TSHIBUTSHILU TSHIA MIKANDA TSHIA KU ENTERNETE tshia Watchtower
TSHIBUTSHILU TSHIA MIKANDA TSHIA KU ENTERNETE
tshia Watchtower
Tshiluba
  • BIBLE
  • MIKANDA
  • BISANGILU
  • w25 ngondo wa 8 dib. 20-25
  • Mua kukandamena majinga mabi

Kakuena filme nansha umue mu tshitupa etshi to.

Tshilema ntshienzeke mu diambula dia filme.

  • Mua kukandamena majinga mabi
  • Tshibumba tshia Nsentedi tshidi tshimanyisha Bukalenge bua Yehowa (Tshia kulonga)—2025
  • Tumitu tua bualu
  • Bintu bia muomumue
  • MEJI ADI SATANA MUSUE BUA TUIKALE NAWU
  • MUTUDI MUA KUMVUA BUA DIPANGA BUPUANGANE
  • MUA KUKANDAMENA MAJINGA MABI
  • “TUNGUNUKAYI NE KUDITETA”
  • Tungunukayi ne kudimukila ditetshibua
    Tshibumba tshia Nsentedi tshidi tshimanyisha Bukalenge bua Yehowa (Tshia kulonga)—2024
  • ‘Tungunuka ne kulonda’ Yezu panyima pa batismo webe
    Tshibumba tshia Nsentedi tshidi tshimanyisha Bukalenge bua Yehowa (Tshia kulonga)—2024
  • Tshidi Yehowa muenze bua kusungila bena mpekatu
    Tshibumba tshia Nsentedi tshidi tshimanyisha Bukalenge bua Yehowa (Tshia kulonga)—2024
  • Mapangadika adi aleja mutudi beyemene Yehowa
    Mabeji a tshisangilu tshia Nsombelu ne mudimu wetu wa buena Kristo—2023
Tangila bikuabu
Tshibumba tshia Nsentedi tshidi tshimanyisha Bukalenge bua Yehowa (Tshia kulonga)—2025
w25 ngondo wa 8 dib. 20-25

TSHIENA-BUALU TSHIA KULONGA 35

MUSAMBU WA 121 Mbimpe tuikale ne kudikanda

Mua kukandamena majinga mabi

“Kanulekedi mpekatu utungunuka ne kukokesha bu mukalenge mu mibidi yenu idi ifua bua nuenu kutumikila majinga ayi nansha.”​—LOMO. 6:12.

LUNGENYI LUNENE

Tshiena-bualu etshi tshidi tshituambuluisha bua kubenga kutekeshibua mu mikole padi majinga mabi atukuata ne bua kumanya mua kuakandamena.

1. Ntshinyi tshitu bantu bonso baluangana natshi?

BIKADI bikufikile bua kupeta dijinga dikole dia kuenza bualu budi Yehowa mukine anyi? Biobi nanku, kuteketshi mu mikolo to, bualu Bible udi wamba ne: “Kakuena diteta didi dinukuate ditu kadiyi dikuata bantu bonso” to. (1 Kol. 10:13) Mbuena kuamba ne: kudi bantu bakuabu badi pabu baluangana ne dijinga dibi dia buena diebe adi. Yehowa udi mua kukuambuluisha bua ukandamene dijinga dibi adi.

2. Mmajinga kayi mabi atu bamue bena Kristo ne balongi ba Bible baluangana nawu? (Tangila kabidi bimfuanyi.)

2 Bible udi wamba kabidi ne: “Muntu yonso udi utetshibua padi dijinga diende dimukoka ne dimulobesha.” (Yak. 1:14) Bantu bonso kabatu batetshibua ne malu a muomumue to. Tshilejilu, bamue bana betu badi mua kupeta meji a kuenda masandi ne bantu badi kabayi ba mubidi umue nabu; bakuabu badi mua kupeta meji a kuenda masandi ne bantu ba mubidi umue nabu. Aba badi balekele kutangila malu a bantu butaka badi mua kupetulula kabidi dijinga dikole dia kuatangila. Bakuabu bakavua balekele dinua dia bintu bidi binyungulula mutu anyi dinua dipitshisha dia maluvu badi mua kupetulula kabidi dijinga dikole dia kubinua. Aa ngamue majinga mabi atu bamue bena Kristo ne balongi ba Bible baluangana nawu. Kudi imue misangu itukadi pamuapa tuetu bonso bumvue anu bu mupostolo Paulo wakafunda ne: “Pandi njinga kuenza bualu buimpe, bualu bubi budi nanyi.”​—Lomo 7:21.

Diteta didi mua kutukuata mu tshimpitshimpi dîba kayi dionso ne muaba kayi wonso (Tangila tshikoso 2)c


3. Majinga mabi owu kaayi ashila muntu muaba, udi mua kufika ku diela meji kayi?

3 Biwikala uluangana ne majinga mabi, kadi kaayi akushila muaba, udi mufuane kuela meji ne: mbikole bua kuakandamena, anyi ne: kuebe nkujike, Yehowa kakukuanyisha kabidi to. Wewe wela meji nanku udi udishima. Ke bualu kayi mu tshiena-bualu etshi netuandamune nkonko eyi: 1) Patudi ne majinga mabi, nnganyi udi musue bua tuele meji ne: (1) nkuetu nkujike ne mbikole bua kuakandamena? (2) Mmushindu kayi utudi mua kuakandamena?

MEJI ADI SATANA MUSUE BUA TUIKALE NAWU

4. a) Bua tshinyi Satana mmusue bua tuele meji ne: mbikole bua tuetu kukandamena majinga mabi? b) Tshidi tshitujadikila ne: tudi mua kuakandamena ntshinyi?

4 Satana mmusue bua tuele meji ne: mbikole bua tuetu kukandamena majinga mabi. Yezu uvua mumanye bualu abu, ke bua tshinyi wakalongesha bayidi bende bua kusambila ne: “Kutubueji mu ditetshibua, kadi utusungile kudi mubi.” (Mat. 6:13) Satana utu wamba ne: bantu kabena mua kutumikila Nzambi padi majinga mabi abakuata to. (Yobo 2:4, 5) Bua tshinyi utu wela meji nanku? Yeye ke muntu wa kumpala wakalekela dijinga dibi dimulobesha, kubengaye bua kushala ne lulamatu kudi Yehowa. Pamuapa udi wela meji ne: tudi bamufuane, mmumue ne: majinga mabi owu matukuate, katuakushala ne lulamatu kudi Yehowa to. Satana wakela meji ne: nansha Muana wa Nzambi uvua muntu mupuangane, uvua mua kupeta meji a kuenza malu mabi! (Mat. 4:8, 9) Kadi mu bulelela, katuena ne bukole bua kukandamena majinga mabi anyi? Tudi nabu! Tudi tuitaba tshiakafunda mupostolo Paulo, tshia ne: “Bua malu onso ndi ne bukole ku diambuluisha dia yeye udi umpesha bukole.”​—Filip. 4:13.

5. Bua tshinyi Yehowa mmutuishibue ne: tudi mua kukandamena majinga mabi?

5 Yehowa mmushilangane ne Satana bualu yeye mmutuishibue ne: tudi mua kukandamena majinga mabi. Bua tshinyi tudi tuamba nanku? Bualu Yehowa ukavua muambe ne: musumba munene wa bantu uvua ne bua kushala ne lulamatu kudiye ne kupanduka ku dikenga dinene. Anji elabi meji tshidi bualu abu bumvuija. Yehowa Nzambi udi kayi mua kushima mmuambe ne: nekuikale musumba munene wa bantu babuela mu bulongolodi bupiabupia “bavuale mizabi mitoke.” Mizabi mitoke idi ileja mudibu bakezuke ku mêsu kua Yehowa. (Buak. 7:9, 13, 14) Bushuwa, Yehowa mmumanye ne: tudi ne bukole bua kukandamena majinga mabi.

6-7. Satana mmusue kabidi ne: tuele meji kayi?

6 Satana mmusue kabidi bua tuele meji ne: bu mutudi ne majinga kampanda mabi, Yehowa kakutuanyisha nansha kakese. Kadi ela kabidi meji a bualu ebu: Satana yeye kuende kukadi kujike, Yehowa ukadi mumubenge ne ukadi wa kabutu. (Gen. 3:15; Buak. 20:10) Kakuyi mpata, bu mutudi tuetu ne ditekemena dia kupeta muoyo wa tshiendelele, udi umvua mukawu; nunku mmusue bua tuele meji ne: kuetu petu nkujike. Kadi tuetu katuena bu yeye to, bualu Bible udi utujadikila ne: Yehowa mmusue kutuambuluisha bua tupete muoyo wa tshiendelele. “Ki mmusue bua muntu nansha umue abutudibue, kadi mmusue bua bonso bafike ku dinyingalala bua mpekatu yabu.”​—2 Pet. 3:9.

7 Tuetu tuitaba ne: katuena mua kukandamena majinga mabi anyi ne: kuetu nkujike, tudi tuenza anu tshidi Satana musue. Tuetu bumvue bualu ebu bimpe, nebituambuluishe bua kumukandamena, batue makasa abidi panshi.​—1 Pet. 5:8, 9.

MUTUDI MUA KUMVUA BUA DIPANGA BUPUANGANE

8. Pa kumbusha dienza malu mabi, ntshinyi tshikuabu tshitu Bible usua kuamba imue misangu padiye wakula bua mpekatu? (Misambu 51:5) (Tangila kabidi “Diumvuija.”)

8 Pa kumbusha Satana, kudi tshintu tshikuabu tshidi mua kutufikisha ku diela meji ne: patudi ne majinga mabi katuena mua kuakandamena anyi ne: kuetu nkujike. Ke tshintu kayi atshi? Mmpekatu utudi tuetu bonso bapiane kudi baledi betu ba kumpala.a​—Yobo 14:4; bala Misambu 51:5.

9-10. a) Mmunyi muakumvua Adama ne Eva pakenzabu mpekatu? (Tangila kabidi tshimfuanyi.) b) Mmunyi mudi mpekatu utudi bapiane wenza bua tudiumvue lelu eu?

9 Ela meji a muakumvua Adama ne Eva pakenzabu mpekatu. Pakabengabu kutumikila Yehowa, bakasokoma, kukebabu bia kuvuala bua kujika mubidi. Mukanda wa Étude perspicace des Écritures, udi wamba bua bualu abu ne: “Mpekatu au wakabafikisha ku diumvua bundu, kubatondabi bikole, kabayi badiumvua mu bukubi to.” Adama ne Eva kabavua mua kudia kabidi bulunda busheme ne Yehowa to. Bu mukavuabu balue bantu bapange bupuangane, nansha bu bobu mua kuenza tshinyi, bavua anu ne bua kumvua bundu. Bivua bienze anu bu ne: bavua bakangile Adama ne Eva mu nzubu wa shambre inayi. Bavua mua kunyunguluka mu shambre yonso inayi ayi kadi kabayi mua kupatuka pambelu to. Mbuena kuamba ne: bavua badibueje nkayabu mu disoka dia dipanga bupuangane, kabayi mua kupatukamu to.

10 Bushuwa, nsombelu uvua Adama ne Eva nende mmushilangane bikole ne wetu bualu tshia kupikulangana natshi katshiena tshibambuluisha bobu to. Kadi tshidi tshituambuluisha tuetu bualu Nzambi mmutshifile bua kutubuikidila mibi ne bua tuikale nende mu malanda mimpe. (1 Kol. 6:11) Nansha nanku, tudi bapiane mpekatu ne dipanga bupuangane. Ke bualu kayi tutu petu tumvua bundu ne bitu bitutonda bikole. Bible udi uleja ne: mpekatu udi utungunuka ne kukokesha bantu bonso, ‘too ne badi kabayi benze mpekatu mu mushindu wa muomumue ne uvua Adama mushipe mikenji.’ (Lomo 5:14) Kadi nansha mudibi mua kututekesha mu mikolo, katuedi meji ne: kuetu nkujike, katuena mua kukandamena majinga mabi to. Kadi mmushindu kayi utudi mua kuakandamena?

Adama ne Eva bumbuka mu budimi bua Edene bundu mêsu tente, baluale biseba bia nyama.

Mpekatu wakafikisha Adama ne Eva ku diumvua bundu, kubatondabi bikole, kabayi badiumvua mu bukubi to (Tangila tshikoso 9)


11. Nansha mutudi mua kuela meji ne: katuena mua kukandamena majinga mabi, ntshinyi tshitudi anu mua kuenza bilondeshile Lomo 6:12?

11 Bu mutudi bantu bapange bupuangane, kudi misangu itudi mua kuela meji ne: katuena mua kukandamena majinga mabi to. Mbienze anu bu ne: tudi tumvua dîyi munda muetu, dituambila ne: katuena mua kuakandamena to. Kadi ki mbimpe tuditeleje to. Bua tshinyi? Bualu Bible udi utulomba bua katulekedi mpekatu utungunuka ne ‘kutukokesha bu mukalenge’ to. (Bala Lomo 6:12.) Bidi biumvuija ne: tudi ne mushindu wa kukandamena majinga mabi. (Gal. 5:16) Ke tshidi Yehowa utulomba bua kuenza bualu mmutuishibue ne: tudi mua kuakandamena. (Dut. 30:11-14; Lomo 6:6; 1 Tes. 4:3) Mbiumvuike bimpe ne: tudi anu mua kuakandamena.

12. Ntshinyi tshitudi mua kuenza tuetu tuela meji ne: kuetu nkujike? Bua tshinyi?

12 Bu mutudi bantu bapange bupuangane, dîba ditudi ne majinga mabi, tudi mua kuela meji ne: nkuetu nkujike, Yehowa mmutubenge. Mbienze anu bu ne: tudi tumvua dîyi munda muetu, dituambila ne: kuenu nkujike. Kadi ki mbimpe tuditeleje to. Bua tshinyi? Bualu Bible udi utuambila ne: Yehowa mmumanye mutudi bena mibi. (Mis. 103:13, 14) “Mmumanye malu onso” adi atutangila, ne mudi dipanga bupuangane dinyange meji a yonso wa kutudi. (1 Yone 3:19, 20) Tuetu katuyi bakumbaje dijinga kampanda dibi ditudi mua kuikala nadi, netuikale bakezuke ku mêsu kua Yehowa. Ntshinyi tshidi tshitujadikila nanku?

13-14. Tuetu ne majinga mabi, bidi bileja ne: Yehowa kena mua kutuanyisha anyi? Umvuija.

13 Bible udi uleja ne: kudi dishilangana dinene pankatshi pa kuenza bualu bubi (butudi mua kudikanda bua kuenza) ne kupeta dijinga dia kuenza bualu bubi (didi mua kudiluila). Tshilejilu, bamue bena Kristo ba mu tshisumbu tshia Kolinto bavua balala ne balume nabu anyi ne bakaji nabu. Paulo wakafunda ne: “Ke muvua bamue ba munkatshi muenu nanku.” Bidi bileja ne: majinga au kaavua abajuka kabidi anyi? Pamuapa batshivua anu nawu bualu kaatu ashila muntu muaba bipepele to. Kadi bena Kristo bavua badikanda, kabayi baakumbaja bavua banyishibua kudi Yehowa. Uvua ubamona “basukudibue.” (1 Kol. 6:9-11) Yehowa udi mua kukumona pebe mushindu au.

14 Nansha wewe uluangana ne majinga mabi a mushindu kayi, udi anu mua kuakandamena. Nansha wowu mua kukujuka imue misangu, udi ne mushindu wa kudikanda ne kubenga ‘kukumbaja majinga a mubidi ne a ngenyi yebe.’ (Ef. 2:3) Mmunyi muudi mua kukandamena majinga mabi?

MUA KUKANDAMENA MAJINGA MABI

15. Bua wewe kukandamena majinga mabi, bua tshinyi mbimpe witabe butekete buudi nabu?

15 Bua wewe kukandamena majinga mabi, mbimpe witabe butekete buudi nabu. Dimuka bua kudishimi nkayebe ne “meji a dishima.” (Yak. 1:22) Tshilejilu, muntu utu unua ukuatshika, udi mua kuela meji ne: ki mbibi to, bualu kudi bantu bakuabu badi banua maluvu a bungi bamupite yeye. Muntu udi utangila malu a bantu butaka, udi mua kuela bakuabu tshilumbu pambidi, wamba ne: tshivua mua kupeta meji a kuatangila bu mukajanyi utamba kungenzela malu a mananga to. Wewe ne ngelelu wa meji wa nunku, udi mua kukuluka bipepele mu mpekatu. Nunku paudi wenza bualu bubi, kudibingishi to, ikala witaba bilema biebe.​—Gal. 6:7.

16. Mmunyi muudi mua kudisuika bua kuenza malu makane?

16 Pa kumbusha ditaba butekete butudi nabu, mbimpe udisuike bua kubenga kuenza malu mabi. (1 Kol. 9:26, 27; 1 Tes. 4:4; 1 Pet. 1:15, 16) Manya bualu butu butamba kukufikisha ku dienza malu mabi ne dîba ditu bualu abu bukuenzekela. Tshilejilu, bitu bikukolela bua kukandamena bualu kampanda paudi mutshioke anyi patukadi butuku anyi? Dianjila kuela meji a bualu budi mua kukufikisha ku dienza malu mabi ne a tshiwenza. Ela meji au kumpala kua bualu abu kukuenzekela.​—Nsu. 22:3.

17. Tshilejilu tshia Jozefe tshidi tshitulongesha tshinyi? (Genese 39:7-9) (Tangila kabidi bimfuanyi.)

17 Tumonayi tshivua Jozefe muenze pavua mukaji wa Potifâ mumuambishe. Wakabenga diakamue mêyi ende a ntekesha. (Bala Genese 39:7-9.) Tshilejilu tshiende tshidi tshitulongesha tshinyi? Jozefe ukavua mudisuike bua kuenza malu makane kumpala kua mukaji wa Potifâ kumuambisha. Mbimpe tuetu petu tudisuike bua kuenza malu makane kumpala kua tuetu kuteshibua. Dîba adi patukuata diteta, nebikale bipepele bua tuetu kuenza tshidi tshiakane.

Foto: 1. Jozefe unyema mukaji wa Pôtifa; mukaji au mukuate tshilamba tshia Jozefe mu tshianza, umulonda. 2. Muanetu wa balume utshidi nsonga ubenga bilele bia malu a mananga bidibu bamuelesha kudi muana wa bakaji mu kalasa.

Kandamena diteta diakamue, anu bu Jozefe! (Tangila tshikoso 17)


“TUNGUNUKAYI NE KUDITETA”

18. Ntshinyi tshikuabu tshitudi mua kuenza bua kukandamena majinga mabi? (2 Kolinto 13:5)

18 Bua wewe kukandamena majinga mabi, udi kabidi ne bua kutungunuka ne kuditeta, mmumue ne: udi ne bua kutungunuka ne kudikonkonona bua kumanya muudi. (Bala 2 Kolinto 13:5.) Ikala ukonkonona meji ebe ne bikadilu biebe pa tshibidilu, ne pashishe wakaja malu adi akengela. Tshilejilu, nansha biobi ne: utu anu ukandamena mateta, mbimpe udiebeje ne: ‘Ntu ngangata minite bungi kayi bua kukandamena diteta?’ Wewe mumone ne: utu unengakana, kudipishi to; keba tshiudi mua kuenza bua kuikadi unengakana to. Diebeja ne: ‘Ngenyi mibi yoyi minduile, tshienaku mua kuyumbushe diakamue anyi? Filme intu ntangila, malu antu mbala ne mijiki intu nteleja bitu bienza bua binkolele bua kukandamena diteta anyi? Ntu ntangila musangu umue kua tshianana padibu batuadija kuleja bintu bibi anyi? Ndi mumanye ne: mikenji ya Yehowa mmiela bua diakalenga dianyi nansha mudiyi indomba bua kudikanda mu malu kampanda anyi?’​—Mis. 101:3.

19. Mmunyi mudi mapangadika adi mua kumueneka bu makese mua kuenza bua bitukolele bua kukandamena majinga mabi?

19 Kuikadi udibingisha paudi wenza bualu bubi to. Bible udi wamba ne: “Muoyo udi udinga kupita tshintu tshikuabu kayi tshionso ne mmubi mutambe.” (Yel. 17:9) Yezu wakamba ne: mu muoyo mutu mupatuka “meji mabi.” (Mat. 15:19) Tshilejilu, muntu ukadi mulekele kutangila malu a bantu butaka udi mua kuela meji panyima pa matuku ne: kutangila foto ya bantu idi ijulangana majinga a kusangila ki nkubi to, bualu kayena ne bantu butaka to. Udi mua kudiambila ne: ‘Ki mbibi bua meme kudifuanyikijila ngenda masandi to, bualu mu bulelela tshiena ngenda ne muntu to.’ Muntu yeye wela meji nanku, bidi anu bu ne: udi ‘udianjila kulongolola malu bua majinga a mubidi.’ (Lomo 13:14) Mmunyi muudi mua kuepuka ngelelu wa meji eu? Dimuka bua kubenga kuangata mapangadika mabi nansha wowu makese bualu adi mua kukufikisha ku diangata mapangadika mabi a manene adi pawu mua kukufikisha ku dienza mpekatu.b Umbusha “meji mabi” onso adi mua kukusaka bua kudibingisha paudi wenza bualu bubi.

20. Ntshinyi tshienzeka kumpala eku? Ndiambuluisha kayi ditudi nadi mpindieu?

20 Tudi balonge ne: Yehowa udi utupesha bukole bua tukandamena mateta. Ku diambuluisha dia tshia kupikulangana natshi, Nzambi udi kabidi mua kutubuikidila mibi yetu ne mmutupeshe ditekemena dia kupeta muoyo wa tshiendelele mu bulongolodi bupiabupia. Netuikale ne disanka dia bungi patuikala tuenzela Yehowa mudimu ne meji makezuke. Pakuamba tshikondo atshi tshilue, tuetu ne majinga mabi, tuikalayi batuishibue ne: tudi mua kuakandamena; katuambi ne: kuetu nkujike to. Bu mudi Yehowa utuambuluisha, netuakandamene!

NEWANDAMUNE MUNYI?

  • Patudi ne majinga mabi, ntshinyi tshidi mua kutuambuluisha tuetu tuela meji ne: katuena mua kuakandamena anyi ne: kuetu nkujike?

  • Ntshinyi tshitudi mua kuenza bua mpekatu ‘katukokeshi bu mukalenge’?

  • Mmunyi mutudi mua ‘kutungunuka ne kuditeta’?

MUSAMBU WA 122 Nuikale bashindame, kanuyi kunyungisha!

a DIUMVUIJA: Mu Bible, muaku “mpekatu” utu misangu ya bungi uleja bualu bubi budi muntu muenze bu mudi kuiba, kuenda masandi, anyi kushipa muntu. (Ekes. 20:13-15; 1 Kol. 6:18) Kadi mu imue mvese, muaku “mpekatu” udi uleja dipanga bupuangane ditudi tuledibua nadi nansha katuyi banji kuenza bualu bubi.

b Mona ne: nsongalume udibu bakuile mu Nsumuinu 7:7-23 uvua muanji kuangata mapangadika mabi a makese avua malue kumufikisha ku diangata dipangadika dibi dinene dia kuenda masandi.

c DIUMVUIJA DIA TSHIMFUANYI: Ku dia bakaji: Muanetu wa balume musombe udia kantu, mutangile bantu balume babidi bakuatangane ku tshianza, bileja mudibu banangangane. Ku dia balume: Muanetu wa bakaji mutangile bantu babidi banua makanya.

    Mikanda ya mu Tshiluba (1982-2025)
    Patuka
    Buela
    • Tshiluba
    • Tumina bakuabu
    • Biudi musue
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Malu a kulonda
    • Mikenji ya mua kulama malu masokoka
    • Biudi witaba bua kuenzekabi mu tshiamu
    • JW.ORG
    • Buela
    Tumina bakuabu