TSHIBUTSHILU TSHIA MIKANDA TSHIA KU ENTERNETE tshia Watchtower
TSHIBUTSHILU TSHIA MIKANDA TSHIA KU ENTERNETE
tshia Watchtower
Tshiluba
  • BIBLE
  • MIKANDA
  • BISANGILU
  • w99 1/12 dib. 26-29
  • Bukole buudi nabu kabulu buebe butekete

Kakuena filme nansha umue mu tshitupa etshi to.

Tshilema ntshienzeke mu diambula dia filme.

  • Bukole buudi nabu kabulu buebe butekete
  • Tshibumba tshia Nsentedi tshidi tshimanyisha Bukalenge bua Yehowa—1999
  • Tumitu tua bualu
  • Bintu bia muomumue
  • Enza mudimu bimpe ne mamanya ebe
  • Buena-Kristo bukoleshe tshipedi tshiebe
  • Mmuenenu wa nkatshinkatshi bua midimu idibu batupeshe
  • Bakaji ba tshitembu ndibenesha dinene
  • Upoleshe bumuntu bukole
  • Dibenesha dia Yehowa didi dituvuija babanji
    Tshibumba tshia Nsentedi tshidi tshimanyisha Bukalenge bua Yehowa—2001
  • Tudimukilayi diditambisha
    Tshibumba tshia Nsentedi tshidi tshimanyisha Bukalenge bua Yehowa—1994
  • Tuanyishayi “mapa mikale bantu”
    Tshibumba tshia Nsentedi tshidi tshimanyisha Bukalenge bua Yehowa—1999
  • Tatu ne mukulu—Dikumbaja midimu yonso ibidi
    Tshibumba tshia Nsentedi tshidi tshimanyisha Bukalenge bua Yehowa—1996
Tangila bikuabu
Tshibumba tshia Nsentedi tshidi tshimanyisha Bukalenge bua Yehowa—1999
w99 1/12 dib. 26-29

Bukole buudi nabu kabulu buebe butekete

Bantu bavua bamba muvua mazuwa malengele a Titanic kaayi mua kudina mu mâyi, bualu bitupa biawu 16 bivua bienza bimpe, mâyi kaavua mua kubuela munda muabi to. Pakenzawu luendu luawu lua kumpala mu 1912, avua mambule anu tshia bibidi tshia matu avua akengedibua bua kupandisha bantu padiku njiwu. Mazuwa aa akadikuma ku dibue dia mashika mu mâyi ne kudinawu, bantu bakafua bapite pa 1 500.

UZIYA mutshinyi wa Nzambi ne Mukalenge wa Yelushalema wa kale uvua mfumu wa basalayi wa meji a bungi. Wakatshimuna baluishi bende ku umue ku umue, ne diambuluisha dia kudi Yehowa. ‘Dîna [dia Uziya] diakamanyibua kuonso; bualu bua Nzambi wakamukuatshisha bikole, too ne pakaluaye muena bukole bua bungi.’ Kadi kunyima ‘wakadisua mu mutshima wende, wakatombokela Yehowa Nzambi wende.’ Anu bua lutambishi luende, Uziya wakakuatshika nsudi.​—2 Kulondolola 26:15-21; Nsumuinu 16:18.

Miyuki ibidi eyi idi itulongesha ne: bipedi ne ngikadilu ya bukole biobi kabiyi bitshintshija ne meji, budipope, ne budipuekeshi, bidi mua kulua kakuyi lutatu butekete anyi bilema. Muanda eu mmunene, bualu mu mushindu kampanda anyi kansanga, yonso wa kutudi udi ne biende bipedi, ne tudi basue bua bintu ebi bikale dibenesha ne bitupeshe disanka, tuetu ne bantu bakuabu, nangananga Mufuki wetu. Bushuwa, tudi ne bua kuenza mudimu bikole ne dipa dionso didi Nzambi mua kuikala mutupeshe, kadi kabidi tudi ne bua kudilama bimpe bua dikale anu dibenesha dia mushinga mukole.

Tshilejilu, muntu udi munange mudimu wende udi mua kuvuija dipa edi butekete bu yeye mua kuela kalele mu diwenza katshiyi wimanyika kabidi mudimu eu. Bidi mua kuikala bikole bua kutshimbakaja anyi kushimakaja muntu mudimuke, kadi budimu budi mua kumufikisha too ne ku dibenga kuangata mapangadika. Kumanya kuenza bimpe mudimu kampanda nngikadilu mulenga, kadi dimanya edi diodi dinekesha, difikisha muntu ku dibenga kuitaba mudiye kayi pende ne mateketa a dipanga bupuangane, bidi mua kukebesha nsombelu mubi ne mutandabale udi ujimijija disanka. Nunku ikala ne dîba dia kusomba kuela meji bua bipedi biudi nabi. Utu wenza nabi mudimu bimpe anyi? Bidi dibenesha bua bantu bakuabu anyi? Kupita bionso, utu utumbisha nabi Yehowa, Mufidi wa “dipa dilenga dionso” anyi? (Yakobo 1:17, MMM) Bua bualu ebu, tuanji kukonkonona bilejilu bikuabu ndambu bidi bileja mudi bipedi mua kulua mateketa anyi mene bilema, padibi kabiyi bilama bimpe.

Enza mudimu bimpe ne mamanya ebe

Bushuwa, meji ntshintu tshidi tshiambuluisha bikole. Kadi, adi mua kulua butekete padiwu atufikisha ku didieyemena anyi atusaka ku diditambisha, nangananga padi bantu bakuabu batuela kalumbandi anyi batuanyisha banekesha. Peshi tudi mua kuikala ne meji a kumvua bimpe Dîyi dia Nzambi ne mikanda idi yambuluisha bua kulonga Bible.

Didieyemena didi mua kumueneka mu mishindu ya bungi. Tshilejilu, padibu bapesha muntu udi ne meji matue mudimu wa kuenza mu tshisumbu tshia bena Kristo, pamu’apa mmuyuki wa patoke anyi muyuki mukuabu wa kuenza mu Kalasa ka Mudimu wa Teokrasi, udi mua kulua kudilongolola anu mu minite ya ndekelu, pamu’apa kayi nansha usambila bua kupeta dibenesha kudi Yehowa to. Kadi udi mua kueyemena dimanya didiye nadi peshi mudiye ne bukole bua kuela meji ne kupeta bia kuamba anu padiye kumpala aku. Bua tshikondo kampanda, tshipedi tshidiye natshi tshidi mua kujibakaja dilengulula diende dia malu, kadi padiku kakuyi dibenesha dia kudi Yehowa, didiunda diende dia mu nyuma didi mua kuteketa anyi kuimana. Edi ndienza mudimu bibi ne dipa edi dilenga.​—Nsumuinu 3:5, 6; Yakobo 3:1.

Muntu wa meji matue udi kabidi mua kumvua bimpe Bible ne mikanda idi yambuluisha bua kumulonga. Kadi, dimanya dia mushindu’eu ditu anu ‘divuija muntu muena kudisua’ anyi dimuuja bu ndundu; kaditu ‘didiundisha’ malanda malenga adi nawu bena Kristo nansha. (1 Kolinto 8:1; Galatia 5:26) Kadi muntu wa mu nyuma nansha yeye ne mamanya a mushindu kayi, utu anu usambila ne weyemena nyuma wa Nzambi. Tshipedi tshiende tshidi tshienda tshilua dibenesha dinene padiye udiunda mu dinanga, budipuekeshi, dimanya, ne meji, bionso ebi ubileja ne nkatshinkatshi.​—Kolosai 1:9, 10.

Dimanya didi kabidi mua kulua butekete biatusakadi ku didiela mulu, bileja mutudi katuyi ne budipope. Muntu udi ne tshipedi kampanda, ne bonso badi bamuanyisha banekesha badi mua kupua muoyo ne: ‘Yehowa kêna utangila bantu badi badibala ne meji mu mutshima wabu,’ nansha buobu ne tshipedi tshia mushindu kayi. (Yobo 37:24) Dîyi dia Nzambi didi diamba ne: ‘meji adi kudi bantu bapuekele.’ (Nsumuinu 11:2) Nansha muvuaye ne meji a bungi ne mulonge bikole, mupostolo Paulo wakambila bena Kolinto ne: ‘Meme pangakalua kunudi, tshiakalua ne bulengele bua mêyi anyi bua meji. Ngakadi nenu mu butekete ne mu ditshina ne mu kuzakala kua bungi. Dîyi dianyi ne kuamba kuanyi kabiakadi mu mêyi a meji a ditabujija nawu bantu, kadi biakadi mu dimuenesha dia nyuma muimpe ne dia bukole; bua ditabuja dienu kadikadi mu meji a bantu, kadi dikale mu bukole bua Nzambi.’​—1 Kolinto 2:1-5.

Muntu wa meji a bushuwa kabena mua kumushima kudi mmuenenu wa bena panu pa bidi bitangila dimanya anyi mushindu udidi mua kututshisha muntu diakalengele. Nenku pamutu pa kuenza mudimu ne mamanya ende bua bantu kumuanyishabu anyi bua kupeta biuma bia panu, udi ufila bintu bitambe buimpe bidiye nabi kudi Eu udi mumupeshe muoyo ne mamanya au. (1 Yone 2:15-17) Bua kuenza nanku, udi ne bua kuteka malu a Bukalenge pa muaba wa kumpala mu nsombelu wende, ulua bu ‘mutshi wakakunabu kukala kua misulu ya mâyi’ udi ukuama mamuma a bungi. Bua diambuluisha dia kudi Yehowa, kabiyi bua mamanya ende yeye , “malu onso adiye wenza adi atuta diakalengele.”​—Musambu 1:1-3; Matayo 6:33.

Buena-Kristo bukoleshe tshipedi tshiebe

Katshia ku ntuadijilu kuabu, Buena-Kristo budi ne ngikadilu ya bungi mimpe itudi katuyi mua kuelekeja ne idi nayi nkindi ya panu. Tshilejilu, nsombelu wa buena-Kristo udi uvuija bantu balume ne bakaji ba tshitembu, uvuija bantu bena mutumba anyi bena mudimu ba tshitembu; ubavuija bantu badi bamba malu malelela, bantu ba kanemu, ba ditalala ne ba tshisumi. (Kolosayi 3:18-23) Dilongesha didi Buena-Kristo butupesha bua mushindu wa kuakula ne kuyisha didi dituambuluisha bua kuikala kuyikila bimpe ne bantu. (1 Timote 4:13-15) Nenku kabiena bikemesha mutu bamfumu ba mudimu basue kupesha bena Kristo midimu mivule ne kubabandisha mianzu to. Kadi muena Kristo yeye kayi mutangile bimpe udi mua kuenza mudimu bibi ne bipedi ebi bidiye nabi. Dipeta muanzu mukuabu anyi ditaba mudimu kampanda udibu batulobesha nawu didi anu bu didilambula kudi kumpanyi muine wa mudimu au, bua kubanga tshibidilu tshia kushala mu bisangilu bia bena Kristo, anyi kufila dîba dionso ditudi mua kusomba ne dîku dietu.

Mu ditunga dia Australie, mukulu kampanda muena Kristo uvua tatu wa dîku muikale ngenda mushinga munene, uvua ne mushindu wa kupeta biuma ne lumu. Kadi wakepuka buteyi bua kupeta bionso ebi mu ndongoluelu eu. Wakamba ne: “Mvua musue kuikala ne dîba dia bungi dia kusomba ne dîku dianyi ne kupatuka mu buambi. Nunku meme ne muena kuanyi tuakumvuangana bua meme kukepesha bungi bua mêba amvua ngenza ku mudimu.” Wakasakidila ne: “Bua tshinyi ndi ne bua kuenza mudimu matuku atanu ku lumingu pabi kabiyi dijinga dianyi?” Pa kushintulula ndambu wa malu avuaye muanji kuelangenapu meji bimpe, mukulu eu wakamona se: uvua mua kutungunuka ne kuambuluisha dîku diende bimpe pa kuenza mudimu matuku asatu anyi anayi ku lumingu. Panyima, bakamupesha midimu mikuabu bu mudi disadila mu Komite wa Nzubu wa Mpuilu ne mu dilombola malu a mpungilu ya distrike ivua yenzekela muaba uvuaye musombele. Bu muvuaye muenze mudimu bimpe ne bipedi ebi, biakamupesha disanka yeye ne dîku diende.

Mmuenenu wa nkatshinkatshi bua midimu idibu batupeshe

Badi bakankamija balume bena Kristo bua kuipatshila midimu kampanda ya mu tshisumbu. “Pikala muntu wipatshila mudimu wa mutangidi [anyi musadidi wa mudimu], udi ujinga mudimu mulenga.” (1 Timote 3:1, NW) Amu bu mutukadi bamane kubiamba bua bipedi mu malu kampanda, kuitaba majitu kudi kabidi kulomba bua kutshintshija mmuenenu muimpe. Ki mbimpe bua muntu kuambulaye majitu mapite bungi amufikisha ne ku dijimija disanka diende mu mudimu wa Yehowa nansha. Bushuwa, lungenyi lua budisuile ntshitudi tuelela kalumbandi, ne ludi ne mushinga wa bungi, bualu Yehowa kêna wanyisha lungenyi lua kuenza mudimu ne didilaminyina nansha; kadi lungenyi lua budisuile ludi kabidi ne bua kuleja budipope ne ‘meji mapuekele.’​—Tito 2:12; Buakabuluibua 3:15, 16.

Malu malenga, dijingulula dia mianda ne dimanya dia majinga ne meji a bakuabu bivua nabi Yezu biakafikisha too ne bantu ba nsombelu mutambe kushadila ku didiumvua bimpe pavuabu nende. Ke mudibi kabidi lelu’eu, bantu batu bumvua bimpe padibu munkatshi mua aba badi ne tshipedi tshia kuditeka pa muaba wa bakuabu ne baditatshisha bua diakalenga diabu kabidi. Bushuwa mu tshisumbu tshia bena Kristo, bakulu ba musangelu, ba kukuatshila malu badi “mapa mikale bantu” atudi tuanyisha bikole. Badi ‘tshisokomenu ku tshipepele, ne tshinyemenu tshia ku tshipupu, bu misulu ya mâyi mu muaba mûme, bu dileji dia dibue dinene mu buloba budi butondesha bantu.’​—Efeso 4:8, NW; Yeshaya 32:2.

Kadi bakulu badi ne bua kuikala ne nkatshinkatshi mu mêba adibu benza bua kuambuluisha bakuabu ne dijinga diabu dia kudilongela, kuelangana meji pa bidibu balonga, kusambila ne kuenza buambi. Pa tshibidilu, bakulu badi basele badi kabidi ne bua kulama dîba dia kusomba ne nangananga kuyikila ne mêku abu.

Bakaji ba tshitembu ndibenesha dinene

Amu bu bakulu ba tshitembu, bakaji badi basue malu a mu nyuma badi pabu dibenesha mu bulongolodi bua Yehowa. Misangu ya bungi, bantu bakaji batu ne tshipedi tshia kuditatshisha bua bantu bakuabu; ngikadilu udi Yehowa wanyisha ne ukankamija bantu bua bikale nende. Mupostolo Paulo wakafunda ne: ‘Muntu ne muntu katangidi malu ende nkayawu, kadi muntu ne muntu atangile kabidi malu a bakuabu.’ (Filipoi 2:4) Kadi, ‘ditangila malu a bakuabu’ edi didi ne mikalu, bualu muena Kristo kêna ne bua ‘kudibueja mu malu a bantu bakuabu,’ anyi kujanangana nansha.​—1 Petelo 4:15; 1 Timote 5:13.

Bantu bakaji badi ne bipedi bikuabu bia bungi. Tshilejilu, mukaji muena Kristo udi mua kuikala ne meji a bungi kupita bayende. Nansha nanku, bu mudiye “mukaji wa tshitembu” udi utshina Yehowa, udi ne bua kunemeka bayende ne kuenza mudimu ne bipedi bidiye nabi bua amuambuluishe, kadi ki mbua atembangane nende nansha. Ne pamutu pa kumvuilaye mukajende mukawu anyi kumukuatshila tshiji, mulume wa meji ne mudipuekeshi udi wanyisha bipedi bidi nabi mukajende ne ubiangata ne disanka. Udi umukankamija bua kuenza mudimu ne mamanya adiye nawu bua kukolesha dîku diende ne bua kuambuluisha bana bende bua ‘batshine [Yehowa, NW]’ mudiye pende umutshina. (Nsumuinu 31:10, 28-30, MMM; Genese 2:18) Balume ne bakaji ba budipope ne badipuekeshi ba mushindu’eu badi baya bimpe kumpala mu mabaka adi atumbisha Yehowa.

Upoleshe bumuntu bukole

Bumuntu bukole budi bushindamene pa buakane ne pa dienza dia disua dia Yehowa ne anyima mujima budi mua kuikala dibenesha padibu busambakaja ne budipope ne budipuekeshi. Bushuwa, budi mua kuikala butekete buetu biatutumabu bua kukokesha bakuabu anyi kubenzeja malu ku bukole. Bidi nangananga nanku mu tshisumbu tshia bena Kristo. Bena Kristo badi ne bua kudiumvua bimpe padibu batuilangana, nansha padibu bapetangana ne bakulu ba tshisumbu.​—Matayo 20:25-27.

Bakulu pabu badi ne bua kudiumvua bimpe padibu bapetangana ne bakulu nabu. Ne padibu basangila, spiritu munsantu ke udi ne bua kubasaka ku diangata mapangadika, ki mbukole budi nabu muntu kampanda nansha. Bushuwa, spiritu munsantu udi mua kulombola muntu yonso wa mu kasumbu ka bakulu, nansha eu utshidi mupuekele bikole anyi udi utamba kudilaminyina. Nunku bakulu badi ne bumuntu bukole, nansha buobu bamona ne: badi mu njila, badi ne bua kutekesha ngikadilu wa bukole udibu nende pa kuikala bamanye mua kuangata mmuenenu ya bakuabu ne mushinga, mu dienza nanku badi ‘baleja bunême’ kudi bakulu nabu. (Lomo 12:10, NW) Muambi 7:16 udi utudimuija mu bimpe ne: ‘Kupitshi kudibingisha; kudivuiji bu muena lungenyi lutambe; udi musue kudibutula bua tshinyi?’

Yehowa Mufidi wa ‘kupa kuonso kuimpe’ udi upolesha ngikadilu ya bukole ya dikema idiye nayi ku diambuluisha dia bupuangane buende. (Yakobo 1:17; Dutelonome 32:4) Ne yeye ke Mulongeshi wetu! Nenku tulongelayi kudiye ne tudienzejayi bikole bua kukolesha ngikadilu ya bukole anyi bipedi bitudi nabi, ne bua kubipolesha bimpe ne budipope ne dinanga. Bushuwa, netulue dibenesha kudi bantu bakuabu!

[Bimfuanyi mu dibeji 27]

Bua kudiunda mu nyuma, mbimpe kulonga ne kueyemena Yehowa ne muoyo mujima

[Tshimfuanyi mu dibeji 29]

Diditatshisha bua bakuabu disangisha ku budipope ndibenesha

[Mêyi a dianyisha bua tshimfuanyi mu dibeji 26]

Ne dianyisha dia The Mariners’ Museum, Newport News, VA

    Mikanda ya mu Tshiluba (1982-2024)
    Patuka
    Buela
    • Tshiluba
    • Tumina bakuabu
    • Biudi musue
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Malu a kulonda
    • Mikenji ya mua kulama malu masokoka
    • Biudi witaba bua kuenzekabi mu tshiamu
    • JW.ORG
    • Buela
    Tumina bakuabu