TSHIBUTSHILU TSHIA MIKANDA TSHIA KU ENTERNETE tshia Watchtower
TSHIBUTSHILU TSHIA MIKANDA TSHIA KU ENTERNETE
tshia Watchtower
Tshiluba
  • BIBLE
  • MIKANDA
  • BISANGILU
  • kl nshap. 19 dib. 181-191
  • Padi dimanya dia Nzambi diuula buloba tente

Kakuena filme nansha umue mu tshitupa etshi to.

Tshilema ntshienzeke mu diambula dia filme.

  • Padi dimanya dia Nzambi diuula buloba tente
  • Dimanya didi difikisha ku muoyo wa kashidi
  • Tumitu tua bualu
  • Bintu bia muomumue
  • KUNYIMA KUA ARMAGEDON—BULOBA BUA MPARADIZU
  • BUKUA-BANTU BUSHINTULULA
  • DIBIISHIBUA DIA DISANKA
  • BUPUANGANE KU NDEKELU WA BIONSO
  • NEWENZE TSHINYI?
  • Tshidi Nzambi ujinga bua buloba tshikadi pa kukumbana
    Tshibumba tshia Nsentedi tshidi tshimanyisha Bukalenge bua Yehowa—2006
  • Nzambi udi ne dilongolola kayi bua buloba?
    Ntshinyi tshidi Nzambi utulomba?
  • Udi mua kupeta diakalenga bua matuku atshilualua!
    Dimanya didi difikisha ku muoyo wa kashidi
  • “Monayi, ndi mvuija bintu bionso bipiabipia”
    “Monayi! Ndi mvuija bintu bionso bipiabipia”
Tangila bikuabu
Dimanya didi difikisha ku muoyo wa kashidi
kl nshap. 19 dib. 181-191

Nshapita 19

Padi dimanya dia Nzambi diuula buloba tente

FUANYIKIJA ne: muzodi munene kampanda utshidi utshijikijilaku dibaya dizola bilengele. Udi udiangata mu mushindu muakanyine bu dimpe ditambe — tshintu tshia dilambu! Kadi butuku muluishi muena mutshiawudi udi udinyanga. Biumvuike, ebi bidi bipetesha muzodi kanyinganyinga kakole. Mmunyipu mudiye ujinga bua kumona muena tshinyangu eu mukuatshibue mu buloko! Ne udi mua kuela meji mushindu udi muzodi ulumba bua kumona tshintu tshivuaye mufumba tshipingajibua ku bulengele buatshi bua kumpala.

2 Anu bu muzodi au, Yehowa wakafuka tshintu tshia mpatshi pa kulongolola buloba ne kutekapu bukua-bantu. Kunyima kua kufuka mulume ne mukaji, wakamba ne: mudimu wende wonso wa pa buloba uvua ‘muimpe mutambe.’ (Tshibangidilu 1: 31, MMM) Adama ne Eva bavua bana ba Nzambi nkayende, ne uvua mubanange. Wakabajingila nsombelu wa diakalenga, ne wa bunême bua matuku atshivua ne bua kulua. Bushuwa, Satana wakabafikisha ku ditomboka, kadi bufuki bua mpatshi bua Nzambi kabuakanyanguka mu mushindu ukena kuakaja. — Genese 3: 23, 24; 6: 11, 12.

3 Nzambi mmupangadije bua kulongolola malu. Udi musue ne muoyo mujima bua kutumona ne nsombelu uvuaye mutulongoluele ku tshibangidilu. Dikalaku dietu dia tshitupa tshîpi ne dia ntatu kadiena “muoyo wa bushuwa,” bualu ndipuekele bikole ku tshivua Yehowa natshi mu lungenyi. “Muoyo wa bushuwa” udi Nzambi musue buetu udi “muoyo wa kashidi” mu nsombelu mipuangane.—1 Timote 6:12, 19, NW.

4 Dimanya dia Nzambi didi dituala bujitu kumpala kua Yehowa. (Yakobo 4:17) Kadi ela meji ku mabenesha awababidila biwatumikila dimanya edi ne kupeta muoyo wa kashidi. Mu Dîyi diende, Bible, Yehowa Nzambi mmufile tshimfuanyi tshilenga tshia muikala nsombelu pa buloba bua Mparadizu budi pabuipi menemene. Bushuwa, bu mutudi tshisamba tshia Yehowa katuena tusadila Nzambi anu bua dijinga dia difutu. Tudi tusadila Nzambi bualu tudi bamunange. (Mâko 12:29, 30) Kabidi, katuena tupeta muoyo bu difutu patudi tusadila Yehowa. Muoyo wa kashidi ndipa dia kudi Nzambi. (Lomo 6:23) Netupetele masanka ku dieleela meji pa muoyo wa mushindu’eu bualu ditekemena dia Mparadizu didi dituvuluija tshidi bulenga bua Yehowa Nzambi—“mufutshi wa aba badi bamukeba ne muoyo umue” wa dinanga. (Ebelu 11:6, NW) Ditekemena didi dia bushuwa menemene mu bieledi bietu bia lungenyi ne mitshima yetu neditupesha dikinki dia kutantamena ntatu ya mu bulongolodi bua Satana.—Yelemiya 23:20.

5 Tutumayi ntema yetu ku ditekemena diashila pa Bible dia muoyo wa kashidi mu Mparadizu utshilualua wa pa buloba. Nsombelu neikale bishi pikala dimanya dia Nzambi diuule buloba tente?

KUNYIMA KUA ARMAGEDON—BULOBA BUA MPARADIZU

6 Bu muvuabi bileja kumpala, Yehowa Nzambi neabutule mu tshitupa tshîpi emu ndongoluelu eu mubi wa malu. Bulongolodi ebu budi buenda busemena lukasa lukasa ku tshidi Bible ubikila ne: Har–Magedon, peshi Armagedon. Muaku eu udi mua kuelesha bamue bantu meji ku kabutu ka nikleere katuala kudi matunga adi mu mvita, kadi Armagedon mmushilangane ne kabutu ka mushindu’eu. Anu bu mudi Buakabuluibua 16:14-16 (NW) ubileja: Armagedon ‘mmvita ya dituku dinene dia Nzambi Wa-Bukole-Buonso.’ Mmvita ya “bakalenge ba pa buloba bujima budi buasa,” peshi matunga. Muana wa Yehowa Nzambi, Mukalenge musungula, ukadi pa kuditua mu mvita. Tshipeta tshidi kabiyi mpata tshijadikibue. Buonso badi baluisha Bukalenge bua Nzambi ne badi mu ndongoluelu mubi wa Satana nebabutudibue. Anu bena bulamatshi ku mikenji ya Yehowa ke bapanduka.—Buakabuluibua 7:9, 14; 19:11-21.

7 Ela meji ne: udi mupanduke ku kabutu aka. Nsombelu pa buloba mu bulongolodi bupiabupia bulaya kudi Nzambi neikale bishi? (2 Petelo 3:13) Kabiena bikengela kudifuanyikijila, bualu Bible udi utuambila, ne bidiye wamba bidi bilenga ku muoyo. Tudi bamanye se: Satana ne ba-demon bende kabakuikala ne bukole, nebedibue mu dijimba dia dipanga kukuata mudimu mu bule bua Bukokeshi bua Bidimu Tshinunu bua Yezu Kristo. Bena bubi aba, bifukibua bibiabibi kabiakuikala kabidi bibembela kunyima kua bimuenekelu, bijula tshimvundu ne biteta kutusaka ku bienzedi bia dipanga lulamatu kudi Nzambi. Ndisulakana kayipu!—Buakabuluibua 20:1-3.

8 Mu tshikondo tshiakanyine, masama a mishindu yonso neajimine. (Yeshaya 33:24) Nunku balema nebimane, nebende, nebanyeme, ne nebaje ne bibelu bia makanda ne bikolakane. Kunyima kua bidimu bia dipanga kumvua, bapate matshi nebumvue bikuma bia mêyi bia musangelu pabuipi nabu. Bafofo nebikale ne dikakala pikala muaba wa mekala ne bimfuanyi bimueneka ku mêsu kuabu. (Yeshaya 35:5, 6) Ku ndekelu, nebamone mpala ya banangibue babo! Imue misangu lumonu luabu neluikale lua tshibungibungi anu bua tshitupa tshîpi bua bisonji bia disanka.

9 Elaku meji! Kakuakuikala kabidi talatala ya ku mêsu, mabaya a balema ne makombo, nansha manga a luondapu, nansha nzubu ya diondapa mênu peshi mpitadi! Nansha musangu umue bubedi bua mu mpampakenu ne bukata kabiakupangisha bantu diakalenga. Kakuakuikala masama a ku buana. Tshinyangu tshia dikulakaja netshipindudibue. (Yobo 33:25) Netupete makanda a mubidi matambe buimpe, ne bukole. Dinda dionso netubike ku tulu tua bufuku butalaji ne ngulu mivuija mipiamipia, buujibue ne tshikandi ne dizuka bua dituku dipiadipia dia muoyo ne mudimu musankishi.

10 Nekuikale mudimu wa musangelu muvule wa kuenza bua bapanduki ku Armagedon. Nebakudimune buloba mparadizu. Bishadile bionso bia ndongoluelu wa kale munyanguke nebiumbushibue. Mpangu ne madimi a mitshi ne bimuma nebipingana pa muaba wa miuka ya bapele ne maloba manyangakaja. Bantu buonso nebapete nzubu mulengele ne wa musangelu. (Yeshaya 65:21) Mu kupita kua matuku, bitupa bia buloba bua mparadizu nebidiunde ne nebialabale too ne pakajibua dibulunge dijima bilondeshile mêyi-makulu a bulenga majadika kale kudi Mufuki mu budimi bua Edena. Ndisankishibuapu kayi dia kuenza mudimu eu wa diakajilula!

11 Bionso ebi nebienjibue ku buludiki bua Nzambi bua ne: tshisombelu tshietu katshibipishibu. Bantu nebikale mu ditalala ne nyama. Pamutu pa kuyishipa patupu, muntu neapetulule mudimu wa bulami bua buloba, uyitabalela bimpe. Tangila mibuabua ne mikoko, ntambue, ne bana ba ngombe, bidia pamue—ne nyama ya pambelu idi mu bukubi bua menemene. Nansha muana mutekete kakumvua buôwa bua nyama ya luonji, ne bupole bua mu bulongolodi bupiabupia kabuakujimijibua kudi bantu bena tshikisu ne luonji. (Yeshaya 11:6-8) Mbulongolodi bupiabupia kayipu bua ditalala buikalaku!

BUKUA-BANTU BUSHINTULULA

12 Yeshaya 11:9 (NW) udi utuambila bua tshinyi kakuakuenjibua bubi pa buloba bujima. Udi wamba ne: “buloba nebuujibue tente ne dimanya dia Yehowa anu bu padi mâyi abuikila mbuu.” Ebi bidi bitangila bantu bualu nyama kayena mua kupeta “dimanya dia Yehowa” ne kuenza mashintuluka, bualu idi milombola kudi tshingenyingenyi. Kadi dimanya dia Mufuki wetu didi dishintulula bantu. Kabiyi mpata ukadi mumane kuenza amue mashintuluka nkayebe bu tshipeta tshia ditumikila dimanya dia Nzambi mu nsombelu webe. Miliyo ya bantu mbenze nenku. Nunku, mulayi eu mmumane kutuadija kukumbajibua munkatshi mua badi basadila Yehowa. Kadi, mmufunkune kabidi tshikondo kampanda tshikala bantu pa buloba bujima balekela bibidilu bia bu-nyama anyi tshikisu ne balua bena ditalala bua kashidi.

13 Mmunyipu muakemeshebi pikala dimanya dia Nzambi diuule buloba tente! Nekuikale programe mualabale wa dilongesha muinshi mua buludiki bua Mukalenge Yezu Kristo ne bakokeshi nende 144 000. “Mivungu” mipiamipia neikuatshibua nayi mudimu pashishe. Kabiyi mpata eyi neikale mêyi-mashidimunyi a Nzambi mafunda ambuluisha bu tshishimikidi bua kulongesha basombi ba pa buloba. (Buakabuluibua 20:12, NW) Bukua-bantu nebulonge, ki mmvita, kadi ditalala. Bingoma bionso bibutudi nebijimine kashidi. (Musambu wa 46:9) Basombi ba mu bulongolodi bupiabupia nebalongeshibue mua kuenzela bantu nabu malu ne dinanga, kanemu, ne bunême.

14 Bukua-bantu nebulue dîku dimue diena buobumue. Kakuakuikala kabidi bipumbishi bia buobumue ne bu-wetu. (Musambu wa 133:1-3) Nzubu wa muntu nansha umue kakuikala muela bikuvu bua bîvi kababuedi. Ditalala nedikokeshe mu mutshima wonso, mu nzubu yonso, ne mu tshitupa tshionso tshia buloba.—Mika 4:4.

DIBIISHIBUA DIA DISANKA

15 Munkatshi mua Bidimu Tshinunu abi, dibiishibua nedienzeke. Aba badi benzela spiritu munsantu wa Nzambi, peshi bukole buenzeji, mpekatu ku budisuile pa kuenza, kabayi banyingalala, malu mabengangane ne bimuenekelu anyi buludiki biende kabakubiishibua. (Matayo 23:15, 33; Ebelu 6:4-6) Bushuwa, Nzambi ke wangata dipangadika bua muntu wakenza mpekatu wa mushindu’eu. Kadi bisumbu bibidi bishilangane nebibiishibue—“bakane ne bakena bakane.” (Bienzedi 24:15, NW) Bu muikalaku dilondangana diakanyine dia malu, mbia meji bua kukoma se: ba kumpala bikala ne bua kupingana ku muoyo pa buloba nebikale bakane, aba bakasadila Yehowa ne bulamatshi ku mikenji.—Ebelu 11:35-39.

16 Pamutu pa kumvua ngumu ya mvita, bipupu, ne lufu, basadidi ba Yehowa nebapete luapolo lua mpatshi lua dibiishibua. Nebikale bia disanka bua kumanya dipingana dia balume ne bakaji ba lulamatu bu mudi Abele, Enoke, Nowa, Abrahama, Sara, Yobo, Mozese, Rahaba, Ruta, Davidi, Eliya, Estere. Mmianda kayipu idi ilenga ku muoyo yalondabo pikalabo bafila mumvuija mashilashilangane pa miyuki mivule ya mu Bible! Kabiyi mpata buobu ne bakane badi bafue mu matuku adi panshi aa nebikale ne luzuku bua kumanya pa bidi bitangila nshikidilu wa ndongoluelu wa Satana ne mushindu wakasantuisha Yehowa dîna diende dinsantu ne kubingisha bukokeshi buende budikadile.

17 Mmunyipu muikala bena lulamatu aba ne dikuatshisha mu tshitupa tshialonda tshia dibiishibua, pikala miliyare ya bantu “bakena buakane” mikuudibue ku nkanu ya lufu! Bantu bapite bungi kabatu nansha musangu umue bapeshibue muabi wa kumanya Yehowa. Satana uvua ‘mufofomije bieledi biabu bia lungenyi.’ (2 Kolinto 4:4, NW) Kadi mudimu wa Diabolo neukupudibue. Bakena bakane nebapingane pa buloba bulengele ne bua ditalala. Nebabakidile kudi tshisamba tshilongolola bimpe bua kubalongesha pa bidi bitangila Yehowa ne Muanende udi ukokesha, Yezu Kristo. Pafika miliyare ya babiishibue ku dimanya ne dinanga Mufuki wabu, dimanya dia Yehowa nediuule buloba tente mu mushindu uvuabi kabiyi bianji kuenzeka kumpala.

18 Ndisanka kayipu diatuala dibiishibua mu mitshima yetu! Nnganyi uvua kayi mukenga bua muluishi wetu lufu? Bushuwa, nnganyi uvua kayi mudiumvue musunsuke pavua amue malanda a dinanga peshi bulunda bikoseka pavua disama, bukulakaje, njiwu, peshi tshikisu bikebesha lufu lua munangibue kampanda? Nunku, elaku meji bua disanka dia dipetangana mu Mparadizu. Bamamu ne batatu, bana balume ne bakaji, balunda ne balela, nebelangana mu tshitupa, baseka ne bela mbila ya disanka.

BUPUANGANE KU NDEKELU WA BIONSO

19 Munkatshi mua Bidimu Tshinunu, tshishima tshia mpatshi netshienzeke. Bua bukua-bantu, netshikale pamu’apa tshienzedi tshidi tshitamba kulenga ku muoyo tshia Dikokesha dia Kristo dia Bidimu Tshinunu. Yehowa nealudike Muanende bua kutumika ne malenga a mulambu wa tshia-bupikudi kudi mulume yonso ne mukaji yonso wa lulamatu ne muena ditumikila. Ku ngenzelu eu, mpekatu yonso neumbushibue ne bukua-bantu nebufikishibue ku bupuangane.—1 Yone 2:2; Buakabuluibua 21:1-4.

20 Bupuangane! Nebumvuije tshinyi? Nebumvuije kupingana ku muoyo mu mushindu uvua Adama ne Eva nawu kumpala kua kuenzelabu Yehowa Nzambi mpekatu. Ku mubidi, mu lungenyi, mu mpampakenu, mu nsombelu, mu nyuma—mu mushindu wonso udi mua kuedibua meji—bantu bapuangane nebakumbaje menemene mêyi-makulu a Nzambi. Kadi bantu buonso nebikale pashishe mushindu umue anyi? Nansha kakese! Bifukibua bia Yehowa—mitshi, bilongo, nyama—bionso bidi bitulongesha ne: mmunange dishilangana. Bantu bapuangane nebikale ne bu-muntu ne makokeshi bishilangane. Muntu yonso neapete muoyo anu bu muvua Nzambi musue. Buakabuluibua 20:5 udi wamba ne: “Bashadile ba ku bafue kabakalua ku muoyo too ne pajikile bidimu ebi tshinunu.” Bia muomumue ne musumba munene wa bapanduki ku Armagedon, babiishibue nebavue ne muoyo menemene pafikabu ku bupuangane bukena mpekatu.

21 Bantu bapuangane nebakame diteta dimue dia ndekelu. Ku ndekelu wa Bidimu Tshinunu, Satana ne ba-demon bende nebapatudibue mu dijimba bua tshikondo tshîpi ne nebalekeledibue bua kuenza madikolela a ndekelu bua kupambuisha bantu kule ne Yehowa. Bamue nebateke majinga mabi kumpala kua dinanga dia Nzambi, kadi buntomboji ebu nebuipidijibue. Yehowa neabutule badinangi aba pamue ne Satana ne ba-demon bende buonso. Benji buonso ba bubi nebajimijibue kashidi.—Buakabuluibua 20:7-10.

NEWENZE TSHINYI?

22 Bu-tshiendelele nebualabala kumpala kua aba badi banange Yehowa Nzambi ne basombe mu buloba bua Mparadizu. Mbikole mua kutshinka disanka diabu, ne wewe pebe udi mua kudipeta. Mijiki, buzodi, mudimu wa bianza—ee, biakumbaja bukua-bantu bupuangane nebipite midimu mitamba bulengele ya bamanyi batambe kupiluka ba mu bulongolodi bua kale! Ndekelu wa bionso, bantu nebikale bapuangane ne nebikale ne dîba kadiyi mikalu kumpala kuabu. Tshinkaku biwikala mua kuenza bu muntu mupuangane. Elaku meji, kabidi, ku binualonga wewe ne bantu nebe pa bidi bitangila bufuki bua Yehowa—biangatshile ku miliyare ya galaksi ya mu bukua-mabulunge too ne ku tutupa tutambe bukese tua atome. Tshintu tshionso tshiakumbaja bukua-bantu netshivudije musangelu wa mutshima wa Tatuetu wa mu diulu wa dinanga, Yehowa.—Musambu wa 150:1-6.

23 Nunku muoyo kawakutonda. Nebikale bienda bitamba kulengela pikala matuku enda apita. Udi umona: kakuena ndekelu wa dimanya dia Nzambi. (Lomo 11:33, NW) Mu butshiendelele bujima, nekuikala anu bivule bia kulonga ne malu mapiamapia a kusokolola. (Muambi 3:11) Ne bu muudi utungunuka ne kulonga pa bidi bitangila Yehowa Nzambi, neutungunuke ne kuikala ne muoyo—ki mbua bidimu bikese kadi bua kashidi!—Musambu wa 22:26.

24 Nsombelu wa musangelu pa buloba bua mparadizu kêna muakanyine madikolela wonso peshi didibudisha biudi wenza anyi? Bushuwa bidi nanku! Eyo, Yehowa mmukoluele nsapi wa matuku atshilualua malengele. Nsapi eu ndimanya dia Nzambi. Neutumike nayi anyi?

25 Biwikala munange Yehowa, neupete disanka mu dienza disua diende. (1 Yone 5:3) Bu muudi ulonda njila eu, mmabenesha kayipu awapeta! Biwatumikila dimanya dia Nzambi, nedikutuadile nsombelu wa diakalenga nansha mu bulongolodi ebu busaluke. Ne difutu bua matuku atshilualua didi dinenanenayi, bualu edi ndimanya didi difikisha ku muoyo wa kashidi! Mpindieu ke tshikondo tshia kuenza tshidi tshikengedibua. Ikala ne dipangadika dia kuikala ne nsombelu udi mu diumvuangana ne dimanya dia Nzambi. Leja dinanga diebe bua Yehowa. Pesha dîna diende lumu ne leja ne: Satana mmuena dishima. Bu tshipeta, Yehowa Nzambi, Mpokolo wa meji ne dimanya bilelela, neasanke buebe wewe mu mutshima wende munene ne wa dinanga. (Yelemiya 31:3; Sefanya 3:17) Ne neakunange kashidi!

TETA DIMANYA DIEBE

“Muoyo wa bushuwa” ntshinyi?

Ntshinyi tshienzeka pa buloba kunyima kua Armagedon?

Mbanganyi babiishibua pa buloba?

Mmunyi muavua bukua-bantu bupuangane ne kutetshibua ku ndekelu?

Nditekemena kayi diudi nadi pa bidi bitangila Mparadizu?

[Nkonko ya dilonga]

1, 2. Mmunyi mudi bufuki bua Yehowa bufike ku dinyanguka?

3. “Muoyo wa bushuwa” ntshinyi?

4, 5. (a) Mmunyi muakumbajibue ditekemena dia Mparadizu? (b) Bua tshinyi tudi ne bua kuela meji pa ditekemena dietu dia matuku atshilualua?

6. Armagedon ntshinyi, ne neumvuije tshinyi bua bukua-bantu?

7. Satana ne ba-demon bende nebikala kuepi mu Bukokeshi bua Bidimu Tshinunu bua Kristo, ne mmunyi muapetela bukua-bantu diakalenga ku bualu ebu?

8, 9. Mu bulongolodi bupiabupia, ntshinyi tshienza pa bidi bitangila tunyinganyinga, masama, ne dikulakaja?

10. Mmudimu kayi mufila wenza bapanduki ku Armagedon?

11. Mmalanda kayi ikalaku mu matuku atshilualua pankatshi pa bukua-bantu ne mâyi, kapepa, buloba ne nyama?

12. Mmunyi mudi Yeshaya 11:9 ukumbana lelu’eu, ne mmunyi muakumbanaye mu Mparadizu?

13. Mprograme kayi wa dilongesha wenzeka pa buloba?

14. Mmunyi muashilangana bulongolodi abu pikala bukua-bantu bulue dîku dimue mu buobumue?

15. Mbisumbu kayi bibidi biabiishibua pa buloba?

16.(a) Nnganyi wikala munkatshi mua “bakane” babiishibua pa buloba? (b) Mbena lulamatu kayi ba bikondo bia kale baudi musue kupetangana nabu nangananga, ne mbua tshinyi?

17. Ndikuatshisha kayi diafila bena lulamatu kudi bakuabu bikala babiishibue?

18. Udi wela meji ne: neudiumvue munyi pawakidila banangibue babiishibue?

19. Ntshishima kayi tshienzeka mu bule bua Bidimu Tshinunu?

20. (a) Kuikala mupuangane nekumvuije tshinyi? (b) Ntshikondo kayi tshiatuadija bapanduki ku Armagedon ne babiishibue kuikala ne muoyo mu ngumvuilu wa tshishiki?

21. (a) Ntshinyi tshienzeka ku ndekelu kua Bukokeshi bua Kristo bua Bidimu Tshinunu? (b) Ndekelu wa bionso, ntshinyi tshienzekela Satana ne buonso badi ku luseke luende?

22. Ntshinyi tshiudi mutekemene bua kuenza mu Mparadizu?

23. Bua tshinyi muoyo mu Mparadizu kawakutonda nansha kakese?

24, 25. Bua tshinyi udi mpindieu ne bua kuikala ne nsombelu udi mu diumvuangana ne dimanya dia Nzambi?

[Tshimfuanyi mu dibeji 188, 189]

Udi mutekemena bua kuikala ne muoyo mu Mparadizu, pikala dimanya dia Nzambi diuula buloba tente anyi?

    Mikanda ya mu Tshiluba (1982-2024)
    Patuka
    Buela
    • Tshiluba
    • Tumina bakuabu
    • Biudi musue
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Malu a kulonda
    • Mikenji ya mua kulama malu masokoka
    • Biudi witaba bua kuenzekabi mu tshiamu
    • JW.ORG
    • Buela
    Tumina bakuabu