TSHIBUTSHILU TSHIA MIKANDA TSHIA KU ENTERNETE tshia Watchtower
TSHIBUTSHILU TSHIA MIKANDA TSHIA KU ENTERNETE
tshia Watchtower
Tshiluba
  • BIBLE
  • MIKANDA
  • BISANGILU
  • w25 ngondo 5 dib. 14-19
  • Keba tshimenga tshiashala

Kakuena filme nansha umue mu tshitupa etshi to.

Tshilema ntshienzeke mu diambula dia filme.

  • Keba tshimenga tshiashala
  • Tshibumba tshia Nsentedi tshidi tshimanyisha Bukalenge bua Yehowa (Tshia kulonga)—2025
  • Tumitu tua bualu
  • Bintu bia muomumue
  • EYEMENA MUNTU WIKALA KAYI MUA KUKULEKELA NANSHA KAKESE
  • TUMIKILA BADI BANULOMBOLA
  • NANGANGANAYI BU BANA BA MUNTU NE NUIKALE BAKIDIDI BA BENYI
  • TSHIDI TSHITUINDILE KUMPALA EKU
  • Mukanda udi utuambuluisha bua kunanukila ne lulamatu too ne ku ndekelu
    Tshibumba tshia Nsentedi tshidi tshimanyisha Bukalenge bua Yehowa (Tshia kulonga)—2024
  • Mapangadika adi aleja mutudi beyemene Yehowa
    Mabeji a tshisangilu tshia Nsombelu ne mudimu wetu wa buena Kristo—2023
  • Didipuekesha dikusake bua kuitaba malu audi kuyi mumanye
    Tshibumba tshia Nsentedi tshidi tshimanyisha Bukalenge bua Yehowa (Tshia kulonga)—2025
  • Keba mandamuna a nkonko eyi
    Programe wa Mpuilu wa tshijengu wa 2025-2026 muikala mutangidi wa tshijengu
Tangila bikuabu
Tshibumba tshia Nsentedi tshidi tshimanyisha Bukalenge bua Yehowa (Tshia kulonga)—2025
w25 ngondo 5 dib. 14-19

TSHIENA-BUALU TSHIA KULONGA 21

MUSAMBU WA 21 Tshia kumpala, tukebayi Bukalenge

Keba tshimenga tshiashala

“Tudi tukeba ne muoyo mujima [tshimenga] tshidi ne bua kulua.” ​—EB. 13:14.

LUNGENYI LUNENE

Mudi Ebelu nshapita wa 13 utuambuluisha lelu ne muatuambuluishaye mu matuku atshilualua.

1. Ntshinyi tshivua Yezu muambe tshivua ne bua kufikila Yelushalema?

MATUKU makese kumpala kua Yezu kufua, wakamba dîyi dia buprofete diakakumbana bua musangu wa kumpala mu matuku a ku nshikidilu wa ndongoluelu wa malu wa bena Yuda. Wakadimuija bena Yuda ne: dimue dituku bavua ne bua kumona Yelushalema “munyunguluka kudi biluilu bia basalayi biase tshitudilu.” (Luka 21:20) Wakambila bayidi bende ne: pavuabu bamona biluilu abi, bavua ne bua kumbuka mu Yelushalema kabayi bajingakana. Biluilu bia bena Lomo ke biakalua kunyunguluka Yelushalema.​—Luka 21:21, 22.

2. Mbualu kayi buvua mupostolo Paulo muvuluije bena Kristo bena Ebelu bavua mu Yudaya ne mu Yelushalema?

2 Bidimu bikese patupu kumpala kua biluilu bia bena Lomo kunyungulukabi Yelushalema, mupostolo Paulo wakafunda mukanda utudi tubikila lelu ne: mukanda wa Ebelu. Mu mukanda au, uvua mupeshe bena Kristo bavua mu Yudaya ne mu Yelushalema mubelu wa mushinga mukole uvua mua kubambuluisha bua kudilongolola bua tshivua tshibindile. Tshivua tshibindile ntshinyi? Bavua ne bua kubutula Yelushalema. Bua bena Kristo abu kupanduka, bavua ne bua kuitaba bua kushiya nzubu yabu ne midimu yabu. Paulo wakamba bua Yelushalema ne: “Muaba eu katuena ne tshimenga tshidi tshishala” to. Pashishe kuluaye kusakidila ne: “Kadi tudi tukeba ne muoyo mujima tshidi ne bua kulua.”​—Eb. 13:14.

3. “Tshimenga tshidi ne bishimikidi bilelela” ntshimenga kayi? Bua tshinyi tudi batshindile ne muoyo kuulu kuulu?

3 Pavua bena Kristo bangate dipangadika dia kumbuka mu Yudaya ne mu Yelushalema, bantu ba bungi bakabamona bu bakutakane ne bakabaseka. Kadi dipangadika adi diakasungila mioyo yabu. Lelu eu batu batuseka bualu tudi tubenga bua kueyemena bantu anyi bualu katuena tukeba bukubi ne nsombelu mulenga mu buloba ebu. Bua tshinyi tudi bangate dipangadika adi? Bualu ndongoluelu wa malu eu ngua tshitupa tshîpi. Tuetu tudi tukeba “tshimenga tshidi ne bishimikidi bilelela,” mmumue ne: tshimenga “tshidi ne bua kulua,” ke Bukalenga bua Nzambi.a (Eb. 11:10; Mat. 6:33) Mu kamutu ka bualu konso kadi mu tshiena-bualu etshi, netumone: 1) muvua mubelu uvua Paulo mufile ku bukole bua nyuma muambuluishe bena Kristo ba mu bidimu lukama bia kumpala bua kutungunuka ne kukeba ‘tshimenga tshivua ne bua kulua,’ 2) muvua Paulo mubambuluishe bua kunyema mu Yelushalema, ne 3) mudi mubelu wende au utuambuluisha lelu.

EYEMENA MUNTU WIKALA KAYI MUA KUKULEKELA NANSHA KAKESE

4. Bua tshinyi tshimenga tshia Yelushalema tshivua ne mushinga kudi bena Kristo?

4 Tshimenga tshia Yelushalema tshivua ne mushinga kudi bena Kristo. Tshisumbu tshia bena Kristo tshiakaledibua mu tshimenga atshi mu 33 P.Y. Kasumbu kaludiki kavua katshilombola kavua paku anu mu Yelushalema amu. Bualu bukuabu, bena Kristo ba bungi bavua basumbe nzubu ne bavua ne bintu bia bungi mu tshimenga atshi. Kadi Yezu uvua mudimuije bayidi bende ne: bavua ne bua kumbuka mu Yelushalema ne mu Yudaya.​—Mat. 24:16.

5. Mmunyi muvua Paulo mulongolole lungenyi lua bena Kristo bua tshivua ne bua kufikila Yelushalema?

5 Paulo wakambila bena Kristo bua bamone tshimenga tshia Yelushalema muvua Yehowa utshimona bualu uvua musue kulongolola lungenyi luabu bua tshivua ne bua kutshifikila. Wakabavuluija ne: Yehowa katshivua wangata kabidi ntempelo, mudimu wa buakuidi, ne milambu ivuabu bafila ku ntempelo aku ne mushinga to. (Eb. 8:13) Bantu ba bungi menemene ba mu tshimenga atshi bavua babenge Masiya. Ntempelo wa mu Yelushalema katshivua kabidi muaba wa ntendelelu mukezuke wa Yehowa to, uvua ne bua kubutuka pavuabu babutula Yelushalema.​—Luka 13:34, 35.

6. Bua tshinyi mubelu udi mu Ebelu 13:5, 6 uvua Paulo mupeshe bena Kristo uvua mufike pa dîba diawu?

6 Tshikondo tshivua Paulo mufundile bena Ebelu mukanda atshi, bantu ba bungi bavua baya kusombela mu Yelushalema, bakuabu baya kuendakanamu. Mufundi kampanda muena Lomo wa tshikondo atshi wakabikila Yelushalema ne: tshimenga tshiende lumu tshia mu tshitupa tshia buloba atshi. Bena Yuda bavua miaba mikuabu ya bungi bavua bayamu tshidimu tshionso bua kuenza bibilu. Bavua batulamu makuta a bungi menemene. Ditula diabu dia makuta adi divua dipeteshe bamue bena Kristo nsombelu wa kantu ku bianza. Pamuapa ke tshiakasaka Paulo bua kubambila ne: “Nsombelu wenu kikadi wa dinanga dia makuta, kadi nusanke ne bintu binudi nabi.” Pashishe wakabavuluija mêyi a mushinga mukole avua Yehowa muambile batendeledi bende, a ne: “Tshiakukushiya nansha kakese, tshiakukulekela nansha kakese.” (Bala Ebelu 13:5, 6; Dut. 31:6; Mis. 118:6) Bivua bikengela anu kukolesha bena Kristo bavua mu Yelushalema ne mu Yudaya mushindu au. Bua tshinyi? Bualu diakamue pavuabu bapeta mukanda wa kudi Paulo, bavua ne bua kushiya nzubu yabu, midimu yabu ne bintu biabu bia bungi menemene. Pashishe bavua ne bua kuibidilangana ne nsombelu wa muaba uvuabu ne bua kuya kutudila.

7. Bua tshinyi tudi ne bua kueyemena Yehowa bikole kutuadijila ku mpindieu?

7 Dilongesha: Tshienzeka mu matuku makese emu ntshinyi? Nebabutule ndongoluelu wa malu eu mu “dikenga dinene.” (Mat. 24:21) Tudi ne bua kushala batabale ne badiakaje anu bu bena Kristo ba mu bidimu lukama bia kumpala. (Luka 21:34-36) Mu dikenga dinene, pamuapa nebitulombe bua kushiya bimue bintu anyi mene bionso, batuishibue ne muoyo mujima ne: Yehowa kakutulekela to. Kadi kumpala kua dikenga dinene adi kutuadija, tudi ne bua kuleja mutudi tueyemena Yehowa ne muoyo mujima. Diebeja ne: ‘Malu andi ngenza ne bipatshila bianyi bidi bileja ne: ndi mueyemene Nzambi udi mundaye bua kuntabalela anyi bidi bileja ne: ndi mueyemene makuta?’ (1 Tim. 6:17) Tshilejilu tshia bena Kristo abu tshidi mua kutuambuluisha bua kushala ne lulamatu mu tshikondo tshia “dikenga dinene.” Kadi “dikenga dinene” dienzeka nedikale dibi menemene kupita bionso bivua bena Kristo batuilangane nabi. Kadi ntshinyi tshiatuambuluisha bua kumanya tshia kuenza menemene patuadijadi?

TUMIKILA BADI BANULOMBOLA

8. Mmalu kayi a kulonda avua Yezu muambile bayidi bende?

8 Bena Kristo bena Ebelu bamane kupeta mukanda uvua Paulo mubatumine, bidimu bikese pashishe, bakamona biluilu bia basalayi ba bena Lomo binyunguluka tshimenga tshia Yelushalema. Biakabajadikila ne: bakavua pa kutshibutula. Nunku bavua ne bua kunyema. (Mat. 24:3; Luka 21:20, 24) Kadi nkuepi kuvuabu ne bua kuya? Yezu uvua mubambile anu ne: “Badi mu Yudaya batuadije kunyemena ku mikuna.” (Luka 21:21) Kuvua mikuna ya bungi mu tshitupa tshia buloba atshi. Mpindieu nku mukuna kayi kuvuabu ne bua kunyemena?

9. Bua tshinyi bena Kristo bavua pamuapa basamishe mutu bua kumanya mukuna uvuabu ne bua kunyemena? (Tangila kabidi karte.)

9 Bena Kristo abu bavua pamuapa banyemene ku mikuna eyi: mikuna ya mu Samalea, ya mu Galela, Mukuna wa Hêmona, mikuna ya mu Lebanona, ne ya dia muamua dia musulu wa Yadene. (Tangila karte.) Bantu bavua bamona ne: mu bimue bimenga bia ku mikuna eyi muvua bukubi bua bungi. Tshilejilu, tshimenga tshia Gamla tshivua pa mukuna mule menemene; kabivua bipepele bua bantu kufikamu to. Bamue bena Yuda bavua bamona tshimenga atshi bu muaba muimpe wa kunyemena. Kadi bena Lomo bakaluisha tshimenga atshi bobu kutshibutula, kushipabu ne bantu ba bungi bavuamu.b

Karte kaleja mikuna ne bimenga bia mu Isalele mu bidimu lukama bia kumpala. Ku nord kua Yelushalema kudi mikuna ya mu Lebanona, ya mu Galela, ya mu Samalea, ya mu Gilada, ne Mukuna wa Hêmona ne wa Tâbo. Bimenga bia ku nord kua Yelushalema mbiobi ebi: Gamla, Kaisalia, ne Pela. Ku Sud kudi mikuna ya mu Yudaya ne ya Abalima, ne tshimenga tshia Masada. Karte kadi kaleja kabidi njila ivua basalayi bena Lomo benzela tumpanye tua mvita ne miaba ivuabu banyenge bena Yuda kubangila mu 67 P.Y. too ne mu 73 P.Y.

Kuvua mikuna ya bungi ivua bena Kristo ba kumpala mua kuikala banyemene, kadi ki nyonso ivua ne bukubi to (Tangila tshikoso 9)


10-11. a) Yehowa uvua pamuapa mulombole bena Kristo mushindu kayi? (Ebelu 13:7, 17) b) Ntshinyi tshiakenzekela bena Kristo bua muvuabu batumikile bantu bavua babalombola? (Tangila kabidi tshimfuanyi.)

10 Bidi bimueneka ne: Yehowa uvua mulombole bena Kristo abu ku diambuluisha dia bantu bavua balombola malu mu tshisumbu. Mumanyi kampanda wa malu a mu Bible, diende Eusebius, wakalua kufunda, uleja ne: Nzambi wakabuluila bamue bena Kristo bavua mu Yelushalema ne: bena Kristo bavua ne bua kumbuka mu Yelushalema bua kuya mu Pela, tshimenga tshia mu Peleya. Bidi bimueneka ne: Pela uvua muaba muimpe menemene uvuabu ne bua kunyemena. Uvua pabuipi ne Yelushalema, nunku bantu bavua mua kufikamu bipepele. Bantu ba bungi bavua mu Pela kabavua bena Yuda to. Nunku kabakakeba bua kuluangisha bena Lomo to.​—Tangila karte.

11 Bena Kristo bavua batumikila ‘bantu bavua balombola’ malu mu tshisumbu, bakanyemena ku mikuna, kuyabu mu Pela. (Bala Ebelu 13:7, 17.) Ke bualu kayi bakapanduka. Malu akenzeka adi aleja ne: Nzambi kakalekela bantu bavua “bindile tshimenga tshidi ne bishimikidi bilelela” to. Tshimenga atshi ke Bukalenge bua Nzambi.​—Eb. 11:10.

Bena Kristo ba mu bidimu lukama bia kumpala mu luendu bambule mabuki bapitshila mu mikuna.

Pela uvua muaba wa bukubi uvua pabuipi uvua bena Kristo abu mua kunyemena (Tangila tshikoso 10-11)


12-13. Mmunyi muvua Yehowa mulombole bantu bende mu bikondo bia ntatu?

12 Dilongesha: Yehowa utu upesha bantu bende buludiki ku diambuluisha dia bantu badiye muteke bua kulombola malu. Mu Bible mudi bilejilu bia bungi bia mudi Yehowa muteke balami bua kulombola bantu bende mu bikondo bikole. (Dut. 31:23; Mis. 77:20) Nansha lelu tudi tudimuenena bimpe mudi Yehowa utungunuka ne kupesha bantu bende buludiki ku diambuluisha dia bantu badiye muteke bua kulombola malu.

13 Tshilejilu, pavua tshipupu tshia korona (COVID-19) tshibudike, “bantu badi balombola” bakaleja bakulu tshia kuenza bua kupesha bisumbu buludiki buvua bukengela. Bakapesha bakulu malu a kulonda avua aleja mua kuenza bisangilu bua bena mu bisumbu batungunuke ne kutendelela Yehowa. Ngondo mikese tshipupu tshimane kubudika, tuakenza mpungilu wa dikema mu miakulu mipite pa 500. Bana betu bakalondela mpungilu au ku Enternete, ku TV ne ku bisanji. Biakudia bia mu nyuma bivua anu biloka bu mvula mu tshipupu atshi. Ke bualu kayi tuvua anu mu buobumue. Tudi batuishibue ne: nansha tuetu mua kutuilangana ne ntatu kumpala eku, Yehowa neatungunuke ne kuambuluisha bantu badi batulombola bua kuangata mapangadika mimpe. Pa kumbusha kueyemena Yehowa ne kutumikila mikenji yende, nngikadilu kayi mikuabu yatuambuluisha bua kudilongolola bua dikenga dinene ne bua kuenza malu ne meji tshikondo tshianyukuka buloba atshi?

NANGANGANAYI BU BANA BA MUNTU NE NUIKALE BAKIDIDI BA BENYI

14. Bilondeshile Ebelu 13:1-3, nngikadilu kayi ivua bena Kristo ne bua kuikala nayi mu matuku a ku nshikidilu wa ndongoluelu wa malu wa bena Yuda?

14 Patuadija dikenga dinene, nebikengele tunangangane kupita mutudi banangangane mpindieu. Tshikondo atshi, netuikale ne bua kuidikija bena Kristo bavua mu Yelushalema ne mu Yudaya. Bavua anu banangangane. (Eb. 10:32-34) Kadi bidimu bikese kumpala kua kubutulabu Yelushalema, bavua ne bua ‘kunangangana bu bana ba muntu’ ne kuikala ‘bakididi ba benyi’ kupita muvuabu benza kuonso eku. (Bala Ebelu 13:1-3.) Bu mukadi nshidikilu wa ndongoluelu wa malu eu mulembelele bikole mbimpe tunangangane petu bikole.

15. Bena Kristo bena Ebelu bamane kunyema, bua tshinyi bavua ne bua kunangangana bu bana ba muntu ne kuikala bakididi ba benyi?

15 Biluilu bia bena Lomo biakalua kunyunguluka Yelushalema, pashishe kumbukabi mu tshimpitshimpi; kuambuluishabi bena Kristo bua kunyema ne tubintu. (Mat. 24:17, 18) Bavua ne bua kuikala bambuluishangana pavuabu baya batangile ku mikuna ne pavuabu bafika mu Pela, muaba mupiamupia uvuabu baya kusombela. Bena Kristo ba bungi bavua dijinga ne biakudia, bilamba ne muaba wa kulala. Bavua ne bua kutabalelangana ne kuabanyangana bivuabu nabi bua kuleja muvuabu banangangane bikole ne muvuabu bakididi ba benyi.​—Tito 3:14.

16. Mmunyi mutudi mua kuleja ne: tudi banange bena Kristo netu badi dijinga ne diambuluisha? (Tangila kabidi tshimfuanyi.)

16 Dilongesha: Dinanga ditu ditusaka bua kuambuluisha bena Kristo netu padibu mu lutatu. Tshilejilu, bana betu ba bungi bakadifila ne muoyo mujima bua kuambuluisha bena Kristo nabu bavua banyeme mvita anyi bavua bumbuke miaba ivuabu bua bipupu bivua bienzeke. Muanetu wa bakaji mukuabu wa mu Ukraine uvua mushiye nzubu wende bua mvita ivua itua ipelamu, wakamba ne: “Tudi badimuenene mudi tshianza tshia Yehowa tshitulombole ne mudiye mututabalele ku butuangaji bua bana betu. Bakatuakidila bimpe, kutuambuluishabu bikole patutshivua mu Ukraine amu, ne patuakafika mu Hongrie ne mpindieu utudi mu Allemagne.” Bantu bonso badi bakidila bena Kristo nabu ne batabalela majinga abu badi bu biamu bia mudimu mu tshianza tshia Yehowa.​—Nsu. 19:17; 2 Kol. 1:3, 4.

Muanetu wa balume ne mukajende bakadi bakulakaje bakidila bena mu dîku kampanda ne disanka dionso. Bena mu dîku adi mbanyeme muaba uvuabu. Badi anu ne tshibuta tshimue ne mabuki makese.

Bena Kristo netu badi banyema miaba idibu, badi dijinga ne diambuluisha dietu (Tangila tshikoso 16)


17. Bua tshinyi mbimpe tunangangane bu bana ba muntu ne tuikale bakididi ba benyi kutuadijila anu ku mpindieu?

17 Mu dikenga dinene nebilombe bua tuambuluishangane bikole kupita mutudi tuambuluishangana lelu eu. (Hab. 3:16-18) Yehowa udi utulongesha lelu bua tunangangane bu bana ba muntu ne tuikale bakididi ba benyi. Ngikadilu eyi neyituambuluishe bikole tshikondo atshi.

TSHIDI TSHITUINDILE KUMPALA EKU

18. Mmunyi mutudi mua kuidikija bena Kristo bena Ebelu ba mu bidimu lukama bia kumpala?

18 Anu mutudi bamone, bena Kristo bavua banyemene ku mikuna bakapanduka ku dikenga divua dikuate Yelushalema. Nansha muvuabu bashiye bintu biabu bionso, Yehowa kakabalekela nansha kakese. Netuambe tshinyi bua matuku etu aa? Katuena bamanye menemene muenzeka malu kumpala eku to. Kadi Yezu mmutudimuije bua tuikale pabuipi bua kutumikila. (Luka 12:40) Tudi kabidi bamanye mubelu uvua Paulo mufundile bena Ebelu utudi petu ne bua kutumikila lelu eu. Yehowa mmutujadikile ne: kakutulekela nansha kakese. (Eb. 13:5, 6) Tudifilayiku ne muoyo wetu wonso bua kukeba tshimenga tshiashala, tuambe ne: Bukalenge bua Nzambi bua tupete masanka adi ashala kashidi.​—Mat. 25:34.

NEWANDAMUNE MUNYI?

  • Bua tshinyi tudi ne bua kueyemena Yehowa bikole ku mpindieu?

  • Bua tshinyi ditumikila nedikale ne mushinga wa bungi mu “dikenga dinene”?

  • Bua tshinyi mbimpe tunangangane bu bana ba muntu ne tuikale bakididi ba benyi kutuadijila ku mpindieu?

MUSAMBU WA 157 Ditalala divule!

a Kale, tshimenga ne tshimenga tshionso tshivua ne mukalenge uvua ukokeshamu. Dîba adi bavua bamona tshimenga atshi bu Bukalenge.​—Gen. 14:2.

b Bualu ebu buakenzeka mu 67 P.Y., matuku makese bena Kristo bamane kunyema mu Yudaya ne mu Yelushalema.

    Mikanda ya mu Tshiluba (1982-2025)
    Patuka
    Buela
    • Tshiluba
    • Tumina bakuabu
    • Biudi musue
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Malu a kulonda
    • Mikenji ya mua kulama malu masokoka
    • Biudi witaba bua kuenzekabi mu tshiamu
    • JW.ORG
    • Buela
    Tumina bakuabu