November
HaChiwana, November 1
Eyi mwanami, ikalaku mukwamaana, wutiyishaña muchima wami kuwaha, kulonda nakatweshi kwakula muntu wukunsawula.—Yish. 27:11.
Satana wahosheli nindi, antu amukalakelaña Yehova muloña wayuma yayinkañayi. (Yoba 2:4, 5) Komana Satana nahimpi yitoñojoka yindi kufuma hahosheliyi awa mazu? Inehi! Satana chamunatiliwu hamaseki, watwalekelihu kutwambila ambuña Nzambi. (Chim. 12:10) Makonu, Satana wuchidi kuhosha nindi antu adifukulaña kudi Nzambi muloña wayuma yayinkañayi. Nakufwila nindi tudikañi nawuswa waNzambi wakuyuula kulonda aleki kumukalakela. Neyi mudi mukweseka nawa munakukabakana fwikijenu awa antu abulaña kumwekana. Satana niandemoni jindi adi kukabadi kamu. Anakuyitala kulonda atali chimukwila nawa anakuhosha nawu muleki. Kukabadi kakwawu, kudi Yehova, Mwanta wetu Yesu Kristu, awayishewa asañulawu dehi, niañelu amavulu. Niwena anakumona chimunakukabakana, ilaña anakuyikwasha. Anakutiya kuwaha chinakumonawu munakuumika nikumwovwahila Yehova. Hohenohu mutiya nikutiya Yehova nakuyileja mazu adi munsona yefuku dalelu. w16.04 2:8, 9
HaChitanu, November 2
Yakuku namuntu wumu hela nawantu ayedi.—Mat. 18:16.
Mpinji yikwawu, tunateli kuzatisha wanyi njila jejima jisatu jekala haMatewu 18:15-17. Muloñadi? Muloña kakavulu muntu wunavulumuni wetejaña nindi naluwañeshi nawa wazatilañahu kulonda abuli kumuhaña muchipompelu. Kuhiñahu muntu anavulumuniwu watela kumwanakena manakwindi kulonda ekali mukuwunda. Tunamoni hatooka mukufumba kwaYesu netu, komana twatela kuya wanyi swayi kudi aeluda. Tunateli kuleja aeluda kukala neyi tunalondeli dehi yikuma yiyedi yakusambila nawa kudi wunsahu walala wunakumwekesha nawu hadi kukala. w16.05 1:15, 16
HaMposu, November 3
Wena hiyampata yamunu mwishinaku.—Yow. 17:16.
Twahakwilañaku Wanta waNzambi. Chineli twahakwilañaku nfulumendi yawantu wanyi, twekalaña nachinleji chitooka neyi tunakushimwina netu Wanta Nzambi hohu diwakafumishahu kukala kwawantu ejima. Nsakililu yakutwamba yadiñijaña mumapolitiki, nawa chumichi chaletaña chaambu. Chineli hitwadiñijaña mujamapolitikiku, twanuñañana nawamanakwetu niahela mukaayi kejima. (1 Pet. 2:17) Chitunakuswila kwakwihi nakukuma kwakaayi kaSatana, chikutukalilaña kubula kudiñija munsañu jamapolitiki. Makonu, antu ‘oma nyichima’ nawa ‘achinchika,’ nawa akasweja kwambokelamu. (2 Tim. 3:3, 4) Amanakwetu amakwawu adi mukukala muloña wakuhimpika kwajipolitiki mwituña dawu. Dimuloña waweni wutwatelela kudiloñesha chadimu kubula kudiñija munsañu jamapolitiki nimumpinji yakala. w16.04 4:3, 4
HaMulungu, November 4
Chuma chinakukuwayi muntu, dichakamunayi.—Ŋal. 6:7.
Antu amakwawu atoñojokaña nawu anateli kwila yuma yejima yinakeñi kwilawu. Ilaña etu tunakukeña kwila yuma yikumuzañalesha Yehova. Henohu kanda tufuukuli, twatela kutoñojoka chahosha Bayibolu nikuyovwahila. Chakutalilahu, Bayibolu yatuleja chamonañayi Nzambi kuzatisha mashi munjila yatama, nawa twatela kulondela chiyahosha. (Kutach. 9:4; Yil. 15:28, 29) Twatela kulomba kudi Yehova kulonda yatukwashi kufuukula munjila yikumutiyisha kuwaha. Kufuukula kwetu kunateli kutukwasha hela nehi. Neyi tufuukula chiwahi tukukundama kudi Yehova. Neyi tufuukula chatama wubwambu wetu nayena wukumana. Kufuukula kwetu kunateli cheñi kukwasha amakwawu hela nehi. Twatela wanyi kwila yuma yinateli kuhilisha amanakwetu hela yikuzeyesha chikuhwelelu chawu. Hitwatela cheñi kuleta kukala kudi amanakwetu muchipompeluku. Dichi twatela kufuukulaña chiwahi.—Rom. 14:19 w16.05 3:4, 5
HaChimu, November 5
Yami Yehova Nzambi yeyi, yami nakulejaña mwakukuwahisha.—Isa. 48:17.
Yehova watiyaña kuwaha neyi tuzatisha mpinji yetu chiwahi kutaña nikudiza Bayibolu ninyikanda yetu. (Efwes. 5:15, 16) Hela chochu, kudi yuma yitwatela kubula kwila. Yumanyi yenoyu? Neyi kubabala nehi, tunateli kutoñojoka netu yibalu yikwawu yamuBayibolu hela nyikanda yikwawu yikutukwasha wanyi. Chakutalilahu, indi neyi chibalu chimu chamuBayibolu chikutukwasha wanyi kwesekeja nakukala kutukweti? Hela neyi owu mukanda anawusonekeli etu wanyi? Komana twatañañamu swayi swayi hela kubula kutañamu? Neyi twila mwenimu, tukwiluka wanyi nsañu yidimu yinateli kutukwasha. Twatela kwiluka netu, nyikanda yejima yitwatambwilaña yafumaña kudi Yehova. w16.05 5:5, 6
HaChiyedi, November 6
Neyi anawani muntu navulumuni, enu mwendaña muspiritu, mufuntishenu muntu wudi ochu naspiritu yakudizoza.—Ŋal. 6:1.
Yehova wazatishaña cheñi chipompelu niaeluda kulonda yatuwumbi. Chakutalilahu, neyi aeluda eluka nawu tudi nachiluwa, atukwashaña. Hela chochu, azatishaña wanyi yitoñojoka yawu hakutukwasha. Ilaña, alombaña kudi Yehova kulonda yayikwashi kwikala nakashinshi nimaana. Kuhiñahu, asandujolaña muBayibolu nimunyikanda yetu kulonda awani nsañu yikutukwasha. Neyi tukwiluka chatuwumbañayi Yehova, chikutukwasha kwikala nawubwambu wawuwahi nawamanakwetu niahela. Nawa, tukukeña antu itwashimwinaña kushilahu tuhu niatudizi etu aBayibolu. Nzambi wakanjikijaña wanyi antu nindi ahimpi, ilaña wayilejaña yuma yayiwahi yatela kwilawu. Kuhiñahu akutondahu aweni neyi akukeña kuhimpa. w16.06 1:13, 14
HaChisatu, November 7
Wudi nakukeñakeña yuma yeyi yamaneni tahindi? Bayi wuyikeñakeñaku.—Yere. 45:5.
Kapostolu Yowanu wasoñamishili nindi neyi muntu wukukeña yuma yamukaayi, yidi neyi “kufwila kwachisemwa chaheseki, nikufwila kwamesu, nikudisamba kwamukunkulwayi kwawumi wunu,” dikwila nawu “kukeña kwaTata hikwekala mudi yenaku.” (1 Yow. 2:15, 16) Dichi twatela kudishinshikaña mpinji yejima kulonda twiluki neyi twakeña yuma yamukaayi. Hadaha tukuwana netu tunatachiki kukeña yisela, kudikunda nawantu nikuvwala nvwalilu yamukaayi. Indi kwiji tunakufwila kwila ‘yuma yamaneni’ kuhitila mukukeña kutaña shikola yahewulu. Ituña dadiha didi kwakwihi nankashi. Dichi twatela kwanuka mazu aMosi ekala haKuhituluka 6:4! Neyi tukwiluka nikukuhwelela chikupu netu “Yehova Nzambi yetu hiYehova wumu hohu,” tukudifukulaña kudi yena hohu nawa tukumukalakelaña munjila yinakukeñayi.—Heb. 12:28, 29. w16.06 3:14
HaChiwana, November 8
Dichi shenu muchima kuWanta [waNzambi], iyi yuma yejimiyi akayishilaku.—Luka 12:31.
Yuma yakeñekaña hakwila tuhandi yantesha, ilaña yitwafwilaña yayivulu. Antu amavulu eluka wanyi chaambu chekala hayuma yakeñekaña hakwila tuhandi nihayuma yitwafwilaña. Chaambwinyi chekalahu? “Yuma yakeñekaña,” hiyuma yatukwashaña kutwalekahu kuhanda. Yuma yidi neyi, yakuda, yakuvwala nihakukama. Ilaña “yuma yitwafwilaña,” hiyuma yitwakeñaña chakwila hela tunayibuli tukutwalekahu kuhanda. Yuma yitwafwilaña yinateli kwambuka kwesekeja neluña kutwashakamaña. Mumatuña ahutwa, antu amavulu akeñaña hohu mali akulandamu selufoni, honda hela iluña hakushakama. Ilaña mumatuña aheta, antu afwilaña kwikala nayakuvwala yalema wuseya, matala amaneni nikwikala namotoka yalema wuseya. Dichi, hela chakwila tunakufwila yuma yayivulu hela nehi, hela tukutwesha kuyilanda hela nehi tunateli kufwa mumuhetu wakufwila maheta.—Heb. 13:5. w16.07 1:1-3
HaChitanu, November 9
Bayi mutoñojokelaña chadimu kufwila yuma yakumujimbaku.—Rom. 13:14.
Antu amavulu anayiputishi nayuma yamukunkulwayi chakwila anakukañanya nikukeña ‘yuma yakuspiritu.’ (Mat. 5:3) Anadiñiji chikupu mumaheta amukaayi asañumunaña “kufwila kwachisemwa chaheseki, nikufwila kwamesu.” (1 Yow. 2:16) Twetejaña spiritu yaNzambi muchihandilu chetu yahanañayi Yehova kulonda yitukwashi kutiyishisha yuma yikukeña kumwekana hela chakwila spiritu yamukaayi yatwikañeshaña. (1 Kor. 2:12) Hela chochu, twatela kubabala kuchina yuma yamunu mukaayi yitukañeshi kuzata nyidimu yetu yakuspiritu. (Luka 21:34, 35.) Antu amakwawu atusehaña muloña wakutwalekahu kwikala atona, ilaña bayi chituzeyeshaku. (2 Pet. 3:3-7) Dichi twatela kudikundaña nawakwetu akwaKristu kukupompa kwatulombolañawu naspiritu yaNzambi. w16.07 2:13, 14
HaMposu, November 10
Yeyi watiyaña mwalombañawu antu, antu ejima akwinza. . . . Wakabuta nyiloña yetu.—Mas. 65:2, 3.
Antu amavulu alombaña muloña kulomba kwayikwashaña, ilaña akañanyaña kwiluka nawu Nzambi watiyaña kulomba kwawu. Atela kwiluka nawu “Watiyaña mwalombañawu antu.” Yesu walejeli atumbanji twindi nindi: “Neyi mukulomba chuma mwijina dami nukuchila.” (Yow. 14:14) “Chuma” chinesekani nankeñelu yaYehova. Yowanu watuleja nindi: “Chitukubula kumutiya woma, tukwiluka netu neyi tukulomba chuma chamwaya muchima windi, wukututiya.” (1 Yow. 5:14) Twatiyaña kuwaha kuleja antu netu kulomba kwatukwashaña hohu wanyi ilaña dimu twakundaminaña kwakwihi ‘netanda daluwi lwasweja’ lwaYehova! (Heb. 4:16) Neyi tuyidizisha chakulomba chiwahi, Muntu wuyatela kulomba niyuma yiyatela kulombawu, dikwila nawu tukuyikwasha kukundama kwakwihi naYehova nikukundejewa mumpinji yakala.—Mas. 4:1; 145:18. w16.07 4:11, 12
HaMulungu, November 11
Antu eyi ajila akakukiswila, nkisu. Akatena kulema kwawanta weyi, akashimuna ñovu yeyi, kulonda kutiyakesha kudi anyana kawantu niyelañayi yañovu, nimpuhu yakulema kwawanta windi.—Mas. 145:10-12.
Awa mazu amwekeshaña chatoñojokañawu aYinsahu ejima ashinshika aYehova. Indi neyi yikatu nikukula kwamujimba kunakuyikañesha kuzata mudimu wakushimwina? Mpinji yejima ilukenu nenu chimukushimwina nsañu yayiwahi kudi antu anakuyihemba, mudimu wenu wajila wunakumuhameka Nzambi yetu. Neyi mudi mukaleya muloña wachikuhwelelu chenu, nawa muhoshaña hachalala neyi chinatwesheki, chumichi chamutiyishaña Yehova kuwaha. (Yish. 27:11) Nawa neyi mukweti chisaka chambokelamu munsakililu ilaña mutwalekahu kwila yuma yakuspiritu mpinji yejima mukumutiyisha Yehova kuwaha. (1 Pet. 3:1-4) Munateli kumuhameka Yehova nikuyilaku hambidi kuspiritu nimumpinji yakala. Chakadi nikujina Yehova wukuyikiswila chimunakuleja chalala chaNzambi kudi antu abula kuchiñeja. w16.08 3:19, 20
HaChimu, November 12
Enu ambanda, ovwahilenu anfumu jenwenu aweni neyi chimwovwahilaña Mwanta. Muloña iyala diyi mutu wamumbanda, chochadiyi Kristu mutu wachipompelu.—Efwes. 5:22, 23.
Bayi neyi iyi ntanjikilu yaletesha mumbanda kwikala wamukunkulwayi kudi nfumwindiku. Ilaña yakwashaña mumbanda kuzata mudimu wamwinkeliwu kudi Nzambi hahosheliyi nindi: “Hichinawahi iyala [Adama] kushakama kanka winduku; nukumwilila nkwashi wamutelela.” (Kutach. 2:18) Neyi chamwekeshañayi Kristu “mutu wachipompelu” kukeña, iyala mukwaKristu niyena watela kumwekesha kukeña hamu neyi mutu. Neyi wukwila mwenimu, ñodindi wukwikala wakiñewa nawa wukutiyaña kuwaha kumulemesha, kumukwasha nikumwovwahila. Hakwila nawu atumbanji embujoli chakutalilahu chaYesu, atela kukeñañana neyi chayikeñeliyi. (Yow.13:34, 35; 15:12, 13; Efwes. 5:25) Kukeña kwamuwulu kwamwekeshañawu akwaKristu kwatela kwikala kwalala chakwila muntu nateli kufwila mukwawu neyi chinatwesheki. w16.09 1:15, 16
HaChiyedi, November 13
Izu dakuhoshela hadu hidinateleli o chidawaha!—Yish. 15:23.
Mazu enu amawahi anateli kukwasha chikupu amakwawu. Neyi mwila mwenimu, munateli kuyikwasha kumukalakela Yehova chikupu. Nawa neyi munakupompa, mwatela kwiluka nenu munateli kukolesha nankashi anakwenu neyi mwakula yikuma yinateli kuyikwasha anakwenu. Muloña wakuyikwasha kudi Yehova, Nehemiya niakwawu adiñayi nawu akolesheli makasawu kulonda azati mudimu. Amanishili kutuñulula mpwembu jaYerusalema mumafuku 52 hohu. (Nehe. 2:18; 6:15, 16) Nehemiya hatalileña hohu chatuñileñawuku. Ilaña wazatileñaku hakutuñulula mpwembu jaYerusalema. (Nehe. 5:16) Munjila yoyimu, aeluda amavulu akweti kukeña anembujoli Nehemiya kuhitila mukuzataku nyidimu yakutuña yamukuloñesha hela kuwahisha nikutuñulula Itala dawu daWanta. Akwashaña cheñi makasa anazeyi awantu anakwakama kuhitila mukuzata nawu mumudimu wakushimwina nikuya nakubiña anyikoku.—Isa. 35:3, 4. w16.09 1:15, 16
HaChisatu, November 14
Kukeña . . . hikwelaña chuma chabula kutelaku; hikwakokwelaña kwindi hohuku.—1 Kor. 13:4, 5.
Antu jaNzambi azataña nañovu kulonda alondeli kufumba kwamuBayibolu kwakwila nawu: “Dichi jahenu yidi yenu yidi hamaseki, wuvumbi, wuzondu wamumuchima, kufwila kwila yuma yatama.” (Kol. 3:2, 5) Bayi tuletesha akwetu akwakwitiya chiyikalili kulondela iku kufumbaku. Amanakwetu niahela aleka dehi chihandilu chawuvumbi, hadaha achidi kulwisha kulonda aleki yilwilu yanshidi. (1 Kor. 6:9, 10) Tukukeña wanyi kuletesha chiyikalili kuleka yilwilu yatama, indi nawu mwacheñi? Neyi tudi hamu nawamanakwetu niahela, nvwalilu yetu yatela kukwasha chipompelu kwikala chashinshika. Tukweti wuswa wakutonda yakuvwala yitunakukeña kuvwala. Hela chochu, wejima wetu tukweti mudimu wakuvwala yuma yikuletesha amakwawu ekali ashinshika nikutwalekahu kulondela ntanjikilu yaNzambi yajila muyitoñojoka, munhoshelu nimuyilwilu.—1 Pet. 1:15, 16. w16.09 3:9, 10
HaChiwana, November 15
Anyikwenzi nayañadima . . . Ahameki ijina daYehova.—Mas. 148:12, 13.
Eyala namumbanda adisumbula amuFrance ahosheli nawu: “Twamukuhwelela Yehova, ilaña hichinayi mukwila nawu nianyanetu akamukuhwelelaku.” Atwalekelihu nawu: “Chikuhwelelu hiyachiswanañaku. Anyanetu atachikaña kwikala nachikuhwelelu chovu-chovu.” Manakwetu wakuAustralia wasonekeli nindi: “Kukwasha mwanenu kulonda yekali nachikuhwelelu, hadaha dikukala kweneni kumunateli kumona muchihandilu chenu . . . Munateli kutoñojoka nenu munamwakuli mwanenu malwihu indi ejima nawa nenu nachitiyi. Chimukuhita mpinji, mukuwana nawu nakuyihula cheñi lwihu lwolumu! Ñakwilu yimukumuleja lelu, kumadiki wakayijimbala. Nsañu jikwawu mwatela kudiza nindi kakavulu.” Neyi mudi nvwali, komana mpinji yikwawu mwajinokaña neyi mukutwesha wanyi kudizisha nikufumba anyanenu kwikala amayala niambanda akweti chikuhwelelu? Kuhosha hohu chalala, kwosi niwumu hakachi ketu wukutwesha kuzata iwu mudimu namaana indi. (Yere. 10:23) Ilaña, tukutwesha neyi tukulomba wunlomboli kudi Nzambi. w16.09 5:1, 2
HaChitanu, November 16
Antu atela kuyilila mwamuwahi hiwuchidi nañovu yakuyilila.—Yish. 3:27.
Antu anafumi kwituña dacheñi akumona kukala kwakufwila kwinjilila chisemwa chamwituña dacheñi. Luti wemikili chakutalilahu chachiwahi haniyi nsañu. Chatachi, walemesheli chisemwa chamwituña mwayiliyi kuhitila mukulomba kulonda amwiteji kunonojola mwiha. (Luti 2:7) Walemesheli wuswa windi muloña welukili nindi wudi mwituña dambala. Chamuchiyedi, wasakililili nankashi haluwi lwamumwekesheleliwu. (Luti 2:13) Antu anafumi kwituña dacheñi neyi amwekesha yilwilu yamuchidiwu, akuyilemesha chikupu kudi antu amwituña munenziwu nikudi akwawu akwakwitiya. Twatiyaña kuwaha muloña Yehova muluwi lwindi lwasweja neteji antu afuma kuyitachi yashiyashana kutiya nsañu yayiwahi. Mwituña dawu, hadaha chayikalilili kudiza Bayibolu hela kudikunda nawantu jaYehova mukukasunuka. Ilaña chineli anakudikunda nanetu, kwila tuyikwasha kulonda abuli kudimona neyi hiyenyi nehi? w16.10 1:17-19
HaMposu, November 17
Hansañu yamuzañalu wamushililuwu kumesu indi hakuumikila hamutondu wakuyandishila.—Heb. 12:2.
Akwakudifukula amavulu aNzambi amakonu anakwimbujola chakutalilahu chaYesu kuhitila mukuchiñeja chikupu nikubula kwiteja kweseka kuzeyesheña chikuhwelelu chawu. Shinshikenu hachakutalilahu chaRudolf Graichen, wavwalikilili muGermany mu 1925. Wanukileña nyevulu yansañu yamuBayibolu yakudikiliyi kumbañu yamwitala dindi. Wasonekeli nindi, “Hamwevulu wumu, hadiña kañwidi namwana kamukoku, mwana kampembi nachisumpa, mwana kañombi namutupa, wejima wawu adi mukuwunda nawa anakuyilombola kudi mwana wanyanya . . . Nyevulu yamuchidiwu yankwashili chikupu mukuhanda kwami.” (Isa. 11:6-9) Rudolf watwalekelihu kukuhwelela chikupu muparadisa yahamaseki hela chakwila amukabishili chikupu hadi yaaka yayivulu, katachi kudi aNazi Gestapo, kuhiñahu kudi aCommunist Stasi of East Germany. Kweseka kukwawu kwakala kwamweniyi Rudolf kwadiña kwakufwisha amama yindi, afwili namusoñu wamahumba wenzaña muloña wankusa, mbaleli, nitunzeñu muchilombu chakuyandishila chaRavensbrück, nihampinji yamweniyi atata yindi anazeyi kuspiritu chakwila akaani nawu hiyadi cheñi aChinsahu chaYehovaku. w16.10 3:12-14
HaMulungu, November 18
Chimwatambwili kudetu izu dansañu yaNzambi, . . . mwaditambwili . . . chochidekala izu daNzambi chalala.—1 Tesa. 2:13.
Ambuña aYehova alemesha chikupu mukanda wajila waNzambi, Bayibolu. Chineli twawanina wanyi, mpinji yikwawu atufumbaña kuzatisha Nsona. Twakela ñahi neyi atufumba? Shinshikenu hadi akwaKristu amuyaaka nkulakaji yakusambila aEyodiya niSintiki. Hamwekeni kukala kweneni hakachi kanawa ambanda ayedi awayishewa. Kukala kwadiña hakachi kaEyodiya naSintiki hadaha kwadi kuleta kukala muchipompelu chejima. Bayibolu hiyatuleja yuma yafuminimuku, ilaña awa ahela atela etejeli kufumba kwayifumbiliyi Pawulu. (Fwi. 4:2, 3) Kukala kwamuchidiwu kunateli kuleta kukala muyipompelu yawantu jaYehova makonu. Hela chochu, tunateli kumanisha kukala kwamuchidiwu neyi tuzatisha kufumba kwekala Mwizu daNzambi, Bayibolu. Nawa neyi tulemesha chikupu Mukanda waYehova, tukulondela kufumba kwekalamu.—Mas. 27:11. w16.11 3:1-3
HaChimu, November 19
Neyi wakazeya hefuku dakala ñovu jeyi jakeha.—Yish. 24:10.
Ejima wetu twakeñekaña kutwikolesha. Sweje-e hampinji yitunakukula. Timothy Evans wadiza hadi anyana walumbulwili nindi: “Anyana. . . akeñekaña kuyikolesha neyi chochakeñekaña nyitondu menji. Mwana watiyaña kuwaha neyi amukolesha.” Ilaña tunakushakama mumpinji yatama. Antu anakudikeña aweni, anakuhela akwawu nawa hiyakoleshaña akwawuku. (2 Tim. 3:1-5) Satana Diyabolu nakukeña kutuneñesha muloña weluka nindi neyi tuneña tukuzeya kuspiritu nimuyuma yikwawu. Satana wazatishili kukala kwashiyashana nikutwamba kulonda yamuneñeshi muntu waloña Yoba, ilaña wakañenyi. (Yoba 2:3; 22:3; 27:5) Tunateli kukañesha nyidimu yaDiyabolu kuhitila mukukolesha antaña jetu niantu amuchipompelu. Chumichi chikutukwasha kumona hetala detu niKwitala daWanta kwikala maluña amawahi nawa akutwikiña. w16.11 1:4, 6
HaChiyedi, November 20
[Nzambi] wayitambikili nindi mufumi mumwidima.—1 Pet. 2:9.
Amayala ahamuka atachikili kubalumuna Izu daNzambi mumadimi ahoshañawu antu ejima. Antu amavulu chiyekaliliwu naBayibolu ayitañileña. Chiyatañileñawu adiña nakwihula malwihu adi neyi: Hadihi hasonekawu Mwizu daNzambi nawu kwekala iluña dakabishilañawu afu (pulikatoliya)? kufwetela afu mali? apapa nimashikofu? Yumiyi yadiña yaluwa kwesekeja nanshimbi jachechi. Akulumpi jachechi ahilileña neyi antu atachika kuyihujola. Akulumpi jachechi niwena atachikili kutiyisha antu woma. Amayala niambanda ayikabishileña muloña akaanineña yuma yadizishileñawu muchechi. Chechi yajahileña antu adikañileña nanshimbi jawu kuzatisha Nfulumendi. Akeñeleña nawu antu aleki kutaña Bayibolu nikuyihula malwihu. Aka kafuta kawu kazatikili. Hela chochu, antu antesha amwimikili Babiloni Muneni mushindu. Muloña atompeli Izu daNzambi nawa akeñeleña kwiluka yuma yayivulu. w16.11 4:13
HaChisatu, November 21
Chinsahu washinshika hatwambañaku.—Yish. 14:5.
AkwaKristu ejima atela kutwamba wanyi. (Efwes. 4:25.) Satana “hintwambi, hitata yachu.” Nawa Ananiya nañodidi afwili muloña wakutwamba. Neyi tunakukeña kuyimbujola wanyi awantu, twatela kutwamba wanyi. (Yow. 8:44; Yil. 5:1-11) Komana twatela hohu kubula kutwamba? Kubula kutwamba kwatela kumwekesha nawu twamusakililaña Nzambi haluwi lwindi lwasweja. Kutwamba hikuhosha nsañu yabula kwikala yalala. Hela chochu, Yehova wakeñaña hohu wanyi nindi tubuleña kutwamba. Walejeli aIsarela nindi: “Mwakekalaña ajila muloña ami Yehova Nzambi yenu najila.” Kuhiñahu wayilejeli chiyanateli kwikala ajila. Nzambi wahosheli nindi: “Kwiya chinjila, kudimbana chinjila, kuleja mukwenu mwakutwamba chinjila.” (Lev. 19:2, 11) Hela chakwila tunateli kutwamba wanyi, neyi tuletesha antu amakwawu kukuhwelela nsañu yinabuli kwikala yalala, tunakutwamba. w16.12 1:17, 18
HaChiwana, November 22
Kuwunda kwaNzambi kwabadika maana ejima kwakahemba nyichima yenu niyitoñojoka yenu mudi Kristu Yesu.—Fwi. 4:7.
Mwizu daNzambi twawanañamu mazu aYesu akukolesha. Mazu indi nintañishilu yindi yadiña nakukolesha antiyilili jindi. Antu amavulu enjileña kudi yena muloña wadiña nakuwundisha antu adiña nanyichima yachikeka, kukolesha azeya nikukundeja aneña. (Mat. 11:28-30.) Wamwekesheleña antu kukeña kuhitila mukuyikwasha kuspiritu, muyitoñojoka nikumujimba. (Maku 6:30-32) Yesu wuchidi kukwasha antu niyinu mpinji. Ninenu munateli kutiya neyi chatiyileña atumbanji twaYesu hakwenda nindi. Bayi neyi munateli kukoleshewa hohu chiña neyi munakumumona Yesuku. Hamu neyi Mwanta wamwiwulu, Yesu natwalekihu kwikala nikumwekesha luwi. Dichi, neyi munakwakama, nateli ‘kuyikwasha hampinji yatelela.’ Yesu wukuyikwasha kuumika kukala kwejima nawa wukuyikwasha kwikala ahamuka.—Heb. 2:17, 18; 4:16. w16.12 3:4, 6
HaChitanu, November 23
Nafuukuli kujilumuna yuma yejima yikweti wumi.—Kutach. 6:13.
Nowa washakamineña mwituña ‘mwenzeli madombu’ niyilwilu yatama. (Kutach. 6:4, 9-12) Hela chakwila Nowa washimwinini nsañu yaYehova yakusoñamisha, hadi kukakeja antu atama kwiteja iyi nsañu hela kuletesha Dibaji kwinza swayiku. Nowa wamukuhweleleli Yehova nindi wukafumishahu yuma yatama nawa nindi wukela mwenimu hampinji yatelela. (Kutach. 6:17) Ninetu tunakushakama mukaayi mudi yuma yatama, nawa tuneluki netu Yehova washiika nindi wakakijilumuna. (1 Yow. 2:17) Chayinu mpinji kwila tukakeja antu kwiteja “nsañu yaWanta yayiwahi” nehi. Nawa kwosi chuma chitunateli kwila kulonda “lukadi lwasweja” lutachiki swayi. (Mat. 24:14, 21) Kufwana Nowa, twatela kwikala nachikuhwelelu chakola, nakukuhwelela netu Nzambi keña yafumishihu yuma yatama. (Mas. 37:10, 11) Tuneluki netu Yehova waketeja wanyi aka kaayi kutwalekahu kubadika chinakukeñayi.—Hab. 2:3. w17.01 1:5-7
HaMposu, November 24
Yami Yehova . . . yami nakulejaña mwakukuwahisha, yami nakulombolaña njila yatela kuya eyi.—Isa. 48:17.
Makonu, antu anakuzatisha ichi chawaana munjila yatama nawa anakuyandisha nachu akwawu. Neyi chochashimwineñahu dehi Bayibolu, nawu “mumafuku akukuminina” antu “akabulaña kusakilila.” (2 Tim. 3:1, 2) Dichi tulekenu kuzatisha chatama ichi chawaana hela kuchidiwula. Hanu dinu, tunateli kuleka ñahi kuzatisha ichi chawaana munjila yatama? Wonsu wetu tudi nawuswa wakudifuukwila kutalisha hakutonda amabwambu, nvwalilu, mmwekenu niyisela. Hela chochu neyi kubabala nehi naniku kusubuka tunateli kukutachika ‘kukoña yuma yatama’ neyi tutondahu kwikala anduñu akufwila yakumujimba hela neyi tutachika kwimbujola yilwilu yikwetiwu antu mukaayi. (1 Pet. 2:16.) Chatela tuzatisheña kusubuka kwetu ‘nakutachika kufwila yuma yafwilaña mujimba,’ twatela kuzata nañovu kulonda tufuukuleña yuma yikutukwasha kulondela kufumba kwakwila nawu: “Ilenuña yuma yejima yikumulemesha Nzambi.”—Ñal. 5:13; 1 Kor. 10:31. w17.01 2:12-14
HaMulungu, November 25
Chinatiyili mazu owu, . . . hinukushakama nanzala nakulomba kumesu aNzambi wewulu.—Nehe. 1:4.
Chuma cheliliyi Nehemiya chatukwashaña kudikehesha neyi mudimu wunahimpiki hela atwinkelihu kukooleka kukwawu. Neyi eluda wukushindamena hayuma yelukayi, wukutachika kuzata mudimu wachipompelu chakadi kusambila kumulejamu Yehova mukulomba. Amakwawu asambilaña kuwana mwakwilila dinu hiyakulomba kudi Yehova nawu yakiswili munafuukuliwu. Munakutoñojoka nenu muntu wamuchidiwu wadikehesha? Muntu wadikehesha wanukaña nindi wakehelamu kudi Nzambi nikukooleka kukwetiyi munkeñelu yaNzambi. Twatela kwanuka netu twatela wanyi kudinka wanta hawuswa watwinkawu. Sweje-e neyi tudi nakukala kwaswayi kumanisha, twatela kubabala tubuli kudikuhwelela. (Yish. 3:5, 6.) Chineli tudi amwitala daNzambi, twelukaña chakuzata nyidimu yetu muchisaka hela muchipompelu bayi neyi kwikala namuchima wakufwila chifulu cheneniku.—1 Tim. 3:15. w17.01 4:7, 8
HaChimu, November 26
Maseki nayinkuwu anyana kawantu.—Mas. 115:16.
Nkeñelu yaYehova yadiña yakwila nawu antu akashakameña hamaseki haya nyaaka. (Kutach. 1:28; Mas. 37:29) Wayinkeli Adama naEva yawaana yayiwahi yayivulu kulonda ashakameña chiwahi. (Yak. 1:17.) Yehova wayinkeli wuswa wakudifuukwila, wuswa wakutoñojoka nimuchima wakukeña kulonda adikundeña wumu namukwawu. Nleñi wahosheli naAdama nakumuleja chatela kumwovwahilayi. Adama welukili cheñi chakudakamena yomweni nikuhemba atunyama niiseki. (Kutach. 2:15-17, 19, 20) Yehova waleñeli cheñi Adama naEva namaana akutompa, kwiluka, kumona, kutiya nikwepula ivumba. Yuma yejimiyi yadi kuyikwasha kushakama chiwahi muParadisa. Awa eyala namumbanda atachi adiña nakukoleka kwakushakama haya nyaaka nakuzata nyidimu yayiwahi nikwiluka yuma yayivulu. Yehova wayileñeli aAdama naEva nawuswa wakuvwala anyana awanina. Mukala wawu wadi kwikala iseki niyuma yejima yekalahu haya nyaaka. w17.02 1:6, 7
HaChiyedi, November 27
Akasoneki nakukopa nshimbiji mumukanda. . . kulonda akahembaña mazu ejima anshimbiji.—Kuhit. 17:18, 19.
Izu daNzambi dayikwashili ñahi antu alombweleña? Toñojokenu hadi Mwanta Yosiya. Chiwamwekeni mukanda waNshimbi yaMosi, nsoneki waYosiya watachikili kuwutaña. Mwanta welilidi? “Chatiyiliyi mwanta mazu akumukanda waNshimbi hakutabola mahinindi.” Ilaña kudi yuma yikwawu yeliliyi. Yosiya amulombweli kudi Izu daNzambi, dichi watachikili kampeni kakuhumuna ankishi nikutachika kwanakana chidika chaChipandakenu. (2 Anya. 22:11; 23:1-23) Chineli Yosiya nianlomboli amakwawu ashinshika ayilombweli kudi Izu daNzambi, afwilileña kuwahisha nikuhimpa nshimbi jenkeliwu antu jaNzambi. Iku kuhimpa kwakwashili antu jaNzambi kwila yuma kwesekeja nankeñelu yindi. Bayi neyi anyanta ejima alombweli antu jaNzambi alondeleliku. Ana abulileña kumwovwahila Yehova akaanineña kuyilombola kudi spiritu yajila, añelu niIzu dindi. Mpinji yikwawu, Yehova wayibabesheleña hela kuyifumisha hawunlomboli. (1 Sam. 13:13, 14) Hampinji yindi yatelela, watondeli muntu wabadika ana anlomboli ejima. w17.02 3:11, 12, 14
HaChisatu, November 28
Wunamwili [muntu] wakukuminamu chanti hadi añelu, wunamuvwiki chibañula nichakulema.—Mas. 8:5.
Antu ayileñeli neyi “chochekalayi Nzambi.” (Kutach. 1:27) Dichi, antu ejima hela chakwila ambuka, kudi yilwilu yaNzambi yamwekeshañawu. Amwekeshaña kukeña, luwi, niwushona kudi akwawu. Chineli antu ayileñeli nachinleji, chayikwashaña kwiluka yuma yatama niyayiwahi, yaheña niyoloka nikwikala washinshika hela wabula kushinshika hela chakwila mpinji yikwawu afuukulaña mwaluwa. (Rom. 2:14, 15) Antu amavulu akeña yuma yayiwahi nawa yakadi majilu. Akeñaña kushakama nawakwawu mukuwunda. Hela chakwila eluka hela nehi, amwekeshaña kulema kwaYehova, dichi twatela kuyinka kavumbi nikalemesha. Hela chochu twatela kwiluka kalemesha kitwatela kwinka antu amakwawu nihakukumina. w17.03 1:5, 6
HaChiwana, November 29
Nzambi wafuntishili muchima mwivumu nachumochu chatama chahosheliyi nindi nakayikoña; hachilili kwinduku.—Yona 3:10.
Kwambukaku nawantu amavulu, Nzambi hafuukulaña yuma yamukunkulwayiku hela chakwila nahili. Yehova wahimpili mwafuukwiliyi chelili yamoni akwaNineve anabalumuki munyichima nakuhimpa yilwilu yawu. Cheliliyi mwenimu wamwekesheli kwovwaha, kudizoza niwushona. Munjila yoyimu, mpinji yikwawu chekala chachiwahi kuhimpa mutunatondi hela mutunafuukuli. Tunateli kuhimpa mutunafuukuli neyi yuma yihimpa. Yehova wahimpileña mpinji yikwawu mwafuukwileñayi neyi yuma yinahimpi. (1 Anya. 21:20, 21, 27-29; 2 Anya. 20:1-5) Hadaha tunateli kuwana wunsahu wukwawu walala wukutuletesha tuhimpi mutunafuukuli. Mwanta Davidi amulejeli nsañu yakutwamba hadi Mefwibosheti mwijikulwaSawulu. Chelili Davidi yatambuli wunsahu walala, wahimpili mwafuukwiliyi. —2 Sam. 16:3, 4; 19:24-29. w17.03 2:14, 15
HaChitanu, November 30
Mwekeshenu kwovwaha kwenu kudi antu ejima.—Fwi. 4:5.
Neyi kukala kunamwekani, twatela kushinshika hayishina yamuBayibolu chiyinateli kutukwasha nichitunateli kuyizatisha munjila yayiwahi. Chakutalilahu, muhela neluki nindi watela kushimwina nsañu yayiwahi. (Yil. 4:20) Hela chochu, twili netu nakukeña kuya nakushimwina, ilaña nfumwindi wabula kwikala Chinsahu namuleji nindi watela kushakama hetala. Iyala yamuleja nindi hanashimbuli hitwekalilihu nampinji yakushakama hamu, nawa nakukeña nindi eli yuma yimu hamu neyi adisumbula. Nateli kutoñojoka hansona yimu yalema yamuBayibolu yidi neyi kwovwahila Nzambi nikwilisha atumbanji. (Mat. 28:19, 20; Yil. 5:29) Ilaña watela cheñi kutoñojoka hakwovwahila wumutu. (Efwes. 5:22-24; Fwi. 4:5) Komana mwalala nfumwindi namukanishi chikupu kuya mumudimu wakushimwina tahindi nakukeña nindi yeli chuma chimu hefuku dimu? Twatela kwiluka mwakukumina hampinji yitunakufwila kwila nkeñelu yaNzambi nikufwila kwikala nachinleji chitooka. w17.03 4:17