Dikisha dikumbanyine

BIDI bikengela kuikishila miaba idi miakanyine patudi tuakula (mu miyuki itudi tuenza anyi mu diyikila ne bantu). Tuetu katuyi tuikisha, bitudi tuamba kabiakumvuika bimpe to. Patudi tuikisha miaba mimpe, bitudi tuamba bidi biumvuika bilenga. Patudi tuikisha, bidi kabidi bimpe mene bua kuenza bua se: malu manene atudi nawu ashale mu mitu ya bantu.

Kadi mmunyi mutudi mua kumanya ne: mbimpe kuikishila apa anyi papa? Tudi ne bua kuikisha mutantshi bule kayi?

Dikisha miaba idi bimanyinu bia mu difunda. Batu benza mudimu ne bimanyinu bia mu difunda bikole. Bimanyinu ebi bidi mua kuleja ndekelu wa tshiambilu peshi wa lukonko. Mu imue miakulu bitu biambuluisha bua kutapulula mêyi a bantu anyi a mu mikuabu mikanda ne manga malu adi mu tshiambilu. Bimue bitu bileja diumvuangana didi pankatshi pa tshitupa tshimue tshia tshiambilu ne tshikuabu. Utu ubimona pautu udibadila nkayebe. Kadi paudi ubadila bantu, dîyi diebe didi ne bua kubaleja bimanyinu bidi mu biudi ubala. (Makuabu malu adi mu Dilonga 1, “Dibala dijalame.”) Wewe kuyi muikishe bimpe muaba udi bimanyinu bilomba bua kuikisha, bantu kabakumvua bilenga bintu biudi ubala to, anyi mene nebabiumvue wabu mushindu.

Pa kumbusha bimanyinu ebi, tudi mua kuikisha bilondeshile mudi ngenyi ilondangana mu tshiambilu. Muimbi wa misambu kampanda munene wakamba ne: “Tshiena mupite bantu ba bungi ku dimba tshiamu tshia piano to. Kadi muaba utudi tulua kushilangana ng’udi ulomba dipiluka kampanda ne diamanya kansanga bua kumanya miaba ya kuikishila bimpe pankatshi pa ma-note.” Bidi mushindu umue ne mu diakula. Paudi wikisha miaba mimpe, bantu nebumvue bilenga malu ebe audi mulongolole biakane.

Paudi udilongolola bua kubala kumpala kua bantu, udi mua kuenza tumanyinu. Ela kashonyi kîpi kamue kimane muaba uudi mua kuimana kakese bua kuikishaku, anyi bua kuenzaku nansha bu muntu udi wakula ne dielakana. Ela tushonyi tubidi tuimane muaba wa wewe kuikishila mutantshi muenze kuoku bu mule. Padi miaku kampanda ikutatshisha, ikulomba bua kuikishila muaba mubi, wenzapu tumanyinu ne katshi kûme anyi kreyon bua wewe kuvuluka bua kuyikuatakaja. Mpindieu bala tshiambilu tshijima. Ke mutu bangamba-malu bapiluke ba bungi benza.

Patutu tuyikila matuku onso tutu tuikisha bimpe bualu tutu bamanye malu atutu tusua kuamba. Kadi wewe muikale ne tshibidilu tshibi tshia kuikisha anu kunyima kua tshitupa bule kampanda kuyi ulonda tshidi ngenyi ilomba, malu audi wamba kaakulenga bantu anyi kumvuika bimpe menemene to. Mibelu idi mua kukuambuluisha idi mu Dilonga 4, “Ngakuilu mupepele.”

Dikisha bua kushintulula ngenyi. Paudi umbuka ku bualu bunene bumue uya ku bukuabu, dikisha didi mua kupetesha bateleji mushindu wa kuela ne kuakaja meji, wa kumona mudi ngenyi ya biudi ulongesha ishintuluka, ne kumvua lungenyi lukuabu ludi lulonda bimpe. Kuikisha kua nunku nkufuanangane ne padi muntu pa dikalu utekesha mu tshibenda bua kubuela mu njila mukuabu.

Bamue bantu batu bakula lukasa kabayi bikisha bualu batu ne malu a bungi a kuamba. Bua bakuabu, ntshibidilu tshiabu tshia ku buana. Bumue ke mutu bantu badibu bakole nabu bakula nanku. Kadi paudi wakula nenku kuakulongesha bimpe to. Paudi ne tshintu tshiudi musue ne: bantu batshikuate ne bashale batshivuluke, ikala ne dîba dia kutshiumvuija mu tshiluba tshitokesha bimpe menemene. Umanye ne: dikisha didi diambuluisha bantu bua kumvua malu bipepele.

Paudi wenza muyuki udi ne plan, biudi mulongolole bua kuamba bikale bienza ne miaba ya kuikishila pankatshi pa malu manene. Pawikala ne muyuki wa kubala anu bu mudibu baufunde amu, wenze tumanyinu muaba wa kuikishila bua kumbuka ku bualu bunene bumue kuya ku bukuabu.

Dikisha dia kushintulula ngenyi idi mu dilongesha ditu dile dipite dia bimanyinu bia mu difunda. Kadi ki ndile dia dilepesha muyuki bikole to. Bualu padidi dipita bule, bantu badi bamona ne: kuena mudilongolole bimpe to, ne: udi wenda ukeba tshia kuamba.

Dikisha bua kushindika ngenyi. Dikisha dia kushindika nadi bualu ditu ne bukole bua bungi, ditu dienzeka kumpala anyi kunyima kua mêyi kampanda, nansha kumpala anyi kunyima kua lukonko luela ne dîyi dia tshikuma. Dikisha dia nunku didi mua kupesha bantu dîba dia kuela meji pa bualu butudi bafume ku diamba, anyi dibashiya ne mioyo kuulu kuulu bua kumanya tshitukadi pa kuamba. Dikisha kumpala kua dîyi kampanda ndishilangane ne dikisha panyima padi. Keba didi diakanyine. Kadi wadimuka: mbimpe kuikisha anu miaba idi malu adi ne mushinga menemene, tshianana malu aa kaakuikala ne mushinga kabidi kudi bateleji to.

Yezu wakikisha bimpe muaba uvuabi bikengela bua kushindika ngenyi tshikondo tshivuaye ubala Mifundu Minsantu mu nsunagoga wa mu Nazaleta. Wakanji kubala bualu bua mudimu wende mu muvungu wa muprofete Yeshaya. Kadi kumpala kua kuleja dikumbana dia mvese au, wakanji kuvunga muvungu, kuupingajila muntu uvua uulama, e kusomba. Mpindieu pavua bantu bonso bashale bamutangile talalaa, yeye kuamba ne: “Miaku eyi, inuvua bumvue mu mukanda wa [Nzambi], mmikumbane lelu, amu pamvua muyibale apu.”​—Luka 4:16-21, MMV.

Dikisha padi nsombelu kampanda udilomba. Malu kampanda adi mua kulomba bua kuanji kukosa diakula. Mutoyi wa ndeke anyi mashinyi, peshi muadi wa muana, bidi mua kuenza bua ne: wanji kulekela diakula ne muntu uudi uyisha. Tshilejilu, mu mpuilu muomu mitoyi idi kayiyi mitambe bukole, udi mua kubandisha dîyi ne kutungunuka ne diakula. Kadi mitoyi yoyi mikole ne yiya mitungunuke, mbimpe kuimana, bualu bantu kabakukuteleja kabidi to. Nanku kuata mudimu ne dikisha diebe bilenga bua malu audi nawu ambuluishe bantu bikole.

Dikisha bua kuindila diandamuna. Nansha mudi muyuki webe mua kuikala pamuapa kauyi wa kulomba bantu bua kuakulabu, mbimpe kulekela bantu bandamuna nkonko yebe mu lungenyi luabu. Paudi wela nkonko idi ilomba bantu bua kuela meji kadi kuyi wimana katupa, nkonko eyi kayakuikala ne tshienzayi menemene to.

Bidi bikengela kuikala kuikisha kabidi patudi mu buambi. Pabi, bamue bantu batu bakula kabayi bikisha to. Biwikala ne tshilumbu etshi, udienzeje bikole bua kumanya mua kuikisha. Neuyikile bimpe ne bantu matuku onso ne neuyikile nabu bimpe nansha pawaya kabidi mu buambi. Kuikisha nkushala mupuwe katantshi. Batu bambe bambilamu ne: kupuwa kutu kukosesha diakula katupa katupa, kushindika malu ne kukoka ntema; ne kutu kupeshilula ditshi bukole bua kuteleja kabidi bimpe.

Patutu tuyikila matuku onso, tutu tuakula tushilangana. Bakuabu nebajinge kukuteleja biwaleja ne: udi ubateleja ne wangata bidibu bamba ne mushinga. Nanku bidi bikengela kuikisha katantshi kale bua buobu pabu bapete mpunga bakule.

Bitu bikengela bantu batudi tuyisha bikale bakula pabu, nanku diyisha nedilengele bualu kutua nkushilangana minshi. Kunyima kua diela bantu muoyo, Bantemu ba bungi batu baleja kendela kabu ne pashishe bela muntu lukonko. Batu bapuwa bindila diandamuna, ne baleja mudibu bamumvue. Mpindieu mu ditungunuka ne muyiki, batu bashila misangu ya bungi muntu dîba dia kuakulaye pende. Batu bamanye ne: bua kuambuluisha muntu bilenga, bitu bimpe kumulekela uleja muende mudiye wela meji.​—Nsu. 20:5.

Kadi muntu yonso kakuandamuna nkonko yebe anu bimpe to. Nansha nanku, Yezu wakashila too ne bena lukuna bende mpunga mukumbane bua kuakulabu. (Mâko 3:1-5) Paudi ulekela muntu wakula, udi umuambuluisha bua kuela meji, ne kukupatuila yende idi munda. Tshimue tshia ku bipatshila bia mudimu wa buambi tshitu tshia kutuisha muoyo wa muntu bua kufikaye ku diangata mapangadika bilondeshile malu a mushinga a mu Dîyi dia Nzambi atudi tumuambila.​—Eb. 4:12.

Kumanya mua kuikisha mu buambi mbualu bua mushinga budi bulomba dimanya. Paudi wikisha bimpe, bantu badi bumvua malu audi wamba bipepele ne badi bashala baakuate muntatshi mule.