Nnganyi utu uteleja masambila?
KOKU muntu udi uteleja masambila, muntu au udi ne bua kuikala Mufuki. Pa kumbusha eu uvua mufuke buongo bua muntu, nnganyi mukuabu udi mua kumanya tshidi mu meji ebe? Nnganyi mukuabu udi mua kuandamuna masambila a bantu ne kubapesha diambuluisha didibu nadi dijinga? Udi mua kudiebeja ne: ‘Mbimpe kuitaba ne: Mufuki udiku anyi?’
Bantu ba bungi badi bela meji ne: bua kuitaba dikalaku dia Mufuki, bidi bikengela kubenga malu adi bena siyanse ba lelu benza anyi bamba. Kadi kuamba ne: kuitaba dikalaku dia Nzambi kakuena kupetangana ne malu a siyanse ndishima. Tukonkonone malu adi alonda aa.
◼ Makebulula menza matuku adi panshi aa kudi balongeshi 1646 ba malu a siyanse mu iniversite minene 21 ya mu ditunga dia États-Unis adi aleja ne: anu bantu batue ku 550 ke bavue bambe ne: “Katuena tuitabuja dikalaku dia Nzambi to.”
Mu bulelela bena malu a siyanse ba bungi badi bitaba ne: Nzambi udiku.
Malu adi aleja ne: Mufuki udiku
Tudiku mua kuitaba ne: Muteleji wa masambila udiku katuyi ne bijadiki anyi? Tòo. Lungenyi lua ne: muntu udi ne ditabuja udi witaba malu nansha kakuyi bijadiki, ndua dishima. Bible udi umvuija ditabuja bu ‘kuleja kua tshijadiki tshia malu malelela atudi katuyi tumona.’ (Ebelu 11:1) Tshilejilu, kuena mua kumona lupepele to, kadi mu bulelela udi mua kumona malu adi lupepele luenza bu mudi mushindu udilu lunyungisha mabeji anyi matamba a mitshi. Bia muomumue, nansha mutudi katuyi mua kumona Muteleji wa masambila, tudi mua kukonkonona bijadiki bidi bitujadikila ne: udiku.
Nkuepi kutudi mua kupeta bijadiki bidi bileja ne: Nzambi udiku? Tutangile anu bintu bidi bitunyunguluke. Bible udi wamba ne: “Bulelela, nzubu yonso mmuibaka kudi muntu kampanda, kadi uvua muibake bintu bionso nNzambi.” (Ebelu 3:4) Udiku witabuja bulelela bua mêyi aa anyi? Pamuapa paudi utangila bulongame budi mu bintu bidi mu diulu ne pa buloba, kudi muoyo mufumine, mudi bintu bidi bikemesha bia pa buloba bienzeke, anyi buongo bua muntu, udi ufika ku diela meji ne: kudi ne bua kuikala tshintu tshidi tshipite bantu kule ne kule.a
Kadi bintu bitudi tumona pa buloba ne mu diulu kabiena mua kutulongesha malu onso pa bidi bitangila Nzambi to. Kukonkonona bijadiki bia dikalaku dia Nzambi ku diambuluisha dia bintu bifuka kudi anu bu kumvua mikuma ya makasa a muntu udi wenda usemena panyima pa tshiibi tshikanga. Udi mumanye ne: muntu udi panyima pa tshiibi, kadi kuena mua kumanya ne: nnganyi to. Bua kumumanya, udi ne bua kukangula tshiibi. Tudi ne bua kuenza bia muomumue bua kumanya Muntu udi mufuke bintu bionso.
Bible udi bu tshiibi tshia dimanya dia malu a Nzambi. Wewe mukangule tshiibi etshi ne mukonkonone imue milayi ya buprofete idimu ne dikumbana diayi, neupete bijadiki bia ne: Nzambi udiku.b Pa kumbusha mudi Bible uleja dikalaku dia Nzambi, miyuki ya muvua Nzambi wenzela bantu malu idimu idi ituleja ngikadilu mimpe idi nayi Muteleji wa masambila.
Muteleji wa masambila udi mushindu kayi?
Bible udi utuleja ne: Muteleji wa masambila mmuntu uudi mua kumanya. Bushuwa, anu muntu ke udi mua kuteleja ne kumvua. Bidi bitukolesha ku muoyo patudi tubala mu Bible ne: ‘Wewe udi umvua milombu, bukua bantu bonso nebufike kuudi.’ (Musambu 65:2) Udi uteleja bantu bonso badi bamulomba ne ditabuja, ne udi ne dîna. Bible udi wamba ne: ‘Yehowa udi kule ne bantu babi, kadi udi umvua kulomba kua bantu bakane.’—Nsumuinu 15:29.
Yehowa utu udiumvua mututu tudiumvua. Udi “Nzambi wa dinanga” ne Bible udi umubikila ne: “Nzambi wa disanka.” (2 Kolinto 13:11; 1 Timote 1:11) Bible udi wamba bua muvuaye mudiumvue musangu kampanda pavua malu mabi mavule pa buloba ne: ‘Kanyinganyinga kakadi mu mutshima wende.’ (Genese 6:5, 6) Lungenyi lua ne: Nzambi ke udi ukebesha makenga mu bantu bua kubateta ndua dishima. Bible udi wamba ne: “Bualu ebu kabuikadi kudi Nzambi bua yeye kuenza malu mabi.” (Yobo 34:10) Nansha nanku, udi mua kudiebeja ne: ‘Bu Nzambi muikale Wa Bukole Buonso, bua tshinyi mmulekele makenga atungunuka?’
Yehowa mmupeshe bantu bukokeshi bua kudisunguila malu, ne bualu ebu budi butuleja bualu kampanda bua mushindu udi Nzambi. Katuenaku tuangata ne mushinga budikadidi butudi nabu bua kusungula nsombelu utudi basue kuikala nende anyi? Diakabi, bantu ba bungi badi bakuata mudimu bibi ne budikadidi buabu, ne badi badikebela makenga ne baakebela bantu bakuabu. Lukonko lua mushinga lutudi mua kuelela meji ludi ne: Mmunyi mumbusha Nzambi makenga kayi unyenga bantu budikadidi buabu? Netukonkonone bualu ebu mu tshiena-bualu tshidi tshilonda.
[Mêyi adi kuinshi]
a Bua kumanya malu a bungi adi aleja ne: Nzambi udiku, bala broshire wa Cinq questions à se poser sur l’origine de la vie ne mukanda wa Y a-t-il un Créateur qui se soucie de vous? mipatula kudi Bantemu ba Yehowa.
b Broshire wa Un livre pour tous ne mukanda wa La Bible: Parole de Dieu ou des hommes? mmipatula kudi Bantemu ba Yehowa bua kukuambuluisha bua ukonkonone bijadiki bia mudi Bible mufundisha ku nyuma wa Nzambi.
[Kazubu mu dibeji 5]
Malu mabi adi bitendelelu bienza adiku akusaka bua kuela mpata ne: Nzambi udiku anyi?
Bidi bibungamija bua mudi bitendelelu bifikishe bantu ba bungi ku diela mpata ne: kakuena Muteleji wa masambila muena luse. Mushindu udi bitendelelu biditua mu mvita, mu malu a tshinyangu, ne dienda masandi ne bana batekete, mbifikishe too ne bantu batu basambila bikole ku diamba ne: “Tshiena ngitaba ne: Nzambi udiku to.”
Bua tshinyi misangu ya bungi bitendelelu bitu bisaka bantu ku dienza malu mabi? Mu tshikoso, bantu babi badi benza malu mabi mu dîna dia bitendelelu. Bible ukavua muambe ne: makole kampanda avua ne bua kulombola bena mu bukua buena Kristo ne kubasaka ku dienza malu adi kaayi asankisha Nzambi. Mupostolo Paulo wakambila bakulu bena Kristo ne: “Munkatshi muenu nuenu nemujuke bantu bakula malu makonyangale bua kukoka bayidi mu nyima muabu.”—Bienzedi 20:29, 30.
Nzambi udi unyingalala bikole bua bitendelelu bia dishima. Dîyi dia Nzambi didi dileja ne: bitendelelu bia dishima bidi ne dibanza dia ‘mashi a bantu bonso bavuabu bashipe pa buloba.’ (Buakabuluibua 18:24) Bu mudi bitendelelu bia dishima bipangile bua kulongesha bantu bulelela pa bidi bitangila Nzambi udi ne dinanga dia bungi, bitendelelu ebi bidi ne dibanza dia mashi ku mêsu kua Nzambi.—1 Yone 4:8.
Muteleji wa masambila udi umvua bibi bua bantu badibu bakengesha kudi bitendelelu. Mu katupa kîpi emu, dinanga didi nadi Nzambi bua bantu nedimusake bua kulumbuluisha bitendelelu bia lubombo bionso ku diambuluisha dia Yezu. Yezu wakamba ne: “Bantu ba bungi nebangambile dituku adi ne: ‘Mukalenge, Mukalenge, katuvua bamanyishe bantu malu mu dîna diebe anyi?’ Kadi dîba adi, meme nembambile ne: Tshiena munumanye to! Umukayi kundi, nuenu benji ba malu mabi.”—Matayi 7:22, 23.