TSHIBUTSHILU TSHIA MIKANDA TSHIA KU ENTERNETE tshia Watchtower
TSHIBUTSHILU TSHIA MIKANDA TSHIA KU ENTERNETE
tshia Watchtower
Tshiluba
  • BIBLE
  • MIKANDA
  • BISANGILU
  • re nshap. 19 dib. 113-119
  • Izalele wa Nzambi udi utuibua tshitampi

Kakuena filme nansha umue mu tshitupa etshi to.

Tshilema ntshienzeke mu diambula dia filme.

  • Izalele wa Nzambi udi utuibua tshitampi
  • Buakabuluibua—Nkomenu wabu munene ukadi pabuipi!
  • Tumitu tua bualu
  • Bintu bia muomumue
  • Mpepele inayi
  • Bapika ba Nzambi badi batuibua tshitampi
  • Batuibua tshitampi badi bungi munyi?
  • Izalele wa Nzambi lelu’eu
  • Nkonko ya babadi
    Tshibumba tshia Nsentedi tshidi tshimanyisha Bukalenge bua Yehowa—2007
  • Bantemu bena nkristo bena buena-muabo bua mu diulu
    Tshibumba tshia Nsentedi tshidi tshimanyisha Bukalenge bua Yehowa—1995
  • Nkonko ya babadi
    Tshibumba tshia Nsentedi tshidi tshimanyisha Bukalenge bua Yehowa—2008
  • Tshisumbu tshimue, ne Mulami umue
    Tshibumba tshia Nsentedi tshidi tshimanyisha Bukalenge bua Yehowa—2010
Tangila bikuabu
Buakabuluibua—Nkomenu wabu munene ukadi pabuipi!
re nshap. 19 dib. 113-119

Nshapita wa 19

Izalele wa Nzambi udi utuibua tshitampi

Tshikena-kumona 4​—Buakabuluibua 7:1-17

Tshiena-bualu: Dituibua tshitampi dia bantu 144 000 ne musumba munene mmuimane kumpala kua nkuasa wa butumbi wa Yehowa ne kua Muan’a mukoko

Tshikondo tshia dikumbana: Bituadije ku dibanjijibua dia Yezu Kristo mu 1914, too ne munkatshi mua Dikokesha diende dia bidimu tshinunu

1. “Nnganyi udi mua kuimana kuulu” mu dituku dinene dia tshiji tshia Nzambi?

“NNGANYI udi mua kuimana kuulu?” (Buakabuluibua 6:17) Eyowa, nnganyi bushuwa? Balombodi ba mu bulongolodi ebu ne aba badibo bakokesha nebikale mua kudiela lukonko elu palua dituku dinene dia tshiji tshia Nzambi kubutula bulongolodi bua Satana. Nebibamuenekele se: kabutu kadi pabuipi nekashipe bantu buonso. Kadi, nebikale nanku anyi? Diakalenga, muprofete wa Nzambi udi utupesha dishindika edi: “Muntu yonso wabila dîna dia Yehowa neapanduke kakuyi njiwu.” (Yoele 2:32) Bapostolo Petelo ne Paulo badi bajadika pabo muanda eu. (Bienzedi 2:19-21; Lomo 10:13) Bushuwa, aba badi babila dîna dia Yehowa nebapanduke. Mbanganyi abu? Netubajingulule mu didivungulula dia tshikena-kumona tshidi tshilonda.

2. Bua tshinyi bidi bikemesha bua kumanya se: kudi bantu bapanduka mu dituku dia dilumbuluisha dia Yehowa?

2 Bidi bikemesha menemene bua se: nekuikale bantu bapanda mu dituku dia dilumbuluisha dia Yehowa, bualu muprofete mukuabo wa Nzambi wakumvuija muanda eu mu mêyi aa: “Monayi! Tshipepele tshikole tshia Yehowa, luonji luine, tshiapatuki, tshipepele tshikole tshidi tshikomba bionso. Netshinyungulukile bantu babi pa mitu. Tshiji tshikole tshia Yehowa katshiakupingana kudiye, too ne pakumbajaye, too ne pajikijaye ngenyi ya mu mutshima wende.” (Yelemiya 30:23, 24) Tudi ne bua kuangata mapangadika ne lukasa luonso bua kupanda ku tshipepele etshi tshikole!​—Nsumuinu 2:22; Yeshaya 55:6, 7; Sefanya 2:2, 3.

Mpepele inayi

3. (a) Mu tshikena-kumona tshia Yone, mmudimu kayi wa pa buawu udi banjelu bakumbaja? (b) ‘Mpepele inayi’ idi tshimfuanyi tshia tshinyi?

3 Kumpala kua Yehowa kulekelela tshipepele etshi tshikole, banjelu badi bakumbaja mudimu wa pa buawu. Monayi tshidi Yone umona mpindieu mu tshikena-kumona: “Kunyima kua malu aa, meme kumona banjelu banayi bimane ku ntengu inayi ya buloba ne bavua bakuate bikole mpepele inayi ya buloba, bua lupepele nansha lumue kalupepi pa buloba, nansha pa mbuu, peshi pa mutshi kayi wonso.” (Buakabuluibua 7:1) Ebi bidi biumvuija tshinyi buetu tuetu lelu’eu? “Mpepele inayi” eyi ntshimanyinu tshia dikema tshia dilumbuluisha dia kabutu dikadi pa kukumbajibua pa nsangilu wa bantu babi ba pa buloba, pa “mbuu” wa mambuankambuanka udi uleja bukua-bantu bena tshimvundu, ne pa balombodi, badi bafuanangane ne mitshi minene, badi bapetela dikuatshisha ne bintu bia kutumika nabi bia ku mubidi kudi bantu ba pa buloba.​—Yeshaya 57:20; Musambu wa 37:35, 36.

4. (a) Banjelu banayi badi baleja tshinyi? (b) Ntshinyi tshienzekela bulongolodi bua pa buloba bua Satana palekelelabo mpepele inayi?

4 Kabiyi mpata, banjelu aba banayi badi baleja bisumbu binayi bia banjelu badi Yehowa utumika nabu bua kuimanyika dikumbajibua dia dilumbuluisha too ne pakumbana tshikondo tshijadika. Palekela banjelu mpepele eyi ya tshiji tshia Nzambi bua kututayi diakamue ku nord, ku sud, ku est ne ku ouest, kabutu nekenzeke kakayi mua kumvuija. Nekuikale difuanangana, kadi bitambe kualabala, amu bu muvua Yehowa mutumike ne mpepele inayi bua kumuangalaja, kuboza ne kushipa bena Elama buonso ku kale. (Yelemiya 49:36-38) Nebikale “mvunde” mukole wa kabutu kanene kupita tshipepele tshivua Yehowa mubutule natshi ditunga dia bena Amona. (Amosa 1:13-15) Nansha tshimue tshia ku bitupa bia bulongolodi bua pa buloba bua Satana katshiakuimana kuulu mu dituku dia luonji lua Yehowa, paluaye kubingisha butumbi buende bua kashidi ne kashidi mu matuku atshilualua.​—Musambu wa 83:15, 18; Yeshayi 29:5, 6.

5. Mmunyi mudi mulayi wa Yelemiya utuambuluisha bua kujingulula se: malumbuluisha a Nzambi neakumbajibue pa buloba bujima?

5 Tudi mua kuikala bashindike ne: dikumbajibua dia malumbuluisha a Nzambi nedibutule buloba bujima anyi? Telejayi tshiakabidi muprofete wende Yelemiya: “Monayi! Diakabi didi dipatuka ku ditunga ne ku ditunga, ne tshipepele tshikole netshijuke kubangila ku bitupa bia kulekule bia buloba. Ne aba bashipibua kudi Yehowa, mu dituku adi, nebikale bushuwa ku ditengu dia buloba too ne ku ditengu dikuabu dia buloba.” (Yelemiya 25:32, 33) Mmunkatshi mua tshipepele etshi tshia mvunde ke mualua mîdima kujingila bulongolodi ebu. Malongolodi abu a mbulamatadi neatenkakajibue, akupibue mu tshipua-muoyo. (Buakabuluibua 6:12-14) Kadi, nsombelu mu matuku atshilualua kakuikala wa mîdima bua bantu buonso nansha. Nenku, mpepele inayi mmilamina bua diakalenga dia banganyi?

Bapika ba Nzambi badi batuibua tshitampi

6. Nnganyi udi wambila banjelu bua kukuata mpepele inayi, ne ntshinyi tshidi mua kuenjibua mu tshine tshikondo etshi?

6 Mpindieu, Yone udi umvuija muafundibua bamue bantu tshimanyinu bua lupandu. Udi wamba ne: “Ne meme kumona muanjelu mukuabo ubandila kudi dîba dipatukila, muikale ne tshitampi tshia Nzambi udi ne muoyo; ne uvua wela lubila ne dîyi dikole kudi banjelu banayi bavuabo bapeshe bukenji bua kuvuija dikenga pa buloba ne pa mbuu, wamba ne: ‘Kanuvuiji dikenga pa buloba, peshi pa mbuu, anyi kudi mitshi, too ne patuikala batue bapika ba Nzambi tshitampi pa mpala.’”​—Buakabuluibua 7:2, 3.

7. Nnganyi bushuwa udi muanjelu muitanu, ne ntshinyi tshidi tshituambuluisha bua kuamba ne dishindika tshidiye muikale?

7 Nansha mudi muanjelu eu muitanu kayi mubikidibue ku dîna diende, bionso bidi bileja se: udi ne bua kuikala Mukalenge Yezu mutumbishibue. Mu diumvuangana ne muanzu wa Yezu, wa Muarkanjelu, mmulejibue apa bu udi ne butumbi pa banjelu bakuabo. (1 Tesalonike 4:16; Yuda 9) Udi ubandila ku est, anu bu “bakalenge badi bafumina kudi dîba dipatukila”​—Yehowa ne Kristo wende—​badi balua kukumbaja dilumbuluisha, anu bu Darius ne Cyrus pavuabo bafuishe Babilone bundu. (Buakabuluibua 16:12; Yeshayi 45:1; Yelemiya 51:11; Danyele 5:31) Muanjelu eu mmufuanangane ne Yezu kabidi bualu udi ne bukenji bua kutua bena nkristo bela manyi tshitampi. (Efeso 1:13, 14) Kabidi, padibo balekelela mpepele, Yezu ke udi ulombola biluilu bia mu diulu bua kukumbaja dilumbuluisha pa matunga. (Buakabuluibua 19:11-16) Nenku, mu ngumvuilu mujalame, Yezu udi ne bua kuikala eu udi utuma dîyi dia kuimanyika dibutudibua dia bulongolodi bua pa buloba bua Satana too ne patuibua bapika ba Nzambi tshitampi.

8. Kutuibua tshitampi kudi kumvuija tshinyi, ne kuakatuadija dîba kayi?

8 Kutua tshitampi eku kudi kumvuija tshinyi, ne bapika ba Nzambi aba mbanganyi? Mu dituku dia Pentekoste wa tshidimu tshia 33 ke muakatuadija bena nkristo ba kumpala ba bena Yuda kutuibua tshitampi, pavuabo bedibue manyi a spiritu munsantu. Pashishe, Nzambi wakatuadija kubikila “bantu ba matunga” ne kubela manyi. (Lomo 3:29; Bienzedi 2:1-4, 14, 32, 33; 15:14) Mupostolo Paulo wakafunda ne: bena nkristo bela manyi a spiritu badi ne tshieya tshia ‘kuikala ba Kristo,’ ne wakasakidila ne: Nzambi “uvua kabidi mututue tshitampi tshiende ne mutupeshe tshieya tshia etshi tshitshidi ne bua kulua mu matuku atshilualua, mbuena kuamba ne: spiritu, mu mitshima yetu.” (2 Kolinto 1:21, 22; fuanyikija ne Buakabuluibua 14:1.) Nenku, padi bapika aba banyishibua bu bana ba Nzambi ba mu nyuma, badi badianjila kupeta tshieya tshia bumpianyi buabo bua mu diulu, tshitampi peshi tshieya. (2 Kolinto 5:1, 5; Efeso 1:10, 11) Nenku, badi mua kuamba ne: “Spiritu muine udi ujadika pamue ne lungenyi luetu ne: tudi bana ba Nzambi. Nenku, bituikala bana, tudi kabidi bapianyi: eyowa, bapianyi ba Nzambi, kadi bapianyi pamue ne Kristo, anu bituakenga nende, bua tuetu kutumbishibua kabidi nende.”​—Lomo 8:15-17.

9. (a) Ndinanukila dia mushindu kayi didi bana ba Nzambi balela ku spiritu ne bua kuleja? (b) Ditetshibua dia bena nkristo bela manyi neditungunuke mutantshi bule kayi?

9 “Anu bituakenga nende”​—mêyi aa adi umvuija tshinyi? Bua kupeta tshifulu tshia butumbi tshia muoyo, bena nkristo bela manyi badi ne bua kunanukila mu makenga, kudileja bena lulamatu, nansha ne ku lufu. (Buakabuluibua 2:10) Kabena mua kudiamba ne: ‘Bapandishibue musangu umue, bapandishibue kashidi.’ (Matayi 10:22; Luka 13:24) Kadi, badi bapeshibua dikankamija edi: “Nuenze muenu muonso bua kuikala ne dishindika dia dibikidibua dienu ne disungudibua dienu.” Amu bu mupostolo Paulo, ndekelu wa bionso, badi ne bua kuamba ne: “Ndi muluangane mvita milenga, ngajikiji luendu luanyi, ndi mulame ditabuja.” (2 Petelo 1:10, 11; 2 Timote 4:7, 8) Pa nanku, dibuejibua mu diteta ne disengulula dia bana ba Nzambi ba ndekelu balela ku spiritu bidi ne bua kutungunuka panshi pa buloba apa, too ne pikala Yezu ne banjelu badi bamufila bajikije dibatua buonso buabu tshitampi “pa mpala” bua kashidi, tshidi tshibasunguluja mu mushindu kawuyi kuela mpata bu “bapika ba Nzambi wetu” batetshibue ne basangana bena lulamatu. Nenku, tshitampi etshi tshidi tshilua tshimanyinu tshia kashidi. Palekelelabo mpepele inayi mipatuishi ya dikenga, mbimueneke se: bena Izalele wa mu nyuma buonso nebikale bamane kutuibua tshitampi bua kashidi, nansha bamue ba kudibo batshikale ne muoyo mu mubidi. (Matayi 24:13; Buakabuluibua 19:7) Bungi bua bena Izalele wa Nzambi nebuikale bukumbane tshishiki.​—Lomo 11:25, 26.

Batuibua tshitampi badi bungi munyi?

10. (a) Mmvese kayi ya mu Bible idi ileja ne: bungi bua batuibua tshitampi mbutshintshikila? (b) Bena nkristo batua tshitampi badi bungi munyi, ne mmunyi mudibo bafundibua mêna?

10 Yezu wakambila bena nkristo bavua babikidibue bua kutuibua tshitampi ne: “Kanutshinyi, nuenu kasumbu kakese ka mikoko, bualu Tatuenu mmumone ne: mbimpe bua kunupesha bukalenge.” (Luka 12:32) Mikuabu mvese ya mu Bible bu mudi Buakabuluibua 6:11 ne Lomo 11:25, idi ileja ne: bungi bua bena mu kasumbu aka kakese ka mikoko mbutshintshikila menemene, ne kabidi, mbudianjila kujadika. Ke tshidi mêyi a Yone aa ashindika: “Ne meme kumvua bungi bua bavua batuibue tshitampi: binunu lukama makumi anayi ne binayi, batua tshitampi ba tshisa tshionso tshia bana ba Izalele. Bena tshisa tshia Yuda, binunu dikumi ne bibidi batua tshitampi; bena tshisa tshia Rubene, binunu dikumi ne bibidi; bena tshisa tshia Gade, binunu dikumi ne bibidi; bena tshisa tshia Azere, binunu dikumi ne bibidi; bena tshisa tshia Neftali, binunu dikumi ne bibidi; bena tshisa tshia Manasé, binunu dikumi ne bibidi; bena tshisa tshia Simeone, binunu dikumi ne bibidi; bena tshisa tshia Lewi, binunu dikumi ne bibidi; bena tshisa tshia Isakare, binunu dikumi ne bibidi; bena tshisa tshia Zabulone, binunu dikumi ne bibidi; bena tshisa tshia Yozefe, binunu dikumi ne bibidi; bena tshisa tshia Benjamina, binunu dikumi ne bibidi batua tshitampi.”​—Buakabuluibua 7:4-8.

11. (a) Bua tshinyi ditela dia bisa 12 kadiena difunkuna Izalele wa ku mubidi? (b) Bua tshinyi Buakabuluibua udi utela bisa 12? (c) Bua tshinyi bukalenge anyi buakuidi ki mbifundila amu tshisa kampanda tshia Izalele eu wa Nzambi pa nkayatshi?

11 Mêyi aa kaena mua kuikala aleja Izalele wa ku mubidi anyi? Tòo, bualu kudi dishilangana pankatshi pa mêna a bisa bidibo batele mu Buakabuluibua 7:4-8 ne aa adi matela bu pa tshibidilu. (Nomba 1:17, 47) Nenku, mbimueneke patoke bua se: mêna aa ki mmatela ne kipatshila ka kufunkuna bena Yuda ba ku mubidi bilondeshile bisa biabo nansha, kadi mbua kuleja ne: anu bu Izalele wa kale, Izalele wa mu nyuma mmulongolola pende. Bungi mbua muomumue mu bisa bionso. Bena mu ditunga edi dipiadipia badi ne bua kuikala 144 000 menemene​—12 000 ku tshionso tshia ku bisa 12. Bukalenge anyi buakuidi ki mmidimu mifundila amu tshimue tshia ku bisa bia Izalele eu wa Nzambi pa nkayatshi nansha. Bena mu ditunga edi buonso badi ne bua kukokesha ne buonso buabu badi ne bua kusadila bu bakuidi.​—Galatia 6:16; Buakabuluibua 20:4, 6.

12. Bua tshinyi mbikumbanyine bua bakulu 24 kuimbabo kumpala kua Muan’a mukoko mêyi adi mu Buakabuluibua 5:9, 10?

12 Diakalenga dia pa buadi dia kusungudibua bua kulua bena Izalele wa mu nyuma diakapeshibua bua musangu wa kumpala bena Yuda ba ku mubidi ne bampangano batengula bavua bakumbaja ntendelelu wa bena Yuda, kadi anu bantu bakese bena mu ditunga edi ke bakandamuna pa kubabidila diakalenga edi. Nunku, Yehowa wakaalabaja dibikila diende kudi bantu ba matunga a bende. (Yone 1:10-13; Bienzedi 2:4, 7-11; Lomo 11:7) Anu bu muvuabi bua bena Efeso, bavua diambedi “kule ne ditunga dia Izalele,” kubangila apu aba bavua kabayi bena Yuda ku tshileledi bavua mua kutuibua tshitampi ku spiritu wa Nzambi ne kulua bena tshisumbu tshia bena nkristo bela manyi. (Efeso 2:11-13; 3:5, 6; Bienzedi 15:14) Nenku, mbikumbanyine bua bakulu 24 kuimbabo kumpala kua Muan’a mukoko ne: “Ne mashi ebe wakasumbila Nzambi bantu ba mu tshisa tshionso, ne muakulu wonso, ne tshisamba tshionso, ne ditunga, ne wakubavuija bukalenge ne bakuidi bua Nzambi wetu, ne nebakokeshe buloba bu bakalenge.”​—Buakabuluibua 5:9, 10.

13. Bua tshinyi bivua bikumbanyine bua Yakobo, muanabo ne Yezu, kutuminaye “bisa dikumi ne bibidi bidi bimuangalake” mukanda wende?

13 Tshisumbu tshia bena nkristo tshidi “tshisa tshisungula, bukalenge bua bakuidi, ditunga dinsantu.” (1 Petelo 2:9) Bu muditshi tshipingana pa muaba wa Izalele wa ku mubidi bu ditunga dia Nzambi, tshidi tshilua Izalele mupiamupia udi “bushuwa ‘Izalele.’” (Lomo 9:6-8; Matayi 21:43)a Bua kabingila aka, Yakobo, muanabo ne Yezu, wakatuma mukanda wende wa bulami “kudi bisa dikumi ne bibidi bidi bimuangalake,” mbuena kuamba ne: tshisumbu tshia pa buloba bujima tshia bena nkristo bela manyi tshidi ne bua kufika ku dikumbana bungi bujadika bua 144 000.​—Yakobo 1:1.

Izalele wa Nzambi lelu’eu

14. Ntshinyi tshidi tshileja se: Bantemu ba Yehowa bavua batungunuke ne kushindika se: bungi bua bena mu Izalele wa mu nyuma, 144 000, budi ne bua kuangatshibua anu pa dîyi?

14 Charles T. Russell uvua ujingulula ne: bungi bua bantu badi benza Izalele wa mu nyuma, 144 000, budi ne bua kuangatshibua anu pa dîyi. Mu volime 6 wa mukanda wa Studies in the Scriptures (Malonga mu Mifundu), volime uvua ne tshiena-bualu tshia The New Creation (Bifukibua bipiabipia) mu 1904, wakafunda ne: “Tudi ne kabingila kuonso ka kuitaba ne: bungi bushindika, bujadika bua basungula ng’ebu budibo batele misangu mivule mu Buakabuluibua (7:4, 14:1), mbuena kuamba ne: 144 000 ‘basumbibue ba munkatshi mua bantu.’” Bia muomumue, mu tshitupa 1 tshia mukanda wa Light (Butoke), mupatula mu 1930 kudi Balongi ba Bible, tudi mua kubala bidi bilonda ebi: “Bena mu mubidi wa Kris­to 144 000 nkasumbu ka basungula, bela manyi, peshi batua tshitampi.” Bantemu ba Yehowa mbatungunuke ne kuitaba ne: bungi bua bena nkristo bela manyi badi benza Izalele wa mu nyuma badi 144 000.

15. Pabuipi ne ku ntuadijilu wa dituku dia Mukalenge, ntshinyi tshivua balongi ba Bible ba muoyo mulenga bela meji se: bena Yuda ba ku mubidi ku ndekelu wa bikondo bia bantu ba bisamba bia bende nebasankidile?

15 Kadi, Izalele wa ku mubidi mmuakanyine bua kupeta dianyishibua dia pa buadi nansha dikese lelu’eu anyi? Pabuipi ne ntuadijilu wa dituku dia Mukalenge, patshivuabo batanduilaku malelela a nshindamenu a mu Dîyi dia Nzambi, balongi ba muoyo mulenga ba Bible bavua bela meji se: bena Yuda nebanyishibue tshiakabidi mu mushindu wa pa buawu kudi Nzambi ku ndekelu kua Bikondo bia Matunga. Nenku, mu mukanda wende wa The Time Is at Hand (Tshikondo tshidi pabuipi, volime II wa mukanda wa Studies in the Scriptures), mupatula mu 1889, Russell uvua ulamika bena Yuda ba ku mubidi mvese wa Yelemiya 31:29-34 ne wamba ne: “Bukua-bantu budi ntemu bua bidi bitangila ditungunuka dia dinyoka dia Izalele mu bukokeshi bua matunga bituadije ku tshidimu tshia [607] kumpala kua Yezu Kristo, ne dinyokibua edi ditshidi’anu ditungunuke ne kakuena mushindu wa kutekemena dilongolodibua diabu bu ditunga kumpala kua tshidimu tshia 1914, mukalu wa bikondo biabu muanda-mutekete​—bidimu 2 520.” Bavua bela meji se: bena Yuda bavua ne bua kujadikibua tshiakabidi bu ditunga. Lungenyi elu luakasua kumueneka bu lulelela mu 1917, pavua Dimanyisha dia Balfour, muena mbulamatadi wa Angleterre, difile dishindika dia se: ditunga dia Angleterre neditue nyama ku mikolo dipangadika dia kuvuija ditunga dia Palestine dîku dimanyike didi dikonga pamue bena Yuda buonso.

16. Mmadikolela kayi avua Bantemu ba Yehowa benze bua kufikisha mukenji wa buena nkristo kudi bena Yuda ba ku mubidi, ne kuakapatuka bipeta kayi?

16 Kunyima kua mvita ya kumpala ya buloba bujima, Palestine uvua mutekibue muinshi mua bukokeshi bua bena Angleterre ne bena Yuda bavule bakapingana mu tshimenga etshi. Pashishe, mu 1948, ditunga dia Izalele ne tshiadi tshididi diakenjibua. Mianda eyi kayivua ileja ne: bena Yuda bavua mu njila wa kupeta masanka a kudi Nzambi anyi? Munkatshi mua bidimu bivule, Bantemu ba Yehowa bavua bitaba nanku. Ke bualu kayi mu 1925, bakapatula mukanda mu anglais, wa mabeji 128 ne tshiena-bualu tshia Comfort for the Jews (Disambibua bua bena Yuda), pashishe, mu 1929, mukanda wa Vie, mulenga wa mabeji 360 uvua mufundila bena Yuda ne uvua ukonkonona mukanda wa mu Bible wa Yobo. Bakenza madikolela mavule, nangananga ku New York, bua kumanyisha mukenji eu wa Masiya kudi bena Yuda. Bamue ba kudibo bakawitaba, bidi bisankisha, kadi mu tshibungi tshiabo, anu bu bankambua babu ba mu siekele wa kumpala, bena Yuda bakabenga bijadiki bivua bileja dikalaku dia Masiya.

17, 18. Bapika ba Nzambi ba pa buloba bakafika ku dijingulula tshinyi pa bidi bitangila tshiovo tshipiatshipia ne milayi ya mu Bible ya diasulula?

17 Biakamueneka patoke se: nsangilu wa bena Yuda, bu tshisamba ne ditunga, kavua Izalele udibo bamba mu Buakabuluibua 7:4-8 peshi mu milayi mikuabu ya mu Bible idi itangila dituku dia Mukalenge. Pa kulonda bilele biabo bia ka-bukulu, bena Yuda bavu’anu bepuka bua kutumika ne dîna dia Nzambi. (Matayi 15:1-3, 7-9) Mu diumvuija diawu dia Yelemiya 31:31-34, mukanda wa Jehovah, mupatula kudi Bantemu ba Yehowa mu 1934, uvua ushindika kakuyi ngelakanyi ne: “Tshiovo tshipiatshipia katshiena tshitangila nansha kakese ndelanganyi ya ku mubidi ya Izalele peshi bukua-bantu mu tshibungi tshiabu, kadi . . . ntshidia anu ne Izalele wa mu nyuma.” Milayi ya mu Bible ya dijadikibua tshiakabidi kayena itangila bena Yuda ba ku mubidi anyi ditunga dia Izalele, didi mu Bulongolodi bua Matunga masanga ne dikale ku luseke lua bulongolodi buvua Yezu muambe mu Yone 14:19, 30 ne 18:36.

18 Mu 1931, bapika ba Nzambi bakapeta, ne disanka dinene, dîna dia Bantemu ba Yehowa. Bavua mua kuitaba ne muoyo umue mêyi a Musambu wa 97:11: “Butoke buakakenka bua muakane, ne disanka bua aba badi balulame mu mitshima.” Bavua mua kusunguluja bimpe bitambe ne: anu Izalele wa mu nyuma nkayende ke uvua mubueja mu tshiovo tshipiatshipia. (Ebelu 9:15; 12:22, 24) Izalele wa ku mubidi uvua kayi usankidila muanda eu kavua ne muaba nansha umue, bia muomumue kabidi bua bukua-bantu mu tshibungi tshiabu. Ngumvuilu eu wakalongolola njila bua dinkenka dikole dia butoke bua kudi Nzambi, buvua ne bua kushala umue wa ku mianda minene mu miyuki ya ku tshidimu ya bulongolodi bua Nzambi. Bivua ne bua kusokolola mushindu udi Yehowa walabaja luse luende, bulenga-bunangi buende ne bulelela kudi bantu buonso badi basemena kudiye. (Ekesode 34:6; Yakobo 4:8) Eyowa, pa kumbusha Izalele wa Nzambi, bakuabo nebababidile masanka ku mudimu wa banjelu badi bakuate mpepele inayi ya kabutu. Mbanganyi abu? Udiku mua kuikala umue wa kudibo anyi? Ke tshitudi tumona mpindieu.

[Mêyi adi kuinshi]

a Mu mushindu mukumbanyine, dîna dia Izalele didi diumvuija ne: “Nzambi udi uluangana; Muluanganyi (munanukidi) ne Nzambi.”​—Genese 32:28, New World Translation Reference Bible, note kuinshi kua dibeji.

[Tshimfuanyi dibeji dijima mu dibeji 114]

[Bimfuanyi mu mabeji 116, 117]

Disungula dia bavule ba ku bena Izalele mulelela wa Nzambi diakenzeka pankatshi pa dituku dia Pentekoste wa tshidimu tshia 33 B.B. too ne mu 1935, mu tshine tshidimu etshi, Bantemu ba Yehowa bakenza mpuilu kayi kupua muoyo ku Washington, D.C., ne bakatamba kushindamena pa disangishibua dia musumba munene udi ne ditekemena dia kuikala ne muoyo pa buloba (Buakabuluibua 7:9)

    Mikanda ya mu Tshiluba (1982-2024)
    Patuka
    Buela
    • Tshiluba
    • Tumina bakuabu
    • Biudi musue
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Malu a kulonda
    • Mikenji ya mua kulama malu masokoka
    • Biudi witaba bua kuenzekabi mu tshiamu
    • JW.ORG
    • Buela
    Tumina bakuabu