Munafumi Nsañu Yakuzatisha muChihandilu niMudimu Wanetu AkaKristu Mukanda waKupompa
© 2024 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
JULY 1-7
YUMA YALEMA YAMWIZU DANZAMBI MASAMU 57-59
Yehova Wakañeshaña Antu Adimbululaña Antu Jindi
“Kwakumina Iseki Dejima”
14 Stefwanu washimwinini wunsahu nakuhamuka henohu kanda amujahi kudi ayilumbu jindi. (Yilw. 6:5; 7:54-60) Muloña ‘wekabisha dasweja’ dadiñaku hayina mpinji, atumbanji ejima kufumishaku hohu apostolu, apalañeneni mwahita Yudeya niSamariya. Ilaña chumichi hichakañesheli mudimu wakushimuna wunsahuku. Fwilipu wayili kuSamariya “nakushimwina hadi Kristu” nawa mwafumini yuma yayiwahi. (Yilw. 8:1-8, 14, 15, 25) Kubombelahu, mukanda waYilwilu watulejaña nawu: “Antu apalañeni nalukadi muloña wayuma yamumwekeneni Stefwanu, ayili nakushika kuFwenisiya, Kipirosi nikuAntiyoki, ilaña alejeleña hohu aYudeya izu. Hela chochu, amayala amakwawu hakachi kawantu afumini kuKipirosi nikuKireni enjili kuAntiyoki nawa atachikili kuhosha nawantu ahosheleña chiGiriki, nakushimwina nsañu yayiwahi yaMwanta Yesu.” (Yilw. 11:19, 20) Hayina mpinji, ikabisha daletesheli nsañu yaWanta kutaanda.
15 Makonu, chuma chochimu chamwekeni mwituña dateneneñawu nawu Soviet Union. Sweje-e muma 1950, aYinsahu jaYehova amavulu ayitwalili muwunkoli kuSiberia. Muloña wakwila ayipalañesheleli mumaluña ambokamboka, nsañu yayiwahi yatachikili kutaanda munana maluña. AYinsahu jaYehova hiyadi kuwana mali akwenda hadaha makilomita 10,000 kushimwina nsañu yayiwahiku! Hela chochu, nfulumendi yayeni diyayitwalili munidi ituña. Manakwetu wumu wahosheli nindi: “Akawuswa aweni diwu aletesheli antu adi nanyichima yashinshika muSiberia kudiza chalala.”
Yuma Yalema yakuSpiritu
“Ikalenu Akola Mbe-e Chakadi Kuswijewa”
16 Ikalenu namuchima wakola chikupu. Mwanta Davidi wahosheli nindi hamba kaleka kumukeña Yehovaku, nanochu chembiliyi nindi: “Muchima wami wakola chikupu, eyi Nzambi.” (Mas. 57:7) Ninetu tunateli kwikala namuchima wakola, nakukuhwelela chikupu mudi Yehova. (Tañenu Isamu 112:7.) Talenu chumichi chichamukwashili manakwetu Bob ashimunawu hakusambila. Chamulejeliwu nawu akwikalahu namashi kwakwihi hadaha yuma yikukala, washikeneni kumuleja ndotolu nindi neyi kukumwekana kukala kudi kwejima kukuletesha amushi mashi, wukufuma muchipateli hohenohu. Nkuminaku, manakwetu Bob wahosheli nindi, “Hinashintajalili hela kwakama hachuma chadi kummwekenaku.”
17 Manakwetu Bob wadiña wakola muloña wafuukwilili chadimu kutwalekahu kwikala wakola mbe-e henohu kanda ayi kuchipateli. Chatachi, wakeñeleña kumuzañalesha Yehova. Chamuchiyedi, wadizili chikupu chahosha Bayibolu ninyikanda yetu kutalisha hachitwatela kumona wumi nimashi netu jajila. Chamuchisatu, welukili nindi neyi alondelaña nshimbi jaYehova, mwakafuma yuma yayiwahi yahaya nyaaka. Ninetu tunateli kwikala namuchima wakola chikupu hela chakwila tunakumona kukala kwamuchidinyi.
JULY 8-14
YUMA YALEMA YAMWIZU DANZAMBI MASAMU 60-62
Yehova Watujikililaña, Watukiñaña nawa Watukoleshaña
it-2 1118 ¶7
Kaposhi
Nhoshelu Yankinji. Antu akweti chikuhwelelu nawa amwovwhilaña Yehova ayikiñaña chikupu, neyi chembiliyi Davidi nindi: “[Yehova] yeyi chiswamu chami, kaposhi kakola kankiñaña kudi chilumbu.” (Ms 61:3) Antu eluka mwatalisha ijina dindi, nawa adikuhwelela odu ijina nikudimenaku, hiyatiyaña womaku, muloña: “Ijina daYehova hikaposhi kakola. Muntu waloña dimwatemukilañayi nawa wakiñewaña.”—Yis 18:10; esekejenu 1Sa 17:45-47.
it-2 1084 ¶8
Itenti
“Itenti” cheñi dazatileña nyidimu yikwawu munhoshelu yankinji. Itenti damuntu dadiña iluña hakunookela nimwakudikiñila kuyuma yawubanji. (Kut 18:1) Kutalisha hachisemwa chakumwekesha chisambu, enyi elukileña nawu anayakameni nawa anayilemeshi neyi ayiñija mwitenti damuntu. Munjila yoyimu, Chimwekeshu 7:15 chiyahosha hadi izaza deneni nawu Nzambi “wakalemena itenti dindi hadi wena,” yamwekesha nawu wakayakamena nikuyikiña. (Ms 61:3, 4) Isaya wahosheli hachatela kudiloñeshayi ñoda Nzambi, Ziyona, nawanyana akavwalayi. Amulejeli nawu: “Toheshaku chikupu iluña detenti deyi.” (Isa 54:2) Dichi, wadi kutohesha iluña mwakukiñila anyanindi.
w02 4/15 16 ¶14
Nshimbi jaNzambi Jekalilaku Kutukwasha
14 Nshimbi yaNzambi yayiwahi nawa hiyahimpañaku. Muyinu mpinji jakala jitunakushakamamu, Yehova hilola dakola dabulaña kuswijewa, kufuma tuhu kumashita nakutwala haya nyaaka. (Masamu 90:2) Wahosheli yomwenindi nindi: “Ami yami Yehova; nahimpaña wanyi.” (Malaki 3:6) Nshimbi jaNzambi, neyi chajisonekawu muBayibolu, jashindamenewa—yambukaku nanshimba jawantu jahimpaña mumpinji. (Yakoba 1:17) Chakutalilahu, hadi yaaka yayivulu antu ataña ahosheleña nawu anyana hiyatela kuyinka nshimbiku, ilaña mukuhita kwayaaka anahimpi yitoñojoka yawu nawa aneteji nawu mwahosheliwu mwaluwa. Nshimbi yamukaayi haniyi nsañu yakuminaña tuhu dakuleloka neyi anakuyilelula kudi mpepela. Ilaña, Izu daYehova hidahimpañaku. Hadi yaaka yayivulu chikupu Bayibolu yinahani kufumba hachatela kulelawu anyana. Kapostolu Pawulu wasonekeli nindi: “Atata jawantu, bayi muhilishaña anyanenuku, ilaña yikulishenuña nakufumba nikukonkomwena kwaYehova.” (AEfwesesa 6:4) Chumichi chatukwashaña kwiluka netu tunateli kushindamena hanshimbi jaYehova nawa hijahimoañaku!
Yuma Yalema yakuSpiritu
w06 6/1 11 ¶6
Yikuma Yamaneni Kufuma muMukanda wamuChiyedi waMasamu
62:11. Nzambi hashindamenaña muñovu jamuntu wudi wejimaku. Yena yomweni diyi nsulu yañovu. ‘Ñovu yambala yayena.’
JULY 15-21
YUMA YALEMA YAMWIZU DANZAMBI MASAMU 63-65
“Kukeña Kwenu Kwakashinshi Kwabadika Wumi”
w01 10/15 15-16 ¶17-18
Hinyi Wukutwambula Kukukeña kwaNzambi?
17 Komana mwalemesha ochu Nzambi chayikeñayi? Komana mwatiyaña neyi chatiyiliyi Davidi, wahosheli nindi: “Muloña kukeña kweyi kwakashinshi kwakuwahi kubadika wumi, Nyivumbu yamami aweni yikukulemesha. Dichi nukukushimekaña muwumi wami wejima; Mwijina deyi dimu munukunyamwina makasa ami?” (Masamu 63:3, 4) Mwamweni, kudihu chuma chamukanu kaayi chikawaha kubadika kukeña kwatumukweshelañayi Nzambi niwubwambu wawuwahi? Chakutalilahu, komana kukeña kwiñila mudimu wamali amavulu kunabadiki kwikala nakuwunda kwamuyitoñojoka kwafumaña mukwikala nawubwambu wawuwahi naNzambi? (Luka 12:15) AkaKristu amakwawu amonahu dehi kukala kwakutondahu kumufutalela Yehova hela kuyijaha. Chumichi chayimwekeneni aYinsahu jaYehova amavulu muyilombu yawaNazi muNjita Yakaayi Yamuchiyedi. Kufumishaku antesha hohu, amanakwetu atondelihu kumukeña Nzambi, akaamineña wanyi nawu akuyijaha. Owu atwalekañahu kushakama mukukeña kwindi achiñejaña mbidi yayiwahi yayikanayi Nzambi yakushakama haya nyaaka, chuma chikukañanya kaayi kuyinka. (Maku 8:34-36) Ilaña kudi niyuma yikwawu yinabadiki niha wumi wahaya nyaaka.
18 Hela chakwila chapela wanyi kushakama haya nyaaka chakadi Yehova, fwikijenu yuma chiyinateli kwikala kushakama haya nyaaka chakadi Nleñi. Chikwikala chamukunkulwayia, chakadi ninkeñelu. Yehova nayinki antu jindi mudimu wakuza munanu mafuku akukuminina. Dichi twatela kukuhwelela netu, Wukweti Nkeñelu, atwinka wumi wahaya nyaaka, wakatwilila yuma yikwawu yakuzañalesha, yuma yayiwahi yitwakadiza niyitwakelaña. (Mukwakutañisha 3:11) Hela twakasandujola chamuchidinyi hadi makombakaji ayaaka kumbidi, twakatwesha wanyi kwiluka “maana indi niyuma yelukayi.”—ARoma 11:33.
“Sakililenuña haYuma Yejima”
Chalema nankashi kumusakilila Nzambi. Chakadi nikujina, mwatoñojokaña hayuma yayivulu yakuspiritu niyakumujimba yayililayi niyinakuyililayi. (Kuhit. 8:17, 18; Yil. 14:17) Chatela mwikali nakampinji kantesha kakutoñojoka hayuma yayililayi Nzambi, mwatela kwikala nampinji yeneni yakutoñojoka hayuma yayivulu yayinkañayi Nzambi hamu nawantaña jenu. Neyi mutoñojokaña nankashi hachisambu chaNleñi yenu chikuyikwasha kumusakilila nankashi nikutoñojoka chikupu chayikeñayi nichayilemeshayi.—1 Yow. 4:9.
Twalekenuhu Kutoñojoka Hayuma yakuSpiritu
7 Twatela kuzata nañovu hakwila tutoñojokeña nikusha maana hansañu yitunakudiza. Dichi, twatela kutoñojokaña hampinji yitunabuli kuzeya nawa tudi kwiluña damwena. Ñimbi yaMasamu Davidi watoñojokeleña nawufuku neyi nakami hakadidi iku nakutona. (Masamu 63:6) Yesu, muntu wadiña wawanina watondeleña maluña amwena akutoñojokelaku nikulomba.—Luka 6:12.
w09 7/15 16 ¶6
Mwimbujolenu Yesu Kuhitila muKutañisha naKukeña
6 Twatiyaña kuwaha kuhosha hayuma yitwakeña. Neyi tunakuhosha hayuma yitwakeña twazañalalaña, nawa njila mutukuyihoshela yikumwekeshaña muzañalu chikupu. Chumichi chamwekanaña sweje-e neyi tunakuhosha hadi muntu itwakeña. Kakavulu, twafwilaña kulejaku amakwawu yuma yitweluka hadi ona muntu. Twamuhamekaña, kumulemesha, nikumuhakwilaku. Twelaña mwenimu muloña twakeñaña amakwawu amukeñi ona muntu niyililu yindi neyi chitwamukeña.
Yuma Yalema yakuSpiritu
Komana Mwakoleshaña Amakwawu?
Chapela kuhumuna itala kubadika kutuña dadiha. Njila yoyimu yakuhumuna nikutuña yatela kuzatika nikunhoshelu yetu. Hakubula kuwanina, wejima wetu tukweti yiluwa. Mwanta Solomoni wahosheli nindi: “Hamaseki hihekala muntu waloña welaña chachiwahi, wabulaña kuvulumunaku.” (Mukwakutaŋisha 7:20) Chaswayi kumona yiluwa yamuntu mukwawu nikumuhoshola chatama. (Masamu 64:2-4) Cheñi nawa, chakeñekaña kutoñojoka chiwahi nikushaku ñovu kulonda tuhosheña mazu akukolesha.
JULY 22-28
YUMA YALEMA YAMWIZU DANZAMBI MASAMU 66-68
Yehova Wasendaña Chisenda Chetu Hefuku-Hefuku
Yehova Chakulañayi Kulomba Kwetu
15 Kulomba kwetu hiyavula kukwakula munjila yakuhayamishaku. Ilaña ñakwilu yitwatambwilaña yatukwashaña kutwalekahu kwikala ashinshika kudi Tata yetu wamwiwulu. Dichi ilukenuña chakulañayi Yehova kulomba kwenu. Muhela Yoko wamweneña nindi Yehova hakwileña kulomba kwindiku, dichi watachikili kusoneka yuma yamulombeleñayi Yehova. Chimwahitili mpinji, watalili mumukanda windi nawa wenjili nakwiluka nindi yuma yayivulu yamulombeliyi Yehova nayakuli, kushilahu niyuma yavulameneniyi. Mpinji yejima, twatela kwikalañaku nampinji yakutoñojoka chinakwakulayi Yehova kulomba kwetu.—Mas. 66:19, 20.
Toñojokelenuñaku Anvwali Ajiki
Yehova woneneni ansoneki atumina twajila, hela masamu embileñawu aIsarela hampinji yakudifukula. Fwikijenu antuluwa nianshona amuIsarela chayikolesheleñawu hakwimba tumina tuyonenawu kudi Nzambi twayanukishileña nawu Yehova wadiña ‘tata yawu’ nawa ‘nsompeshi’ yawantuluwa nianshona nawa wayikundejeleña. (Masamu 68:5; 146:9) Anetu nawa tunateli kuhosha mazu akukolesha akwanukañayi nvwali mujiki hela munahiti yaaka. Ruth, nvwali mujiki, wanukaña mazu amulejeli tata yawantu wumu wakuluka yitembi, hela chakwila munahiti dehi yaaka 20, wamulejeli nindi: “Wunakuzata mudimu walema hama hakukulisha anyaneyi ayedi awamayala, wutwalekuhu.” Ruth wahosheli nindi: “Awa mazu anlejeliyi ankwashili hama.” Eñañi, ‘mazu amawahi aleteshaña kutiya kuwaha’ nawa anateli kukolesha nvwali mujiki kubadika chitwatoñojokaña. (Yishimu 12:25) Kuduhu yuma yayiwahi yimwatoñojokaña, yimwatela kumuhamekelahu nvwali mujiki?
Tata Yawanyana Abula Atata Jawu
“TATA yawanyana abula atata jawu. . . hiNzambi mwiluña dindi dajila.” (Masamu 68:5) Awa mazu akonena atudizishaña chikuma hcalema hadi Yehova Nzambi—wakwashaña antu akadi wakuyikwasha. Tuneluki netu wakamenaña anyana anajimbeshi navwali jawu muloña waNshimbi yenkeliyi aIsarela. Tuhanjekenu ntahi hashimunawu “anyana akadi atata jawu,” katachi haKuchinda 22:22-24.
Yehova Nakuyikwasha Kuumika
17 Tañenu Isamu 40:5. Chuma chafwilañayi mukakukandama kumpidi hikushika hewulu. Hela chochu, neyi nakukandama kudi hamaluña hemanañayi nakubanjila yuma yayiwahi. Munjila yoyimu, mpinji yejima toñojokenuña chinakuyikwashayi Yehova nihampinji yimunakumona kukala. Hakumana kwefuku niifuku, dihulenuña nenu: ‘Chumanyi chinankoñeliyi Yehova dalelu? Hela chakwila nichidi kumona kukala, Yehova nakunkwasha ñahi kuumika?’ Talenu neyi mukutwesha kwanukahu chuma hela chimu chinayililiyi Yehova hakuyikwasha.
Yuma Yalema yakuSpiritu
w06 6/1 10 ¶5
Yikuma Yamaneni Kufuma muMukanda wamuChiyedi waMasamu
68:18—“Amayala ekalili yawaana” adiña anyi? Awa adiña amayala hakachi kawantu ayili muwunkoli hampinji yatambwileñawu Ituña daChikaninu. Ana amayala nkumininaku ayinenkeli mudimu wakukwasha Alevi mumudimu wawu.—Ezera 8:20.
JULY 29–AUGUST 4
YUMA YALEMA YAMWIZU DANZAMBI ISAMU 69
Yuma Yamwekeni muChihandilu chaYesu Ayishimwineñahu Dehi Mwisamu 69
Adiña Nakutalila Mesiya
17 Mesiya akamuhela chakadi muloña. (Mas. 69:4) Yesu wahosheli nindi: “Neyi nabulili kwila mukachi kawu [antu] nyidimu yabulili kukoñahu dehi muntu wacheñi, hiyadi kwikala nanshiduku. Hakwilichi anamoni nakuhela kumu ninami niTata yami. Chumichi chinalondi kulumbulula mazu asonekeluwu munshimbi jawu eliluwu nawu, Ananheli chakadi muloña.” (Yow. 15:24, 25) Iyi ‘nshimbi’ yinashimunuwu yinatalishi kuNsona yejima yadiñaku hayina mpinji. (Yow. 10:34; 12:34) Nsañu yitwatañaña munyikanda yaNsañu Yayiwahi yashimunaña nawu antu amavulu amuheleli Yesu, sweje-e akulumpi amunsakililu yawaYudeya. Kubombelahu, Yesu wahosheli nindi: “Antu ampata yamunu mwishina hiyanatweshi kuyihela enuku; hakwila ami anhelaña, muloña yami nayishimunaña nami nyidimu yawu yatama.”—Yow. 7:7.
Ikalenu Neyena Mukudifukula Kwalala
7 Kudi chuma chimu chamwekeni muchihandilu chaYesu chamwekeshaña nawu Yesu wadiña neyena. Chamwekeni muyaaka yatachi yakutachika mudimu windi, muchilaaka chaPaseka mu 30 C.E. Yesu niatumbanji twindi ayili kuYerusalema nawa amweni mutembeli “antu adi nakulandisha añombi ninyikoku nitupompa; akwakuhimpa mali anashakami.” Indi Yesu welilidi, nawa chuma cheliliyi chaleñeleli atumbanji twindi kwiladi?—Tañenu Yowanu 2:13-17.
8 Chuma chakoñeliyi Yesu nimazu ahosheliyi haniyi mpinji aleñeleli atumbanji kwanuka mazu awuprofwetu amwisamu daDavidi akwila nawu: “Iyena dinatiyilaña itala deyi kumuchima dinañudyi; nimatuka anana akutukili ananshikenami.” (Mas. 69:9) Muloñadi? Muloña chuma cheliliyi Yesu chadi kumuletela kukala kweneni. Akulumpi jatembeli, atupristu, ansoneki niantu amakwawu, diwu adiña namudimu wakuselujola mwawanineñawu mali amavulu hatembeli. Kuhitila mukufuñununa nikulekesha tufuta twawu, Yesu wadiña nakudokwela makala akesi kudi akulumpi jansakililu. Kwesekeja nachamwenuwu chikupu atumbanji yuma yamwekeni, ‘iyena detala daNzambi,’ hela netu iyena dakukeña kudifukula kwalala damwekeneni muyuma yakoñeliyi. Indi iyena hichumanyi? Komana dambuka nakwila yuma mukunyakala?
g95 10/22 31 ¶4
Munateli Kufwila Muchima Wabaluka?
Antu amakwawu ahoshaña nawu muchima wabaluka adiña nakutena chuma chamwekeni hakufwa kwaYesu Kristu, aprofweteli hadi yena nawu: “Kusawuka kunabaluli muchima wami, nawa chilonda hichokewañaku.” (Masamu 69:20) Komana awa mazu twatela kuyitiya neyi chayisonekawu? Hekwawu dimu, maora akutwala kukufwa kwaYesu adiña ayeña chikupu—bayi hohu kumujimbaku ilaña nimuyitoñojoka. (Matewu 27:46; Luka 22:44; AHeberu 5:7) Kuhiñahu, muchima wabaluka nateli kutalisha kuchaletesheli “mashi nimenji” edikeña muchilonda chaYesu mwamupwikiliwu iyoña heliliyi hohu nafwi. Neyi muchima hela mujila wamashi wubaluka munateli kupokomoka mashi chikupu nawa akutentama muntulu hela muchijika ntulu—menji munadibombi yuma yalema yinateli kushinka kumuchima. Neyi jinadifuñi hamu hanu enza ajilokola munateli kwidika yuma yinakumwekana neyi “mashi nimenji.”—John 19:34.
it-2 650
Mutondu Wawulembi
Kutalisha hadi Mesiya, ashimwineñahu dehi nawu akamwinka “wulembi” neyi yakuda. (Ms 69:21) Chumichi chamwekeni helili Yesu Kristu, henohu kanda amupopi, amwinkeli vinyu yakubomba nayuma yalula, chatompelimu, wakaanini kuyinwa yamwinkeliwu hadaha nawu atiyiliku mabinjila. Chasonekeleñayi kushikijewa kwaniwu wuprofwetu, Matewu (27:34) wazatishili izu dachiGiriki da kho·leʹ (kalulañanda), izu dodimu dekala muSeptuagint yachiGiriki haMasamu 69:21. Hela chochu, Nsañu yayiwahi yaMaku yatenamora (Mak 15:23), nawa chumichi chaletesha antu kutachika kutoñojoka nawu “wulembi” hela “kalulañanda” katenawu wadiña mutondu “wamora.” Ilaña tunateli cheñi kutiyala mukwila nawu vinyu yamwinkeliwu abombelilimu yuma yalula neyi kalulañada namora.
Yuma Yalema yakuSpiritu
w99 1/15 18 ¶11
Nyamunenu Makasa enu Mwiwulu Mukulomba
11 Antu amavulu alombaña hohu neyi kudi yuma yinakukeñawu, ilaña kumukeña kutwamukeña Nzambi yetu kwatela kutusañumuna kumusakilila nikumushimeka mukulomba kwetu nikwakwimenaku antu amavulu. Pawulu wasonekeli nindi: “Bayi mwakama chuma hela chimuku, ilaña muyuma yejima, mukulomba nimukulomba kwakulembelela nimukusakilila, mulejenuña Nzambi yuma yejima yimunakukeña; nawa kuwunda kwaNzambi kwabadika kwiluka kwejima kwakahemba nyichima yenu niyitoñojoka yenu kuhitila mudi Kristu Yesu.” (AFwilipi 4:6, 7) Eña, kubombela hakulomba kwakulembelela nikusakilila, twatela cheñi kumusakilila Yehova hayakuda yakumujimba yatwinkañayi. (Yishimu 10:22) Ñimbi yaMasamu wembili nindi: “Kusakilila kwenu kwiikali neyi mulambu wenu kudi Nzambi, nawa shikijenu yikaninu yenu kudi Mukakubadika Chikupu.” (Masamu 50:14) Mukulomba kwaDavidi kwakuwahi mwabombeleli awa mazu: “Nukwimba nakushimeka ijina daNzambi, Nawa nukumutuumbakesha nakusakilila.” (Masamu 69:30) Komana ninetu kwila twila chuma chochimu hakulomba nkawetu hela kudi antu amavulu nehi?
AUGUST 5-11
YUMA YALEMA YAMWIZU DANZAMBI MASAMU 70-72
Lejaku “Ikiñu Dinakwinza haÑovu” jaNzambi
w99 9/1 18 ¶17
Enu Atwansi—Dizishenu Ñovu Jenu jakutoñojoka!
17 Hakwila tutondweleli nyihetu yaSatana twatela kwikala asoñama nawa mpinji yikwawu, kwikala ahamuka. Muloñadi, mpinji yikwawu anateli kuyitaadikisha kudi antu acheñi, bayi nehi atwansi hohuku, ilaña nakaayi kejima. Ñimbi yaMasamu Davidi walombeli nindi: “Muloña yeyi kuchiñeja kwami, eyi Yehova Mwanta Wabadika; Nakukuhwelela eyi kufuma kuwukwenzi wami. Eyi Nzambi, wunandizishi kufuma kuwukwenzi wami, kushika niyinu mpinji nashimunaña nyidimu yeyi yakuhayamisha.” (Masamu 71:5, 17) Davidi amwiluka nawu wadiña wahamuka. Ilaña mpinjinyi yekaliliyi wahamuka? Hadiñayi kansi! Nihenohu kanda ayi mpuhu, wadmushindili Goliyati, Davidi wamwekesheli kuhamuka hakiñeleñayi nyikoku yatata yindi, nanochu chajahilili mutupa nibera. (1 Samweli 17:34-37) Hela chochu, Davidi wahanini kalemesha kejima kudi Yehova hakuhamuka kwejima kwamwekesheliyi, nakumutena nindi “munakuhwelela kufuma kuwansi.” Davidi chamushindameneneñayi Yehova chamukwashileña kushinda kukala kudi kwejima. Ninenu neyi mumushindamena Yehova, wukuyikwasha kwikala ahamuka nikuyinka ñovu ‘yakwimika kaayi mushindu.’—1 Yowanu 5:4.
g04 10/8 23 ¶3
Twatela Kuyimonaña Ñahi Atushinakaji
Ñimbi yaMasamu walombeli nindi: “Bayi wuñuumba muwushinakaji wamiku; Bayi wunshiya neyi ñovu jami jinamaniku.” (Masamu 71:9) Nzambi hombaña chisayikili ambuñindi ashinshika hela chakwila awenawu anakudimona nawu kwila ayizatisha nehiku. Ñimbi yaMasamu haditiyili nindi anamushiyi kudi Yehovaku; ilaña, wamweni nindi watela kumushindamena Nleñi yindi chikupu sweje-e chashinakajileñayi. Yehova wakwashaña antu amwekeshaña kashinshi kamuchidiwu kushinda kukala kunakumonawu muchihandilu chawu chejima. (Masamu 18:25) Kakavulu wukwashu wamuchidiwu wenjilaña mudi akwetu akaKristu.
Kumukalakela Yehova Henohu Mafuku Atama Kanda Enzi
4 Neyi muneluki yuma yayivulu muloña wakwila munakuli dehi, mwatela kudihula nenu, ‘Yumanyi yinatela kwila muchihandilu chami chayinu mpinji chineli nichidi nañovu?’ Hakwikala mukwaKristu wapama, mudi nakukooleka kwabula kwikala nawantu amakwawu. Munateli kulejaku atwansi yuma yinayidizishiyi Yehova. Munateli kukolesha amakwawu kuhitila mukuyileja yuma yimunadiluñishi hayaaka yimunamuzatili Nzambi. Mwanta David niyena walombeli nindi yekali nakukooleka kwakukolesha amakwawu. Wasonekeli nindi: “Eyi Nzambi, yeyi wunanleji kufumisha kuwansi wami; . . . Eyi Nzambi, bayi wunshiyaku, hela ichi chinakula dehi chinela dehi ninvu kumutuku; kulonda niantu amakonu niyishimwinumu wudumi weyi, niwejima wawu akusemuka niyishimwinumu ñovu yeyi.”—Mas. 71:17, 18.
5 Munateli kushimuna ñahi maana imunaheti hadi yaaka yayivulu? Komana munateli kutambika ambuña Nzambi achidi atwansi kwitala denu kulonda muyikoleshi? Komana kwila muzata nawu mumudimu wawakwaKristu wamwiha nikuyileja muzañalu wumwawanaña hakumukalakela Yehova nehi? Elihu wakushankulu wahosheli nindi: “Nela nami, Mafuku ahoshi, nyaka yayivulu yileji maana.” (Yoba 32:7) Kapostolu Pawulu wayikolesheli akulumpi awambanda kukolesha amakwawu namazu nimuyuma yelañawu. Wasonekeli nindi: “Akulumpi awambanda . . . ekali akwakuleja akwawu yuma yayiwahi.”—Tit. 2:3.
Yuma Yalema yakuSpiritu
it-1 768
Yufurati
Ñinza yawaIsarela Mwiluña Dayinkeliwu. Mumazu ahosheliyi Nzambi kudi Abarahama muchitiyañenu chambutu yaAbarahama wahosheli nindi wakayinka ituña “kufuma kukaloña kaEjipitu kushika kukaloña keneni, Yufurati.” (Kut 15:18) Ichi chikaninu ayilejelichu cheñi muza waIsarela. (Kwi 23:31; Kuh 1:7, 8; 11:24; Yos 1:4) 1 Kushindulula 5:9 yahosha nawu antu amakwawu afumini muchisaka chaRubeni mumpnji yachidiña Davidi kanda atachiki kuyuula ashakamineña “kushika nikwatachikila isaña daKaloña Yufurati.” Hela chochu, chineli kushika kuYufurati hahalehi makilomita 800, neyi munakwendela “kumusela waGiliyadi” (1Ku 5:10), chumichi chinatalishi mukwila nawu ñinza yaweni Rubeni yashikili kumusela waGiliyadi kwatachikila Chinkalampata chawaSiriya, chinkalampata chaya hohu ndo-o nikuYufurati. (RS yatañewaña nawu, “kushika nikuwiñilili wachinkalampata iku kukabadi kaYufurati”; JB, “kwatachikila chinkalampta chakumina mukaloña Yufurati.”) Dichi chinamwekani neyi chikaninu chaYehova chashikijeweli katachi hampinji yayuulileñayi Davidi niSolomoni helili ñinza mwashikili wanta wawaIsarela yitoheliku nakushika muwanta wawaArameya akuZoba nawa kuhiñahu washikili kuyikumu yaYufurati, chakadi nikujina chibalu chakwishinadi kuchimunswa chaSiriya. (2Sa 8:3; 1An 4:21; 1Ku 18:3-8; 2Ku 9:26) Chineyi yayili mpuhu chikupu, ayiteneneña hohu nawu “Kaloña.”—Yos 24:2, 15; Ms 72:8.
AUGUST 12-18
YUMA YALEMA YAMWIZU DANZAMBI MASAMU 73-74
Indi neyi Twatiyilaña Lwisu Antu Abulaña Kumukalakela Nzambi?
“Yehova . . . Wayamwinaña Antu Akweti Spiritu Yachikeka”
14 Nsoneki waMasamu 73 wadiña kaLevi. Dichi wadiña nakumukalakela Yehova heluña dakudifukwila. Ilaña mpinji yimu waneñeli. Muloñadi? Watachikili kutiyila ichima antu atama nawa adivwimba bayi neyi hamuloña wayuma yatama yelileñawuku, ilaña hamuloña wamaheta awu. (Mas. 73:2-9, 11-14) Amwekeneña neyi adiña nayuma yejima, maheta, chihandilu chachiwahi nawa hiyadiña nakwakamaku. Iwu kaLevi chamweniyi yumiyi waneñeli nawa wahosheli nindi: “Chalala nadikabishi tuhu kwami nakuditookesha mumuchima wami, nakwisuka kumakasami nibuli muloña.” Chumichi chadi kumuletesha kuleka kumukalakela Yehova.
“Yehova . . . Wayamwinaña Antu Akweti Spiritu Yachikeka”
15 Tañenu Masamu 73:16-19, 22-25. Iwu kaLevi “[weñilili] mumalala aNzambi.” Mwitala daNzambi wadiñamu nawakwawu akwakudifukula, muchima windi wawundili, watachikili kutoñojoka chiwahi nawa walombeli. Chafuminimu watachikili kumona nindi watoñojokeleña mwaluwa nawa wayileña munjila yadi kuletesha wubwambu windi naYehova kumana. Nawa welukili nindi antu atama adiña “dehi mwasenena” nawa jakayikuma “namutentu.” Hakwila yaleki kutiya ichima nichineñi, iwu ñimbi yamasamu kaLevi wateleli kumona yuma neyi chayimonañayi Yehova. Chatachikiliyi kumona yuma neyi chayimonañayi Yehova, wekalili mukuwunda nawa namuzañalu. Wahosheli nindi: “Hanu hamaseki kwosi wacheñi inukukeñaku, chiña [Yehova] hohu.”
16 Yuma Yitwatela Kudizilaku. Bayi tutiyilaña ichima antu atama akweti mahetaku. Muzañalu wawu wakampinji kantesha nawa hiyakashakama haya nyaakaku. (Mukwa. 8:12, 13) Neyi tuyitiyilaña ichima, tukuneñaña nawa tunateli nikujimbesha wubwambu wetu naYehova. Dichi neyi mutachika kutiyila ichima antu atama akweti maheta, ilenu neyi cheliliyi kaLevi. Ovwahilenuña mwatulejañayi Nzambi nawa dikundenuña nawantu elaña nkeñelu yindi. Neyi mumukeña Yehova kubadika yuma yejima, mukwikala namuzañalu chikupu. Nawa mukwikala munjila yaya “kuwumi walala.”—1 Tim. 6:19.
Imbujolenu Chikuhwelelu chaMosi
5 Munateli kukaana ñahi ‘chiseki chanshidi chakapinji kantesha’? Bayi muvulamenaku, chiseki chanshidi chakapinji kantesha hohu. Nakukuhwelela, ilukenu nenu ‘mpata yamunu mwishina yinakuhita nikufwila kwayu kwatama.’ (1 Yow. 2:15-17) Toñojokenuña hachuma chikamwekena akwanshidi abulaña kubalumuka munyichima yawu. Adi ‘hasenena chineli kujilumuka kwawu kudi mukamwihi.’ (Mas. 73:18, 19) Neyi munakukeña kuvulumuna, dihulenu nenu, ‘Inakukeña nakekali nachihandilu chamuchidinyi kumbidi?’
Bayi Mwiteja Chuma Chidi Chejima Chiyikañeshi Kutambwila Kulemaku
3 Ñimbi yamasamu wakuhweleleli nindi Yehova wakamukwata kuchikasa chindi chachidilu nikumulombola kukulema kwalala. (Tañenu Masamu 73:23, 24.) Indi Yehova welaña ñahi mwenimu? Yehova walombolaña ambuñindi adizoza kukulema kuhitila mukuyilemesha munjila jamboka-mboka. Wayikwashaña kulonda eluka nkeñelu yindi. (1 Kor. 2:7) Walemeshaña antu atiyililaña izu dindi nikumwovwahila kuhitila mukwikala amabwambu jindi.—Yak. 4:8.
4 Yehova walemeshaña cheñi ambuñindi kuhitila mukuyinka mudimu wawakwaKristu wakushimwina walema nankashi. (2 Kor. 4: 1, 7) Iwu mudimu walombolaña kukulema. Antu ejima azatishaña kukooleka kwamudimu kukwetuwu kulonda amushimeki Nzambi nikukwashaku amakwawu, Yehova wayikana nindi: “Akunlemesha diwu nukulemesha.” (1 Sam. 2: 30) Antu amuchidiwu ayilemeshaña kuhitila mukwikala nejina dadiwahi naYehova, nawa ambuña aNzambi amakwawu akuhoshaña mazu amawahi hadi wena.—Yish. 11:16; 22:1.
5 Chumanyi chikamwekena antu ‘amuchiñejaña Yehova nikulama njila yindi’? Ayikana nawu: ‘Yehova wakakutohesha kulonda wakaswani ituña. Chiyakayifumishamu antu atama, wakachimona.’ (Mas. 37:34) Atalilaña kulema kwabadika kwakutambwila wumi wahaya nyaka.—Mas. 37:29.
Yuma Yalema yakuSpiritu
it-2 240
Leviyatani
Isamu 74 yashimuna Nzambi chamwinineñayi antu jindi, nawa vasi 13 ni 14 yatena muchifwikija chayamwininiyi aIsarela kudi aEjipitu. Ahanu mazu akwila nawu “yileñaleña yamaneni yamukaluñalwiji mumenji [Heb., than·ni·nimʹ, mukuvulisha tan·ninʹ]” anayizatishi hakutena “Leviyatani” nawa kuchikika kwanyitu yaLeviyatani kunateli kutalisha kuchamuchikiliwu nakumushinda Fwaru niamashidika hampinji yaKwidika. Aramayiki Taragumisi yazatisha mazu akwila nawu “antu jaFwaru añovu” hadi mazu akwila nawu “nyitu yaLeviyatani.” (Esekejenu Eze 29:3-5, hamwesekejawu Fwaru “naLuchuma lwamukaluñalwiji” ludi munyifolu yaNile; cheñi Eze 32:2.) Isaya 27:1 yatela yatena Leviyatani (LXX, “chanzañombi”) wemenañaku wanta, nawu hikuloñesha kwamukaayi kejima nawa kunakuyuulawu kudi yomweni atenañawu nawu “kapela” nawa “chanzañombi.” (Chim 12:9) Dichi, wuprofwetu wahosha hakufuntisha aIsarela, nawa ‘kubalumuka’ kwaYehova kudi Leviyatani mwatela munabombeli Babiloni. Hela chochu, vasi 12 ni 13 yashamu Asiriya niEjipitu. Dichi, Leviyatani ahanu chakadi nikujina atela anakutena kuloñesha kwamukaayi kejima niwanta wadikañaña naYehova niakakudifukula indi.
AUGUST 19-25
YUMA YALEMA YAMWIZU DANZAMBI MASAMU 75-77
Bayi Mudisambaku—Muloñadi?
Shinshikenuña Chekalawu Antu
4 Hanyima yakuhosha nindi antu amavulu akadikeña aweni nikukeña mali, Pawulu wasonekeli nindi antu akekala cheñi akwakudisamba, akwakudinka wanta, nawa akwakudivwimba, yilwilu yamwekeshaña antu aditiya muloña wayuma yelukawu, mmwekenu, maheta hela chifulu chikwetiwu. Antu ekala naniyi yilwilu akeñaña nawu ayikumbweña. Muntu wadiza Bayibolu wumu wasonekeli hadi muntu wejima wadivwimba nindi: “Mumuchima windi mwekala kameña kanyanya kafukaminañayi.” Amakwawu ahoshaña nawu kudivwimba kwatama chikupu chakwila antu adivwimba ayitiyaña kutama kudi antu aditiya.
5 Yehova wahela chikupu antu adivwimba. Wahela “mesu akudimujola.” (Yish. 6:16, 17) Muntu wadivwimba kwila yekala ibwambu daNzambi nehi. (Mas. 10:4) Hichilwilu chekala naDiyabolu. (1 Tim. 3:6) Chawushona, ambuña aYehova amakwawu niwena adi nayilwilu yakudivwimba. Uziya, mwanta wawaYuda, wadiña washinshika hadi yaaka yayivulu. “Ilaña,” Bayibolu yashimuna nawu, “chakwatiliyi ñovu hakudivwimba mumuchima windi hakwila nichakudikisañana hakumotoka Yehova Nzambi yindi hakwiñila mutembeli yaYehova nindi ochi insensi hakameña kakwochela insensi.” Chimwahitili mpinji, Mwanta Hezekiya wadivwimbili, hela chakwila wadivwimbili hohu hakapinji kantesha.—2 Kushi. 26:16; 32:25, 26.
w06 7/15 11 ¶2
Yikuma Yamaneni Kufuma muMukanda Wamuchisata niWamuchiwana waMasamu
75:4, 5, 10—Izu dakwila nawu “nseñu” dinalemenidi? Nseñu jakanyama wudi wejima hichitwa chañovu kudi yena. Dichi, izu sakwila nawu “nseñu” muchifwikija datalisha kuñovu, hela wuswa. Yehova wanyamunaña nseñu jawantu jindi, nakuyitumbakesha, ilaña ‘waketulaña nseñu jawantu atama.’ Atusoñamisha kubula ‘kulehesha nseñu yetu’ dikwila nwu kubula kudiivwimba hela kudinka wanta. Chineli Yehova diyi watutumbakeshaña, twatela kumona nyidimu yamuchipompelu netu yafumaña kudi yena.—Isamu 75:7.
Yuma Yalema yakuSpiritu
w06 7/15 11 ¶3
Yikuma Yamaneni Kufuma muMukanda Wamuchisatu niWamuchiwana waMasamu
76:10—Indi “ndulu yamuntu” yamushimekaña ñah Yehova? Neyi Nzambi eteja antu kumwekesha ndulu yawu hadi etu muloña tudi ambuñindi, mwafumaña yuma yayiwahi. Kukala kudi kwejima kutwamonaña kwatufumbaña munjila yikwawu. Yehova wetejaña etu kukabakana kushika hachipimu chakwila tunadiziliku yuma yikwawu. (1 Petulu 5:10) ‘Muloña ndulu yamuntu yakaletesha kukushimeka eyi.’ Indi neyi chakwila tukabakana chakwila tufwa? Chumichi nichena chamushimekaña Yehova muloña antu akutumona tunakuumika nakashinshi niwena akutachika kumulemesha Nzambi.
AUGUST 26–SEPTEMBER 1
YUMA YALEMA YAMWIZU DANZAMBI ISAMU 78
Kubula Kushinshika kwawaIsarela, Hichuma Chakutusoñamisha
w96 12/1 29-30
“Anukenu Chuma Chamwekeni Kunyima”—Muloñadi?
Chawushona, aIsarela kakavulu akoñeleña nshidi yakujimbala. Yumanyi yafuminimu? “Amwesekeli Nzambi mapampa amavulu, Nawa amuneñesheli Wajila waIsarela. Hiyanukili ñovu jindiku, Ifuku dayipulwishiliyi kudi mukankunyi.” (Isamu 78:41, 42) Nkumininaku, chaswejeliwu kujimba-jimbala nshimbi jaYehova chalatesheli niyena kuyikaana.—Matewu 21:42, 43.
Chakutalilahu chachiwahi cheliliyi ñimbi yaMasamu wasonekeli nindi: “Nukwanukaña nyidimu yaYa; Nukwanukaña nyidimu yeyi yayiwahi yiwakoñeli kunyima oko-o. Nukutoñojokaña chikupu hanyidimu yeyi yejima Nawa nukutoñojokaña nankashi hayuma yiwunakoñi.” (Isamu 77:11, 12) Kutoñojoka muniyi njila, kwakwanuka nyidimu yayiwahi yakunyima nikukeña kwaYehova, kunateli kutukwasha kwikala neyena, kuhamuka nimuchima wakusakilila. Cheñi, kwanuka “mafuku akunyima” kunateli kutukwasha kubula kuzeya nawa kukutukwasha kwikala neyena dayuma yitwatela kwila nikuumika nachikuhwelelu.
w06 7/15 17 ¶16
‘Lekenu Kutooba’
16 Kutooba kwashinshikaña hohu hachidi yitoñojoka yetu nikukala kwetu nawa kwatwalaña hahalehi nkisu yitwadiluñishañe etu aYinsahu jaYehova. Hakwila tuleki chaaku chakutooba, twatela kwanukaña iji nkisu mpinji yejma. Chakutalilhu, wejima wetu hamuntu hamuntu tukweti kukoleka kweneni kwakutena nejina daYehova. (Isaya 43:10) Tunateli kwikala nawubwambu wawuwahi nayena, nawa twatela kuhosha “naMukakutiya Kulomba” mpinji yidi yejima. (Isamu 65:2; Yakoba 4:8) Chihandilu chetu chikweti nkeñelu muloña tweluka nsañu yamuntu wukweti wuswa wakuyuula nawa tanukaña netu hikukoleka chikupu kwikala ashinshika kudi Nzambi. (Yishimu 27:11) Tunateli kushimwina nsañu yayiwahi yaWanta. (Matewu 24:14) Kukuhwelela mumulambu wefutu danyiloña daYesu Kristu kwatukwashaña kwikala nachinleji chamuchima chitooka. (Yowanu 3:16) Jejimiji hinkisu jitwadiluñishaña kubadika yuma yitwatela kuumika.
Komana Yehova Watiyaña Kutama?
Ñimbi yaMasamu wahosheli nindi: “Ochadikañiliwu nayena kakavulu mwisaña!” (Vasi 40) Vasi yinalondelihu yahosha nawu: “Amwesekeli Nzambi mapampa amavulu.” (Vasi 41) Nsonenki nalumbulili chadikañili kakavulu. Iyi spiritu yatama yatachikilili—muchinkalampata hanyima yakuyifumisha muEjipitu. Antu atachikili kumutobela Nzambi, nakujinooka neyi chakwila wadiña nakuyakamena. (Kuchinda 14:1-4) Mukanda wamu wawakakubalumuna Bayibolu wahosha nawu mazu akwila nawu “Ochadikañiliwu nayena” anateli kutalisha “kunhoshelu yankinji ‘yinateli kutalisha mukwila nawu nyichima yawu yadikañili naNzambi’ hela ahosheleña ‘nawu “Inehi” kudi Nzambi.’” Hela chochu, chineli Yehova waluwi, wayanakeneneña antu jindi neyi abalumuka. Ilaña afuntileña cheñi muyuma yoyimu nakudikaña nayena cheñi, dichuma chamwekeneña.—Masamu 78:10-19, 38.
Komana Yehova watiyileña ñahi chadikañileñawu antu jindi? Vasi 40 yahosha nawu: “Nakumutiyisha kutama.” Bayibolu yikwawu yahosha nawu “o chamuvulokiliwu.” Mukanda wumu wahosha haBayibolu wahosha nawu: “Awa mazu anakumwekesha nawu yilwilu yawaHeberu yamutiyishili kutama,—neyi chekala yilwilu yamwana wadikañaña.” Neyi chochakatishañayi mwana wabulaña kutiya muchima wawanvwali jindi, aIsarela akakudikaña “amuneñesheli Wajila waIsarela.”—Vasi 41.
Yuma Yalema yakuSpiritu
w06 7/15 11 ¶4
Yikuma Yamaneni Kufuma muMukanda Wamuchisatu niWamuchiwana waMasamu
78:24, 25; tumazu twaheshina—Muloñadi manina chayitenenañawu nawu “mbutu yamwiwulu” nawa “dinkendi dawañelu”? Iyi nhoshelu iyi natalishi mukwila nawu manina adiña yakuda yawañeluku. Yadiña “mbutu yamwiwulu” dikwila nawu afumini mwiwulu. (Masamu 105:40) Chineli añelu hela “akañovu,” ashakamaña mwiwulu, mazu akwila nawu “dinkendi dawakañovu” anayi mukwila nawu ayihanini kudi Nzambi, washakamaña mwiwulu. (Masamu 11:4) Hadaha Yehova wazatishili añelu kwinka aIsarela manina.