TSHIBUTSHILU TSHIA MIKANDA TSHIA KU ENTERNETE tshia Watchtower
TSHIBUTSHILU TSHIA MIKANDA TSHIA KU ENTERNETE
tshia Watchtower
Tshiluba
  • BIBLE
  • MIKANDA
  • BISANGILU
  • re nshap. 9 dib. 41-47
  • Kulama bikole dîna dia Yezu

Kakuena filme nansha umue mu tshitupa etshi to.

Tshilema ntshienzeke mu diambula dia filme.

  • Kulama bikole dîna dia Yezu
  • Buakabuluibua—Nkomenu wabu munene ukadi pabuipi!
  • Tumitu tua bualu
  • Bintu bia muomumue
  • Buenzeji bubi
  • Bidi bikengela kuepuka tusumbusumbu
  • ‘Mana masokoka ne lusoka lutoke’
  • Kristo udi wambila bisumbu malu
    Tshibumba tshia Nsentedi tshidi tshimanyisha Bukalenge bua Yehowa—2003
  • Tupetelayi mabenesha ku “ntete ya mu diulu”
    Tshibumba tshia Nsentedi tshidi tshimanyisha Bukalenge bua Yehowa—1999
  • Tshidi mukanda wa Buakabuluibua wamba buebe wewe lelu
    Tshibumba tshia Nsentedi tshidi tshimanyisha Bukalenge bua Yehowa (Tshia kulonga)—2022
  • Disokolola dia bualu bunsantu busokoka
    Buakabuluibua—Nkomenu wabu munene ukadi pabuipi!
Tangila bikuabu
Buakabuluibua—Nkomenu wabu munene ukadi pabuipi!
re nshap. 9 dib. 41-47

Nshapita wa 9

Kulama bikole dîna dia Yezu

PERGAME

1. Ntshisumbu kayi tshidi tshipeta mukenji mukuabo wa Yezu, ne bena nkristo aba bavua basombele mu tshimenga tshia mushindu kayi?

KUENDA mutantshi wa kilometre 80 lua ku nord wa Smirne ne kilometre 24 biangatshile ku muelelu wa mâyi, mu lupongo lua musulu wa Caïque, ke kuvua tshimenga tshia Pergame, tshidibo babikila lelu’eu ne: Bergama. Tshimenga etshi tshivua tshiende lumu bua ntempelo watshi mujidila nzambi Zeus peshi Jupiter. Mu bidimu bia 1800, bashikuluji ba bintu bia kale bakaya ne tshilambuilu tshia ntempelo eu ku tshimenga tshia Berlin (Allemagne), kutudi mua kutshimona matuku wonso, pamue ne mpingu ne bishadile bia nzambi ya bampangano mu nzubu wa tshilaminu tshia bintu bia kale wa Pergamon-Museum. Mmukenji kayi wikala Mukalenge Yezu ne bua kutumina tshisumbu tshidi mu muaba udi ditendelela dia mpingu diele miji mushindu’eu?

2. Mmushindu kayi udi Yezu udimanyisha, ne bua tshinyi udi ne ‘muele wa mvita wa ntapa-kubidi’?

2 Yezu udi utuadija pa kudimanyisha; wamba ne: “Ne kudi muanjelu wa tshisumbu tshidi ku Pergame, funda ne: Mona tshidibo bamba kudi eu udi ne muele mule wa mvita musakisha wa ntapa-kubidi.” (Buakabuluibua 2:12) Apa, Yezu udi wambulula diumvuija didi dimutangila difila mu Buakabuluibua 1:16. Bu mudiye Nzuji ne Mukumbaji wa malumbuluisha, neabutule aba badi bakengesha balongi bende. Ndikankamijibua kayipu ku mêyi aa! Kadi, pa bidi bitangila dilumbuluisha, aba badi bena mu tshisumbu bamanye kabidi ne: ku butuangaji bua “mutuadi eu wa mikenji wa tshiovo,” Yezu Kristo, Yehowa ‘neavue ntemu wa mitalu’ kudi bena nkristo buonso ba ku dîna badi batendelela mpingu, bena tshiendenda tshia masandi, bena dishima ne bapangi ba bululame, kabidi, ne badi balengulula bena dikenga. (Malaki 3:1, 5; Ebelu 13:1-3) Mbimpe kuangata ne mushinga mubelu ne dinyoka bidi Nzambi ufila ku butuangaji bua Yezu!

3. Nntendelelu kayi wa dishima wakamuangalaka ku Pergame, ne bua tshinyi tudi mua kuamba ne: “nkuasa wa bumfumu wa Satana” uvua kuine eku?

3 Mpindieu, Yezu udi wambila tshisumbu ne: “Ndi mumanye muaba uudi musombele, mbuena kuamba ne: mmuaba udi nkuasa wa bumfumu wa Satana.” (Buakabuluibua 2:13a) Bena nkristo aba bavua bushuwa muaba udi ntendelelu wa Satana muele miji. Pa kumbusha ntempelo wa Zeus, kuvua nzubu wa nzambi mujidila Eskulape, nzambi wa luondapu. Pergame uvua kabidi mumanyike bu muaba uvua kutendelela kua mukokeshi munene peshi amperere kutue mushimi. Muaku wa tshiena-Ebelu mukudimuna ne: “Satana” udi umvuija “Ntomboji,” ne “nkuasa wende wa bumfumu” udi uleja bukokeshi buende pa buloba bujima ku dilekelela dia Nzambi bua tshikondo kampanda. (Yobo 1:6, New World Translation Reference Bible, note kuinshi kua dibeji.) Dimuangalaka dia ntendelelu wa mpingu ku Pergame didi dileja bimpe se: bavua batamba kutua “nkuasa wa bumfumu” wa Satana nyama ku mikolo mu tshimenga etshi. Anjibi kutshinka luonji luvua nalu Satana pa kumona se: bena nkristo kabavua bamuinamina pa kukumbaja ntendelelu wa buena-ditunga!

4. (a) Yezu wakela bena nkristo ba ku Pergame ka-lumbandi mu mêyi kayi? (b) Ntshinyi tshivua Pline, muena-mpala wa mukalenge wa ku Roma, mufundile amperere Trajan pa bidi bitangila nkoselu wende wa tshilumbu tshia bena nkristo? (c) Nansha muvuaku buluishi, mmuenenu kayi uvua bena nkristo ba ku Pergame balame?

4 Eyowa, “nkuasa wa bumfumu wa Satana” udiku bushuwa, ku Pergame. Yezu udi utungunuka ne kuamba ne: “Kadi, udi utungunuka ne kulama bikole dîna dianyi, ne kuena muvile ditabuja diebe kundi, nansha mu matuku a Antipase, ntemu wanyi, muena lulamatu, uvuabo bashipe ku luseke luenu, muaba udi Satana musombele.” (Buakabuluibua 2:13b) Nka-lumbandi kayipu ka dikema nunku! Bushuwa, lufu lua ditabuja lua Antipase luakafuma ku dibenga diende dia kudifila ku bilele bia bademon ne ku ntendelelu wa amperere muena Roma. Tshikondo tshikese kunyima kua Yone mumane kupeta mulayi eu, Pline le Jeune, muena-mpala wa amperere Trajan wa ku Roma, wakafundila mfumu’ende eu bua kumumvuija nkoselu wende wa tshilumbu tshia aba bavuabo bafunde bua mudibo bena nkristo​—ngenzelu wende wakanyishibua kudi amperere. Pline udi wamba ne: bafundibue bavua bavila ne: ki mbena nkristo, bavua balekedibua pa kukumbaja malu malomba: “bavua ne bua kubila banzambi mu masambila kumpala kuanyi, kulambula lupingu luebe [wewe Trajan] musenga wa kamonya ne maluvu . . . ne kusakidila apu, bavua ne bua kutshipa Kristo.” Eu yonso uvua umanyika bu muena nkristo wa dilambu uvua ushipibua. Nansha muvuaku buluishi ebu, bena nkristo ba ku Pergame kabakavila ditabuja diabo to. ‘Bavua balame bikole dîna dia Yezu’ mu ngumvuilu wa se: bavua batungunuke ne kunemeka muanzu wende munene bu Tshilobo wa Yehowa ne Nzuji muteka kudiye. Ne lulamatu, bavua benda mu makasa a Yezu bu bantemu ba Bukalenge.

5. (a) Nntendelelu kayi udiku lelu’eu udi mufuanangane ne wa amperere udi mubueje bena nkristo ba mu matuku etu aa mu diteta dikole? (b) Ndiambuluisha kayi diakabatuadila Tshibumba tshia Nsentedi?

5 Misangu mivule, Yezu uvua mumanyishe ne: Satana udi ukokesha bulongolodi ebu bubi, kadi, kavua ne bukokeshi pambidi pa Yezu, bualu uvua mulame muoyo mutoke. (Matayi 4:8-11; Yone 14:30) Mu matuku etu aa matunga a bukole, nangananga “mukalenge wa ku nord” ne “mukalenge wa ku sud,” mbafuilakane bukokeshi bua pa buloba bujima. (Danyele 11:40) Dinanga dikole dia buena muabo diakazangikibua, ne ntendelelu wa amperere udi ukumbajibua kabidi lelu’eu ku diambuluisha dia buena-ditunga budi bumuangalake pa buloba bujima. Biena-bualu bidi bitangila ndubidilu bipatula mu tshibejibeji tshia Tshibumba tshia Nsentedi tshia mu dia 1 Kabitende 1939 (mu anglais), ne bia mu dia 1 Luishi 1980 ne mu dia 1 Kabitende 1986 (mu français), biakumvuija patoke dilongesha dia mu Bible pa bualu ebu, kufila mibelu kudi bena nkristo badi basue kuenda mu dîna dia Yehowa ne kutshimuna bena mu bulongolodi ebu amu muenzele Yezu.​—Mika 4:1, 3, 5; Yone 16:33; 17:4, 6, 26; 18:36, 37; Bienzedi 5:29.

6. Anu bu Antipase, mmuenenu kayi wa dikandamana udi Bantemu ba Yehowa bashale nende mu tshikondo tshietu etshi?

6 Mubelu eu wakandamuna ku bualu kampanda buvua bukengedibua ne lukasa luonso. Pakapetanganabo ne biluishi bua kudi aba bavua ne dinanga dinekesha dia buena-muabo, Bantemu ba Yehowa, bela manyi ne bena mudimu nabo, bakashala bakandamane mu ditabuja. Ku Etats-Unis, nkama ne nkama ya balongi ne balongeshi bakipatshibua mu ekole bualu kabavua banemekele dibendele, ne ku Allemagne, Bantemu bakakengeshibua ne tshikisu bualu bakabenga kunemekela svastika (nkuruse kampanda, croix gammée). Amu bu mutukadi bamane kubiamba, bena tshisumbu tshia tshididi tshia Nazi tshia Hitler bakashipa basadidi ba Yehowa binunu ne binunu bualu bavua babenga bua kuditua mu ntendelelu mubi wa buena-ditunga wa mushindu’eu. Mu bidimu bia 1930, tshikondo tshivua ntendelelu wa bena Shinto ne wa amperere Shinto utua upela mu ditunga dia Japon, ba-ministre babidi bampanda-njila bavua bakuna mamiinu mavule a Bukalenge mu ditunga dia Taiwan muvua bena Japon. Bamfumu ba basalayi bakabelesha mu buloko, muakafuila umue wa kudibo bua dikengeshibua dikole. Pashishe, bakalekela mukuabo amu bua kumuasa disashi mu nyima​—Antipase wa mu tshikondo tshietu etshi. Lelu’eu kabidi, kudi matunga mavule adi enzejangana ku bukole bua kutendelela bimanyinu bia ditunga ne balomba lulamatu luinenka bua Ditunga. Bansonga bavule Bantemu bakedibua mu buloko ne kushipibua amu bua dipangadika diabo dikole ne dikima bua ndubidilu wa bena nkristo. Nuenu bansonga badi ne bua kupetangana ne nsombelu eu, longayi Dîyi dia Nzambi dituku dionso, nunku nenupete “ditabuja bua kulama anyima ne muoyo” ne ditekemena dia muoyo wa kashidi.​—Ebelu 10:39 too ne 11:1; Matayi 10:28-31.

7. Mmushindu kayi uvua bana bakese ba ku Inde batantamene tshilumbu tshivua tshitangila ntendelelu wa buena-ditunga, ne kuakapatuka bipeta kayi?

7 Bana balongi bakapetangana ne nsombelu wa muomumue. Mu 1985, mu rejon wa Kerala, ku Inde, bana basatu ba Bantemu ba Yehowa bakabenga bua kuenza malu avua kaayi mu diumvuangana ne ditabuja diabo diibakila pa Bible ne kubenga kuimba musambu wa ditunga. Bavua bashale biimane kulu ne kanemu kuonso pavua balongi bakuabo bimba musambu eu, kadi, bakiipatshibua mu ekole. Tatuabo wakaya ne tshilumbu etshi too ne ku Kabadi kanene (anyi Cour Suprême) ka ku Inde, kuvua banzuji babidi babingishe bana, pa kuamba ne dikima ne: “Tshilele tshietu tshidi tshilongesha dilekelelangana; filozofi wetu udi ulongesha dilekelelangana; mikenji ya ditunga idi ilongesha dilekelelangana; katudipepeji to.” Dimuangalaja dia nkoselu wa tshilumbu etshi kudi bikandakanda diakasokoluela ditunga dijima, pamue ne tshia bitanu tshia bantu pa buloba bujima ba tshikondo atshi, ne: ku Inde kudi bena nkristo badi batendelela Nzambi mulelela Yehowa, kabidi ne: badi ne lulamatu luinenke ku mêyi-maludiki a mu Bible.

Buenzeji bubi

8. Ndikanyina kayi divua Yezu mumone ne: ndiakanyine bua kutumina bena nkristo ba ku Pergame?

8 Eyowa, bena nkristo ba ku Pergame mbantu ba muoyo mutoke menemene. Kadi, Yezu udi wambila tshisumbu etshi ne: “Nansha bikale nanku, ndi mukulamine malu bungi kampanda ku muoyo.” Ntshinyi tshivuabo benze bua kubakanyinabo nenku? Yezu udi utungunuka nunku: “Mbuena kuamba ne: udi ne bantu kuntu aku badi balamate bikole ku dilongesha dia Balame uvua ulongesha Balake bua kutekela bena Izalele tshilenduishi kumpala kuabo bua badie bintu bishipela mpingu ne bua bende masandi.”​—Buakabuluibua 2:14.

9. Balame uvua nnganyi, ne mmushindu kayi uvua mubelu wende mulue “tshilenduishi kumpala kua bana ba Izalele”?

9 Mu tshikondo tshia Mozese, mukalenge Balake wa ku Moaba wakafuta Balame mfranga, muprofete uvua kayi muena Izalele, kadi muikale ne dimanya dia nanku nanku pa njila ya Yehowa, bua kutshipaye Izalele. Yehowa wakakandamena Balame ne kumuenzeja ku bukole bua kulombela bena Izalele mabenesha ne diakabi bua baluishi babo. Balame wakatuyisha kanyinganyinga ka Balake pa kumuleja umue mushindu mukole wa kubaluisha nawu: Bakaji bena Moaba badi ne bua kulenduisha balume bena Izalele ne kubafikisha ku didifila mu bilele bipange bukezuke bia tshiendenda tshia masandi, ne ku ditendelela mpingu ya nzambi wa dishima Baala wa ku Peore! Buteyi ebu buakakumbaja tshipatshila tshiabu. Tshiji tshiakane tshia Yehowa tshiakatema ne dinyoka diakatumaye diakashipa bantu 24 000 ba ku bena Izalele aba bendi ba masandi. Dinyoka edi diakimana anu pakenza muprofete Fineyase bualu kampanda ne dikima bua kumbusha bubi buonso munkatshi mua bena Izalele.​—Nomba 24:10, 11; 25:1-3, 6-9; 31:16.

10. Mbilenduishi kayi bivua bidifinye mu tshisumbu tshia ku Pergame, ne bua tshinyi bena nkristo aba bakela meji ne: Nzambi neabuikile mêsu pa bilema biabo?

10 Kadi, mu tshikondo tshia Yone, kuvua kabidi bilenduishi bia mushindu’eu ku Pergame anyi? Kabiyi mpata! Tshiendenda tshia masandi ne ditendelela mpingu bivua bidifinye mu tshisumbu. Bena nkristo aba bavua balengulule madimuija a Nzambi mafila ku butuangaji bua mupostolo Paulo. (1 Kolinto 10:6-11) Bu muvuabo bananukile mu dikengeshibua, bavua bela meji pamu’apa ne: Yehowa nealengulule tshiendenda tshiabo tshia masandi. Ke bua tshinyi Yezu udi ubambila ne: bivua bikengela kulekela malu mabi a mushindu’eu.

11. (a) Bena nkristo badi ne bua kudilama ku tshinyi, ne badi ne bua kuepuka ngelelu kayi wa meji? (b) Mu kupita kua bidimu, mbantu bungi munyi bavua biipatshibue mu tshisumbu tshia bena nkristo, ne bivua bua kabingila kayi bua bavule ba kudibo?

11 Bia muomumue lelu’eu, bena nkristo badi ne bua kuepuka dishintakaja dia “buimpe budi kabuyi butuakanyine bua Nzambi wetu pa kubuangata bu kabingila ka kudifidila mu bienzedi bibi.” (Yuda 4) Tudi benzejibue bua kukina tshintu tshionso tshibi ne ‘kuwuja mubidi wetu ne mikumu,’ bua tuetu kushala balamate ku ngikadilu milenga ya bena nkristo. (1 Kolinto 9:27; Musambu wa 97:10; Lomo 8:6) Katuedi meji ne: kuikala ne mitalu mu mudimu wa Nzambi ne kulama muoyo mutoke mu dikengeshibua bidi bitupesha njila bua kuditua mu dienza malu mabi to. Mu kupita kua bidimu ne pa buloba bujima, bantu binunu makumi bakipatshibua mu tshisumbu tshia bena nkristo, ne bavule ba kudibo, bua tshiendenda tshia masandi. Mu bimue bidimu, bungi buabo buakapita too ne pa bua bena Izalele bakafua ku kale bua buteyi bua Baala wa ku Peore. Tudilamayi biakane bua katuvu kusanganyibua munkatshi muabo!​—Lomo 11:20; 1 Kolinto 10:12.

12. Amu bu muvuabi bua basadidi ba Nzambi ba mu bikondo bia kale, mmêyi-maludiki kayi adi atangila kabidi bena nkristo lelu’eu?

12 Yezu udi ukanyina kabidi bena nkristo ba ku Pergame bualu badi “badia bintu bishipela mpingu.” Abi bidi bisua kumvuija tshinyi? Bilondeshile mêyi a Paulo mafundila bena Kolinto, pamu’apa bamue bavua batumike bibi ne budikadidi buabu bua bena nkristo ne ku budisuile balenduisha kuondo ka muoyo ka bena nkristo nabo. Kadi, mbimueneke se: bavua badifila mu mushindu kampanda peshi kansanga mu bibilu bilelela bia ditendelela mpingu. (1 Kolinto 8:4-13; 10:25-30) Lelu’eu, bena nkristo bena lulamatu badi ne bua kuleja dinanga kadiyi bua tshiakasombela mu ditumika ne budikadidi buabu bua bena nkristo, pa kutabalela ne ntema bua kabalenduishi bakuabo. Bushuwa, bidi bikengela bua kuimanshabo mishindu yonso ya ditendelela mpingu idiku lelu’eu, bu mudi ntendelelu wa bantu badi bende lumu ku televizio, mu filme ne mu manaya a mishindu kabukabu, ne kudilama kabidi bua kudienzela nzambi wa makuta peshi wa difu diabo!​—Matayi 6:24; Filipoi 1:9, 10; 3:17-19.

Bidi bikengela kuepuka tusumbusumbu

13. Mmêyi kayi a dikana nawu adi Yezu utumina pashishe bena nkristo ba ku Pergame, ne bua tshinyi tshisumbu etshi tshivua tshiakanyine dikanyina edi?

13 Yezu udi ukanyina kabidi bena nkristo ba ku Pergame, wamba ne: “Kabidi, bia muomumue, udi pebe ne bantu badi balamate bikole ku dilongesha dia kasumbu ka Nikolawuse.” (Buakabuluibua 2:15) Kumpala, Yezu uvua muele bena Efeso ka-lumbandi bualu bavua bakina bienzedi bia kasumbu aka. Kadi, bena nkristo ba ku Pergame badi ne bua kukankamijibua bua kulama tshisumbu ku ditapuluka mu tusumbusumbu. Bidi bikengela ditabalela dikole bua kunemekisha mêyi-maludiki a bena nkristo, nunku, kumona mua kukuba buobumue buvua Yezu mulombe mu disambila diende didi mu Yone 17:20-23. Bidi bikengela “kukankamija ku dilongesha dia lupandu ne kubela bena mpata.”​—Tito 1:9.

14. (a) Katshia ku matuku a ntuadijilu, tshisumbu tshia bena nkristo tshiakatantamena buluishi bua banganyi, ne mmushindu kayi udi mupostolo Paulo uleja bantu aba? (b) Muntu yonso udi udiumvua mukokibue bua kulonda musumba wa bapambuki, udi ne bua kutumikila mêyi kayi a Yezu?

14 Katshia ku matuku a ntuadijilu, tshisumbu tshia bena nkristo tshivua tshitantamene buluishi bua batontolodi bena lutambishi bavua, amu bua mêyi a lubombo ne a dishima, “bajudija matapuluka ne mishindu ya kulenduishangana ku dilongesha” didi difidibua ku butuangaji bua tshiamu tshia mudimu tshidi Yehowa mulongolole. (Lomo 16:17, 18) Mupostolo Paulo wakadimuija bena nkristo bua njiwu eyi mu mivule ya ku mikanda yende.a Mu tshikondo tshietu etshi, njiwu ya ditapuluka mu tusumbusumbu itshidi’anuku, nansha mudi Yezu mujadikulule tshisumbu tshilelela mu bukezuke buatshi ne mu buobumue buatshi bua bena nkristo. Nunku, muntu yonso watetshibua bua kulonda musumba kampanda wa bapambuki, ne kuenza nunku kasumbu kansanga, neenze bimpe biangataye ne mushinga mêyi a Yezu adi alonda aa: “Nenku, unyingalale. Tshianana, ndi mvua kuudi diakamue, ne, nembaluishe ne muele mule wa mvita wa mukana muanyi.”​—Buakabuluibua 2:16.

15. Mmushindu kayi utu tusumbusumbu tutuadija?

15 Mmushindu kayi utu ditapuluka mu tusumbusumbu dituadija? Imue misangu, mulongeshi kampanda wa dishima udi ujula mpata pa malelela a mu Bible (tshilejilu, pa kuela mpata ne: katuena mu matuku a ku nshikidilu), kasumbu ka bapambuki kadi kadilamuna ku tshisumbu ne batuadija kumulonda. (2 Timote 3:1; 2 Petelo 3:3, 4) Anyi, muntu kampanda udi mua kudiwula mushindu udi Yehowa ukumbajija mudimu wende, ne kushindamena pa mmuenenu wende wa kuikala ne buenzeji kampanda pa bakuabo, neele meji se: kabiena ne dikuatshisha ne ki mbileja mu Bible bua kumanyisha mukenji wa Bukalenge ku nzubu ne ku nzubu to. Kudifila mu mudimu eu, pa kulonda tshilejilu tshia Yezu ne tshia bapostolo bende, kudi mua kupetesha bantu ba mushindu’eu dilongesha dia budipuekeshi; pabi, badi’anu basanka bua kuditapulula ne kuikala ne nsombelu wa dienza bionso bidi bibalengelela, pamu’apa, badisangisha mu mpukapuka pa nkayabo bua kubala Bible amu pa mutu pa mutu. (Matayi 10:7, 11-13; Bienzedi 5:42; 20:20, 21) Badi ne yabo ngenyi pa Tshivulukilu tshia lufu lua Yezu, pa mukenji wa mu Bible udi wamba bua kudikanda bua kutumika ne mashi, pa disankidila mafesto ne pa dinua dia makanya. Kabidi, badi bupula lumu lua dîna dia Yehowa; bapona ne lukasa luonso mu dilengulula dia bilema dinekesha dia Babilone Munene. Kupita apu, kudi bamue, benzeja kudi Satana badi baditua mu ‘dituta bena bupika nabo,’ bavua bana babo ku kale.​—Matayi 24:49; Bienzedi 15:29; Buakabuluibua 17:5.

16. (a) Bua tshinyi eu udi utekankana ku buenzeji bua batontolodi udi ne bua kunyingalala? (b) Ntshinyi tshienzekela aba badi babenga bua kunyingalala?

16 Muntu yonso udi utekankana ku buenzeji bua batontolodi neenze bimpe pa kulonda dikankamija edi dia Yezu dia kunyingalala. Tudi ne bua kuimansha mêyi peshi malongesha a dimuangalaja butontolodi amu bu tshintu tshia lulengu, ke tshidiwu menemene! Butontolodi budi bufuma ku meji a dialakana ne lukinu, mmashilangane ne malelela makane, makezuke ne a kunangibua adi Yezu udiisha nawu tshisumbu tshiende. (Luka 12:42; Filipoi 1:15, 16; 4:8, 9) Bua bena tshitshiu badi babenga bua kunyingalala, kabiyi mpata, Mfumu Yezu udi ‘ubaluisha ne muele mule wa mvita wa mukana [muende].’ Udi usengulula tshisamba tshiende bua kukuba buobumue buvuaye mulombe mu disambila dilolo dia ndekelu divuaye mupitshishe pa buloba pamue ne balongi bende. (Yone 17:20-23, 26) Bu mudi batontolodi babenga kuteleja mibelu miuwule tente ne dinanga ne diambuluisha bidibo babapesha kudi mitoto idi mu tshianza tshia Yezu, muine eu udi ubalumbuluisha ne ubanyoka “ne disu dikole ditambe,” pa kubimansha mu “mîdima ya pambelu.” Badi bipatshibua, ne badi bapangila mushindu wa kuenza malu bu luevene pa tshisamba tshia Nzambi.​—Matayi 24:48-51; 25:30; 1 Kolinto 5:6, 9, 13; Buakabuluibua 1:16.

‘Mana masokoka ne lusoka lutoke’

17. Ndifutu kayi didi dindila bena nkristo bela manyi ‘batshimunyi,’ ne mmalu kayi adi bena nkristo ba ku Pergame ne bua kutshimuna?

17 Difutu dinene ndindile aba buonso badi batumikila mubelu wa Yezu mufila ku bulombodi bua spiritu munsantu wa Yehowa. Telejayi! “Eu udi ne matshi umvue pende tshidi spiritu wambila bisumbu: Mutshimunyi, nemmupeshe ndambu wa mana masokoka, ne nemmupeshe kabidi lusoka lutoke, ne pa lusoka elu, dîna dipiadipia ndifundapu didi muntu nansha umue kayi mumanye, amu eu udi ulupeta.” (Buakabuluibua 2:17) Nenku, bena nkristo ba ku Pergame, anu bu ba ku Smirne, mbakankamijibue bua ‘kutshimuna.’ Biasuabo kutshimuna, bena nkristo ba ku Pergame, muaba udi nkuasa wa bumfumu wa Satana, badi ne bua kuimansha ditendelela dia mpingu ne kulekela tshiendenda tshia masandi, tusumbusumbu ne butontolodi budi busuikakaja ku [bienzedi bia] Balake, [bia] Balame ne [bia] kasumbu ka Nikolawuse. Bienzabo nenku, bena nkristo aba bela manyi nebabikidibue bua kudia “mana masokoka.” Abi bidi biumvuija tshinyi?

18, 19. (a) Mana avua Yehowa mupeshe bena Izalele ntshinyi? (b) Mmana kayi avua masokoka? (c) Kudia mana masokoka kudi kumvuija tshinyi?

18 Mu tshikondo tshia Mozese, Yehowa wakafila mana bu tshiakudia bua bena Izalele bavua mu tshipela. Mana aa kaavua masokoka nansha, bualu, mu dinda dionso​—pa kumbusha dituku dia nsabatu—​avua amueneka mu tshishima, avua bu dibula dia ndanda mutoke, mafinunuke bu mabue a mvula anyi a mashika panshi. Muoyo wa bena Izalele wakakubibua ku diambuluisha dia ndongoluelu eu wa Nzambi. Bua kuikalabo bavuluka bualu ebu, Yehowa wakatumina Mozese dîyi bua kulama ndambu wa “diampa” edi mu dibungu dienza ne ngolo diteka mu mushete munsantu wa tshiovo “munkatshi mua ndelanganyi yonso [ya bena Izalele].”​—Ekesode 16:14, 15, 23, 26, 33; Ebelu 9:3, 4.

19 Ntshimanyinu kayipu tshiakanyine! Mana aa avua masokoka mu tshitupa tshia Mutambe-Bunsantu wa mu tabernakle, muvua butoke buvua bukenka mu tshishima pa tshibuikidiji tshia Mushete buikale bumvuija dikalaku mene dia Yehowa. (Ekesode 26:34) Muntu nansha umue kavua mupeshibue bukenji bua kubuela mu muaba eu munsantu bua kudia mana masokoka to. Pabi, Yezu udi wamba ne: balongi bende bela manyi batshimuna, nebadie “mana masokoka.” Amu bu Kristo wakadianjila kumpala kuabo, badi bapeta bukenji bua kubuela, ‘ki mmu muaba munsantu muenza ku bianza, tshimfuanyi tshia muaba mulelela, kadi, mmu diulu muine.’ (Ebelu 9:12, 24) Ku dibiishibua diabo ku lufu, badi bavuala mubidi ukena-unyanguka ne muoyo ukena-ufua​—ndongoluelu wa dikema wa Nzambi udi mufuanyikijibue ne dipeshibua diabo dia “mana masokoka” adi kaayi anyanguka kashidi. Ndisanka kayipu bua kasumbu aka kakese ka batshimunyi!​—1 Kolinto 15:53-57.

20, 21. (a) Kupeshibua lusoka lutoke kudi kumvuija tshinyi bua bena nkristo bela manyi? (b) Bu mudiku anu nsoka mitoke 144 000, nditekemena kayi didi nadi musumba munene?

20 Bobo pabu badi bapeta “lusoka lutoke.” Ku tubadi tua bena Roma, bavua batumika ne lusoka bua kuleja nkoselu wa tshilumbu.b Lusoka lutoke luvua lumvuija dibingishibua, eku lusoka lufike lumvuija difundila muntu tshibawu, misangu mivule tshia lufu. Bu mudi Yezu upesha bena nkristo ba ku Pergame “lusoka lutoke,” abi bidi biumvuija ne: udi ubangata bu bantu badi kabayi ne tshilumbu, bakezuke, ne basukula. Kadi, mêyi a Yezu adi mua kuikala ne diumvuija dikuabo kabidi. Mu tshikondo tshivua Roma mutumbe, lusoka lutoke luvua kabidi luangatshibua bu tiké wa dianyishibua bua kubuela mu mafesto manene. Nenku, lusoka lutoke ludi mua kuleja tshintu tshia mushinga mutambe bukole bua muena nkristo muela manyi watshimuna: dianyishibua diende mu muaba wa lumu mu diulu bua dibaka dia Muan’a mukoko. Anu nsoka 144 000 ya mushindu’eu ke idi yabanyibua.​—Buakabuluibua 14:1; 19:7-9.

21 Abi bidi bisua kumvuija ne: kabena batabalela balunda ba bena nkristo bela manyi bena mu musumba munene anyi? Kabiena nanku to! Nansha mudibo kabayi bapeta lusoka lutoke bua kuanyishibua mu diulu, biananukilabo, badi mua kupanduka ku dikenga dinene ne kudisangisha ku disanka dia diasuludibua dia Mparadizu pa buloba. Bena lulamatu babiishibua ku lufu, ba mu bikondo bia kumpala kua bena nkristo ne bakuabo bena mu mikoko mikuabo badi bafue matuku ashadi aa, nebadisangishe kudibo. Ndekelu wa bionso, bafue bakuabo buonso badi bapikudibue nebikale ne diakalenga dia kupingajibua tshiakabidi ku muoyo pa buloba bukudimuna Mparadizu.​—Musambu wa 45:16; Yone 10:16; Buakabuluibua 7:9, 14.

22, 23. Dîna didibo bafunde pa lusoka ludibo bapeshe bena nkristo bela manyi didi ne diumvuija kayi, ne abi bidi ne bua kufila dikankamija kayi?

22 Dîna dipiadipia difunda pa lusoka didi diumvuija tshinyi? Dîna ditu diambuluisha bua kufunkuna muenadi ne kumusunguluja ne bakuabo. Bena nkristo aba bela manyi badi bapeta lusoka kunyima kua bobo bamane kujikija lubilu luabo pa buloba bu batshimunyi. Nenku, pa kuamba bimpe, dîna didi pa lusoka ndisuikakaja ku disanka diabo dia kusangishibua kudi Yezu mu diulu; ndianyishibua ku mudimu wa bukalenge, muaba wa disanka dipite bunene ku yonso, didibo bapeta amu kudi bapianyi ba Bukalenge bua mu diulu. Nanku, ndîna peshi ditekibua pa mudimu “udi muntu nansha umue kayi mumanye, amu eu udi ulupeta.”​—Fuanyikija ne Buakabuluibua 3:12.

23 Ke tshidi tshikankamija bena mu kasumbu ka Yone bua ‘kumvua tshidi spiritu wambila bisumbu’ ne bua kubitumikila! Pa bidi bitangila bena mudimu nabo bena mu musumba munene, badi pabo basakibue bua kusadila ne lulamatu ku luseke luabo, mu tshikondo tshionso tshitshidibo nabo apa pa buloba ne kudifila nabo diatshimue mu kumanyisha Bukalenge bua Yehowa.

[Mêyi adi kuinshi]

a Tangila kabidi 1 Kolinto 3:3, 4, 18, 19; 2 Kolinto 11:13; Galatia 4:9; Efeso 4:14, 15; Filipoi 3:18, 19; Kolosai 2:8; 1 Tesalonike 3:5; 2 Tesalonike 2:1-3; 1 Timote 6:3-5; 2 Timote 2:17; 4:3, 4; Tito 1:13, 14; 3:10; Ebelu 10:26, 27.

b Tangila Bienzedi 26:10 ne note udi kuinshi kua dibeji mu Bible wa New World Translation Reference Bible.

[Bimfuanyi mu dibeji 43]

Bijadiki ebi bia dikalaku dia ntendelelu mubi wa bampangano mbiadija mu nzubu wa Pergamom Museum, ku Berlin

[Tshimfuanyi mu dibeji 45]

Mana avua masokoka mu mushete wa tshiovo. Kupeta mana masokoka a mu tshimfuanyi kudi kumvuija kupeta muoyo ukena-ufua bua bena nkristo bela manyi batshimunyi

[Tshimfuanyi mu dibeji 45]

Lusoka lutoke ludi bua aba badi banyishibue mu dibaka dia Muan’a mukoko

    Mikanda ya mu Tshiluba (1982-2024)
    Patuka
    Buela
    • Tshiluba
    • Tumina bakuabu
    • Biudi musue
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Malu a kulonda
    • Mikenji ya mua kulama malu masokoka
    • Biudi witaba bua kuenzekabi mu tshiamu
    • JW.ORG
    • Buela
    Tumina bakuabu