CHIBAABA CHAKUDIZA 37
KAMINA 118 “Tuvulishili Chikuhwelelu”
Mukanda Wunateli Kutukwasha Kuumika Kushika niKunsa
“[Twakakelaña] chikupu kuchikuhwelelu chitwadiña nachu hakusambila kushika nikunsa.”—HEB. 3:14.
TUKUDIZA
Yuma yalema yitukudizila kumukanda wayisonekeleliwu aHeberu chiwunateli kutukwasha kuumika kushika nikukukuma kwanshakaminu yamakonu.
1-2. (a) Yuma yadiña ñahi muYudeya hampinji yayisonekeleliwu mukanda aHeberu kudi kapostolu Pawulu? (b) Iwu mukanda wonenewa washikili ñahi hampinji yatelela?
AKAKRISTU aHeberu ashakamineña muYerusalema nimuYudeya amweni kukala kwakuvulu hanyima yakufwa kwaYesu. Chatuñikili hohu chipompelu chawakaKristu, achikabishili chikupu. (Yilw. 8:1) Chimwahitili yaaka 20, akakumulondela Kristu amweni kukala kweneni kumujimba, hadaha muloña wanzala yeneni yafumini nakuholoka mwituña. (Yilw. 11:27-30) Hela chochu, kwakwihi na 61 C.E., akaKristu hiyayikabishileña nankashi neyi chadi kuyikabishawu kumbidiku. Hayina mpinji, atambwilili mukanda wonenewa wayisonekeleliwu kudi kapostolu Pawulu, mukanda wenjilili hampinji yatelela.
2 Mukanda wayisonekeleliwu aHeberu wenjili hampinji yatelela muloña kuwunda kwadiluñishileñawu akaKristu kwayileña nakumana. Pawulu wahanini kufumba kwakuwahi kwadi kuyikwasha ana akaKristu kuumika lukadi lwadiña kwakwihi nakumonawu. Kujilumuka kwanshakaminu yawaYudeya yashimwineñahu dehi Yesu, kwaswinineña kwakwihi. (Luka 21:20) Hela chochu, Pawulu niakaKristu ashakamineña muYudeya hiyelukili jiika mpinji yakenza iku kujilumukaku. Ilaña, ana akaKristu azatishileña mpinji yashaliliwu nayu kudiloñesha awenawu kuhitila mukwikala nayilwilu yidi neyi chikuhwelelu nikuumika.—Heb. 10:25; 12:1, 2.
3. Muloñadi mukanda waAHeberu chiwalemena sweje-e kudi akaKristu makonu?
3 Katataka tumoni lukadi lweneni kubadika lwamweniwu akaKristu aHeberu. (Mat. 24:21; Chim. 16:14, 16) Dichi tuhanjekenu hakufumba kumu kwakuwahi kwayifumbiliyi Yehova ana akaKristu kunateli kutukwasha ninetu.
“TUFWILENU KUPAMA”
4. Kukalanyi kwamweniwu akaKristu aYudeya? (Talenu cheñi mwevulu.)
4 AkaKristu akulilili muchisemwa chawaYudeya amweni kukala kweneni. Mpinji yimu, aYudeya ekalili antu jaYehova atondewa. Yerusalema didadiña itanda dahamaseki daWanta waNzambi, nawa hatembeli dihadiña kudifukula kwalala. AYudeya ejima ashinshika ovwahilileña Nshimbi jaMosi kwesekeja nachajilumbulwileñawu kudi akulumpi jawu jakudifukula. Ayina ntañishilu yahosheleña hayakuda yatela kudawu, chamweneñawu kwalama nichakudikunda nawantu akuMatuña. Hela chochu, Yehova hatwalekelihu kwiteja nyilambu yawaYudeya hanyima yakufwa kwaYesuku. Chumichi chayikalilili akaKristu aYudeya enjililili kulondela ajina Nshimbi. (Heb. 10:1, 4, 10) NiakaKristu apama, chidi neyi kapostolu Petulu, chayikalilili kwiteja iku kuhimpika. (Yilw. 10:9-14; Ñal. 2:11-14) Muloña wayuma yayiha yakuhweleleliwu, ana akaKristu atachikili kuyikabisha kudi akulumpi jakudifukula kwawaYudeya.
AkaKristu ateleleli kukolela kuchalala, nakukaana yitoñojoka yakutwamba yafumineña kudi akakudimbulula amukudifukula kwawaYudeya (Talenu maparagilafu 4-5)
5. AkaKristu ateleleli kwikala asoñama kuyumanyi?
5 AkaKristu aHeberu ayikabishili kudi akakudimbulula kapampa kayedi. Chuma chimu chaletesheli, akulumpi jakudifukula kwawaYudeya ayimweneña awa akaKristu neyi akakusekesha. Kubombelahu, antu amu aditeneneña nawu akaKristu akanjikijileña akakumulondela Kristu kutwalekahu kwila yuma yimu yahosheliwu muNshimbi jaMosi, hadaha kulonda abuli kuyikabisha. (Ñal. 6:12) Chumanyi chadi kuyikwasha akaKristu ashinshika kutwalekahu kukolela kuchalala?
6. Pawulu wayikolesheli akwawu akakwitiya kwiladi? (AHeberu 5:14–6:1)
6 Mumukanda wayisonekeleliyi aHeberu, Pawulu wayikolesheli akwawu akakwitiya kusandujola chikupu Mwizu daNzambi. (Tañenu AHeberu 5:14–6:1.) Kuhitila mukuzatisha Nsona jachiHeberu, Pawulu wayilejeli amanakwindi chaswejela kulema kudifukula kwawakaKristu kubadika kudifukula kwawaYudeya.a Pawulu welukili nindi kusweja kwiluka nikutiyishisha chikupu chalala, kwadi kuyikwasha ana akaKristu kwiluka nikukaana yitoñojoka yaheña kulonda abuli kuyiluwañesha.
7. Kukalanyi kutwamonaña makonu?
7 Neyi chichadiña kudi akaKristu aHeberu, twatiyaña nsañu niyitoñojoka yadizuñañeshaña nanshimbi jaYehova jaloña. Akakudimbulula kakavulu emakenaña yuma yitwakuhwelela yashindamena haBayibolu yahosha hakwikala nayilwilu yayiwahi nihantanjikilu yakuhaña muntu muchipompelu, nakuhosha nawu tukweti chaambu nawa twakalisha. Yilwilu niyitoñojoka yamukaayi yinakwambukaku chikupu nachamonañayi Nzambi yuma munjila yayiwahi. (Yish. 17:15) Dichi, twatela kwikala nakashinshi kakwiluka nikukaana yitoñojoka yazatishañawu akakutudimbulula kulonda atuzeyeshi hela kutuluwañesha.—Heb. 13:9.
8. Chumanyi chitwatela kwila hakwila tutwalekihu kupama kuspiritu?
8 Tukwila chiwahi neyi twovwahila kufumba kwaPawulu kwafumbiliyi akaKristu aHeberu kwakufwila kupama kuspiritu. Mwabombela kwiluka chikupu chalala nikutoñojoka neyi chatoñojokañayi Yehova. Chumichi chatwalekañahu nihanyima yakudihana nikupapatishewa. Hichikweti muloña nakuleha kwampinji yitunashakami muchalalaku, wejima wetu twatela kutaña nikudiza Izu daNzambi mpinji yejima. (Mas. 1:2) Kudiza Bayibolu mpinji yejima kukutukwasha kukolesha chilwilu chakonkomweneniyi Pawulu mumukanda windi wayisonekeleliyi aHeberu: chikuhwelelu.—Heb. 11:1, 6.
‘IKALENU NACHIKUHWELELU CHAKWAMWINA MAWUMI ETU’
9. Muloñadi aHeberu akaKristu chakeñekeleleñawu kwikala nachikuhwelelu chakola?
9 AkaKristu aHeberu ateleleli kwikala nachikuhwelelu chakola hakwila apuluki lukadi lwenjileña muYudeya. (Heb. 10:37-39) Yesu wayisoñamishili akakumulondela nindi neyi amona Yerusalema anamunyeñumuki dehi kudi amashidika, atela kutemuka. Kufumba kwindi kwakundamini akaKristu ejima, chili ashakamineña mumusumba hela hanji yamusumba. (Luka 21:20-24) Kunyima, antu alukukileñawu kudi amashidika atemukilileña mumusumba wampwembu wudi neyi Yerusalema. Kutemukila kumapidi chamwekeneña hohu neyi hiwusupi nawa chakeñekeleña kwikala nachikuhwelelu chakola.
10. Chikuhwelelu chakola chinateli kukwasha akaKristu kwiladi? (AHeberu 13:17)
10 AkaKristu aHeberu akeñekeleña cheñi kukuhwelela antu azatishileñayi Yesu kulombola chipompelu. Chakadi nikujina, ana adiña nakulombola ahanineña nshimbi kulonda akwashi antu ejima muchipompelu kulondela nshimbi jaYesu hampinji yatelela nawa munjila yayiwahi. (Tañenu AHeberu 13:17.) Izu dachiGiriki dazatishawu haAHeberu 13:17 dakwila nawu “ovwahilenuña,” datalisha kudi muntu anakukanjikijawu muloña owu muntu nakuhweleli muntu wunakuhana wunlomboli. Munabombeli yuma yayivulu kubadika kwovwahila hohu muloña nawu owu muntu wukweti wuswa wakuhana nshimbi. Dichi akaKristu aHeberu akeñekeleña kukuhwelela chikupu ana alombweleña henohu lukadi kanda lushiki. Neyi mumpinji yakuwunda akaKristu anakwovwahila nshimbi yawantu anakulombola, chakayipelela kwovwahila mumpinji yalukadi.
11. Kwikala nachikuhwelelu chakola kwalemenadi kudi akaKristu makonu?
11 Makonu tunakukeñeka kwikala nachikuhwelelu chakola neyi chadiña nanana atambwilili mukanda waPawulu. Tunakushakama mumpinji yakwila antu amavulu anakukaana nikuseha kusoñamisha kwamuBayibolu, kwahosha hakukuma kwanshakaminu yamakonu. (2 Pet. 3:3, 4) Kubombelahu, hela chakwila Bayibolu yashimuna yuma yayivulu kutalisha halukadi lwasweja chilwakekala, kudi yuma yayivulu yitwabula kwiluka. Twatela kwikala nachikuhwelelu chakola netu kukuma kwanshakaminu yamakonu kwakenza hampinji yatelela nawa netu Yehova wakatwakamenaña.—Hab. 2:3.
12. Chumanyi chakatukwasha kupuluka lukadi lwasweja?
12 Twatela cheñi kukuhwelela njila yinakuzatishayi Yehova makonu kutulombola—“nduñu wamaana nikashinshi.” (Mat. 24:45) Neyi lukadi lwasweja lutachika, hadaha twakatambwila nshimbi yakatukwasha kupuluka, neyi yatambwililiwu akaKristu aHeberu henjiliwu aRoma. Ayinu diyi mpinji yitwatela kukuhwelela chikupu muwunlomboli wutwatambwilaña kudi antu anakulombola mukuloñesha kwaYehova. Hitwatela kukuhwelela kulondela wunlomboli neyi chinakutukalila kuwulondela makonuku.
13. Muloñadi kufumba kwekala haAHeberu 13:5 chikwakeñekeleleña?
13 Hahembeleleñawu chinjikijilu chakuyileja nawu atemuki, akaKristu aHeberu cheñi akeñekeleña kwikala nachihandilu chapela, kukaana “kusweja kukeña mali.” (Tañenu AHeberu 13:5.) Amu hakachi kawu adiña munzala yeneni nimuwuzweñi. (Heb. 10:32-34) Hela chakwila mpinji yimu afwilileña kuumika kukala kukoola nsañu yayiwahi, amakwawu atela atachikili kumona maheta nawu diyi njila yakudikiñilamu. Ilaña kwosi kuvula kwamali kwadi kuyikiña kulukadi lwenjileña. (Yak. 5:3) Nawa, muntu wejima waswejeli kukeña maheta chadi kumukalila kutemuka nakushiya matala indi nimaheta indi.
14. Kwikala nachikuhwelelu chakola kunateli kutukwasha ñahi kufuukula chiwahi kutalisha hamaheta?
14 Neyi tukuhwelela netu kukuma kwanshakaminu yamakonu kudi mukamwihi, chikutupelela kukaana kufwila maheta. Munjila yikwawu, antu “akanatila siliva yawu munyikwakwa” muloña akanuka nawu “siliva yawu hela wuru yawu hijikatwesha kuyamwina mwifuku dakuzuwa kwaYehovaku.” (Ezek. 7:19) Chatela tufwileña kwikala namaheta amavulu, twatela kufuukula yuma yinateli kutukwasha kwikala nachihandilu chapela nawa chachiwahi. Imu munabombeli kukaana kweseka kwakwikala nanyikudi yamaneni hela kuumba mpinji yeneni nakufwila maheta amavulu. Tukutondolwelaña cheñi kusweja kusha muchima hamaheta itudi dehi nawu. (Mat. 6:19, 24) Chikuhwelelu chetu chinateli kwikala mukweseka kutalisha hakusweja kukeña maheta niyuma yikwawu hampinji yitunakuhembelela kukuma kwanshakaminu yamakonu kwinza.
“MUNAKUKEÑEKA KUUMIKA”
15. Muloñadi akaKristu aHeberu chakeñekeleleñawu kuumika?
15 AkaKristu aHeberu akeñekeleña kuumika kweseka kwachikuhwelelu chawu chelili yuma muYudeya yisweji kutaminaku. (Heb. 10:36) Hela chakwila akaKristu aHeberu ayikabishili nankashi, antu amavulu ekalili akaKristu hampinji yikwadiña kuwunda. Pawulu wahosheli nindi hela chakwila omikili kukala kwakweseka chikuhwelelu chawu, hiyakabakeni neyi chakabakeniyi Yesuku, dikwila nawu, kushika nikukufwa. (Heb. 12:4) Hela chochu, aYudeya amavulu ahilili nankashi chamweniwu akaKristu anakuvulilaku. Hayaaka yantesha yafuminihu, Pawulu chayiliyi muYerusalema, mwedikili ipumba. AYudeya akubadika ha 40 “akasili kafuta nakudishiña nawu hiyakuda hela kunwaku, sampu anamujahi Pawulu.” (Yilw. 22:22; 23:12-14) Hela chakwila ayiheleli nawa ayikabishileña, ana akaKristu atwalekelihu kubulakana nakudifukula, kushimwina nsañu yayiwahi nikutwalekahu kukolesha chikuhwelelu chawu.
16. Mukanda wayisonekeleliwu aHeberu wunateli kutukwasha ñahi kumona makabisha munjila yayiwahi? (AHeberu 12:7)
16 Chumanyi chadi kuyikwasha akaKristu aHeberu kuumika kukala kwamweneñawu? Pawulu welukili nindi akeñekeleña kumona kukala kwamweneñawu munjila yayiwahi. Walumbulwili nindi neyi akaKristu anakumona kukala, Nzambi wazatishaña iku kukala kulonda ayidizishi. (Tañenu AHeberu 12:7.) Kudizisha kwamuchidiwu kwakwashaña muntu kwikala nikuwahishaku yilwilu yayiwahi yawakaKristu. Neyi asha muchima hayuma yayiwahi yafumineña mukukala kwamweneñawu, chadi kuyipelela ana akaKristu aHeberu kuumika.—Heb. 12:11.
17. Chumanyi chadiziliyi Pawulu kutalisha hakuumika makabisha?
17 Pawulu wayikonkomweneni akaKristu aHeberu kuumika kukala chakadi kuzeya. Chateleleli yena kuyisonekela haniyi nsañu. Chineli wadiña mukakukabisha akaKristu kunyima, welukili chuma chakeñeleñawu. Welukili cheñi chakuumika makabisha. Kafwampi, wamweni makabisha ashiyashana hanyima yakwikala mukaKristu. (2 Kor. 11:23-25) Dichi Pawulu wahosheleña chakadi kuhita mumbadi chakeñekeleña hakwila muntu omiki. Wayanukishili ana akaKristu nindi neyi anakuumika kukala, hiyateleleli kudishindamena aweniku, ilaña ateleleli kumushindamena Yehova. Pawulu wahosheli mukuhamuka nindi: “Yehova hinkwashi yami; hinukutiya womaku.”—Heb. 13:6.
18. Kwiluka yuma yakamwekana kumbidi kunateli kutukwasha ñahi kuumika makabisha?
18 Amanakwetu amakwawu anakuumika makabisha chayinu mpinji. Tunateli kuyikwasha kuhitila mukuyishaku mukulomba, nawa mpinji jikwawu kuyinkaku yuma yinakaankiliwu. (Heb. 10:33) Hela chochu, Bayibolu yashimuna hatooka nawu, “ejima afwilaña kuhanda kwesekeja nakumwakama Nzambi muloña wakudikunda naKristu Yesu, niwena akayikabisha.” (2 Tim. 3:12) Hamuloña wachumichi, wejima wetu twatela kudiloñesha chadimu nayuma yakamwekana kumbidi. Tutwalekihu kumukuhwelela chikupu Yehova, nakukuhwelela netu wakatukwasha kuumika kukala kwejima kutwakamona. Hampinji yatelela, wakayikwasha akakudifukula indi ejima ashinshika.—2 Tes. 1:7, 8.
19. Yumanyi yitwatela kwila kulonda tudiloñeshi nalukadi lwasweja? (Talenu cheñi mwevulu.)
19 Chakadi nikujina, mukanda wayisonekeleliyi Pawulu aHeberu wakwashili akaKristu akusambila kudiloñeshela chadimu nalukadi lwadi kumwekana. Pawulu wayikwashili amanakwindi kwilukisha chikupu nikutiyishisha Nsona. Neyi ela mwenimu, chadi kuyikwasha kwiluka nikukaana ntañishilu yadi kuzeyesha chikuhwelelu chawu. Wayilejeli kukolesha chikuhwelelu chawu kulonda chiyipeleleña kulondela wunlomboli waYesu niwawantu anakulombola muchipompelu. Nawa wayikwashili akaKristu kuumika kuhitila mukumona kukala munjila yayiwahi nikumona kukala nawu hinjila munakuyidizishilayi Tata yawu wukweti kukeña. Ninetu tuzatisheña iku kufumba kwonenewa. Chumichi chakatukwasha kuumika nakashinshi kushika nikunsa.—Heb. 3:14.
AkaKristu ashinshika ayikiswilili nanochu chomikiliwu. Chatemukiliwu muYudeya, atwalekelihu kupompela hamu. Yumanyi yitukudizila kuchumichi? (Talenu paragilafu 19)
KAMINA 126 Tonenu, Imanenu Chakola, Ikalenu naÑovu
a Mukapetulu kakutachikilahu hohu, Pawulu nashimuni kapampa 7 nsañu yaNsona jachiHeberu kulonda amwekeshi nindi kudifukula kwawakaKristu kwabadika kwawaYudeya.—Heb. 1:5-13.