TSHIBUTSHILU TSHIA MIKANDA TSHIA KU ENTERNETE tshia Watchtower
TSHIBUTSHILU TSHIA MIKANDA TSHIA KU ENTERNETE
tshia Watchtower
Tshiluba
  • BIBLE
  • MIKANDA
  • BISANGILU
  • w98 15/4 dib. 5-8
  • Ntshinyi tshikala matuku ebe atshilualua?

Kakuena filme nansha umue mu tshitupa etshi to.

Tshilema ntshienzeke mu diambula dia filme.

  • Ntshinyi tshikala matuku ebe atshilualua?
  • Tshibumba tshia Nsentedi tshidi tshimanyisha Bukalenge bua Yehowa—1998
  • Tumitu tua bualu
  • Bintu bia muomumue
  • Matuku atshilualua madianjila kufunda
  • Nzambi mmudianjile kumanya bualu buonso anyi?
  • Bipeta bia ndekelu bibidi bua muntu
  • Tshimana-kufunda tshidi mua kupunga ne dinanga dia Nzambi anyi?
    Tshibumba tshia Nsentedi tshidi tshimanyisha Bukalenge bua Yehowa—1995
  • Malu mabi adi afikila bantu bimpe—bua tshinyi?
    Tshibumba tshia Nsentedi tshidi tshimanyisha Bukalenge bua Yehowa—2014
  • Yehowa udi uleja bantu “nshikidilu wa bualu ku tshibangidilu tshiabu”
    Tshibumba tshia Nsentedi tshidi tshimanyisha Bukalenge bua Yehowa—2006
  • Yehowa udi Nzambi wa dilongolola
    Tshibumba tshia Nsentedi tshidi tshimanyisha Bukalenge bua Yehowa—1994
Tangila bikuabu
Tshibumba tshia Nsentedi tshidi tshimanyisha Bukalenge bua Yehowa—1998
w98 15/4 dib. 5-8

Ntshinyi tshikala matuku ebe atshilualua?

BIKALA Nzambi Wa-Bukole-Buonso mumanyi wa bionso, mumanye malu onso a kale, a mpindieu ne atshilualua, bintu bionso kabienaku bimana kulongolola bua kuenzekabi anu bu mudi Nzambi mudianjile kubimona anyi? Bikala Nzambi mudianjile kumona ne mulongolole nsombelu ne tshipeta tshia ndekelu tshia muntu yonso, tudi bushuwa mua kuamba ne: tudi ne budikadidi bua kusungula nsombelu wetu ne matuku etu atshilualua anyi?

Nkonko eyi mmikonkonona munkatshi mua siekele mivule. Dikokangana ditshidi ditungunuka ne kutapulula bitendelelu binene. Bukokeshi bua Nzambi bua kudianjila kumanya matuku atshilualua budiku mua kumvuangana ne budisunguidi bua muntu anyi? Nkuepi kutudi mua kutangila bua kupeta mandamuna?

Bantu miliyo mivule pa buloba nebitabe ne: Nzambi mmuyukile ne bukua-bantu ku diambuluisha dia Dîyi diende difunda ne difila ku butuangaji bua batshikuma-mbila bende, baprofete. Tshilejilu, Koran udi wakula bua masokolola bu adi afuma kudi Nzambi: Taurāh (Torah, Mikenji, anyi mikanda itanu ya Mozese), Zabūr (Misambu), ne Injīl (Evanjeliyo, Mifundu ya tshiena-Greke ya Buena-nkristo, anyi “Dipungila Dipiadipia”), pamue ne bivuabu basokoluele baprofete ba mu Izalele.

Mu Mifundu ya tshiena-Greke ya Buena-nkristo, tudi tubala ne: “Mufundu wonso mmuenzeja ku spiritu wa Nzambi ne udi ne mushinga bua kulongesha, bua kubela, bua kulongamija malu.” (2 Timote 3:16, NW) Kakuyi mpata, buludiki anyi bukenke buonso butudi tupeta budi ne bua kufumina amu kudi Nzambi nkayende. Kabiakuikala bia meji bua kukonkonona mifundu ya baprofete ba ntuadijilu ba Nzambi anyi? Ntshinyi tshidiyi isokolola bua matuku etu atshilualua?

Matuku atshilualua madianjila kufunda

Muntu yonso udi mubale Mifundu Minsantu mmumanye ne: idi bushuwa ne milayi nkama ne nkama. Malu aa menzeka a mu miyuki ya kale bu mudi dipona dia Babilone wa kale, diasulula dia Yeruzaleme (siekele muisambombo too ne ku muitanu K.B.B.), ne dijuka ne dipona dia bakalenge ba kale ba Medo-Perse ne Grèce bivua bionso bidianjila kuamba mu mushindu musulakaja. (Yeshaya 13:17-19; 44:24–45:1; Danyele 8:1-7, 20-22) Dikumbana dia milayi eyi didi tshimue tshia ku bijadiki bitambe bukole bia se: Mifundu Minsantu idi bushuwa Dîyi dia Nzambi, bualu Nzambi nkayende udi ne bukole bua kudianjila kumona ne kujadika tshikala mua kuenzeka mu matuku atshilualua. Mu ngumvuilu eu Mifundu Minsantu idi bushuwa yakula bua matuku atshilualua madianjila kufunda.

Nzambi nkayende udi umanyisha ne: ‘Meme ndi Nzambi, ne kakuena mukuabu; meme ndi Nzambi ne kakuena mukuabu bu meme, ndi ndianjila kuleja bantu nshikidilu wa bualu ku tshibangidilu tshiabu, ne mu bidimu bia kale mubaleje malu akadi kaayi manji kuenjibua. Ndi ngamba ne: Bualu bungakadipangidijila bua kuenza nebuenjibue, nengenze malu angakasua kuenza. Ngakamba dîyi dianyi, nendimane; ngakadipangidijila bualu, nembuenze.’ (Yeshaya 46:9-11; 55:10, 11) Dîna mene diakadimanyisha nadi Nzambi kudi baprofete bende ba kale dia Yehowa, didi diumvuija ku muaku ku muaku ne: “Eu udi uvuija.”a (Genese 12:7, 8; Ekesode 3:13-15; Musambu 83:18) Nzambi udi udileja bu Eu udi ulua Mukumbaji wa dîyi diende, Eu utu misangu yonso ufikisha malongolola ende ku dikumbana.

Nenku, Nzambi udi wenza mudimu ne bukokeshi buende bua didianjila kumanya mu dikumbaja dia malongolola ende. Misangu mivule mmutumike nabu bua kudimuija bantu babi bua dilumbuluisha didi dilua ne bua kupesha basadidi bende ditekemena dia lupandu. Kadi Nzambi utu utumika ne bukokeshi ebu mu mushindu kauyi mikalu anyi? Kudiku tshijadiki mu Mifundu Minsantu tshia malu adi Nzambi musungule bua kadianjidi kuamanya anyi?

Nzambi mmudianjile kumanya bualu buonso anyi?

Bijadikilu bionso bifila bua kubingisha tshimana-kulongolola mbishindamene pa difuikakaja dia se: bu mudi Nzambi muikale bushuwa ne bukokeshi bua kudianjila kumanya ne kujadika malu atshilualua, udi ne bua kudianjila kumanya bualu buonso, ne bienzedi bitshilualua bia muntu ne muntu. Kadi difuikakaja edi ndimpe anyi? Tshidi Nzambi usokolola mu Mifundu yende Minsantu tshidi tshileja ne: kabiena nanku.

Tshilejilu, Mifundu idi yamba ne: ‘Nzambi wakateta Abrahama’ mu dimutumina dîyi bua kufila muanende Izake bu mulambu wa kuosha. Pakavua Abrahama pabuipi ne kulambula Izake, Nzambi wakamulekesha ne kuamba ne: ‘Katataka ndi mumanye ne: wewe udi utshina Nzambi, bualu bua wewe kuakampidia muanebe, muana umuepele mene.’ (Genese 22:1-12, disendamija miaku ndietu.) Nzambi uvua mua kuikala muena bululame mu diamba mêyi au bu yeye mudianjile kumanya ne: Abrahama uvua mua kutumikila dîyi edi anyi? Divua mua kuikala diteta difila ne bululame anyi?

Kusakidila apu, baprofete ba kale badi baleja ne: misangu ya bungi Nzambi uvua udiamba muvuaye ‘unyingalala’ bua tshintu kampanda tshivuaye muenze anyi tshivuaye wela meji bua kuenza. Tshilejilu, Nzambi wakamba ne: “uvua unyingalala [mu tshiena-Ebelu na·chamʹ]; bualu uvua muteke Sawule mfumu wa ditunga dia Israele.” (1 Samuele 15:11, 35, Mukanda wa Mvidi Mukulu; fuanyikija ne Yelemiya 18:7-10; Yone 3:10.) Bualu Nzambi mmupuangane, mvese eyi kayena mua kumvuija ne: Nzambi uvua muenze tshilema mu disungula Shaula bua kuikala mukalenge wa kumpala wa Izalele. Kadi, idi ne bua kuleja ne: Nzambi wakumvua dibungama bua muvua Shaula mudileje mupange lulamatu ne butumike. Ditumika dia Nzambi ne tshiambilu bu etshi mu diakula buende yeye muine divua mua kuikala kadiyi dia meji bikalaye uvua mudianjile kumanya bienzedi bia Shaula.

Muaku umue-umue eu udi umueneka mu Mifundu mivule ya kale mudibu, mu diakula bua matuku a Nowa, bamba ne: ‘Yehowa wakanyingalala bualu bua yeye wakafuka bantu pa buloba; kanyinganyinga kakadi mu mutshima wende. Yehowa wakamba ne: Nenjimije bantu bangakafuka pa buloba; bualu bua mutshima wanyi udi munyingalale bua ngakabafuka.’ (Genese 6:6, 7) Apa kabidi, mêyi aa adi aleja ne: bienzedi bia muntu ki mbimana kulongolola kudi Nzambi. Nzambi wakumvua kanyinganyinga, dibungama ne nansha majiya, ki mbualu bienzedi biende yeye muine bivua bibi, kadi bualu bubi bua muntu buakavula. Mufuki wakanyingalala bua muvuabi bikengedibua kubutula bukua-bantu buonso pa kumbusha Nowa ne dîku diende. Nzambi udi utujadikila ne: “Tshiena ne disanka bua lufu lua muntu mubi.”​—Yehezekele 33:11; fuanyikija ne Dutelonome 32:4, 5.

Nenku Nzambi uvua mudianjile kumanya ne mulongolole mene dipona dia Adama mu mpekatu, ne bipeta bibi bivua muanda eu mua kutuadila dîku dia bukua-bantu anyi? Malu atudi bakonkonone adi aleja ne: kabiena mua kuikala bilelela nansha. Kusakidila apu, bu Nzambi mudianjile kumanya bionso ebi, uvua mua kuikala mulue mukebeshi wa mpekatu pakenzaye muntu, ne ku budisuile buonso Nzambi uvua mua kuikala muambule bujitu bua bubi buonso ne makenga a bantu. Kakuyi mpata, muanda eu kawena mua kumvuangana ne tshidi Nzambi usokolola pa bidi bimutangila mu Mifundu. Udi Nzambi wa dinanga ne wa kulumbulula kuakane udi mukine bubi.​—Musambu 33:5; Nsumuinu 15:9; 1 Yone 4:8.

Bipeta bia ndekelu bibidi bua muntu

Mifundu Minsantu kayena ileja ne: matuku etu atshilualua a muntu ne muntu adi mu mushindu kampanda madianjila kujadika, anyi mamana kulongolola kudi Nzambi. Kadi, tshidiyi ileja ntshia se: Nzambi wakadianjila kuamba anu bua bipeta bia ndekelu bibidi bidi muntu mua kupeta. Nzambi mmupeshe muntu yonso budisunguidi bua kusungula tshipeta tshia ndekelu tshikala tshiende. Kale kuonso aku muprofete Mozese wakamanyisha bena Izalele ne: ‘Ngakateka muoyo ne lufu kumpala kuenu lelu: nunku nudisunguile muoyo, nenuikale ne muoyo ne nuenu ne bana benu; bua kunanga Yehowa, Nzambi wenu, ne bua kutumikila dîyi diende, ne bua kumulamata; bualu bua yeye udi muoyo wenu ne muvudiji wa matuku enu.’ (Dutelonome 30:19, 20, disendamija miaku ndietu.) Yezu, muprofete wa Nzambi wakadianjila kudimuija ne: “Buelayi ku tshiibi tshibulakane, bualu tshiibi tshinene ne njila munene bidi bifikisha muntu ku kabutu, bavule ke badi bayilamu. Kadi tshiibi tshidi tshifikisha muntu ku Muoyo ntshibulakane, kabidi njila wa kufikaku udi mukese; amu bakese ke badi bamumona.” (Matewuse 7:13, 14, MMM) Njila ibidi, bipeta bia ndekelu bibidi. Matuku etu atshilualua mmasuikila ku bienzedi bietu. Kutumikila Nzambi kudi kumvuija muoyo, kubenga kumutumikila kudi kumvuija lufu.​—Lomo 6:23.

Nzambi “udi umanyisha bantu bonso ba miaba yonso bua bakudimune muoyo wabo. Bualu mmufunde dituku dia kulumbuluisha bena panu ne buakane.” (Malu Menza 17:30, 31, MMM) Anu bu muvua bantu bavule mu matuku a Nowa basungule bua kubenga kutumikila Nzambi ne kubabutulabu, bia muomumue lelu’eu bantu bavule kabena batumikila mêyi-matuma a Nzambi. Pabi, Nzambi ki mmudianjile kujadika wabutudibua ne wapeta lupandu. Bushuwa, Dîyi dia Nzambi didi diamba ne: “kêna ujinga bua muntu nansha umue abutuke kadi udi ujinga ne: bonso bafike ku dinyingalala.” (2 Petelo 3:9, NW) Nansha bantu babi menemene badi mua kunyingalala, kulua bena butumike, ne kuenza mashintuluka adi akengedibua bua kupeta dianyisha dia Nzambi.​—Yeshaya 1:18-20; 55:6, 7; Yehezekele 33:14-16; Lomo 2:4-8.

Bua bena butumike, Nzambi mmulaye muoyo wa kashidi mu mparadizu wa ditalala, buloba bukezula ku bubi buonso, tshinyangu ne mvita, bulongolodi muikala kamuyi nzala, makenga, masama ne lufu. (Musambu 37:9-11; 46:9; Yeshaya 2:4; 11:6-9; 25:6-8; 35:5, 6; Buakabuluibua 21:4) Nansha bafue nebababishe ne kubapesha mpunga wa kuenzela Nzambi mudimu.​—Danyele 12:2; Yone 5:28, 29.

Mufundi wa misambu udi wamba ne: ‘Tangila muntu udi ne mutshima mutoke bimpe, mona muntu muakane; bualu [“matuku atshilualua a muntu au neikale a,” NW] ditalala. Kadi batomboki nebabutudibue, buonso buabu mene. [“Matuku atshilualua a bantu babi neajimijibue bushuwa,” NW].’ (Musambu 37:37, 38) Ntshinyi tshikala matuku ebe atshilualua? Bionso mbikutangile anu wewe. Bapatudi ba tshibejibeji etshi nebikale ne disanka dia kukupesha mamanyisha a pa mutu bua kukupetesha mushindu wa wewe kudijadikila matuku atshilualua a disanka ne a ditalala.

[Mêyi adi kuinshi]

a Dîna Yehowa didi dimueneka misangu mipite pa 7 000 mu Mifundu Minsantu; tangila trakte wa Le plus grand des noms (Dîna ditambe bunene), mupatula mu 1995 kudi Watchtower Bible and Tract Society of New York, Inc.

[Lungenyi lunene lua mu dibeji 6]

Nzambi udi utumika ne bukokeshi buende bua didianjila kumanya mu dikumbaja dia malongolola ende

[Lungenyi lunene lua mu dibeji 8]

Nzambi “kêna ujinga bua muntu nansha umue abutuke kadi udi ujinga ne: bonso bafike ku dinyingalala.”​—2 Petelo 3:9, NW

[Tshimfuanyi mu dibeji 7]

Bu Nzambi mudianjile kumanya ne: Abrahama uvua mua kuanyisha bua kulambula muanende, divua mua kuikala diteta difila ne bululame anyi?

    Mikanda ya mu Tshiluba (1982-2024)
    Patuka
    Buela
    • Tshiluba
    • Tumina bakuabu
    • Biudi musue
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Malu a kulonda
    • Mikenji ya mua kulama malu masokoka
    • Biudi witaba bua kuenzekabi mu tshiamu
    • JW.ORG
    • Buela
    Tumina bakuabu