nzambi bua Yezu Kristo Mukalenge wetu!’ (Lomo 7:25) Eyowa, bupikudi budi bufumina kudi Nzambi ku butuangaji bua Yezu Kristo.

Bilondeshile Evanjeliyo wa Matayo, “Muana wa muntu,” Yezu Kristo, wakaluilua ‘bua kufila muoyo wende [“bu tshia-bupikudi,” NW] bua kupikula bantu ba bungi.’ (Matayo 20:28) Anu bu mudibi bifunda mu 1 Timote 2:6 (NW), Paulo wakafunda ne: Yezu “wakadifila bu tshia-bupikudi tshiakanangane bua bonso.” Muaku “tshia-bupikudi” udi umvuija difila tshintu bua kulekesha badi bakuatshibue. Muanda wa se: ntshia-bupikudi tshiakanangane udi uzangika dikumbana dia mushinga mu ditshintshija bipiminu bia bujitu bia buakane. Kadi mmunyi muvua lufu lua muntu umue mua kuangatshibua bu “tshia-bupikudi tshiakanangane bua bonso”?

Adama wakasumbisha bukua-bantu buonso kudi mpekatu ne lufu, tuetu bine babadilamu. Mushinga, anyi tshibawu, tshiakafutaye tshivua muoyo wende mupuangane wa bumuntu. Bua kubuikila bualu ebu, muoyo mukuabu mupuangane wa bumuntu​—tshia-bupikudi tshiakanangane—​tshivua ne bua kufutshibua. (Ekesode 21:23; Dutelonome 19:21; Lomo 5:18, 19) Bu muvua muntu mupange bupuangane nansha umue kayi mua kufila tshia-bupikudi etshi, Nzambi, mu meji ende kaayi ndekelu, wakunzulula njila bua kupatuka mu nsombelu eu wa kasuba. (Musambu 49:6, 7) Wakatentemuna muoyo mupuangane wa Muanende umuepele mulela kuumbusha mu diulu ne kuutuma mu difu dia mukaji utshivua kamama pa buloba, pa kuanyisha bua aledibue bu muntu mupuangane.​—Luka 1:30-38; Yone 3:16-18.

Bua kumona mua kukumbaja mudimu wa dipikula bukua-bantu, Yezu uvua ne bua kulama muoyo-mutoke wende tshikondo tshionso tshivuaye pa buloba. Ke tshiakenzaye. Pashishe wakafua lufu lua mulambu. Nunku’eu Yezu wakashindika se: mushinga wa muoyo mupuangane wa bumuntu​—wende yeye muine—​uvua mua kupeteka bua kuufuta bu tshia-bupikudi bua disungidibua dia bukua-bantu.​—2 Kolinto 5:14; 1 Petelo 1:18, 19.

Tshidi tshia-bupikudi tshia Kristo mua kutuenzela

Mulambu wa tshia-bupikudi wa Yezu udi mua kutukuatshisha kubangila ku mpindieu. Mu dileja ditabuja mu mulambu eu, tudi mua kuikala ne lumu luimpe kumpala kua Nzambi ne tudi mua kubuela muinshi mua bukubi bua Yehowa bua dinanga ne diengeleka. (Bienzedi 10:43; Lomo 3:21-24) Pamutu pa kuditua mu didipisha bua mpekatu itudi mua kuikala benze, tudi mua kukeba ku budisuile luse lua kudi Nzambi pa tshishimikidi tshia tshia-bupikudi.​—Yeshaya 1:18; Efeso 1:7; 1 Yone 2:1, 2.

Mu matuku adi kumpala, tshia-bupikudi netshienzeje luondapu lua tshishiki lua nsombelu munyanguke wa bukua-bantu mukebesha kudi mpekatu. Mukanda wa ndekelu wa mu Bible udi wakula bua “musulu wa mâ[yi] a muoyo” ufumina ku nkuasa wa bumfumu wa Nzambi. Ku mielelu ya musulu kudi mitshi ya bimuma mipite bungi idi ne mabeji “bua kuonda[p]a n’au bisamba.” (Buakabuluibua 22:1, 2) Mu tshimfuanyi, Bible udi wakula apa bua ndongoluelu wa dikema wa Mufuki bua kupikula bukua-bantu ku mpekatu ne lufu bua kashidi pa tshishimikidi tshia mulambu wa tshia-bupikudi wa Yezu.

Bikena-kumona bia tshiprofete bia mu mukanda wa Buakabuluibua nebikumbane mu katupa kîpi emu. (Buakabuluibua 22:6, 7) Pashishe bantu bonso bena mutshima muakane nebalue bapuangane, ‘bapikudibua ku bupika bua dibola.’ (Lomo 8:20, 21) Ebi kabienaku ne bua kutusaka ku dilonga bivule pa bidi bitangila Yehowa Nzambi ne Muanende wa bulamatshi, Yezu Kristo, wakalua tshia-bupikudi anyi?​—Yone 17:3.

[Mêyi adi kuinshi]

a Tangila mukanda wa La vie: comment est-elle apparue? Évolution ou création?, mupatula kudi Watchtower Bible and Tract Society of New York, Inc.

[Tshimfuanyi mu dibeji 6]

Adama wakakebela bukua-bantu lufu ne mpekatu

[Tshimfuanyi mu dibeji 7]

Mulambu wa tshia-bupikudi wa Yezu udi upikula ku mpekatu ne ku lufu

    Mikanda ya mu Tshiluba (1982-2024)
    Patuka
    Buela
    • Tshiluba
    • Tumina bakuabu
    • Biudi musue
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Malu a kulonda
    • Mikenji ya mua kulama malu masokoka
    • Biudi witaba bua kuenzekabi mu tshiamu
    • JW.ORG
    • Buela
    Tumina bakuabu