CHIBAABA CHAKUDIZA 42
“Adi naMuzañalu Wowu Ahembaña Kashinshi Kawu” Kudi Yehova
“Adi namuzañalu wowu ahembaña kashinshi kawu . . . owu endaña munshimbi jaYehova.—MAS. 119:1,tth.
KAMINA 124 Twikalenu Ashinshika
NSAÑU YIDI MUCHIBAABAa
Amanakwetu niahela ahamuka akasiliwu hela adi mukaleya muloña wakwikala ashinshika kuchiyuulu chaYehova (Talenu maparagilafu 1-2)
1-2. (a) Nfulumendi jikwawu jayila ñahi antu jaYehova, ilaña antu jindi anakwila ñahi? (b) Tunateli kwikala ñahi namuzañalu hela anakutukabisha? (Hoshenu hamwevulu wudi hakava.)
CHAYINU mpinji, mudimu wetu awukaanisha nikuwulekesha mumatuña akubadika ha 30 mukaayi kejima. Hakachi kanawu matuña, akawuswa akasa amanakwetu niahela mutuleya. Chumanyi chatama chelawu? Kwesekeja nachamonañayi Yehova kwosi chuma chatama chelawuku. Yuma yeliliwu hikutaña nikudiza Bayibolu, kulejaku antu yuma yakuhwelelawu nikupompa nawakwawu akakwitiya. Nawa akaanaña kudiñija munsañu jamatuña nachiyuulu. Hela chakwila anakuyikabisha nankashi, awa ambuña aNzambi ashinshika anatwalekihu kuhemba kashinshi kawub, nakumwekesha nawu adifukulaña kudi Yehova. Nawa chumichi chayizañaleshaña!
2 Hadaha mwamonahu dehi nyevulu yanawa aYinsahu ahamuka iku anatumbi chimwemweta. Azañalalaña muloña eluka nawu amutiyishaña Yehova kuwaha chinakuhembawu kashinshi kawu kudi yena. (1 Kushi. 29:17a) Yesu wahosheli nindi: “Adi namuzañalu wowu anakabishiwu kukoola kuloña . . . Zañalalenu nawa tiyenu kuwaha chikupu, chineli wufwetu wenu weneni.”—Mat. 5:10-12.
CHAKUTALILAHU CHITUNATELI KUDIZILAKU
AkaKristu makonu atela kwimbujola aPetulu naYowanu neyi adi muchota chanyiloña nakuhakwilaku kashinshi kawu (Talenu maparagilafu 3-4)
3. Neyi chinashimuniwu haYilwilu 4:19, 20, apostolu elili ñahi nekabisha damweniwu hayina mpinji, nawa elililidi mwenimu?
3 Amanakwetu niahela anakumona kukala kwamweniwu apostolu mumafuku awakaKristu akusambila hayikabishileñawu muloña wakushimwina hadi Yesu. Mapampa kakavulu, ansompeshi amuchota cheneni chawaYudeya “[ayikonkomweneni] nawu bayi ahosha hela kutañisha kuzatisha ijina daYesuku.” (Yilw. 4:18; 5:27, 28, 40) Apostolu elili ñahi? (Tañenu Yilwilu 4:19, 20.) Elukili nawu wukweti wuswa wabadika ‘wayikonkomweneni nindi ashimwineña kudi antu nikushimuna chikupu wunsahu’ hadi Kristu. (Yilw. 10:42) Dichi antu ayihosheleleñaku, aPetulu naYowanu, ahamukili nakuhosha nawu atela kwovwahila Nzambi bayi ana ansompeshiku nawa akuleka wanyi kushimwina hadi Yesu. Munjila yikwawu ayihwileña akweti wuswa nawu, ‘Munakuhosha nenu nshimbi jenu jabadika jaNzambi?’
4. Neyi chinamwekeshiwu haYilwilu 5:27-29, chumanyi cheliliwu apostolu chatela kwimbujolawu akaKristu alala, nawa tunateli kuyimbujola ñahi?
4 Apostolu elili chuma chembujolañawu akaKristu alala kushika nimakonu, chakwila nawu “Nzambi diyi nyuuli wutwatela kwovwahila bayi antuku.” (Tañenu Yilwilu 5:27-29.) Hanyima yakuyivupola muloña wakuhemba kashinshi kawu apostolu afumini muchota cheneni chawaYudeya, “iku anazañalali, muloña ayilemesheli nanochu chayisawiliwu kukoola ijina [daYesu],” nawa atwalekelihu kushimwina!—Yilw. 5:40-42.
5. Malwihwinyi itwatela kwakula?
5 Yuma yeliliwu apostolu yaleteshaña kudihula malwihu. Chakutalilahu, chafuukwiliwu kwovwahila Nzambi bayi antuku chinesekani ñahi nalushimbi lwamuNsona “[lwakwovwahila] akweti wuswa wabadika”? (Rom. 13:1) Tunateli kwovwahila ñahi “jinfulumendi niakawuswa,” neyi chahosheliyi Pawulu nikutwalekahu kuhemba kashinshi ketu kudi Nzambi Nyuuli yetu wabadika?—Tit. 3:1.
“AKWETI WUSWA WABADIKA”
6. (a) “Akweti wuswa wabadika” hiyanyi atenawu haARoma 13:1, nawa twatela kuyimona ñahi? (b) Anyuuli awantu akweti wuswa wamuchidinyi?
6 Tañenu ARoma 13:1. Muniyi vasi mazu akwila nawu “akweti wuswa wabadika” anakutena anyuuli awantu akweti ñovu nawa ayuulaña akwawu. AkaKristu atela kwovwahila awa akawuswa. Awa anyuuli aletaña kuwunda, amwekeshaña nawu nshimbi anajilondeli nawa mpinji yikwawu ayihakwilañaku antu jaYehova. (Chim. 12:16) Dichi atuleja kuyinka yuma yakeñañawu yidi neyi nyisonku, nyilambu nikalemesha. (Rom. 13:7) Hela chochu, iji nfulumendi jikweti hohu wuswa muloña Yehova wayiteja kwikalaku. Yesu wazatishili chishina chochimu hampinji yamwihujoleleñawu kudi Nguvulu wawaRoma Pontusi Pilatu. Pilatu chahosheliyi nindi wukweti wuswa wakumumbaku hela kwiteja amujahi, Yesu wamulejeli nindi: “Eyi hiwunateli kwikala nawuswa hadi amiku, chiña neyi anakwinkiwu kufuma mwiwulu.” (Yow. 19:11) Neyi chichadiña kudi Pilatu, wuswa wukweti anyuuli awantu niakamapolitiki makonu wudi namwakukumina.
7. Muyumanyi mutwatela kubula kovwahila anyuuli awantu, nawa chumanyi chatela kwilukawu?
7 AkaKristu ovwahilaña nfulumendi jawantu neyi nshimbi jawantu jinakudizuñañesha wanyi nanshimbi jaNzambi. Ilaña twayovwahilaña wanyi neyi anakutwila nawu twili yuma yakanishayi Nzambi hela neyi anakutukañesha yuma yetejayi. Chakutalilahu, anateli kwila nawu anyikwenzi ekali amashidika etuña.c Hela anateli kulekesha Bayibolu yetu ninyikanda yetu yashindamena haBayibolu, kutukaanisha kushimwina nikudifukula hamu. Neyi anyuuli azatisha wuswa wawu chatama kuhitila mukukabisha atumbanji twaKristu, akakula kudi Nzambi. Yehova nakumona!—Mukwa. 5:8.
8. Chambwinyi chidi hezu dakwila nawu ‘kubadika’ nezu dakwila nawu “mukakubadika,” nawa chumichi chalemenadi?
8 Izu dakwila nawu ‘kubadika’ datalisha mukwila nawu “chifulu cheneni.” Ilaña hichinayi mukwila nawu wukweti ‘chifulu chasweja kubadikaku.’ Hela chakwila nfulumendi jawantu ajitena nawu “akweti wuswa wabadika,” kudi wukweti wuswa wasweja kubadika. MuBayibolu, Yehova Nzambi amutena nawu “Mukakubadika” mapampa kakavulu.—Dan. 7:18, 22, 25, 27.
“MUKAKUBADIKA”
9. Yumanyi yamweniyi kaprofwetu Danyeli muchimwenu?
9 Kaprofwetu Danyeli wamweni yimwenu yamwekesheleña nawu wuswa waYehova wabadika wuswa wejima. Chatachi,Danyeli wamweni anyama amaneni awana anakwimenaku mawanta añovu mukaayi adiñaku kunyima kushika nimakonu, Babiloni, Mediya naPeresi, Greece, Roma niwanta wañovu wudiku makonu, Anglo-America. (Dan. 7:1-3, 17) Kuhiñahu Danyeli wamumweni Yehova Nzambi nashakami hetanda dindi mwiwulu. (Dan. 7:9, 10) Chuma chalondelelihu chamweniyi iwu kaprofwetu washinshika chatela kuyisoñamisha anyuuli adiku makonu.
10. Kwesekeja naDanyeli 7:13, 14, 27, Yehova wahanaña wuswa niñovu hamaseki kudi anyi, nawa chumichi chinakumumwekeshadi?
10 Tañenu Danyeli 7:13, 14, 27. Nzambi watambulaña wuswa niñovu nfulumendi jawantu nakwinka antu atelela nawa akweti ñovu chikupu. Anyi wenowu? Muntu wudi “neyi mwana kamuntu,” Yesu Kristu “[ni]akakujila aMukakubadika,” a 144,000 akayuula “haya nyaaka nanyaaka.” (Dan 7:18) Eña Yehova diyi “Mukakubadika,” muloña yena hohu diyi wukweti wuswa wakwila chumichi.
11. Yumanyi yikwawu yashimwiniyi Danyeli yinakumwekesha nawu Yehova wukweti wuswa wabadika munyuza?
11 Yuma yamweniyi Danyeli muchimwenu yinesekani nachuma chashimwiniyi hakusambila. Danyeli washimwini nindi: “Nzambi wamwiwulu . . . wafumishañahu anyanta nakushahu anyanta.” Wasonekeli cheñi nindi: “Mukakubadika Chikupu diyi Nyuuli muwanta wawantu nawa nindi wawuhanaña kudi muntu wejima anakeñiyi.” (Dan. 2:19-21; 4:17) Kwadiñahu mpinji yafumishiliyi Yehova anyuuli nakusinsishahu acheñi? Eña!
Yehova watambwili wanta waBeleshaza nakuwuhana kudi aMediya nawaPeresi (Talenu paragilafu 12)
12. Shimunenu yakutalilahu yinakumwekesha Yehova chafumishileñayi anyanta hawanta kunyima. (Talenu mwevulu.)
12 Yehova namwekeshi hatooka nindi wukweti wuswa chikupu hadi “akweti wuswa wabadika.” Talenu yakutalilahu yisatu. Fwaru wamuEjipitu washili antu jaYehova muwuduñu nawa wakaanineña kuyumbaku. Ilaña Nzambi wayamwinini nawa Fwaru wajiyilili muKaluñalwiji Kachinana. (Kwid. 14:26-28; Mas. 136:15) Mwanta Beleshaza wamuBabiloni wadiña nachawija nawa “[wadivwimbili] naMwanta wamawulu” nawa washimekeli “anzambi asiliva niwuru” chatela ashimeki Yehova. (Dan. 5:22, 23) Ilaña Nzambi wamukehesheli iwu iyala wadivwimba. “Hawowenowu wufuku,” Beleshaza amujahili nawa wanta windi awuhanini kudi aMediya nawa Peresi. (Dan. 5:28, 30, 31) Mwanta Herodi Agripa I wakuPalasitini wamujahili kapostolu Yakoba nawa wamukasili kapostolu Petulu kulonda amujahi. Ilaña, Yehova wamukañesheli Herodi kwila mwafuukwiliyi. “Kañelu kaYehova [wamweteli]” nawa wafwili.—Yilw. 12:1-5, 21-23.
13. Shimunenu chakutalilahu chinakumwekesha Yehova chashindiliyi anyuuli adibombeli.
13 Yehova wamwekesheli cheñi nindi wukweti wuswa wabadika hadi anyuuli adibombeli. Wayizuñililiku alsarela njita nakuyikwasha kujilumuna anyanta 31 awaKenani nikutambula maluña amaneni etuña daChikaninu. (Yosh. 11:4-6, 20; 12:1, 7, 24) Yehova wayikwashili cheñi aIsarela kumushinda Mwanta Benihadadi nianyuuli amakwawu 32 awaSiriya azuñili nawaIsarela.—1 Anya. 20:1, 26-29.
14-15. (a) Indi Mwanta Nebukaneza niDariyusi ahosheli nawudi kutalisha hachiyuulu chaYehova? (b) Chumanyi chahosheliyi ñimbi yaMasamu hadi Yehova nimuza Windi?
14 Hadi mpinji yayivulu, Yehova namwekeshi nindi diyi Mukakubadika. Chelili Mwanta Nebukaneza wakuBabiloni aditumbakeshi ‘nañovu jindi niwuswa windi kulonda ekali itala dawanta nikutiyakeshelamu wukeleñi windi’ chatela amulemeshi Yehova nakwiluka nindi diyi atela kushimekawu, Nzambi wamubabesheli kuhitila mukumuzalwisha. Hanyima yakwila nakoli dehi, Nebukaneza ‘wamushimekeli Mukakubadika Chikupu’ nawa welukili nindi “chiyuulu [chaYehova] hichiyuulu chahaya nyaaka.” Nawa wabombelelihu nindi: “Kwosi wunateli kumukañeshaku.”(Dan. 4:30, 33-35) Hanyima yakwila Danyeli anamweseki neyi chakwila washinshika kudi Nzambi, Yehova wamupulwishili muwina wawanyitupa, Mwanta Dariyusi washiliku nshimbi nindi: “Antu atela kumutiya woma nikumulemesha Nzambi yaDanyeli. Muloña hiNzambi wamumi nawa wahaya nyaaka. Wanta windi hiyakawujilumunaku, nawa chiyuulu chindi chahaya nyaaka.”—Dan. 6:7-10, 19-22, 26, 27, tth.
15 Ñimbi yaMasamu wasonekeli nindi: “Yehova naluwañeshi tufuta twawakanyuza; nakañeshi munafuukuliwu antu.” Wabombelelihu nindi: “Wudi namuzañalu yowu muza wukweti Nzambi yawu Yehova, antu atondayi kwikala iheta dindi.” (Mas. 33:10, 12) Mwamweni, kudi yuma yayivulu yikuletesha tuhembi kashinshi ketu kudi Yehova!
NJITA YAKUKUMISHAKU
Kudibomba kwanyuza hikwakesekana nanjita yaYehova yamwiwuluku! (Talenu maparagilafu 16-17)
16. Chumanyi chitwatela kwiluka chikupu kutalisha ‘halukadi lwasweja,’ nawa muloñadi? (Talenu mwevulu.)
16 Tunadizi yuma yeliliyi Yehova kunyima. Hanu yumanyi yitwatela kukuhwelela kumwekana kumbidi? Twatela kwiluka chikupu netu Yehova wakapulwisha añamba jindi ashinshika hampinji “yalukadi lwasweja” lunakwinza. (Mat. 24:21; Dan. 12:1) Wakela chumichi hakudibomba kwanyunza yatenañawu nawu Gogi waMagogi, hakalukukayi antu ashinshika kudi Yehova. Hela chakwila kudibomba kwamatuña mudi matuña 193 aUnited Nations, hiyakesakana naMukakubadika ninjita yindi yamwiwuluku! Yehova washiika nindi: “Chakadi nikujina, nakaditohesha nikudijilika ami aweni nawa nakaletesha nyuza yayivulu yakañiluki. Dihakelukawu nawu yami Yehova.”—Ezek. 38:14-16, 23; Mas. 46:10.
17. Bayibolu yashimuna yumanyi yikayimwekena anyanta ahamaseki niantu ahembaña kashinshi kawu kudi Yehova?
17 Chakalukukayi Gogi chakasañumuna njita yakukumishaku yaYehova yaAmagedoni, hakajilumunayi Yehova “anyanta ahanu hamaseki hejima.” (Chim. 16:14, 16; 19:19-21) Kwambukaku, “muntu woloka hohu diyi wakashakama hamaseki, nawa owu wahembaña kashinshi diyi wakekalahu.”—Yish. 2:21, tth.
TWATELA KUHEMBA KASHINSHI KETU
18. AkaKristu alala amavulu afwilaña kwiladi, nawa muloñadi? (Danyeli 3:28)
18 Hadi yaaka yayivulu yinahitihu, akaKristu alala amavulu azatishaña kusubuka kwawu nikusha wumi wawu muwubanji muloña amukeña Yehova nawu diyi Nyuuli Wabadika. Ejima wawu hiyakakuhemba kashinshi kawu, adi neyena dodimu neyi dadiña nawaHeberu asatu apulwishiliwu muluteñu lwakesi muloña atwalekelihu kumukuhwelela Mukakubadika.—Tañenu Danyeli 3:28.
19. Yehova wakasompesha antu jindi kushindamena hachumanyi, nawa chumanyi chitwatela kwila?
19 Ñimbi yaMasamu Davidi wasonekeli chichalemena kuhemba kashinshi kudi Nzambi, nindi: “Yehova wukusompesha antu. Nsompeshi, eyi Yehova, kwesekeja nakuloña kwami nawa kwesekeja nakashinshi kami.” (Mas. 7:8) Cheñi, Davidi wasonekeli nindi: “Kashinshi nikwoloka jinkiñeña.” (Mas. 25:21) Muchihandilu chetu chejima twatela kwikala ashinshika kudi Yehova, nakutwalekahu kwikala ashinshika kudi yena, hela chakwila yuma yinakali ñahi! Chikafumamu tukatiya neyi chatiyiliyi ñimbi yaMasamu wasonekeli nindi: “Adi namuzañalu wowu ahembaña kashinshi kawu . . . , owu endaña munshimbi jaYehova.”—Mas. 119:1, tth.
KAMINA 122 Ikalenu Akola Mbe-e Chakadi Kuswijewa!
a Bayibolu yayilejaña akaKristu kwovwahila akweti wuswa wabadika, nfulumendi jamukanu kaayi. Ilaña nfulumendi jikwawu jadikañaña naYehova niambuña indi. Tunateli kwovwahila ñahi anyuuli awantu hampinji yoyimu nikuhemba kashinshi ketu kudi Yehova?
b MWATALISHA IDI IZU: Kuhemba kashinshi kudi Yehova kwakeñekaña kubula kufumpa kashinshi ketu kudi yena nichiyuulu chindi hela chakwila tudi mukweseka.
c Talenu chibaaba chinakwila nawu “AIsarela Kunyima Azuñileña Njita, Indi Etu Twabulilañadi?” muyinu magazini.