Disanka dia bushuwa​—Nsapi wadi ntshinyi?

BANTU bavua bafundila bua kuikala ne disanka. Bua tshinyi tudi mua kuikala bashindike bualu ebu? Eyo, tangila ntuadijilu wa muntu.

Yehowa Nzambi wakafuka bantu babidi ba kumpala ne tshipedi tshia kupeta disanka. Adama ne Eva bavua batekibue mu mparadizu, budimi bua masanka bubikila ne: Edene. Mufuki wakabatekela bintu bionso bia ku mubidi bivua bikengedibua bua muoyo wabu. Budimi buvua ne “mitshi yonso idi mimpe ku mesu ne idi mimpe bua kudia.” (Genese 2:9) Adama ne Eva bavua ne makanda a mubidi, bakole, ne balengele​—bavua bapuangane ne bikale bushuwa ne disanka.

Kadi, ntshinyi tshivua nsapi wa disanka diabu? Tshivua tshisombelu tshiabu tshia mparadizu anyi pamu’apa bupuangane buabu bua ku mubidi? Mapa aa a kudi Nzambi akambuluisha ku nsombelu wabu wa disanka. Kadi disanka diabu kadivua disuikila ku bintu bidi bimueneka bia mushindu’eu. Budimi bua Edene kabuvua anu lupangu lulengele. Buvua sanktiwere, muaba wa kutendelela Nzambi. Nsapi wa disanka diabu dia tshiendelele uvua tshipedi tshiabu tshia kujadika ne kulama malanda a dinanga ne Mufuki. Bua kuikala ne disanka, bavua diambedi ne bua kuikala ne bumuntu bua mu nyuma.​—Fuanyikija ne Matayo 5:3.

Bumuntu bua mu nyuma budi bufikisha ku disanka

Ku mbangilu Adama uvua ne malanda a mu nyuma ne Nzambi. Avua malanda a dinanga, a diengeleka bu a muana ne tatuende. (Luka 3:38) Mu budimi bua Edene, Adama ne Eva bavua mu nsombelu milenga yakabapesha mushindu wa kukumbaja dijinga diabu dia kutendelela. Ku diambuluisha dia butumike buabu kudi Yehowa buleja ne muoyo mujima ne dinanga, bavua mua kutuadila Nzambi lumu ne butumbi bipite bikole bivua bukua-nyama mua kumutuadila. Ne lungenyi luonso bavua mua kusamuna Nzambi bua ngikadilu yende mitambe buimpe ne bavua mua kulamata ku bumfumu buende bukulu. Bavua kabidi mua kutungunuka ne kupeta bukubi bua dinanga ne bua diengeleka bua kudi Yehowa.

Diumvuangana edi ne Mufuki ne ditumikila mikenji yende biakatuadila baledi betu ba kumpala disanka dilelela. (Luka 11:28) Adama ne Eva kabavua ne bua kupitshila mu nsombelu wa bidimu bia bungi bia dibubuta ne ditupakana kumpala kua kusokololabu nsapi wa disanka. Bavua ne disanka kubangila ku tshikondo tshiakabafukabu. Bu muvuabu mu ditalala ne Nzambi ne bakokela bukokeshi buende, bakapeta disanka.

Nansha nanku, disanka adi diakajika dîba diakapangabu kutumikila Nzambi. Mu ditomboka, Adama ne Eva bakakosa malanda abu a mu nyuma ne Yehowa. Kabatshivua kabidi balunda ba Nzambi nansha. (Genese 3:17-19) Bidi bimueneka ne: kubangila ku dituku diakabipatabu mu budimi, Yehowa wakakosa diyukila nabu dia mishindu yonso. Bakajimija bupuangane buabu, ditekemena dia kuikala ne muoyo kashidi, ne tshisombelu tshiabu tshia mu budimi. (Genese 3:23) Kadi, bitambe kuikala ne mushinga, bu muakajimijabu malanda abu ne Nzambi, bakajimija nsapi wa disanka.

Tshipedi tshietu tshia kusungula

Kumpala kua kufua, Adama ne Eva bakasambulujila ndelanganyi yabu ngikadilu ya bumuntu buabu, kuondo kabu ka muoyo ka ku tshilelelu, ne bukole bua bumuntu bua mu nyuma. Dîku dia bukua-bantu kadivua diatuke too ne ku mulongo wa nyama nansha. Tudi mua kupunga ne Mufuki. (2 Kolinto 5:18) Bu mudibu bifukibua bia lungenyi, bantu badi batungunuka ne kuikala ne bukole bua kusungula ditumikila Nzambi nansha dibenga kumutumikila. Ebi bivua bileja siekele mivule kunyima, pavua Yehowa muambile ditunga dia Izalele divuabu bafuma ku dienza bua kusungula muoyo nansha lufu. Ku butuangaji bua tshikuma-mbila wende Mozese, Nzambi wakamba ne: ‘Ngakuteka muoyo ne malu mimpe, ne lufu ne malu mabi kumpala kuenu lelu.’​—Dutelonome 30:15-18.

Nansha mpindieu, binunu bia bidimu panyima pa Mparadizu wa ku ntuadijilu mumane kujimina, tuetu bantu tutshidi ne bukole bua kuenza disungula diakane. Tudi ne kuondo ka muoyo kadi katumika ne bukole bua nshindamenu bua kutumikila mikenji ya Nzambi. Bible udi wakula bua “muntu wa munda” ne muntu “wa mundamunda.” (2 Bena Korente 4:16; Bena Roma 7:22, Mukenji Mulenga) Biambilu ebi bidi biakula bua bukole bua ku tshilelelu butudi tuetu bonso nabu bua kuleja bumuntu bua Nzambi, kuela meji mushindu udiye wela meji, kuikala ne bumuntu bua mu nyuma.

Pa bidi bitangila ngikadilu wetu wa mu lungenyi ne kuondo ketu ka muoyo, mupostolo Paulo wakafunda ne: ‘Bualu bua penza bisamba bia bende bidi kabiyi ne mikenji bilele bidi mikenji miambe, buobu, kabayi ne mikenji, badi badielela mikenji. Badi baleja mudimu wa mikenji mifunda mu mitshima yabu, [“kuondo kabu ka muoyo,” NW] kadi kamanyishangana nayi ne meji abu adi abapisha, ababingisha.’​—Lomo 2:14, 15.

Meji a buena Nzambi ne butumike ke nsapi

Kadi muntu kampanda udi mua kukonka ne: ‘Bituikala tuetu bonso ne meji a ku tshifukilu a kutendelela Nzambi ne, ku ndekelu kupeta disanka dilelela, bua tshinyi dibungama nditangalake bikole nunku?’ Bualu, bua kumona mua kuikala ne disanka, yonso wa kutudi udi ne bua kulubuluja dikola dia bumuntu bua mu nyuma. Nansha muvuaye ku ntuadijilu mufukibue mu tshimfuanyi tshia Nzambi, muntu mmulue kuabulukangana ne Mufuki wende. (Efeso 4:17, 18) Pa nanku, yonso wa kutudi udi ne bua kuela bidia bisunguluke bua kujadika ne kulama malanda a mu nyuma ne Nzambi. Malanda bu nunku kaakudiluila nkayawu nansha.

Yezu wakaleja mêyi-maludiki abidi a mushinga bua kudiundisha bumuntu bua mu nyuma. Dimue ndia kupeta dimanya dijalame dia Nzambi, ne dikuabu ndia kukokela ne butumike buonso disua diende. (Yone 17:3) Mu ditela Dîyi dia Nzambi, Yezu wakamba ne: ‘Bakafunda dîyi ne: Muntu kikadi biende ne muoyo bualu bua bidia nkayabi, ikale biende nawu bualu bua mêyi onso adi alupuka mukana mua Nzambi.’ (Matayo 4:4) Musangu mukuabu, Yezu wakamba ne: ‘Bidia bianyi bidi kuenza bu mudi wakantuma musue ne kujikija mudimu wende.’ (Yone 4:34) Kabiena bitukengela kupitshisha makumi mavule a bidimu, mu dibubuta ne ditupakana bua kukeba disanka. Malu mamona kaena nsapi wa disanka. Kadi, anu meji a buena Nzambi ne ditumikila Mufuki wetu ke bidi mua kufikisha ku disanka dilelela mu nsombelu.​—Musambu 19:7, 8; Muambi 12:13.

Mbitoke, disanka didi difumina ku dileja meji a buena Nzambi ne dikala ne ngikadilu muimpe kumpala kuende kadiena kule netu nansha. (Bienzedi 17:26, 27) Muntu yonso udi mua kupeta dimanya dia Yehowa ne dia dilongolola diende. Ne miliyare mivule ya kopi mu miakulu ya bungi, Bible udi utungunuka ne kuikala mukanda muabanya bikole pa buloba bujima. Bible udi mua kukuambuluisha bua wewe kulua mulunda wa Nzambi ne kupeta disanka dilelela, bualu Mifundu idi ituambila ne: “Disanka didi kudi bantu badi ne Yehowa, Nzambi wabo!”​—Musambu 144:15.

[Kazubu mu dibeji 6]

Bidia bua kufika ku disanka

1. Ujingulule ne udime bumuntu bua mu nyuma. Yezu wakamba ne: ‘Badi bateleja dîyi dia Nzambi, badi badilama, badi ne disanka.’​—Luka 11:28.

2. Witaba ne: dianyishibua kudi Nzambi didi ne mushinga wa bungi kupita bubanji anyi masanka a ku mubidi. Paulo wakafunda ne: “Dinemeka dia [“Nzambi,” NW] ntshiuma tshipite bunene tshidi natshio muntu udi usanka bua bidiye nabio. . . . Tuetu ne biakudia ne bia kuvuala, tusanke.”​—1 Timoteyi 6:6-8, MMM.

3. Udienzeje bua kudima ne kuteleja kuondo ka muoyo kalongesha kudi Bible.​—Lomo 2:14, 15.

4. Wikala ne dipangadika dia kutumikila Yehowa Nzambi, nenku ukumbaje malu malomba bua kuikala umue wa ku bantu bende. Davidi wa kale wakafunda ne: “Disanka didi kudi bantu badi ne Yehowa, Nzambi wabo!”​—Musambu 144:15.

[Tshimfuanyi mu dibeji 7]

“Ba disanka ng’aba badi bamanye bidibu bakengela mu nyuma.”​—Matayi 5:3 (NW)