TSHIBUTSHILU TSHIA MIKANDA TSHIA KU ENTERNETE tshia Watchtower
TSHIBUTSHILU TSHIA MIKANDA TSHIA KU ENTERNETE
tshia Watchtower
Tshiluba
  • BIBLE
  • MIKANDA
  • BISANGILU
  • km 3/09 dib. 5-8
  • Tunemeke mêyi a mu Bible mu bikondo bia madilu: Tshitupa 2

Kakuena filme nansha umue mu tshitupa etshi to.

Tshilema ntshienzeke mu diambula dia filme.

  • Tunemeke mêyi a mu Bible mu bikondo bia madilu: Tshitupa 2
  • Mudimu wetu wa Bukalenge—2009
  • Tumitu tua bualu
  • Bilamba bia madilu
  • Mushindu wa kujika muntu
Mudimu wetu wa Bukalenge—2009
km 3/09 dib. 5-8

Tunemeke mêyi a mu Bible mu bikondo bia madilu: Tshitupa 2

Bilamba bia madilu

1. (a) Bilamba bia madilu mbilamba kayi? (b) Mbishilangane ne bilamba bikuabu bitudi tuvuala ku tshinyi?

1 Padiku madilu, bena mu dîku dia udi mufue, balela ne balunda batu basue kuvuala bilamba bia madilu bidi bishilangane ne bia bantu bakuabu. Mbimpe tumanye ne: bilamba bia madilu bitudi tuamba muaba eu ki mbilamba bitutu tuvuala patudi tuya miaba mikuabu nansha patudi tuya mu madilu to. Kadi bilamba bia madilu ngebi bitubu bavuala anu bua madilu. Tshilejilu, mu miakulu ya mu ditunga dia Ghana yonso, bilamba bia madilu bitu ne diabi dîna didi dishilangane ne dia bilamba bikuabu.

2. (a) Bilamba bikayabale bivua bilamba kayi? Bavua benza nabi tshinyi ku kale? (b) Ntshinyi tshivuabu kabayi babivuadila nansha musangu umue?

2 Bantu bakuabu batu bela meji ne: bilamba bikayabale anyi bibombi bivuabu bavuala ku kale bidibu bakula mu Bible bidi muomumue ne bilamba bia madilu bidi bena mu matunga a bungi a mu Afrike bavuala mu madilu. Nansha mudibi ne: bavua batela bilamba bia kuvuala mu madilu ne bilamba bikayabale, bavua benza kabidi nabi bintu bikuabu anyi babivuala bua malu makuabu. Bavua benza bilamba bikayabale ne miosa ya mbuji ne bavua batamba kuenza nabi bibuta anyi mifuku ivuabu bela ntete. Mu Bible, balami ba mikoko bavua bavuala bilamba bikayabale bualu bivua mushinga mutekete ne bivua bilala matuku a bungi. Bantu bakuabu bavua babivuala bua kuleja muvuabu banyingalala bua malu mabi avuabu benze. (1 Bak. 21:27; Yona 3:6-8) Tshilejilu, Danyele wakavuala bilamba bikayabale pavuaye usambila Yehowa ne muoyo mujima. (Dan. 9:3) Baprofete bena Ebelu bavua imue misangu bavuala bilamba bikayabale pavuabu badimuija bantu bua malu avua Nzambi musue kubenzela. (Yesh. 20:2) Misangu yonso ivua batendeledi ba Nzambi bavuala bilamba bikayabale, kabavua babivuala bua ditshina kampanda dia bafue to. Ke mudibi bua bilamba bia madilu bidi bantu bavuala lelu anyi?

3. (a) Bantu ba muaba unudi batu bavuala bilamba bia mekala kayi bua madilu? (b) Bilamba bia madilu mbifumine ku malongesha kayi? (c) Bantu batu bamba ne: bilamba bia madilu bifike bitu ne diumvuija kayi? Kadi bitoke anyi bia mekala makuabu?

3 Bantu batu bavuala bilamba bia madilu bua kuleja mudibu mu tshinyongopelu. Mishindu ya bilamba ne mekala abi atu ne diumvuija dishilangane bilondeshile miaba idi bantu basombele, bilele biabu ne bilondeshile malongesha a bitendelelu bia kale. Batu babivuala misangu ya bungi bilondeshile muanzu uvua nawu muntu udi mufue ne malanda adi pankatshi pa udi mufue ne badi bashale. Tshilejilu mu bisamba bikuabu, bena mu dîku dia udi mufue batu bavuala bilamba bia madilu bishilangane ne bia bantu bakuabu. Batu bela meji ne: mbimpe kuenza nanku bua kulama bena mu dîku badi bashale bua udi mufue kalu kubenzela bibi. Bantu bakuabu batu bavuala bilamba bifike bua madilu. Bua bantu ba bungi, bilamba ebi bitu bibalama bua nyuma mibi kayibenzedi bibi ne batu bamona bu ne: bidi biambuluisha muntu udi mufue bua kuya bimpe ku bajangi. Bilamba bitoke bitu pabi ne diumvuija kampanda. Bua bantu ba bungi, bidi bileja ne: mbatshimune lufu ne bileja mudi badi bafuishe bajinga ne: mukishi wa mufue uye ku bajangi mu ditalala. Mu bisamba bikuabu, bantu batu bavuala ku mutu kalamba katoke kadibu bakose ku bilamba bia mufue bua kuleja mudibu kabayi ne bualu mu lufu luende. Pashishe batu bakungula mitu yabu bua kuleja mudibu mu madilu ne bantu bakaji ba mu dîku dia udi mufue batu badila tshiadi mukidi bikale ku makasa kutupu. Bantu bakuabu batu bavuala bilamba bia manyanu padibu mu madilu.

4. (a) Muaba unudi basombele, bantu batu bavuala bilamba bia madilu matuku anga? (b) Bua tshinyi bantu bakuabu batu bashintulula bilamba, bavuala bia mekala makuabu mu tshikondo tshia madilu?

4 Badi mua kuvuala bilamba bia madilu bua dituku dimue, ndambu wa matuku anyi ngondo milondangane nansha bua tshidimu tshijima panyima pa lufu lua muntu, bilondeshile malanda avua pankatshi pa badi babivuala ne udi mufue. Mu imue miaba, bantu batu bashintulula bilamba, bavuala bia mekala mashilashilangane mu tshikondo tshia madilu. Batu babishintulula nanku bua kuleja ne: mufue ukadi wenda uya kule nabu. Tshilejilu, mukaji wa mu lufuila udi mua kuvuala tshilamba tshia dikala kampanda bua kudilama ku mukishi wa bayende. Padi matuku enda apita ne padiye umona ne: njiwu ya dimuenzela bibi idi yenda ikepa, udi umbusha tshilamba tshivuaye natshi, uvuala tshikuabu. Udi utungunuka ne kushintulula bilamba too ne pikala mukishi wa bayende kautshiyi kabidi mua kumuenzela bibi to. Ndekelu wa bionso, udi umbusha bilamba bia madilu bua kuleja mudiku kakuyi kabidi malanda pankatshi pende ne bayende udi mufue.

5. (a) Mmushindu kayi utudi mua kutumikila tshidibu bambe mu Yeshaya 52:11 bua bimanyinu bitubu bafunda pa bilamba bia madilu? (b) Bua tshinyi bamue bantu badi kabayi Bantemu ba Yehowa batu bafika munda patudi tubenga kuvuala bilamba bia madilu?

5 Misangu mikuabu, batu bafunda pa bilamba bia madilu bimanyinu kampanda anyi miaku idi ne diumvuija bu mudi ya ne: “Waya bimpe.” Batu batamba kubifunda pa mipila. Bia bungi bia ku bimanyinu ebi bidi bileja mudi bantu bitaba ne: bakishi badiku ne bileja kabidi malanda adibu nawu ne udi mufue. (Yesh. 52:11) Bakulumpe ba tshiota ke batu misangu ya bungi basungula mushindu wa bilamba bia kuvuala ne bimanyinu bia kufundapu. Padibu babisungula, bena mu dîku bonso badi ne bua kubivuala. Kuvuala bilamba bia madilu kudi ne mushinga wa bungi bua bantu badi kabayi Bantemu ba Yehowa, bualu batu bamona ne: padi muntu ubenga kubivuala, udi upepeja mufue ne bena dîku diende badi bashale. Bualu ebu budi mua kutuambuluisha ku tshinyi mu tshilumbu tshia divuala bilamba bia madilu? Kudi malu manene asatu a mu Bible atudi ne bua kukonkonona.

6. (a) Bala 1 Tesalonike 4:13. Mmushindu kayi udi mvese eu mua kutuambuluisha mu tshilumbu tshia divuala bilamba bia madilu? (b) Bala 2 Kolinto 6:3. Nnkonko kayi itudi ne bua kudiela bua divuala dia bilamba bia madilu?

6 Tuele meji pa mêyi a mu Bible: Tshia kumpala, tuetu batendeledi ba Yehowa katutu tudila mu mushindu wa batumone batuambe bu mutu bantu ‘badi kabayi ne ditekemena’ benza to. (1 Tes. 4:13) Tshibidi, katuena basue kuenza bualu nansha bumue budi mua ‘kulenduisha’ bakuabu to. (2 Kol. 6:3) Bilondeshile mvese eu, tudi ne bua kudiebeja ne: ‘Meme muvuale bilamba bia madilu, bantu bakuabu badiku mua kumona ne: nkadi ngitaba malongesha ne bilele bidi kabiyi bia mu Bible anyi? Bantu badi bamanye malu atu Bantemu ba Yehowa balongesha ne atubu bitaba badiku mua kulenduka anyi? Meme muvuale bilamba ebi, ndiku mua kunyanga kondo ka muoyo ka bena Kristo nanyi ba mu ditunga dietu dia Congo edi ne ba mu matunga atudi nawu mutumba anyi? Meme mubivuale, ndiku mua kutekesha ku muoyo bana betu bavua babenge kubivuala ne pamuapa babakengesha bua bualu abu anyi?’​—Bala Tshibumba tshia Nsentedi tshia dia 15 Kashipu 1998, dibeji dia 22-23.

7. (a) Bala Nsumuinu 27:11 ne Kolosai 1:9, 10. Mmalu kayi a mushinga adi mu mvese eyi? Mmushindu kayi udiwu apetangana ne tshilumbu tshia bilamba bia madilu? (b) Bilondeshile 1 Kolinto 10:21, 22, kuvuala bilamba bia madilu kudiku mua kunyanga malanda etu ne Yehowa anyi? Bua tshinyi?

7 Kadi ku malu onso a mu Bible atudi bakonkonone aa kakuena bualu budi ne mushinga kupita ebu: Katuena basue kuenza bualu nansha bumue budi mua kunyingalaja Yehowa. (Nsu. 27:11; Kolos. 1:9, 10) Patudi tumanya diumvuija dia bilamba bia madilu ne mudibi bipetangana ne dilongesha dia ne: bafue badi batungunuka ne kuikala ne muoyo, tudi ne bua kukonkonona bimpe tshidi kulonda tshilele etshi mua kuenzela malanda etu ne Yehowa. ‘Katuena mua kunua lupanza lua Mukalenge ne lupanza lua bademon popamue.’​—1 Kol. 10:21, 22.

8. Nansha tuetu katuyi bamanye tshidi bantu bavuadila bilamba bia madilu, ntshinyi tshidi mua kutuambuluisha bua kumanya malu adi asaka bena Kristo balelela bua kubenga kubivuala? (Tangilayi kabidi malu manene asatu adi mu tshikoso 6 ne tshia 7.)

8 Bantu ba bungi kabatu bamanye tshitu bantu bakuabu bavuadila bilamba bia madilu to. Kabena nansha mua kumvuija bua tshinyi batu batamba kuenzeja bantu bua babivuale. Katuena petu ne bua kubivuala anu bualu bantu ba bungi batu babivuala kabatu bamanye tshitubu babivuadila to. Tuetu bele meji bikole pa mvese itudi batele kulu eku ne basambile, nebituambuluishe bua kumvua malu adi atusaka bua kubenga kuidikija bilele bia divuala bilamba bia madilu.

9. Pamutu pa kuvuala bilamba bia madilu, mbilamba kayi bidi bena Kristo balelela ne bua kuvuala bua kubenga kunyingalaja bantu bakuabu?

9 Bilamba bitudi mua kuvuala: Mbilamba bia mushindu kayi bitudi mua kuvuala mu madilu? Mikanda ya mupika wa lulamatu ne wa budimu ikatu miakule bikole bua tshilumbu etshi.a Batu batukankamija bua kuikala ne meji ne kusungula bilamba bimpe bidi bileja mutudi bena bupuekele. Bilamba ebi bidi mua kuikala bia mekala adi kaayi atamba kutuila mu mêsu bikole, bidi bikumbanangana ne tshinyongopelu tshia ‘mu nzubu wa madilu.’ (Muam. 7:2) Bua kubenga kunyingalaja bantu bakuabu kakuyi bualu, katuena ne bua kuvuala bilamba bidilekelelangane anyi bidi bitua mu mêsu bikole. Kadi katuena benzejibue bua kuvuala bilamba bidi bena mu dîku dia udi mufue bateleshe buabu buobu ne bua balunda babu. Nansha tuetu bavuale bilamba bia mushindu kayi, tuetu bamanye tshidi tshienzekela bantu padibu bafua nebituambuluishe bua kuikala ne kanemu padi muntu ufua nansha tuetu katuyi bavuale bilamba bia madilu.

Mushindu wa kujika muntu

10. Mmushindu kayi udi malu adi mu Efeso 5:7-11 ne mu 1 Kolinto 10:32 mua kutuambuluisha mu malu atudi tuenza kumpala kua kujika muntu?

10 Padibu balongolola tshitalu tshia muena Kristo bua kutshijika, badi ne bua kulonda mikenji ya mbulamatadi ne ya malu a mankenda. Buobu benze muyuki muangatshila mu Bible kumpala kua kujika muena Kristo ne baleje tshitu tshienzekela muntu padiye ufua, kakuakuikala mushindu wa bantu kuenzabu bilele ne mikiya bidi Bible ukandika to. (Ef. 5:7-11) Malu adi enzeka kumpala kua kuyabu kujika muena Kristo kaena ne bua kunyanga kondo ka muoyo ka bena Kristo bakuabu to. (1 Kol. 10:32) Mmushindu kayi utudi mua kutumikila mibelu eyi patudi tulongolola tshitalu tshia muena Kristo bua kutshijika?

11. (a) Tuetu balongolole bua kufunda malu adi atangila mufue bua kuabadila bantu, ntshinyi tshitudi katuyi mua kuitabila bantu badi kabayi Bantemu bua kuenza? (b) Mmalu kayi adi bena Kristo balelela kabayi mua kufunda anyi kuamba? Bua tshinyi?

11 Ditua mufue makumbu: Muntu udi mua kujinga kufunda malu makese ne kuabadila bantu bua kuleja muvua mufue muenzele Nzambi mudimu ne lulamatu luonso. Udi ne bua kudimuka bua malu ikalaye ne bua kufunda. Tshilejilu, balela ba mufue ne balunda bende badi kabayi Bantemu badi mua kujinga bua kusakidila malu makuabu bua kuleja mudibu banemeka mufue ne kumuambila mêyi a dimutumbisha nawu. Badi mua kufunda malu adi aleja mudi Nzambi mubikile mufue mu diulu anyi mudi mufue muye muaba mukuabu. Batu batamba kufunda malu bu mudi: “Anyima webe ikishe mu ditalala,” “tulu tuimpe” anyi “luendu lulenga.” Bua bantu ba bungi, kuenza nunku mmushindu wa kunemeka mufue bua musangu wa ndekelu. Kadi tuetu tudi bamanye ne: muntu ukadi mufue kena umvua malu adibu bamuambila aa anyi uamona to. Tshia mushinga tshia kumanya ntshia ne: kufunda malu a nunku kudi kukuatshisha dilongesha dia ne: bakishi batuku. Ke bualu kayi bena Kristo kabena ne bua kuenza nunku to.​—Yesh. 52:11.

12. (a) Bilondeshile Bible, nnganyi udi ne bukenji bua kuleja mudibu ne bua kujika mufue? Bualu ebu mbushilangane ku tshinyi ne mutu bantu ba bungi bela meji? (b) Bilondeshile 2 Kolinto 6:14-17, bua tshinyi ki mbimpe kulekela baledi betu, balela anyi bantu bakuabu badi kabayi Bantemu batuambila tshia kuenza bua kujika muntu utudi bafuishe?

12 Nnganyi udi ne bua kuangata mapangadika? Miaba ya bungi, balela badi kabayi Bantemu batu bamona ne: bena mu dîku bonso badi ne dîyi dia kuamba bua mushindu udibu ne bua kujika mufue ne dîba didibu ne bua kumujika. Kadi bilondeshile Bible, mulume ne mukajende ke badi ne bukenji bua kuangata mapangadika manene adi abatangila bobu ne bana babu. Baledi babu, balela babu ne bena Kristo bakuabu badi ne bua kunemeka bukenji budi Nzambi mubapeshe ebu. (Mat. 19:5, 6) Bidi ne bua kuikala nunku nansha patudi tukeba kujika mulela wetu udi mufue. (Gen. 23:19; 35:29) Bua kubenga ‘kulamakajibua ne badi kabayi bena kuitabuja,’ muena Kristo udi ne bua kumanyisha patoke ne: malu onso enzabu kumpala kua dijikibua neenzeke bilondeshile mikenji ya mu Bible. (2 Kol. 6:14-17) Ntshinyi tshitudi ne bua kuenza bua malu enzeke anu mutudi basue?

13. (a) Bua tshinyi mbimpe kufunda malu audi musue benze pawikala mufue? (b) Ndîba kayi didi mukanda wa nunku muikale ne mushinga? Mmalu kayi atudi ne bua kufundamu?

13 Manyisha patoke tshiudi musue: Muntu yeye mudianjile kufunda malu adiye musue benze bua kumujika pafuaye, nebikale bipepele bua kumvuangana ne balela, bualu misangu ya bungi batu banemeka dîyi dia mufue. (Gen. 50:5) Mukanda wa mushindu eu udi ne mushinga padiwu mutua tshiala kudi muenawu ne kudi bantu bakuabu. Mukanda eu udi ne bua kuikala mushilangane ne mukanda udi muntu ufunda bua kuleja udiye ushila bintu ne bena mu dîku diende. Bantu badi badimuke ne badi ne meji mbamanye ne: kabena ne bua kuindila padibu bakulakaja anyi pakadibu pa kufua bua kushishabu kufunda mukanda wa mushindu eu to. (Muam. 9:11) Patshidi muntu ne makanda a mubidi ke padiye ne bua kufunda malu adi ne mushinga bu mudi: mushindu udiye musue bua bamujike, dîba ne muaba wamujikabu ne muntu wikala ne dîyi dia kuamba bua malu onso enzabu kumpala kua kumujika. Mbimpe kuvudija mukanda eu ne kupesha umue wa ku bakulu ba mu tshisumbu mukanda umue bua kuulama bualu mukuabu udi mua kujimina. Mushindu mukuabu uudi mua kumanyisha malu audi musue benze pawikala mufue, nkukuata mêyi ebe mu bande anyi kuela pa ditadi ne kudipesha muntu wa kueyemena bua adilame.

14. (a) Bua tshinyi bantu bakuabu batu bumvua buôwa bua kudianjila kufunda malu adibu basue bua benze pafuabu? (b) Bala Filipoi 2:4 ne Efeso 5:28, 33. Mmushindu kayi udi mvese eyi mua kutuambuluisha mu bualu ebu bua mushinga?

14 Bantu bakuabu badi mua kumvua buôwa bua kudianjila kufunda malu adibu basue bua benze pafuabu. Kadi kuenza nunku kudi kuleja mutudi bena Kristo bashindame ne badi banange bakuabu. Bantu badi ne dimanya dilelela dia mu Bible mbamanye ne: kudianjila kufunda mukanda wa mushindu eu kakuena mua kubakebela lufu lua lukasa anyi kulusemeja kule to. Kakuyi mpata, kufunda malu masunguluke adi aleja ne: katuena basue bua balela betu badi kabayi Bantemu babuelakane mu malu enzeka patuafua kudi mua kubafikisha munda bikole. Kadi mbimpe muntu afunde malu aa patshidiye ne bukole pamutu pa kushila bena mu dîku badi mu tshinyongopelu tshia lufu luende bilumbu, bualu badi mua kubenzeja bua kuenza mikiya idi ibengangana ne Bible ne ivuaye kayi witaba bua kuenza to. (Filip. 2:4) Padi muntu wenza nunku, udi uleja mudiye munange bakuabu.​—Ef. 5:28, 33.

15. (a) Bua tshinyi bantu bakuabu batu bindila matuku a bungi kumpala kua kujika mufue? Bua tshinyi mbimpe tuetu tuepuke tshilele etshi? (b) Mmushindu kayi utudi mua kutumikila mêyi adi mu 2 Kolinto 6:14 padi balela batuela mutoyi bua kutangila amue malu a kujika mufue?

15 Tshia kuenza ne balela betu badi kabayi Bantemu: Miaba mikuabu batu ne tshilele tshia kudisangisha mutantshi mukese panyima pa lufu lua muntu bua kulongolola mushindu wa kumujika. Badi mua kudisangisha munkatshi mua matuku muanda mukulu anyi mashadile. Batu batuilangana nunku bua kusangisha makuta, kupeshangana ngenyi ne kukeba tshia kuenza bua mushindu wa kujika mufue ne dîba dia kumujika. Malu akadi menzeke mmaleje ne: munkatshi mua matuku au, Ntemu wa Yehowa mmufuane kulekela balela bende badi kabayi Bantemu malu mu bianza. Anu mutudi babimone, Bible udi uleja patoke ne: katuena mua kulekela bantu badi kabayi Bantemu batangila amue malu a mushindu wa kujika mufue, eku bena mu tshisumbu batangila makuabu to. (2 Kol. 6:14) Nunku padi udi mufue muikale muena Kristo wa lulamatu, ki mbimpe kulekela balela bende badi kabayi Bantemu bua balombole malu adi atangila mushindu wa kumujika to. Kabiena ne mushinga bua bena mu tshisumbu badi kabayi mu dîku dia mufue kudisangishabu mu tshisangilu tshidibu benza kudi balela bende anyi kubuelakana mu malu adibu balongolole bua kumujika.

16. (a) Ntshinyi tshitudi mua kuleja balela betu badi kabayi Bantemu patoke? (b) Ntshinyi tshitudi ne bua kuenza padi balela betu bakeba anu kuenza bilele bidi Bible ukandika? (c) Kudianjila kufunda mukanda bua kuleja mutudi basue bua batujike, kudi kuambuluisha ku tshinyi?

16 Dîku dia bena Kristo didi ne bua kumvuija mu lutulu mushindu udibu balongolole bua kujika mufue. Bikala balela badi kabayi bena Kristo bitaba bitudi tubambila, mbimpe kukuatshishangana nabu. Kadi tshia kuenza ntshiyi bikala bamue balela bakeba anu bua kuenza bilele ne mikiya bidi kabiyi bipetangana ne Bible? Katuena ne bua kushintulula mapangadika etu to, kadi tudi ne bua kubumvuija ne dîyi dimpe bikale ne dikima tshidi Bible utulomba tuetu bena Kristo. Kadi bikala udi mufue uvua mufunde mukanda bua kuleja patoke mushindu udiye musue bua bamujike, bilumbu bionso ebi kabiakuikalaku to.

17. (a) Ntshinyi tshitudi ne bua kuenza bikala balela betu badi kabayi Bantemu bakeba anu kuenza malu mudibu basue? (b) Biobi bienzeke nunku, ntshinyi tshitudi mua kuenza? (c) Bala 2 Kolinto 4:7. Bua tshinyi tudi mua kukola ku muoyo nansha balela betu badi kabayi Bantemu banyangakaje malu?

17 Kadi bikala balela badi kabayi Bantemu kabayi bumvua tshitudi tubambila anyi kabayi basue kuitaba tshivua mufue mufunde, bakeba kuenza anu tshidibu basue, dîba adi bena mu dîku badi bena Kristo badi mua kubalekela malu. Padibi bienzeka nanku, badi mua kuenza muyuki ku Nzubu wa Bukalenge anyi muaba mukuabu bua kukolesha bantu badi badila ne muoyo umue bua wabu udi mufue ne “busambi bua mu Mukanda wa Nzambi.” (Lomo 15:4; Mus. 119:50) Nansha tshitalu katshiyi muaba au, muyuki wa nunku udi ne mushinga ne mmuakanyine. (Dut. 34:5, 6, 8) Nansha mudi dikokangana ne balela badi kabayi Bantemu mua kusakidila kanyinganyinga ku katudi naku, tudi bajadike ne: Nzambi utu upesha basadidi bende “bukole” buende mmumone mutudi badisuike bua kumusankisha.​—2 Kol. 4:7.

[Mêyi adi kuinshi]

a Bala Tshibumba tshia Nsentedi tshia dia 15 Kashipu 1998, dibeji dia 22-23 ne tshia dia 15 Tshisanga 1985, dibeji dia 21-23 mu Mfualansa, ne mukanda wa L’humanité à la recherche de Dieu, dibeji dia 70.

    Mikanda ya mu Tshiluba (1982-2024)
    Patuka
    Buela
    • Tshiluba
    • Tumina bakuabu
    • Biudi musue
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Malu a kulonda
    • Mikenji ya mua kulama malu masokoka
    • Biudi witaba bua kuenzekabi mu tshiamu
    • JW.ORG
    • Buela
    Tumina bakuabu